Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Renata Czeluśniak (spr.) Sędziowie WSA Hanna Knysiak-Sudyka WSA Barbara Pasternak Protokolant specjalista Monika Wójcik po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 czerwca 2017 r. sprawy ze skargi J. G. – S. na akt Starosty w przedmiocie zatwierdzenia projektu organizacji ruchu na ul. B w Z postanawia poinformować Starostę o stwierdzonym w trakcie rozpoznawania sprawy istotnym naruszeniu prawa przez ten organ.

Zgodnie z art. 155 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2016 r., poz. 718 ze zm., dalej: "p.p.s.a."), w razie stwierdzenia w toku rozpoznawania sprawy istotnych naruszeń prawa lub okoliczności mających wpływ na ich powstanie, skład orzekający sądu może, w formie postanowienia, poinformować właściwe organy lub ich organy zwierzchnie o tych uchybieniach. Jest to tzw. postanowienie sygnalizacyjne, którego istotą jest poinformowanie organu administracji publicznej o nieprawidłowościach w jego funkcjonowaniu, które zostały ujawnione w toku postępowania sądowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie rozpoznając sprawę ze skargi J. G. – S. na akt Starosty w przedmiocie zatwierdzenia projektu organizacji ruchu na ul. B w Z uznał, że zachodzi konieczność poinformowania Starosty o istotnym naruszeniu prawa, którego dopuszczono się w toku postępowania.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że przesłanką rozpoznania skargi przez Sąd jest m.in. wniesienie jej z zachowaniem przewidzianego prawem terminu.

Termin wniesienia skargi do sądu administracyjnego określa art. 53 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r., poz. 718) - dalej "p.p.s.a.". W paragrafie pierwszym art. 53 został wprowadzony termin wniesienia skargi w przypadku zaskarżania aktów, które są doręczane skarżącemu. Termin ten, wynoszący trzydzieści dni, został powiązany z dniem doręczenia skarżącemu zaskarżanego aktu. Oznacza to, że termin ten ma zastosowanie we wszystkich tych przypadkach, gdy przedmiotem zaskarżenia jest jakiekolwiek rozstrzygnięcie (akt) organu administracji publicznej, które podlega doręczeniu skarżącemu i może być zaskarżone do sądu administracyjnego. Takimi rozstrzygnięciami są decyzje i postanowienia oraz inne akty administracyjne, których doręczenie stronie jest obowiązkiem organu wynikającym z przepisu prawa.

Natomiast w paragrafie drugim art. 53 p.p.s.a. zostały opisane terminy wniesienia skargi na akty (rozstrzygnięcia), które nie są doręczane skarżącemu. Terminy te dotyczą także wnoszenia skargi na czynności organu. Chodzi o takie akty, które mogą być zaskarżane do sądu administracyjnego po uprzednim wezwaniu organu do usunięcia naruszenia prawa. W tych przypadkach terminy do wniesienia skargi zostały powiązane z wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa. Termin do wniesienia skargi może w tym przypadku wynosić trzydzieści dni, w sytuacji, gdy organ udzieli odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa i wówczas termin biegnie od dnia doręczenia skarżącemu odpowiedzi. Po drugie, termin ten może wynosić sześćdziesiąt dni, gdy organ nie udzieli odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa i wówczas termin ten biegnie od dnia wniesienia wezwania do organu.

Z treści art. 53 § 2 p.p.s.a. wynika, że już z dniem wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa rozpoczyna bieg termin sześćdziesięciu dni na wniesienie skargi, mimo że sprawa udzielenia odpowiedzi na to wezwanie jest otwarta. W okresie biegu tego terminu organ może udzielić odpowiedzi na wezwanie i w takim przypadku dalszy bieg tego terminu staje się bezprzedmiotowy, ponieważ od dnia doręczenia odpowiedzi na wezwanie rozpoczyna bieg termin trzydziestu dni (liczony od dnia doręczenia tej odpowiedzi). Jeżeli natomiast w tym okresie organ nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, to nieprzerwanie biegnie termin sześćdziesięciu dni, liczony od dnia wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa (zob. uzasadnienie uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 kwietnia 2007 r., sygn. akt II OPS 2/07 ).

