drukuj    zapisz    Powrót do listy

, Dostęp do informacji publicznej, Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Oddalono skargę, II SA/Wa 1330/15 - Wyrok WSA w Warszawie z 2015-12-11, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Wa 1330/15 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2015-12-11 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2015-08-10
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Andrzej Góraj /przewodniczący/
Ewa Grochowska-Jung /sprawozdawca/
Iwona Dąbrowska
Hasła tematyczne
Dostęp do informacji publicznej
Sygn. powiązane
I OSK 706/16 - Wyrok NSA z 2018-02-02
Skarżony organ
Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2001 nr 112 poz 1198 art. 5 ust. 1 i 2
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Andrzej Góraj, Sędziowie WSA Iwona Dąbrowska, Ewa Grochowska-Jung (spr.), Protokolant starszy sekretarz sądowy Sylwia Mikuła, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 grudnia 2015 r. sprawy ze skargi Fundacji [...] z siedzibą w [...] na decyzję Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego z dnia [...] czerwca 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej - oddala skargę -

Uzasadnienie

Wnioskiem z dnia 22 kwietnia 2015 r. Fundacja [...] z siedzibą w [...]zwróciła się na podstawie art. 61 Konstytucji RP i art. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej do Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego o udostępnienie informacji publicznej:

1. Czy ABW dysponuje narzędziami (urządzeniami lub oprogramowaniem), których przeznaczeniem jest automatyczna lub półautomatyczna (przy użyciu algorytmu) analiza treści pod kątem zdefiniowanych słów kluczowych?

2. Czy ABW dysponuje narzędziami (urządzeniami lub oprogramowaniem), których przeznaczeniem jest automatyczna lub półautomatyczna (przy użyciu algorytmu) analiza danych telekomunikacyjnych, o których mowa w art. 180 "c" Prawa telekomunikacyjnego?

3. Czy ABW wykorzystuje oprogramowanie o nazwie "Analizator Związków i Faktów - Billingi" (AFIZ)?

4. Czy ABW dysponuje narzędziami (urządzeniami lub oprogramowaniem), których przeznaczeniem jest automatyczna lub półautomatyczna (przy użyciu algorytmu) analiza danych przesyłanych za pomocą sieci peer-to-peer (P2P) (np. oprogramowaniem firm [...], [...], [...], programem monitorującym [...], zmodyfikowanymi wersjami klientów sieci [...], [...] lub [...]) pod kątem zdefiniowanych słów kluczowych lub poszukiwanego pliku?

5. Czy ABW dysponuje narzędziami (urządzeniami lub oprogramowaniem), których przeznaczeniem jest automatyczne lub półautomatyczne (przy użyciu algorytmu) przeszukiwanie zasobów sieci Internet pod kątem zdefiniowanych słów kluczowych lub poszukiwanego pliku?

6. Czy ABW dysponuje narzędziami (urządzeniami lub oprogramowaniem), których przeznaczeniem jest automatyczne lub półautomatyczne (przy użyciu algorytmu) przeszukiwanie zasobów sieci Tor pod kątem zdefiniowanych słów kluczowych lub poszukiwanego pliku?

7. Czy ABW dysponuje narzędziami (urządzeniami lub oprogramowaniem), których przeznaczeniem jest automatyczne lub półautomatyczne (przy użyciu algorytmu) przeszukiwanie treści publikowanych na portalach społecznościowych i innych forach internetowych (zarówno tych dostępnych publicznie, jak też dostępnych dla ograniczonej grupy użytkowników lub jedynie dla administratora portalu lub forum), pod kątem zdefiniowanych słów kluczowych?

8. Czy ABW dysponuje narzędziami (urządzeniami lub oprogramowaniem), których przeznaczeniem jest automatyczne lub półautomatyczne (przy użyciu algorytmu) analizowanie danych o lokalizacji osób lub urządzeń za pomocą danych o logowaniach do stacji BTS, bezprzewodowych sieci internetowych, danych zbieranych przez czytniki RFID lub inne czujniki?

