drukuj    zapisz    Powrót do listy

6017 Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, Budowlane prawo, Rada Izby Architektów, Uchylono decyzję I i II instancji, VII SA/Wa 719/08 - Wyrok WSA w Warszawie z 2008-08-21, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

VII SA/Wa 719/08 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2008-08-21 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2008-05-05
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Bogusław Cieśla
Bożena Więch-Baranowska /przewodniczący/
Leszek Kamiński /sprawozdawca/
Symbol z opisem
6017 Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie
Hasła tematyczne
Budowlane prawo
Skarżony organ
Rada Izby Architektów
Treść wyniku
Uchylono decyzję I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2000 nr 98 poz 1071 art. 138 par. 2, 138 par. 1 pkt 2
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Dz.U. 2006 nr 156 poz 1118 art. 95 w zw. z art. 12 ust. 1
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - tekst jednolity
Dz.U. 2003 nr 80 poz 717 art. 60 ust. 4
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bożena Więch-Baranowska, , Sędzia WSA Bogusław Cieśla, Sędzia WSA Leszek Kamiński (spr.), Protokolant Piotr Bibrowski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 sierpnia 2008 r. sprawy ze skargi O. na decyzję Krajowego Sądu Dyscyplinarnego Izby Architektów z dnia [...] listopada 2007 r. nr [...] w przedmiocie wymierzenia kary upomnienia w sprawie odpowiedzialności zawodowej w budownictwie I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji, II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się niniejszego wyroku, III. zasądza od Krajowego Sądu Dyscyplinarnego Izby Architektów na rzecz skarżącego O. kwotę 200 zł (dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wnioskiem z dnia 12 marca 2007 r. Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej [...] Okręgowej Izby Architektów, zwany dalej: Rzecznikiem, działając na podstawie art. 95 pkt 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz. U. z 2006 r., Nr 156, poz. 1118, ze zm.), wystąpił do [...] Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Izby Architektów o wszczęcie postępowania z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie wobec architekta Z. J.. We wniosku Rzecznik zarzucił arch. Z. J. popełnienie czynu powodującego odpowiedzialność zawodową w budownictwie. Wskazał, że obwiniony, działając na zlecenie Burmistrza Miasta [...] w okresie od września 2004 r. do kwietnia 2006 r., czterokrotnie opracował kolejne projekty decyzji o odmowie ustalenia warunków zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie stacji tankowania gazem (LPG) na działce nr [...] przy ul. [...] (decyzje Burmistrza Miasta [...] z dnia [...] listopada 2004 r., [...] kwietnia 2005 r., [...] listopada 2005 r., [...] marca 2006 r.). Zdaniem Rzecznika, decyzje te były wydawane z naruszeniem przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności art. 61 ust. 1 w zw. z art. 60 ust. 4. Ponadto, w toku postępowania administracyjnego, przy sporządzaniu kolejnych odmownych projektów decyzji, obwiniony nie zastosował się do wytycznych zawartych w decyzjach uchylających Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] (decyzje SKO z dnia [...] grudnia 2004 r., [...] czerwca 2005 r., [...] grudnia 2005 r.). Dlatego ww. działania winny być zakwalifikowane jako popełnienie przez członka izby architektów czynu powodującego odpowiedzialność zawodową w budownictwie, przewidzianego w art. 95 pkt 4 ustawy Prawo budowlane, ponieważ były zawinione i świadome oraz dotyczyły nieznajomości prawa i nierzetelnego wykonywania obowiązków zawodowych, co w konsekwencji doprowadziło do przewlekłości postępowania administracyjnego i bezprawnego ograniczenia w dysponowaniu własnością.

