Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marek Szumilas Sędziowie Sędzia WSA Maria Bohdanowicz Sędzia WSA Adam Jutrzenka-Trzebiatowski (spr.) Protokolant sekr. sąd. Stanisława Maciejewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 czerwca 2015 r. sprawy ze skargi M.Ś. na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego I. uchyla zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Starosty z dnia [...] r., nr [...], II. stwierdza, iż zaskarżone postanowienie nie podlega wykonaniu, III. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącej M.Ś. kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

II SA/Go 255/15

UZASADNIENIE

W dniu 5 listopada 2014 r. M.Ś. złożyła w Starostwie Powiatowym wniosek z dnia [...] listopada 2014 r. o zmianę danych w dowodzie rejestracyjnym pojazdu marki [...] o nr rej. [...], nr VIN – [...], w związku z dokonanymi w nim zmianami konstrukcyjnymi. Zmiany zapisów w dowodzie rejestracyjnym miały dotyczyć określenia rodzaju pojazdu (specjalny-bar,sklep) oraz obniżenia dopuszczalnej masy całkowitej (dalej określanej w skrócie jako DMC) z 4500 kg na 3500 kg. Do wniosku dołączone zostały m.in.: oświadczenie dokonującego zmian, opinia techniczna rzeczoznawcy nr [...] z dnia [...] września 2014 r. w sprawie dokonanych zmian oraz zaświadczenie o przeprowadzonym badaniu technicznym pojazdu nr [...] z dnia [...] października 2014 r. z wynikiem negatywnym z uwagi na brak spełnienia wymagań technicznych - art. 66 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 1137 ze zm. – określanej dalej jako p.r.d.) i adnotacją diagnosty o braku opinii rzeczoznawcy z wyraźnym określeniem DMC pojazdu po zmianach konstrukcyjnych w celu ustalenia DMC pojazdu na 3500 kg (obecna DMC pojazdu wynosi 4500 kg).

Pismem z dnia [...] listopada 2014 r. Starosta powołując się na treść art. 64 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego ( tj. Dz. U. z 2013 r. poz. 267 ze zm. – określanej dalej jako k.p.a.) oraz § 14 ust. 1 pkt 5 lit. b oraz ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 186 poz. 1322 ze zm.) wezwał M.Ś. do uzupełnienia w terminie 7 dni wniosku poprzez złożenie zaświadczenia o pozytywnym wyniku badania technicznego potwierdzającym, że dokonane zmiany w pojeździe są zgodne z przepisami określającymi warunki techniczne pojazdów, pod rygorem pozostawienia podania bez rozpoznania.

Z uwagi na nieusunięcie powyższego braku formalnego organ w piśmie z dnia [...] listopada 2014r. poinformował wnioskodawczynię o pozostawieniu wniosku złożonego w dniu 5 listopada 2014r. bez rozpoznania na podstawie art. 64 § 2 k.p.a.

Jednocześnie w odpowiedzi na wezwanie organu do usunięcia braku formalnego powyższego wniosku pismem z dnia [...] listopada 2014 r. M.Ś., reprezentowana przez pełnomocnika I.Ś., złożyła w Starostwie Powiatowym wniosek o wszczęcie na podstawie art. 61 § 1 k.p.a. w zw. z art. 84 p.r.d. postępowania administracyjnego. Wnioskodawczyni sformułowała we wniosku dwa punkty domagając się po pierwsze wszczęcia postępowania administracyjnego w ramach nadzoru Starostwa Powiatowego nad Okręgową Stacją Kontroli Pojazdów – "Z" Sp. z o.o. oraz wykonywanych obowiązków przez uprawnionych diagnostów, podczas dokonywanych czynności przeprowadzania badań technicznych samochodu [...] nr rej. [...] i po drugie domagając się od organu stwierdzenia lub zaprzeczenia na podstawie decyzji administracyjnej wraz z przytoczeniem przepisów prawa, że w wyniku postępowania kontrolnego, doszło lub nie doszło do naruszenia prawa na szkodę właściciela pojazdu, w związku z oceną stanu technicznego i wystawionymi dokumentami pojazdu [...] nr rej. [...] dla potrzeb pierwszej rejestracji w dniu [...] lipca 2014 r., a następnie w dniu [...] września 2014 r. oraz w dniu [...] października 2014 r. (prawidłowo winno być [...] października 2014 r.).

