Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sędzia WSA Asesor WSA Protokolant Marzenna Glabas Adam Matuszak Irena Szczepkowska (spr.) Urszula Wojciechowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 listopada 2004 r. sprawy ze skargi W. N. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]" r. nr "[...]" w przedmiocie odmowy rejestracji motocykla I) uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję organu I instancji; II) zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącego W. N. kwotę 10 (dziesięć) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego; III) orzeka, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana do czasu uprawomocnienia się wyroku.

Decyzją z dnia 22 maja 2003 r. nr "[...]", wydaną na podstawie art.79 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. prawo o ruchu drogowym (tekst. jedn. Dz.U. Nr 58, poz. 515 z 2003 r.), Prezydent Miasta, po rozpatrzeniu wniosku W. N., odmówił zarejestrowania motocykla marki ."[...]", nr ramy "[...]", nr silnika "[...]", rok prod. 1990. W uzasadnieniu tej decyzji podano, że W. N. złożył wniosek o ponowne zarejestrowanie w/w pojazdu, do którego dołączył zaświadczenie z badania technicznego dopuszczające pojazd do ruchu. Organ wskazał, że z posiadanych dokumentów wynika, że pojazd ten został wycofany na stałe z ruchu (wyrejestrowany) w dniu 17 grudnia 1996 r., dowód rejestracyjny wydany na pojazd po odcięciu prawego dolnego rogu i dokonaniu adnotacji o dacie wyrejestrowania, zwrócony został W. N. Organ wskazał nadto, że wycofanie ww. pojazdu z ruchu zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami (art. 62 ust. 2 ustawy z dnia

I lutego 1983 r. - Prawo o ruchu drogowym) dokonywane było na wniosek właściciela bez podania przyczyny wyrejestrowania.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze, po rozpatrzeniu odwołania W.N., decyzją z dnia 4 lipca 2003 r. nr "[...]" utrzymało w mocy decyzję Prezydenta Miasta. W motywach tego rozstrzygnięcia organ II instancji wskazał, że zgodnie z art. 79 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, pojazd wyrejestrowany nie podlega powtórnej rejestracji, z wyjątkiem pojazdu: 1) odzyskanego po kradzieży, 2) zabytkowego, 3) mającego co najmniej 25 lat., którego model nie jest produkowany od 15 lat, uznanego przez rzeczoznawcę samochodowego za unikatowy lub mający szczególne znaczenie dla udokumentowania historii motoryzacji, 4) ciągnika i przyczepy rolniczej. Opierając się na treści tego przepisu Kolegium stwierdziło, że decyzja i postępowanie organu I instancji jest prawidłowe. Organ odwoławczy podkreślił, że rozpatrując sprawę z wniosku W. N., organy administracji obowiązane były do stosowania aktualnie obowiązujących przepisów. Odnosząc się do zarzutów z odwołania organ stwierdził, że dla rozstrzygnięcia sprawy nie ma znaczenia powód, z jakiego właściciel pojazdu uprzednio go wyrejestrował, lecz sam fakt, że pojazd ten został wyrejestrowany i tym samym został wycofany z ruchu drogowego. Według organu również to, że motocykl jest sprawny technicznie, a odmowa rejestracji narazi odwołującego się na znaczne straty, nie wpływa na ocenę przesłanek decydujących o możliwości zarejestrowania pojazdu uprzednio wyrejestrowanego.

Na powyższą decyzję skargę do Naczelnego Sadu Administracyjnego wniósł W. N. wnosząc o jej uchylenie. W uzasadnieniu skargi wskazał, iż zaskarżona decyzja wydana została na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r., która weszła w życie po fakcie wyrejestrowania przez niego motocykla w dniu 17 grudnia 1996 r. Podkreślił, że w poprzednio obowiązującym stanie prawnym istniała możliwość ponownej rejestracji pojazdu, który został wyrejestrowany. Skarżący zwrócił uwagę, że gdyby jego motocykl od daty zakupu nie został zarejestrowany, to obecnie nie byłoby przeszkód do zarejestrowania go, a przecież jest to ten sam motocykl tyle, że zarejestrowany i wyrejestrowany w czasie kiedy na to pozwalało prawo.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze podtrzymując argumentację przedstawioną w zaskarżonej decyzji wniosło o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 97 § l ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawę - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153 poz. 1271 ze zm.) sprawy, w których skargi zostały wniesione do Naczelnego Sądu Administracyjnego przed dniem l stycznia 2004r. i postępowanie nie zostało zakończone, podlegają rozpoznaniu przez właściwe wojewódzkie sądy administracyjne na podstawie przepisów ustawy - Prawo o postępowaniu przez sądami administracyjnymi. Stąd też pomimo wniesienia skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie orzeczenie zapadło w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Olsztynie.

Stosownie do art. l § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) wojewódzkie sądy administracyjne powołane są do badania legalności zaskarżonych decyzji, to jest ich zgodności z przepisami prawa materialnego oraz przepisami postępowania administracyjnego. W rozpatrywanej sprawie, Sąd, badając zaskarżoną decyzję w tym zakresie, stwierdził niewłaściwe zastosowanie prawa materialnego na skutek jego błędnej wykładni.

Jako materialnoprawną podstawę decyzji organy obu instancji powołały art. 79 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz.U.

z 2003 r. Nr 58, poz. 515), która weszła w życie l stycznia 1998 r. Zgodnie z tym przepisem pojazd wyrejestrowany nie podlega powtórnej rejestracji, z wyjątkiem pojazdów określonych w pkt 1-4. Spór w rozpoznawanej sprowadza się do tego czy powyższy przepis ma zastosowanie w sytuacji, gdy pojazd został wycofany z ruchu na zasadach określonych w art. 62 ust. 2 poprzednio obowiązującej ustawy z dnia l lutego 1983 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz.U. z 1992 r. Nr 11, poz. 41).