9. Czy ABW dysponuje narzędziami (urządzeniami lub oprogramowaniem), które umożliwiają automatyczne lub półautomatyczne (przy użyciu algorytmu) analizę danych biometrycznych (np. odcisków palców, układu żył, tęczówki lub źrenicy oka, wizerunku twarzy), w szczególności przenośne skanery odcisków palców lub narzędzia do automatycznego rozpoznawania twarzy?

10. Czy ABW dysponuje narzędziami (urządzeniami lub oprogramowaniem), służącymi do automatycznej lub półautomatycznej weryfikacji tożsamości osób lub rozpoznawania twarzy na podstawie zdjęć lub nagrań (w tym obrazu w ramach systemów monitoringu wizyjnego)?

11. Czy ABW dysponuje narzędziami (urządzeniami lub oprogramowaniem) służącymi do rozpoznawania tablic rejestracyjnych na podstawie obrazu lub nagrań z systemów monitoringu wizyjnego?

12. Czy ABW dysponuje narzędziami (urządzeniami lub oprogramowaniem) służącymi do wykrywania zagrożeń na podstawie automatycznej lub półautomatycznej analizy zachowań osób obserwowanych w ramach systemów monitoringu wizyjnego?

13. Czy ABW dysponuje narzędziami do automatycznej analizy danych służącymi do wykrywania podejrzanych transakcji finansowych (np. związanych z tzw. praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu)?

14. Czy ABW dysponuje bezzałogowymi statkami powietrznymi?

Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego decyzją z dnia [...] maja 2015 r. nr [...] na podstawie art. 5 ust. 1 oraz art. 6 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz.1198 ze zm.) w zw. z art. 1 ust. 1 litery z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. Nr 182, poz. 1228 ze zm.) oraz w zw. z art. 104 § 1 i 107 § 1 Kpa odmówił udostępnienia wnioskowanej informacji publicznej.

W uzasadnieniu podał, że żądane we wniosku informacje podlegają ochronie w myśl przepisów o ochronie informacji niejawnych. Zdaniem organu ujawnienie żądanej informacji utrudniłoby ABW wykonywanie jej zadań ustawowych, a więc godziłoby w interes państwa polskiego i pośrednio w prawo wszystkich obywateli, wobec czego uzasadnionym jest ograniczenie dostępu do informacji publicznej na zasadzie art. 5 ust. 1 udip.

We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy i uchylenie powyższej decyzji Fundacja [...] wskazała, iż zdaniem Fundacji zawarte we wniosku pytania nie powinny być objęte wyłączeniem od obowiązku udostępnienia informacji publicznej ze względu na ochronę informacji niejawnych i podlegają udostępnieniu w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Podniosła, że uzasadnienie decyzji nie zawiera przekonujących argumentów za uznaniem, że ujawnienie informacji objętych wnioskiem spowodowałoby lub mogłoby spowodować szkodę dla Rzeczypospolitej Polskiej albo byłoby z punktu widzenia jej interesów niekorzystne.