Decyzją z dnia [...] czerwca 2007 r., sygn. akt [...], [...] Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Izby Architektów, na podstawie art. 25, art. 11 i art. 45 ust. 2 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów (Dz. U. z 2001 r. Nr 5, poz. 42, ze zm.) w zw. z art. 95, art. 96 i art. 98 ustawy Prawo budowlane oraz art. 104 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, ze zm.), zwanej dalej: k.p.a., w związku z wniesieniem przez Rzecznika wniosku o ukaranie arch. Z. J., nr wpisu [...], obwinionego o niedbałe spełnianie obowiązków architekta, wymierzył ww. karę upomnienia. W uzasadnieniu wskazał, że dowody zgromadzone w niniejszej sprawie, a w szczególności kopie pism urzędowych - postanowień i decyzji administracyjnych, których projekty sporządzał Z. J., nie budzą wątpliwości i potwierdzają zarzuty postawione przez Rzecznika. Sąd Dyscyplinarny, powołując się na wyjaśnienia zainteresowanego złożone na rozprawie w dniu [...] czerwca 2007 r., odrzucił je w całości jako sprzeczne z obowiązującymi przepisami prawa, a w szczególności art. 61 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, który szczegółowo określa przesłanki wydania decyzji o warunkach zabudowy. Architekt składając wyjaśnienia twierdził, że przygotowując projekt decyzji o warunkach zabudowy miał prawo i obowiązek uwzględnić przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, które jego zdaniem wykluczały możliwość budowy przedmiotowej stacji paliw, natomiast nie wyjaśnił, dlaczego nie uwzględnił stanowisk Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] w trzech decyzjach uchylających jego decyzje o odmowie ustalenia warunków zabudowy. W ocenie Sądu dyscyplinarnego, wszelkie zagadnienia techniczne dotyczące możliwości i warunków realizacji konkretnego wariantu obiektu usługowego, jakim jest stacja paliw LPG, powinny być rozstrzygane na etapie zatwierdzania planu zagospodarowania działki, a nie na etapie ustalania warunków zabudowy. Dlatego też, Sąd Dyscyplinarny uznał, że zgodnie z przepisami obowiązującymi w czasie złożenia wniosku o ustalenie warunków zabudowy dla przedmiotowej inwestycji, istniała możliwość wydania decyzji uwzględniającej wniosek i ustalenia warunków zabudowy. Natomiast obecnie nowy miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta [...] taką możliwość wyklucza. Z tych względów, [...] Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Izby Architektów uznał architekta Z. J. za winnego naruszenia art. 95 pkt 4 Prawa budowlanego.

Od ww. decyzji odwołanie złożył Z. J., wnosząc o uchylenie wymierzonej kary opartej jego zdaniem o nieprofesjonalnie i nierzetelnie przeprowadzone postępowanie dowodowe Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej. W odwołaniu podniósł, że drobiazgowo przeprowadzone postępowanie administracyjne, wykluczało wydanie pozytywnej decyzji, ze względu na wielkość działki nr [...] (o wym. 20 x 28 m) i jej położenie (krótszym bokiem graniczy z drogą powiatową), nie zostaną zachowane wymagane prawem odległości od obiektów i urządzeń technicznych (zbiorniki naziemne). Odnosząc się do zarzutu nieuwzględniania stanowisk wyrażanych w kolejnych decyzjach SKO, stwierdził, że mobilność postępowania administracyjnego i zmiany aktów prawnych w czasie jego trwania dawały powody proceduralne SKO do uchylania projektowanych przez obwinionego decyzji. Z. J. wskazał, że będąc świadomy odpowiedzialności jaka jest związana z kosztami inwestora w przygotowanie inwestycji i ewentualnego dochodzenia roszczeń w sytuacji niemożności jej realizacji na podstawie wydanych decyzji, uznał za właściwe odmowę wydania warunków zabudowy dla przedmiotowej inwestycji.

Decyzją z dnia [...] listopada 2007 r., [...], której treść została uzupełniona postanowieniem z dnia [...] stycznia 2008 r. w zakresie pouczenia, Krajowy Sąd Dyscyplinarny Izby Architektów, na podstawie art. 138 § 2 k.p.a., po rozpatrzeniu ww. odwołania, uchylił zaskarżoną decyzję w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Okręgowemu Sądowi Dyscyplinarnemu [...] Okręgowej Izby Architektów. Krajowy Sąd uznał, że w oparciu o art. 2 i art. 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów w zw. z art. 12 ustawy Prawo budowlane, nie można uznać sporządzania przez obwinionego projektów decyzji o warunkach zabudowy za czynności związane z wykonywaniem samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Zasady i tryb wydawania decyzji o ustaleniu warunków zabudowy określa bowiem ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w świetle której osobą uprawnioną do sporządzenia projektu takiej decyzji jest tylko architekt lub urbanista, przy czym architekci ponoszą odpowiedzialność zawodową w budownictwie tylko wtedy, gdy naruszyli przepisy ustawy Prawo budowlane w związku wykonywaniem samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie.