W uzasadnieniu wniosku strona wyjaśniła, iż pojazd – [...] został zakupiony w celu adaptacji na pojazd specjalny do prowadzenia działalności gospodarczej. Na dzień zakupu pojazd posiadał homologację na użytkowanie jako pojazd ciężarowy – izotermiczny o DMC do 4500 kg. Strona podała, iż w wyniku wcześniejszych zmian konstrukcyjnych polegających na zabudowie skrzynią zamkniętą i rampą, masa pojazdu uległa zmianie zwiększając się do 2830 kg, co jednak nie znalazło odzwierciedlenia w dowodzie rejestracyjnym (belgijskim) poprzedniego właściciela. Następnie pojazd po uzyskaniu pozytywnego wyniku na pierwszym badaniu technicznym w dniu [...] lipca 2014 r. poprzedzającym pierwszą rejestrację pojazdu w kraju został zarejestrowany i w dniu [...] lipca 2014r. wydany został wnioskodawczyni dowód rejestracyjny pojazdu. Strona wyjaśniła, iż fakt naprawy pojazdu (uszkodzona wewnętrzna rama pojazdu) ustalony został dopiero w wyniku przystąpienia do zmian konstrukcyjnych pojazdu. Strona zwróciła uwagę, iż w dniu 15 września 2014 r. zwróciła się do "Z" Sp. z o.o. o przeprowadzenie dodatkowego badania technicznego pojazdu po zmianach, jednakże podmiot ten odmówił dokonania oceny technicznej nie wskazując zdaniem strony uzasadnionych przyczyn. Ostatecznie badanie techniczne powyższego pojazdu przeprowadzone zostało w dniu [...] października 2014 r. z wynikiem negatywnym. W tym zakresie strona podniosła zarzut błędnego przeprowadzenia badania technicznego pojazdu i oceny dostarczonych do badania dokumentów w tym co do dopuszczalnej ładowności, DMC i największego dopuszczalnego nacisku osi po zmianach wprowadzonych w pojeździe. W szczególności wnioskodawczyni zarzuciła przeprowadzającemu badanie techniczne pojazdu nieuwzględnienie stanowiska rzeczoznawcy zawartego w dokumencie oceny wydanej po dokonaniu zmian w pojeździe. Strona zwróciła uwagę, iż rzeczoznawca określił masę własną pojazdu na 3100 kg i największy dopuszczalny nacisk osi na 17,64 KN. Zdaniem strony diagnosta przeprowadzający badanie techniczne nie uwzględnił powyższych danych i określił nowe dane pojazdu w tym dopuszczalny nacisk osi – 31,36 KN. W związku z powyższym w ocenie strony Starosta winien ustalić, czy ignorowanie uwag i dowodów przedstawianych przez właściciela podczas pierwszego badania technicznego pojazdu jest zgodne z przepisami prawa, podczas gdy miało to wpływ na ustalenie dopuszczalnej ładowności pojazdu.

Postanowieniem z dnia [...] grudnia 2014 r. nr [...] Starosta działając powołując się na art. 61a § 1 k.p.a. w zw. z art. 84 p.r.d. odmówił:

1. wszczęcia postępowania administracyjnego w ramach nadzoru Starostwa Powiatowego nad Okręgową Stacją Kontroli Pojazdów – "Z" Sp. z o.o. oraz wykonywanych obowiązków przez uprawnionych diagnostów, podczas dokonywanych czynności przeprowadzania badań technicznych samochodu [...] nr rej. [...],

2. stwierdzenia lub zaprzeczenia na podstawie decyzji administracyjnej wraz z przytoczeniem przepisów prawa, że w wyniku postępowania kontrolnego, doszło lub nie doszło do naruszenia prawa na szkodę właściciela pojazdu, w związku z oceną stanu technicznego i wystawionymi dokumentami pojazdu [...] nr rej. [...] dla potrzeb pierwszej rejestracji w dniu [...] lipca 2014 r., a następnie w dniu [...] września 2014 r. oraz w dniu [...] października 2014 r.