Po rozpoznaniu powyższego wniosku Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego decyzją z dnia [...] czerwca 2015 r. nr [...] na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 i art. 127 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 z późn. zm.) w związku z art. 5 ust. 1 i art. 16 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm.) utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu podtrzymał swoje stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji oraz wskazał, iż obywatelskie prawo do informacji nie ma charakteru bezwzględnego i że ustawodawca musi respektować konieczność ważenia zasady (dostęp do informacji publicznej) i wartości wskazanych w art. 61 ust. 3 Konstytucji RP jako dopuszczalnych kryteriów ograniczenia dostępności. Z kolei ograniczenia dostępności informacji publicznej i kryteria ważenia kolidujących ze sobą wartości podlegają ocenie z punktu widzenia mechanizmu proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji). Oznacza to niewątpliwie, iż z aksjologii konstytucyjnej nie wynika, zakładany przez Fundację a priori, prymat zasady dostępu do informacji publicznej nad wartościami wskazanymi w art. 61 ust. 3 Konstytucji, a więc także m.in. nad takimi wartościami jak: ochrona porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa. Niekoniecznie zatem, jak prezentuje to Fundacja, organ jedynie wyjątkowo będzie odmawiał udostępnienia informacji publicznej. Nie można bowiem twierdzić, jak czyni to Fundacja, iż co do zasady organ powinien udostępniać informację objętą wnioskiem. Nie można w ogóle twierdzić, iż mamy do czynienia z tego rodzaju zasadą, albowiem każdorazowo musi dojść do ważenia z jednej strony zasady dostępu do informacji publicznej, z drugiej zaś wartości, o których mowa powyżej. Dopiero okoliczności konkretnej sprawy zdecydują, której wartości zostanie przyznany prymat.

W niniejszej sprawie Fundacja pyta, czy ABW dysponuje narzędziami o wskazanych w pytaniach funkcjonalnościach, jak również o dane dotyczące m.in. nazwy urządzenia lub oprogramowania, jego producenta i dostawcy, a także ceny nabycia. Przy pomocy tych narzędzi ABW realizuje zadania nałożone na nią przez ustawodawcę i zapisane w ustawie o ABW oraz AW. Szef ABW jest zobowiązany do chronienia informacji o wykorzystywanych przez nią narzędziach, zaś naruszenie tego obowiązku przez funkcjonariuszy ABW jest obwarowane sankcją karną. Biorąc zatem pod uwagę cel dla jakiego została powołana Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz charakter zadań, jakie ustawodawca nałożył na Szefa ABW, czyli inaczej rzecz ujmując, na wskazaną w przepisie ustawy zasadniczej "działalność organu", łącznie przesądzają one, iż wnioskowane przez Fundację informacje nie powinny być wnioskodawcy udostępnione, bowiem koniecznym jest zapewnienie im właściwej ochrony.

Organ wskazał, że w tak istotnych sprawach jak bezpieczeństwo narodowe, wystarczająca jest sama możliwość wystąpienia niekorzystnych skutków, będących następstwem ujawnienia wnioskowanych informacji.

Organ podniósł, że wnioskodawca w dalszym ciągu nie widzi zagrożenia w upublicznieniu informacji np. o samym fakcie posiadania przez służbę specjalną bezzałogowego statku powietrznego, która to informacja, sama w sobie, winna pozostać niejawna. Zdaniem organu można również zgodzić się z Fundacją, iż w zależności od rodzaju narzędzia, udostępnienie informacji o którymś z nich będzie niosło różne zagrożenia dla udostępniającego (jako dysponenta zobowiązanego je chronić), i z tego względu organ winien różnie je potraktować. Czyli np. udostępnienie informacji o narzędziu służącym do przeszukiwania zasobów sieci Internet pod kątem słów kluczowych lub poszukiwanego pliku, ma być, zdaniem Fundacji, mniej "szkodliwe" dla bezpieczeństwa państwa, niż np. ujawnienie faktu posiadania przez ABW bezzałogowego statku powietrznego.

Organ podniósł, iż w przedmiotowej sprawie Fundacja nie domaga się udostępnienia wytworzonych przez organ dokumentów zawierających konkretne informacje, którym można by nadać stosowną klauzulę, lecz odpowiedzi na pytania dotyczące poziomu zaawansowania technologicznego ABW. By móc przedmiotowy wniosek zrealizować koniecznym byłoby zgromadzenie wnioskowanych informacji w jednym, opatrzonym stosowną klauzulą tajności dokumencie, w oparciu o informacje cząstkowe zawarte w szeregu dodatkowych, wytworzonych wyłącznie do tego celu dokumentów niejawnych. Działanie takie wydaje się być bezprzedmiotowe w kontekście art. 5 ust. 1 udip, zgodnie z którym dokument taki nie mógłby zostać udostępniony Fundacji, jako objęty ochroną z przepisu tego wynikającą.