Z tych względów, Sąd dyscyplinarny II instancji stwierdził, że brak jest podstaw prawnych do uznania, iż członek Izby Architektów, wykonując zadania z zakresu ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, podlega odpowiedzialności zawodowej. Zdaniem organu odwoławczego, w takim przypadku architekt wykonuje czynności z zakresu projektowania przestrzeni i dlatego nie można mu postawić zarzutu naruszenia przepisu art. 95 pkt 4 ustawy Prawo budowlane.

Krajowy Sąd Dyscyplinarny, powołując się na treść art. 8 pkt 1 ustawy o samorządach architektów oraz zasady etyki zawodu {określone w uchwale nr 19 NKZIA z dnia 24 listopada 2002 r. (ZEZA), i w uchwale 01 III KZIA z 18 czerwca 2005 r.} i Kodeks Etyki Zawodu Architekta (obowiązujący od 18 grudnia 2005 r.), uznał, że czyn obwinionego może nosić znamiona przewinienia dyscyplinarnego, z tych względów przeprowadzenie ponownego postępowania w sprawie przez Okręgowy Sąd Dyscyplinarny wymagać będzie rozważenia zmiany kwalifikacji prawnej czynu co wiąże się z koniecznością przeprowadzenia postępowania w niniejszej sprawie w oparciu o rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 października 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w stosunku do członków samorządów zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na tę decyzję złożył Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej [...] Okręgowej Izby Architektów zarzucając naruszenie art. 60 ust. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717, ze zm.) oraz z art. 95 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane w zw. z art. 2 i art. 6 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów (Dz. U. z 2001 r., Nr 5, poz. 42, ze zm.).

Zdaniem skarżącego, decyzja Krajowego Sądu Dyscyplinarnego została wydana w oparciu o dwa błędne założenia. Po pierwsze, Krajowy Sąd Dyscyplinarny całkowicie bezzasadnie przyjął, że sporządzanie przez ukaranego architekta projektów decyzji o warunkach zabudowy nie można uznać za czynności związane z wykonywaniem samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, ponieważ posiadanie przez architekta uprawnień do projektowania w specjalności architektonicznej bez ograniczeń i członkostwo w izbie samorządu zawodowego architektów oznacza pełnienie przez niego samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, i zgodnie z art. 60 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, daje również prawo do sporządzania projektów decyzji o ustaleniu warunków zabudowy. Tym samym w ramach pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie architekt ma możliwość sporządzania projektów decyzji o warunkach zabudowy. Po drugie, opierając się na powyższym błędnym założeniu, Sąd dyscyplinarny II instancji uznał, że ukarany architekt nie podlegał odpowiedzialności zawodowej i z tych względów brak jest podstawy do postawienia mu zarzutu w oparciu o przepis art. 95 ust. 4 ustawy Prawo budowlane. Rzecznik wskazał, że z przepisów prawa wynika, iż architekt pełniąc samodzielne funkcje techniczne w budownictwie zawsze podlega odpowiedzialności zawodowej za czyny określone w art. 95 Prawa budowlanego. Natomiast ust. 4 tego przepisu nie uprawnia do dokonywania zawężającej interpretacji, iż odpowiedzialność zawodowa architektów dotyczy wyłącznie obowiązków projektanta określonych w art. 20 ustawy Prawo budowlane, bowiem przepisy prawa nie wykluczają możliwości przyjęcia przez architektów w umowie dodatkowych obowiązków, zgodnie z oczekiwaniami inwestora. W takiej sytuacji, nie spełnienie bądź niedbałe spełnienie obowiązków związanych z wykonywaniem samodzielnych funkcji technicznych również podlegałoby ocenie pod kątem odpowiedzialności zawodowej. W przeciwnym razie ani organy nadzoru budowlanego ani organy samorządu zawodowego architektów nie miałyby możliwości wyciągnięcia konsekwencji wobec architekta Należy bowiem odróżnić odpowiedzialność zawodową od odpowiedzialności dyscyplinarnej, której podstawę stanowi naruszenie zasad etyki.