Według organu II instancji, organ rejestracyjny rozpoznając wniosek skarżącego, obowiązany był stosować aktualnie obowiązujące przepisy, w tym powołany art. 74 ust. 4. Natomiast skarżący nie zgadza się ze stanowiskiem prezentowanym przez organy obu instancji akcentując, że motocykl został wyrejestrowany w dniu 17 grudnia 1996 r., zgodnie z obowiązującym wówczas prawem, dopuszczającym możliwość ponownego zarejestrowania motocykla. Z tych względów, zdaniem skarżącego, nie ma podstaw do stosowania w niniejszej sprawie - art. 74 ust. 4 ustawy z dnia z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz.U. z 2003 r. Nr 58, poz. 515), która obowiązuje od l stycznia 1998 r.

W ocenie Sądu, rozpoznając niniejszą sprawę, należy mieć na względzie zasadę nieretroaktywności - niedziałania prawa wstecz - wyrażoną w art. 2 Konstytucji RP. Przepis ten stanowi, że Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. Zasada niedziałania prawa wstecz (lex retro non agit) jako dyrektywa postępowania polega na tym, że nie należy stanowić norm prawnych, które nakazywałyby stosować nowo ustanowione normy prawne do zdarzeń, które miały miejsce przed wejściem w życie nowo ustanowionych norm prawnych i z którymi prawo nie wiązało dotąd skutków prawnych normami tymi przewidzianych. W przypadku, gdy ustawodawca nakazuje kwalifikować według norm nowych, zdarzenia zaistniałe przed wejściem tych nowych norm w życie, wówczas mamy do czynienia z ustanowieniem norm z mocą wsteczną - z nadaniem nowym normom mocy wstecznej. Zatem zasada nieretroaktywności polega na nie stosowaniu prawa do stanów faktycznych, zdarzeń i ich skutków jakie zaistniały przed momentem wejścia w życie nowego aktu prawnego, względnie jego znowelizowanego przepisu. Nie oznacza to jednak, że ww. zakaz ma charakter absolutny, jednakże wyjątki od tej zasady muszą wynikać bezpośrednio z woli ustawodawcy, który wprowadzi konkretny zapis ustawowy określający, że nowe normy będą miały zastosowanie do zdarzeń zaistniałych przed ich wejściem w życie. W żadnym wypadku nie można natomiast przyjąć, że wyjątek od tej zasady będzie wynikał z domniemania, bądź interpretacji organu stosującego nowe przepisy prawa. Wyrażenie przez ustawodawcę woli w tym zakresie następuje poprzez wyraźne wskazanie, że w określonym przypadku cały akt prawny, bądź też jego poszczególne regulacje maj ą być zastosowane z mocą wsteczną.

Odpowiednie unormowanie w tym zakresie musi zawierać przepis przejściowy wchodzącego w życie aktu prawnego. Unormowanie takie określane jest mianem klauzuli prawa międzyczasowego określającej, że do zdarzeń prawnych już istniejących, a więc tych które powstały wcześniej i trwają nadal należy stosować przepisy nowego aktu odmiennie od przepisów aktu dotychczas obowiązującego.

Odnosząc powyższe uwagi do rozpoznawanej sprawy należy stwierdzić, że ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym nie zawiera przepisu przejściowego, który by nakazywał stosowanie przewidzianego w art. 74 ust. 4 tej ustawy zakazu powtórnej rejestracji pojazdu wyrejestrowanego na wniosek jego właściciela, w stosunku do właścicieli pojazdów wyrejestrowanych pod rządami ustawy z dnia l lutego 1983 r. Prawo o ruchu drogowym, która nie zawierała unormowań w przedmiocie zakazu powtórnej rejestracji pojazdu wyrejestrowanego na wniosek właściciela tego pojazdu. Zatem stosowanie przez organy orzekające wobec skarżącego wynikającego z art. 74 ust. 4 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. zakazu powtórnej rejestracji motocykla wycofanego z ruchu na jego wniosek, stanowi naruszenie nabytego przez niego prawa do powtórnej rejestracji pojazdu, co z kolei powoduje naruszenie konstytucyjnej zasady nieretroakcyjności.

Reasumując stwierdzić należy, iż zakaz powtórnej rejestracji pojazdu odnosi się tylko do pojazdów wyrejestrowanych na podstawie ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, która w art. 74 ust. l wymienia enumeratywnie pięć przypadków, w jakich pojazd podlega wyrejestrowaniu, na wniosek jego właściciela. Dopiero jeśli pojazd został wyrejestrowany na podstawie tego przepisu można odmówić wnioskodawcy powtórnego zarejestrowania tego pojazdu. Taka sytuacja nie miała miejsca w niniejszej sprawie.

Uznając w tych warunkach, że zaskarżona decyzja oraz poprzedzająca ją decyzja organu I instancji nie odpowiadają prawu z przyczyn wyżej wskazanych, należało skargę uwzględnić i orzec o ich uchyleniu na podstawie art. 145 § l lit. a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.). Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania sądowego (pkt II sentencji wyroku) oraz orzeczenie o niewykonywaniu zaskarżonej decyzji do czasu uprawomocnienia się wyroku (pkt III sentencji) uzasadniają przepisy art. 152 i 200 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.