W skardze na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie Fundacja [...] zarzuciła jej oraz decyzji poprzedzającej naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy - art. 61 Konstytucji RP oraz art. 5 ust. 1 oraz art. 16 udip w związku z art. 1 ust. 1 ustawy z 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. z 2010 r. nr 182, poz. 1228, dalej: uoin) poprzez błędne przyjęcie, że informacja objęta wnioskiem Fundacji [...] z dnia [...] kwietnia 2015 r. o udostępnienie informacji publicznej nie podlega udostępnieniu ze względu na ochronę informacji niejawnych. Mając na względzie powyższe zarzuty wniosła o stwierdzenie, że doszło do naruszenia prawa materialnego, uchylenie zaskarżonych decyzji, zobowiązanie Szefa ABW do ponownego rozpatrzenia wniosku z dnia [...] kwietnia 2015 r. o udostępnienie informacji publicznej oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu podała, że odmowa udostępnienia informacji publicznej ze względu na ochronę informacji niejawnych jest wyjątkiem od ogólnej zasady wynikającej z art. 61 Konstytucji RP.

W ocenie Fundacji Agencja nie wyjaśniła w wystarczający sposób, dlaczego ujawnienie informacji objętej wnioskiem może spowodować szkody dla Rzeczypospolitej Polskiej. Jasne i przekonujące uzasadnienie tej decyzji jest koniecznie ze względu na jej arbitralność. Przyjęcie, że ABW nie musi przekonująco uzasadniać swojej decyzji prowadziłoby do sytuacji braku możliwości kontroli społecznej podejmowanych przez organ decyzji. Zdaniem Fundacji za brakiem konkretnych argumentów przemawiających za uznaniem informacji objętych wnioskiem za informacje niejawne przemawia potraktowanie wszystkich informacji, których dotyczył wniosek w sposób identyczny. Tymczasem należy mieć wątpliwość, czy ujawnienie informacji np. o dysponowaniu narzędziem służącym przeszukiwaniu zasobów sieci Internet pod kątem zdefiniowanych słów kluczowych lub poszukiwanego pliku rodzi takie same zagrożenia, o których mowa w uoin, co np. odpowiedź na pytanie, czy ABW dysponuje bezzałogowym statkiem powietrznym. Fundacja nie zgodziła się także z twierdzeniem organu, że już sama informacja o tym, że ABW posługuje się lub nie narzędziami o określonych funkcjonalnościach wystarczy do utrudnienia lub wręcz uniemożliwienia organowi realizacji jego zadań. Zapoznanie się potencjalnych przestępców z informacją np. dotyczącą faktu posiadania narzędzi służących przeszukiwaniu zasobów sieci Internet pod kątem zdefiniowanych słów kluczowych lub poszukiwanego pliku nie osłabi, może wręcz wzmocnić działania prewencyjne ABW.

W odpowiedzi na skargę Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko faktyczne oraz prawne.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości m.in. przez kontrolę działalności administracji publicznej, a kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Skarga oceniana w świetle powyższych kryteriów nie zasługuje na uwzględnienie.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) w art. 61 stanowi, że obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa (ust. 1).

Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu (ust. 2).

Ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2 może nastąpić wyłącznie ze względu na określone w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa (ust. 3).

Tryb udzielania informacji, o których mowa w ust. 1 i 2, określają ustawy, a w odniesieniu do Sejmu i Senatu ich regulaminy (ust. 4).

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2014 r., poz. 782), dalej "udip", służy realizacji konstytucyjnego prawa dostępu obywateli do wiedzy o funkcjonowaniu organów władzy publicznej oraz podmiotów realizujących zadania publiczne bądź dysponujących majątkiem publicznym.