Uzasadniając wydanie rozstrzygnięcia w zakresie punktu 1 Starosta powołał się na okoliczność przeprowadzenia w dniu [...] listopada 2014 r., a zatem jeszcze przed dniem złożenia wniosku o wszczęcie postępowania, postępowania kontrolnego wobec Okręgowej Stacji Kontroli Pojazdów "Z" Sp. z o.o.. Przedmiotem kontroli była ocena prawidłowości wykonywania badań technicznych przez powyższy podmiot wobec pojazdu o nr rejestracyjnym [...] oraz prawidłowości prowadzenia przez nią wymaganej dokumentacji. Z przeprowadzonej w dniu [...] listopada 2014 r. kontroli sporządzono protokół nr [...], w którym stwierdzono prawidłowość wykonania przez diagnostę – R.F. w dniu [...] października 2014 r. badania technicznego pojazdu marki [...] o nr rej. [...]. Powołując się na wyjaśnienia diagnosty organ ustalił, iż zażądano wykonania badania technicznego określającego zmianę dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu z 4500 kg na 3500 kg. W ocenie organu brak było podstaw do wszczęcia postępowania w trybie art. 84 p.r.d. Diagnosta zdaniem organu prawidłowo postąpił domagając się opinii rzeczoznawcy samochodowego w związku z trudnościami w ustaleniu parametrów technicznych pojazdu.

Następnie odnosząc się do zarzutów wnioskodawcy dotyczących pominięcia przez diagnostę w trakcie pierwszego badania technicznego pojazdu przedstawionego przez stronę dokumentu zważenia pojazdu (w firmie A Sp. z o.o.), wskazującego na różnicę między faktyczną masą własną a masą własną wynikającą z zapisów w belgijskim dowodzie rejestracyjnym, jak również pominięcia przedstawionej diagnoście karty dodatkowego wyposażenia pojazdu wraz z jej tłumaczeniem, Starosta, powołując się na wyjaśnienia diagnosty zawarte w piśmie z dnia [...] grudnia 2014 r., wskazał, iż podczas pierwszego badania technicznego w dniu [...] lipca 2014 r. przedstawiono diagnoście jedynie belgijski dowód rejestracyjny wraz z tłumaczeniem oraz kartkę z ważenia pojazdu, natomiast nie przedstawiono mu dodatkowo dokumentu w postaci karty dodatkowego wyposażenia wraz z jego tłumaczeniem. Organ uznał stanowisko diagnosty za uzasadnione z uwagi na fakt, iż tłumaczenie powyższej karty dokonane zostało w dniu [...] lipca 2014 r., podczas gdy badanie przeprowadzone zostało [...] lipca 2014 r.

W ocenie organu diagnosta prawidłowo postąpił uznając dokument z ważenia za niewiarygodny. Z dokumentu ważenia, ani z żadnego innego dokumentu nie wynikało bowiem, czy waga jest homologowana. Zdaniem organu diagnosta nie może podejmować decyzji o zmianie masy własnej na podstawie niewiarygodnych dokumentów, a w tym przypadku jedynym wiarygodnym dokumentem przedstawionym diagnoście podczas badania technicznego był belgijski dowód rejestracyjny wraz z jego tłumaczeniem.