Rzecznik, odnosząc się do sugestii Krajowego Sądu Dyscyplinarnego co do celowości zmiany przez sąd I instancji trybu postępowania, stwierdził, że jest to niedopuszczalne, ponieważ przepisy prawa przewidują dwa tryby odpowiedzialności architektów uregulowane odrębnymi przepisami, a każdy z nich poprzedzony jest postępowaniem wyjaśniającym prowadzonym przez rzecznika odpowiedzialności zawodowej, zakończonym postawieniem zarzutu popełnienia jednego z czynów określonych w art. 95 ust 4 ustawy Prawo budowlane (odpowiedzialność zawodowa) lub popełnienia przewinienia dyscyplinarnego w związku z naruszeniem zasad Kodeksu Etyki Zawodowej Architekta (odpowiedzialność dyscyplinarna) i skierowaniem wniosku do sądu dyscyplinarnego. Ponadto, rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 października 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w stosunku do członków samorządów zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów (Dz. U Nr 194, poz. 1635) przewiduje możliwość zmiany kwalifikacji prawnej, ale tylko w ramach postępowania dyscyplinarnego, jeżeli okaże się że została naruszona inna zasad etyki niż zarzucana przez rzecznika. Również zwrot sprawy rzecznikowi w celu uzupełnienia postępowania wyjaśniającego dotyczy wyłącznie odpowiedzialności za naruszenie zasad etyki. Natomiast tryb postępowania w ramach odpowiedzialności zawodowej w budownictwie reguluje ustawa Prawo budowlane oraz k.p.a. Zdaniem Rzecznika, obowiązujące przepisy nie przewidują możliwości "przenikania" obu trybów odpowiedzialności ani żadnych norm kolizyjnych w tym zakresie.

W odpowiedzi na skargę Krajowy Sąd Dyscyplinarny podtrzymał dotychczasowe stanowisko i wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej, stosując środki określone w ustawie. Na podstawie art. 134 § 1 p.p.s.a. Sąd, nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną, rozstrzyga w granicach sprawy, kontrolując postępowanie oraz akty administracyjne wydane przez organy administracji publicznej i uwzględnia skargę na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a., jeśli stwierdzi naruszenia przepisów prawa materialnego, które miały wpływ na wynik sprawy lub też naruszenia przepisów postępowania, jeśli miały one istotny wpływ na wynik sprawy administracyjnej.

Skarga podlega uwzględnieniu, lecz częściowo z innych przyczyn niż w niej podniesione. Zaskarżona decyzja podlega uchyleniu ze względów proceduralnych, gdyż zapadła z naruszeniem art. 138 § 2 k.p.a. który organ zastosował nieprawidłowo i z naruszeniem art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a., który miał w sprawie zastosowanie, lecz którego organ nie zastosował. Decyzja organu I instancji również podlega uchyleniu, gdyż zapadła z naruszeniem prawa materialnego, a to art. 95 w zw. z art. 12 ust. 1 ustawy Prawo budowlane i art. 60 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym,. Wykazane wyżej naruszenia miały istotny wpływ na wynik niniejszej sprawy.

Zgodnie z art. 138 § 2 k.p.a. organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji, gdy rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w całości lub w znacznej części. Przekazując sprawę organ ten może wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy. Ww. przepis wprowadza konstrukcję tzw. decyzji kasacyjnej, która realizuje podstawową zasadę postępowania administracyjnego, określoną w art. 15 k.p.a. – zasadę dwuinstancyjności. W myśl tej zasady, organ odwoławczy ma kompetencje zarówno kontrolne, jak i merytoryczne. Oznacza to, że organ ten winien rozpatrzyć sprawę ponownie w jej całokształcie (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 sierpnia 2006r., sygn. akt VII SA/Wa 508/2006, publ. LexPolonica nr 414841, Rzeczpospolita 2006/188 str. C2), a więc w oparciu o kompletny materiał dowodowy. Tylko w takim zakresie organ odwoławczy może skorzystać z kompetencji jaką mu daje art. 138 § 2 k.p.a., ponieważ co do zasady winien przeprowadzić kontrolę zaskarżonego aktu administracyjnego pod względem merytorycznym. W związku z powyższym, niezbędnym wymogiem merytorycznego orzekania przez organ II instancji jest dostateczne i wszechstronne wyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy. Zatem, jeżeli organ odwoławczy na podstawie przedstawionych akt sprawy nie może wydać merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie, a ewentualne zastosowanie przez niego trybu uzupełnienia materiału dowodowego (patrz: art. 136 k.p.a.) byłoby niewystarczające, to tylko w takim przypadku uzasadnione jest zastosowanie art. 138 § 2 k.p.a.