W przepisie art. 1 ust. 1 zawiera ona bardzo ogólną definicję informacji publicznej, w myśl której każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu i ponownemu wykorzystywaniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie.

Uszczegółowienia pojęcia informacji publicznej ustawodawca dokonał w przepisie art. 6 ust. 1 udip, jednakże uczynił to poprzez przykładowe wyliczenie informacji posiadających przymiot informacji publicznej.

W świetle powyższego informacją publiczną jest informacja zdefiniowana w art. 1 ust. 1, a w szczególności taka, o której mowa w art. 6 ust. 1 udip.

Natomiast stosownie do art. 4 ust. 1 pkt 1 udip, obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności organy władzy publicznej.

Niewątpliwie wniosek Fundacji [...] w zakresie żądań sformułowanych w pkt 1 i 2 dotyczy informacji publicznej (art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c udip), zaś jego adresat, czyli Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, jest podmiotem obowiązanym do udostępnienia informacji publicznej (art. 4 ust. 1 pkt 1 udip), jako centralny organ administracji rządowej (art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 29, poz. 154 ze zm., dalej jako "ustawa o ABW oraz AW).

Konstytucyjne prawo do informacji określone w art. 61 ust. 1 Konstytucji RP nie ma jednak charakteru absolutnego i może być w sytuacjach wskazanych w ust. 3 ww. przepisu ograniczone. Oznacza to prymat wspólnych interesów obywateli nad partykularnym interesem jednostki. Prawo do informacji publicznej ma bowiem służyć tworzeniu społeczeństwa obywatelskiego poprzez umożliwienie społecznej kontroli działań władzy publicznej, a nie zaspokajaniu interesów indywidualnych, które może odbywać się kosztem interesu ogółu. Z tego względu ważne jest, by ujawnienie niektórych informacji nie zagroziło interesom państwa, a tym samym interesom wspólnoty obywateli, której to państwo jest emanacją.

Ustawa o dostępie do informacji publicznej w przepisie art. 5 ust. 1 i 2 zd. 1 wprowadza ograniczenie prawa do informacji. Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 udip,

prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych.

Owe przepisy o ochronie informacji niejawnych to przede wszystkim ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 182, poz. 1228), dalej "uoin". W myśl jej art. 1 ust. 1, ustawa określa zasady ochrony informacji, których nieuprawnione ujawnienie spowodowałoby lub mogłoby spowodować szkody dla Rzeczypospolitej Polskiej, albo byłoby z punktu widzenia jej interesów niekorzystne, także w trakcie ich opracowywania oraz niezależnie od formy i sposobu ich wyrażania, czyli zasady m.in. klasyfikowania informacji niejawnych, organizowania ochrony informacji niejawnych, przetwarzania informacji niejawnych czy też ochrony informacji niejawnych w systemach teleinformatycznych.

Natomiast art. 4 ust. 1 uoin stanowi, że informacje niejawne mogą być udostępnione wyłącznie osobie dającej rękojmię zachowania tajemnicy i tylko w zakresie niezbędnym do wykonywania przez nią pracy lub pełnienia służby na zajmowanym stanowisku albo wykonywania czynności zleconych.

Z kolei wedle art. 5 tej ustawy, informacjom niejawnym nadaje się klauzulę "ściśle tajne", jeżeli ich nieuprawnione ujawnienie spowoduje wyjątkowo poważną szkodę dla Rzeczypospolitej Polskiej (ust. 1), klauzulę "tajne", jeżeli ich nieuprawnione ujawnienie spowoduje poważną szkodę dla Rzeczypospolitej Polskiej (ust. 2), klauzulę "poufne", jeżeli ich nieuprawnione ujawnienie spowoduje szkodę dla Rzeczypospolitej Polskiej (ust. 3). Przy czym powyższa szkoda ma związek m.in. z utrudnieniem wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych prowadzonych w celu zapewnienia bezpieczeństwa państwa lub ścigania sprawców zbrodni przez służby do tego uprawnione, zakłóceniem porządku publicznego lub zagrożeniem bezpieczeństwa obywateli, utrudnieniem wykonywania zadań służbom lub instytucjom odpowiedzialnym za ochronę bezpieczeństwa lub podstawowych interesów Rzeczypospolitej Polskiej, porządku publicznego, bezpieczeństwa obywateli.