Odnosząc się do zarzutu wnioskodawcy dotyczącego niewykrycia przez diagnostę podczas pierwszego badania technicznego przedmiotowego pojazdu wewnętrznych uszkodzeń ramy pojazdu, Starosta wskazał, iż były to usterki wewnętrzne, widoczne dopiero po zdjęciu zabudowy. Ponadto Starosta powołał się na wyjaśnienia diagnosty, który zwrócił również uwagę, że właściciel nie poinformował, że rama pojazdu była naprawiana, mając już o tym wiedzę w dniu badania dotyczącego zmian konstrukcyjnych tj. [...] października 2014 r. Dodatkowo organ podkreślił, iż zgodnie z art. 81 ust. 11 p.r.d. badania w określonych przypadkach wykonuje się również na wniosek posiadacza pojazdu.

Uzasadniając treść rozstrzygnięcia w zakresie punktu 2 sentencji postanowienia organ stwierdził, iż brak jest podstaw prawnych do wydania decyzji stwierdzającej, lub zaprzeczającej, że w wyniku postępowania kontrolnego, doszło lub nie doszło, do naruszenia prawa na szkodę właścicielki pojazdu, w związku z oceną stanu technicznego i wystawionymi dokumentami pojazdu [...] nr rej. [...] dla potrzeb pierwszej rejestracji w dniu [...] lipca 2014 r., a następnie w dniu [...] września 2014 r. oraz w dniu [...] października 2014 r.

Na powyższe postanowienie zażalenie złożyła M.Ś. - reprezentowana przez pełnomocnika – I.Ś., zarzucając organowi naruszenie art. 7 i 9 k.p.a w zw. z art. 61 § 1 k.p.a. poprzez dowolną ocenę materiału dowodowego w sprawie i brak działań mających na celu ustalenie stanu faktycznego w sprawie. Strona podważyła prawidłowość przeprowadzonego przez diagnostę badania technicznego w dniu [...] października 2014 r., a w szczególności błędne ustalenie przez niego obciążenia osi tylnej na 31,36 KN, podczas gdy rzeczoznawca przyjął wartość – 17,64 KN. Zdaniem żalącej organ nie ustalił przyczyn, dla których diagnosta w zaświadczeniu z dnia [...] października 2014r. zażądał opinii rzeczoznawcy. Zdaniem strony przepisy rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów stosowanych przy tych badaniach ( Dz. U. poz. 996 ) nie uniemożliwiają diagnoście samodzielnego ustalenia DMC pojazdu w oparciu o dostarczone dokumenty. Dodatkowo strona zarzuciła organowi, iż nie odniósł się do konsekwencji wyniku badania technicznego z dnia [...] października 2014 r., w szczególności wyjaśnienia, czy zwrócony dowód rejestracyjny upoważnia właściciela do dalszego użytkowania samochodu jako specjalny, czy ciężarowy oraz czy dalsze jego użytkowanie jako ciężarowy nie będzie zagrożeniem dla uczestników ruchu drogowego.

Strona zakwestionowała również twierdzenie organu co do braku możliwości wykrycia uszkodzenia wewnętrznej ramy pojazdu podczas pierwszego badania technicznego przeprowadzonego w dniu [...] lipca 2014 r.

Postanowieniem z dnia [...] stycznia 2015 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze działając na podstawie art. 61a i art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. w zw. z art. 126 k.p.a. utrzymało w mocy zaskarżone postanowienie.

Organ odwoławczy w uzasadnieniu wskazał na treść art. 61a k.p.a. zgodnie z którym, gdy żądanie wszczęcia postępowania zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ administracji publicznej wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania.

Przez "inne uzasadnione przyczyny" należy zdaniem Kolegium rozumieć takie sytuacje, które w sposób oczywisty stanowią przeszkodę do wszczęcia postępowania, np. gdy w tej samej sprawie postępowanie administracyjne już się toczy albo w sprawie takiej zapadło już rozstrzygniecie lub gdy w przepisach prawa brak jest podstawy materialnoprawnej do rozpatrzenia żądania w trybie administracyjnym.