W przedmiotowej sprawie Krajowy Sąd Dyscyplinarny Izby Architektów wydając zaskarżoną decyzją z dnia [...] listopada 2007 r., [...], błędnie zastosował art. 138 § 2 k.p.a., ponieważ postępowanie administracyjne w niniejszej sprawie nie wymagało przeprowadzenia dodatkowego postępowania wyjaśniającego, poprzez zgromadzenia na nowo materiału dowodowego. Jak wynika z przedstawionych wyżej rozważań, zastosowanie orzeczenia o charakterze kasatoryjnym ma tylko sens wtedy gdy na podstawie przedstawionych przez organ I instancji akt sprawy, organ odwoławczy dojdzie do przekonania, że na ich podstawie nie jest możliwe przeprowadzenie prawidłowej oceny stanu faktycznego sprawy. W takim przypadku nie jest możliwe zatem dokonanie prawidłowej subsumcji stanu faktycznego pod konkretną normę prawną, co z kolei ma niewątpliwie wpływ na podjęcie w sprawie prawidłowego rozstrzygnięcia. W niniejszej sprawie nie wystąpiły okoliczności, które uzasadniałyby wydanie zaskarżonej decyzji w oparciu o art. 138 § 2 k.p.a. Ponadto przedstawione przez Krajowy Sąd Dyscyplinarny Izby Architektów motywy jego rozstrzygnięcia wskazują na to, że organ ten wydał swoją decyzję z naruszeniem ww. przepisu, ponieważ podstawą rozstrzygnięcia przez organ II instancji wcale nie był brak materiału dowodowego, lecz zdaniem organu odwoławczego, błędna ocena tego materiału przez organ I instancji. Przedstawiając motywy rozstrzygnięcia organ odwoławczy dokonał de facto oceny merytorycznej rozstrzygnięcia podjętego przez organ I instancji. Co więcej przedstawione przez ten organ stanowisko jest prawidłowe, a zgromadzony materiał dowodowy w sprawie jest kompletny. Zatem w niniejszej sprawie brak było przesłanek do zastosowania art. 138 § 2 k.p.a., ponieważ ze względu na podjęte przez organ II instancji rozważania merytoryczne, adekwatne było zastosowanie trybu z art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a., tj. orzeczenia o uchyleniu zaskarżonej decyzji i umorzeniu postępowania administracyjnego ze względu na brak przesłanek do przeprowadzenia postępowania w sprawie odpowiedzialności zawodowej (brak przedmiotu sprawy).

Jak wyżej wskazano Krajowy Sąd Dyscyplinarny Izby Architektów dokonał prawidłowej oceny, że brak jest w sprawie przesłanek do przeprowadzenia postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej w budownictwie. Z tych też względów decyzja z dnia [...] czerwca 2007 r., sygn. akt [...], [...] Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Izby Architektów podlega wyeliminowaniu z obrotu prawnego przez Sąd, jako wydana z naruszeniem prawa materialnego. Organ ten błędnie uznał, że w niniejszej sprawie architekt Z. J. podlega odpowiedzialności zawodowej w budownictwie za sporządzanie projektów decyzji o ustaleniu warunków zabudowy. Sporządzanie projektów decyzji o warunkach zabudowy przez architektów nie jest wykonywaniem samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie, a architekt nie podlega w takim przypadku odpowiedzialności zawodowej w budownictwie przewidzianej w art. 95 prawa budowlanego.

Zgodnie z art. 60 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym sporządzenie projektu decyzji o ustaleniu warunków zabudowy powierza się osobie wpisanej na listę izby samorządu zawodowego urbanistów albo architektów. Podstawą uprawnienia do sporządzania projektów decyzji administracyjnych o charakterze urbanistycznym jest zatem przepis ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym, a nie przepis Prawa budowlanego.