W świetle poglądów doktryny, informacja jest niejawna ze względu na jej treść, oznaczenie jej odpowiednią klauzulą tajności jest tylko wskazówką dla odbiorcy do właściwej ochrony przed nieuprawnionym ujawnieniem lub zniszczeniem (zob. I. Stankowska, Ustawa o ochronie informacji niejawnych, Komentarz, LexisNexis, Warszawa 2011, s. 16). Podobne stanowisko w tej kwestii zajmuje również orzecznictwo. Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 21 września 2012 r., sygn. akt I OSK 1393/12 (publ. w internecie: http://orzeczenia.nsa.gov.pl), informacja niejawna chroniona jest bez względu na to, czy osoba uprawniona uznała za stosowne oznaczyć ją odpowiednią klauzulą. Jest ona bowiem niejawna z uwagi na zagrożenia wynikające z jej treści lub sposobu jej uzyskania, a nie w następstwie kwalifikacji. Natomiast Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 4 marca 2014 r., sygn. akt II SA/Kr 42/14 (LEX nr 1443528) wskazał, Iż dla ochrony informacji, o której mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z 2010 r. o ochronie informacji niejawnych, wystarczy element materialny, tzn. że stanowią one informacje, których nieuprawnione ujawnienie spowodowałoby lub mogłoby spowodować szkody dla Rzeczpospolitej Polskiej albo byłoby z punktu widzenia jej interesów niekorzystne.

Podzielając powyższe stanowisko należy podnieść, że jest ono szczególnie istotne w stanie faktycznym niniejszej sprawy. Fundacja [...] nie domagała się bowiem udostępnienia wytworzonych przez organ dokumentów zawierających konkretne informacje, którym można by było nadać stosowną klauzulę, lecz odpowiedzi na pytania dotyczące działań organu. Żądała więc informacji, która nie istniała w zmaterializowanej formie, trudno więc mówić o tym, by była opatrzona stosowną klauzulą niejawności, na którą mógłby powołać się ewentualnie Szef ABW.

Dla oceny zasadności odmowy udostępnienia żądanych informacji konieczne jest odwołanie się do celu, w jakim została utworzona Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego i jej zadań ustawowych.

Zgodnie z art. 1 ustawy o ABW oraz AW, ABW została utworzona w celu ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego i jego porządku konstytucyjnego.

Do jej zadań w myśl art. 5 ust. 1 należy:

1) rozpoznawanie, zapobieganie i zwalczanie zagrożeń godzących w bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz jego porządek konstytucyjny, a w szczególności w suwerenność i międzynarodową pozycję, niepodległość i nienaruszalność jego terytorium, a także obronność państwa,

2) rozpoznawanie, zapobieganie i wykrywanie przestępstw:

a) szpiegostwa, terroryzmu, bezprawnego ujawnienia lub wykorzystania informacji niejawnych i innych przestępstw godzących w bezpieczeństwo państwa,

b) godzących w podstawy ekonomiczne państwa,

c) korupcji osób pełniących funkcje publiczne, o których mowa w art. 1 i 2 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 216, poz. 1584 ze zm.), jeśli może to godzić w bezpieczeństwo państwa,

d) w zakresie produkcji i obrotu towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa,

e) nielegalnego wytwarzania, posiadania i obrotu bronią, amunicją i materiałami wybuchowymi, bronią masowej zagłady oraz środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi, w obrocie międzynarodowym oraz ściganie ich sprawców,

3) realizowanie, w granicach swojej właściwości, zadań związanych z ochroną informacji niejawnych oraz wykonywaniem funkcji krajowej władzy bezpieczeństwa w zakresie ochrony informacji niejawnych w stosunkach międzynarodowych,

4) uzyskiwanie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwym organom informacji mogących mieć istotne znaczenie dla ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego państwa i jego porządku konstytucyjnego,

5) podejmowanie innych działań określonych w odrębnych ustawach i umowach międzynarodowych.