Z kolei, zgodnie z art. 54 § 1 p.p.s.a. skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność (przewlekłe prowadzenie postępowania) są przedmiotem skargi. Prawidłowe wniesienie skargi do sądu administracyjnego następuje w momencie złożenia pisma zawierającego skargę bezpośrednio w organie (dzienniku/biurze podawczym) lub w placówce pocztowej, o której mowa w art. 83 § 3 p.p.s.a., przy czym pismo to musi być skierowane (zaadresowane) do organu administracji, o którym mowa w art. 54 § 1 p.p.s.a. oraz musi być dotrzymany termin, o którym mowa w art. 53 § 1 p.p.s.a. Przyjęcie odmiennej wykładni czyniłoby zbyteczną i nieefektywną normę zawartą w art. 54 § 3 p.p.s.a., regulującą instytucję samokontroli organu administracyjnego (por. postanowienie NSA z dnia 19 sierpnia 2014 r., II FSK 2054/14, LEX nr 1497820).

Podstawowym obowiązkiem organu administracji publicznej, którego działanie lub bezczynność (przewlekłe prowadzenie postępowania) została zaskarżona, jest natomiast przekazanie sądowi: skargi, kompletnych i uporządkowanych akt sprawy oraz odpowiedzi na skargę w terminie 30 dni od dnia otrzymania skargi.

Przesyłane sądowi akta postępowań toczących się przed organem pierwszej i drugiej instancji powinny być, kompletne i uporządkowane, a więc zawierać dokumenty ułożone chronologicznie, złączone i ponumerowane, wyposażone w kartę przeglądową, czyli "spis treści". Akta powinny zawierać oryginały wszystkich dokumentów stanowiących dowody w sprawie, pism składanych przez uczestników postępowania, notatek sporządzanych przez pracowników organu, dokumentów związanych z doręczaniem pism: pokwitowań pocztowych, kopert z pieczęciami, a w razie złożenia pisma bezpośrednio w kancelarii organu – adnotacji urzędowej potwierdzającej datę i okoliczność osobistego złożenia pisma (por. np. wyrok WSA w Łodzi z dnia 11 maja 2009 r., III SA/Łd 559/08, LEX nr 565715).

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, wskazać należy, że akta postępowania przesłane przez Starostwo Powiatowe, nie zawierały ani dowodu doręczenia pełnomocnikowi skarżącego odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, ani również informacji, w jaki sposób skarga została złożona do sądu za pośrednictwem organu - brak koperty, w której skarga została złożona, jak również informacji, czy skarga została złożona bezpośrednio (osobiście) w siedzibie organu. Powyższe było niezbędne do oceny, czy skarga została wniesiona przez skarżącego z zachowaniem przewidzianego do tego terminu.

Jak wynika z uzyskanych od pracownika Starostwa informacji, możliwym było jedynie przedłożenie Sądowi zwrotnego potwierdzenia odbioru przez pełnomocnika skarżącego odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, natomiast niemożliwym było ustalenie okoliczności złożenia skargi przez skarżącego, tzn. czy skarga została nadana w placówce pocztowej i kiedy, ewentualnie czy została złożenia osobiście na dzienniku podawczym. Pracownik organu wskazał, bowiem, że koperty adresowane do Starostwa są na dzienniku podawczym otwierane, a następnie wyrzucane (chyba, że adresowane są bezpośrednio do biura prawnego), z na znajdujących się w nich pismach zostaje przybita prezentata. Natomiast w sytuacji złożenia osobiście pisma na dzienniku podawczym, nie będzie to na nim odnotowane, gdyż takiej pieczątki Starostwo nie posiada. Wskazać w tym miejscu należy, że takie zachowanie organu jest niedopuszczalne, bowiem sposób i termin złożenia skargi do Sądu wynika wprost z przepisów prawa, o których była mowa powyżej. W kontrolowanej sprawie Sąd nie miał zatem możliwości, na podstawie akt administracyjnych sprawdzić, czy skarga została wniesiona w terminie. Powyższe ustalono dopiero na podstawie dowodu nadania skargi, który - na wniosek Sądu – został przedłożony przez pełnomocnika skarżącego.

Wskazać też należy, że samo odnotowanie jedynie daty wpływu skargi do organu, tak jak to miało miejsce w przedmiotowej sprawie, pozostaje bez znaczenia dla ustalenia daty złożenia skargi. Ma to jedynie znaczenie dla kontroli, o jakiej mowa w art. 54 § 2 p.p.s.a. (terminowość przekazana skargi z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę do sądu).

Wobec powyższych okoliczności, w związku istotnym naruszeniem procedury sądowoadministracyjnej, Sąd postanowił skierować sygnalizację do Starosty na podstawie art. 155 § 1 p.p.s.a.

Sąd oczekuje, w terminie 30 dni, informacji o zajętym stanowisku w tej sprawie i podjętych działaniach. Zgodnie bowiem z art. 155 § 2 p.p.s.a., organ który otrzymał postanowienie, obowiązany jest je rozpatrzyć i powiadomić Sąd w terminie 30 dni o zajętym stanowisku.