Tymczasem źródłem odpowiedzialności zawodowej w budownictwie jest przepis art. 95 prawa budowlanego. Pojęcie "samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie" zostało natomiast zdefiniowane w art. 12 ust. 1 Prawa budowlanego. Zgodnie z tym przepisem za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się działalność związaną z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych, a w dziedzinie projektowania obejmującą: projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno-budowlanych i sprawowanie nadzoru autorskiego. Tak więc na podstawie ww. przepisu za samodzielną funkcję w budownictwie należy uznać tylko działalność w sferze procesu budowlanego, który prowadzony jest na podstawie przepisów ustawy Prawo budowlane. Za takim rozumieniem ww. definicji przesądza brzmienie art. 12 ust. 1, w którym przykładowo wymienia się tylko te funkcje, które ściśle wiążą się z prowadzeniem budowy, a nie innych działań o charakterze urbanistycznym, czy władczym, przejawiających się w przygotowaniu projektów decyzji administracyjnych. Skoro w świetle art. 12 ust. 1 Prawa budowlanego do samodzielną funkcję techniczną w budownictwie nie można zaliczyć uprawnień architektów, wynikających z art. 60 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, to za tego typu działalność nie można pociągnąć architekta do odpowiedzialności zawodowej w budownictwie na podstawie art. 95 Prawa budowlanego.

Ponadto, jak zasadnie podkreśla strona, urbaniści, którzy podobnie jak architekci, na podstawie art. 60 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, przygotowują projekty decyzji o warunkach zabudowy, za tego typu działania nie podlegają odpowiedzialności zawodowej, a podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej.

Również z tego powodu nie można podzielić poglądu wyrażonego przez Rzecznika, że treść art. 95 Prawa budowlanego nie uprawnia do dokonywania zawężającej interpretacji, iż odpowiedzialność zawodowa architektów dotyczy wyłącznie obowiązków projektanta określonych w art. 20 ustawy Prawo budowlane.

Podstawą odpowiedzialności zawodowej mogą być jedynie przepisy, które wprost taką odpowiedzialność przewidują. Nie zasługuje natomiast na akceptację interpretacja zmierzająca do rozszerzenia podstaw odpowiedzialności, również na inne czynności architektów, niż te które wynikają wprost z ustawy Prawo budowlane, będącej w tym zakresie źródłem praw i powiązanych z nimi obowiązków, szczególnie jeśli uwzględni się argument, że w odniesieniu do tego samego przedmiotu działalności, członkowie innej grupy zawodowej (urbaniści) odpowiedzialności zawodowej nie podlegają.

Podzielić natomiast należało w pełni argumentację Rzecznika w odniesieniu do odrębności trybów postępowania przed Sądem Dyscyplinarnym.

Zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów (Dz. U. z 2001 r., Nr 5, poz. 42) członek izby podlega odpowiedzialności dyscyplinarnej za zawinione naruszenie obowiązków, o których mowa w art. 41 ww. ustawy, w tym przestrzegania przy wykonywaniu czynności zawodowych obowiązujących przepisów oraz zasad wiedzy technicznej lub urbanistycznej oraz przestrzegania zasad etyki zawodowej. Jeżeli zatem przy wykonywaniu obowiązków przez osobę wpisaną na listę samorządu zawodowego dopuściła się ona istotnego naruszenia przepisów prawa oraz zasad wiedzy technicznej lub urbanistycznej oraz przestrzegania zasad etyki zawodowej, to na tej podstawie może ona ponieść określoną w tych przepisach odpowiedzialność dyscyplinarną. Odpowiedzialność dyscyplinarna członka izby rządzi się jednak zupełnie odmiennymi podstawami prawnymi i zasadami, a przede wszystkim w sprawie takiej nie można wszcząć i prowadzić postępowania administracyjnego, gdyż ustawa przewiduje w tym przypadku zupełnie odrębny tryb postępowania, a także inne środki zaskarżenia i inną drogę sądową.

W związku z powyższym, należy uznać, że zaskarżona decyzja, chociaż pod względem przedstawionych w niej merytorycznych rozważań jest trafna, to jednak ze względu, iż została wydana z naruszeniem przepisów proceduralnych, podlega uchyleniu. Natomiast decyzja organu I instancji jako wydana z naruszeniem art. 95 w zw. z art. 12 ust. 1 ustawy Prawo budowlane i art. 60 ust. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, również podlega uchyleniu.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ I instancji winien uwzględnić przedstawioną wyżej ocenę Sądu i ocenić sprawę pod kątem dopuszczalności prowadzenia dalszego postępowania administracyjnego w sprawie nie noszącej cech odpowiedzialności zawodowej.

Mając powyższy na względzie na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c w zw. z art. 135 p.p.s.a. , Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

W pkt II wyroku orzeczono na podstawie art. 152 ww. ustawy.

Koszy zasądzona na podstawie art. 200 cytowanej wyżej ustawy.



Powered by SoftProdukt