Jak stanowi zaś ust. 2 ww. przepisu, działalność ABW poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej może być prowadzona w związku z jej działalnością na terytorium państwa wyłącznie w zakresie realizacji zadań określonych w ust. 1 pkt 2.

Ponadto w myśl art. 35 ust. 1 ustawy o ABW oraz AW, w związku z wykonywaniem swoich zadań Agencja zapewnia ochronę środków, form i metod realizacji zadań, zgromadzonych informacji oraz własnych obiektów i danych identyfikujących funkcjonariuszy Agencji.

Dodatkowo należy zauważyć, iż stosownie do treści art. 40 ust. 1 ustawy o ABW oraz AW, Szef ABW koordynuje podejmowane przez służby specjalne czynności operacyjno-rozpoznawcze mogące mieć wpływ na bezpieczeństwo państwa.

Powołane przepisy jednoznacznie wskazują na wagę i specyfikę zadań ABW, które, tak jak organizacja tej służby, ze swej istoty objęte są tajemnicą.

Trafna jest argumentacja organu, że z uwagi na wagę i specyfikę zadań ABW uznać należy, że niejawną nie jest tylko treść informacji zawartej w materiałach pozyskanych w wyniku czynności operacyjno-rozpoznawczych, czy też w ramach współpracy prowadzonej z partnerami zagranicznymi, ale także sposób jej pozyskiwania, a nawet samo potwierdzenie faktu jej posiadania, bowiem fakt ten pośrednio może wskazywać na jedyny możliwy sposób jej uzyskania, jakim jest prowadzenie czynności operacyjno-rozpoznawczych. Wiedza w tym zakresie, jak również informacja na temat możliwości technicznych ABW, ma niebagatelne znaczenie zarówno dla obcych służb wywiadowczych, jak i dla zorganizowanych grup przestępczych, których rozpracowywaniem zajmuje się ABW i w konsekwencji może utrudnić czy wręcz uniemożliwić organowi wykonywanie jego ustawowych działań, a tym samym narazić państwo polskie i jego sojuszników na uszczerbek.

Trzeba też zwrócić uwagę na to, że obecna sytuacja polityczna na świecie, wzrastające zagrożenie terroryzmem oraz walki zbrojne na Ukrainie, wymagają zachowania daleko idącej ostrożności w ujawnianiu informacji mających związek z działalnością służb specjalnych.

Podkreślenia wymaga również okoliczność, że działalność ABW obejmuje w przeważającej mierze rozpoznawanie, zapobieganie i zwalczanie zagrożeń, a więc dotyczy sytuacji, które mogą nastąpić w przyszłości, jeżeli państwo przy udziale służb specjalnych tych zagrożeń nie wyeliminuje. Ujawnienie zatem żądanych informacji bezspornie może spowodować co najmniej poważną szkodę dla Rzeczypospolitej Polskiej, gdyż utrudni bądź uniemożliwi wykonywanie określonych czynności operacyjno-rozpoznawczych prowadzonych w celu zapewnienia bezpieczeństwa państwa lub ścigania sprawców zbrodni przez służby lub instytucje do tego uprawnione.

W tych okolicznościach zarzut Fundacji naruszenia art. 5 ust. 1 udip nie jest zasadny.

Mając powyższe na względzie, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), orzekł jak w sentencji wyroku.



Powered by SoftProdukt