Zdaniem organu w przedmiotowej sprawie powyższa przesłanka została spełniona, z uwagi na przeprowadzenie już w dniu [...] listopada 2014 r. kontroli w Okręgowej Stacji Kontroli Pojazdów – "Z" Sp. z o.o., na podstawie której nie znaleziono podstaw do podjęcia stosownych kroków w stosunku do diagnosty wykonującego badanie techniczne pojazdu marki [...] o nr rej. [...]. Organ nie znalazł wobec powyższego podstaw do przeprowadzenia takiej kontroli po raz drugi w tym samym zakresie.

Odnośnie zaś wniosku o stwierdzenie lub zaprzeczenie w drodze decyzji administracyjnej wraz z przytoczeniem przepisów prawa, że w wyniku postępowania kontrolnego, doszło lub nie doszło do naruszenia prawa na szkodę właścicielki pojazdu, w związku z oceną stanu technicznego i wystawionymi dokumentami pojazdu [...] nr rej. [...] dla potrzeb pierwszej rejestracji w dniu [...] lipca 2014 r., a następnie w dniu [...] września 2014 r. oraz w dniu [...] października 2014 r., to Kolegium wskazało, iż brak jest przepisów prawa materialnego do wydania żądanej decyzji.

M.Ś. złożyła na powyższe postanowienie skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. zarzucając organom naruszenie art. 7, art. 8, art. 9, art. 10, art. 77, art. 80 oraz art. 107 § 3 k.p.a. ( pkt 1 ), art. 61 a § 1 k.p.a. ( pkt 2 ) oraz domagając się uchylenia zaskarżonych postanowień. Strona skarżąca powieliła w znacznej mierze zarzuty i argumenty uprzednio zawarte w zażaleniu na postanowienie organu I instancji. Dodatkowo skarżąca zarzuciła organowi odwoławczemu brak dokonania samodzielnych ustaleń. Zdaniem skarżącej Kolegium winno było ustalić, czy kontrolę przeprowadzoną w dniu [...] listopada 2014 r. można było uznać za postępowanie administracyjne i jaki był jej zakres. Przyjmując, iż powyższa kontrola objęta była postępowaniem administracyjnym w ocenie skarżącej organ I instancji dopuścił się w jej toku naruszenia przysługujących jej praw w tym prawa do czynnego udziału w postępowaniu. Skarżąca zwróciła uwagę, że jeżeli zaś kontrola nie dotyczyła podnoszonych przez nią zarzutów to uznać należy, iż organy dopuściły się naruszenia art. 61 § 1 k.p.a. Ponadto strona skarżąca zarzuciła organowi II instancji brak należytego odniesienia się do zarzutów zawartych w zażaleniu skutkującego naruszeniem art. 107 § 3 k.p.a.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje :

W myśl art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku – Prawo o ustroju sądów administracyjnych ( t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 1647 ) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości m. in. przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym zgodnie z § 2 tegoż artykułu kontrola, o której mowa, jest sprawowana pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Oznacza to, iż sąd rozpoznaje sprawę rozstrzygniętą zaskarżonym aktem z punktu widzenia kryterium legalności całego toku postępowania administracyjnego i prawidłowości zastosowania prawa materialnego. Nadto zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( t.j. Dz. U. z 2012 roku, poz. 270 z póź. zm. - określanej dalej jako p.p.s.a.) sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz wskazaną podstawą prawną.

Przeprowadzone w określonych powyżej ramach badanie zgodności z prawem zaskarżonego postanowienia Samorządowego Kolegium Odwoławczego utrzymującego w mocy postanowienie Starosty o odmowie wszczęcia postępowania wykazało, że jest ono dotknięte uchybieniami uzasadniającymi jego wzruszenie.

Podstawą wydania postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania był art. 61 § 1 a k.p.a., który stanowi, iż gdy żądanie, o którym mowa w art. 61, zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną lub z innych uzasadnionych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte, organ administracji publicznej wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania.

Dokonując wykładni art. 61a § 1 k.p.a. należy stwierdzić, że ustawodawca wymienia tu dwie przesłanki dające podstawę do ewentualnej odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego. Pierwszą przesłanką jest złożenie żądania przez osobę, która nie jest stroną, co nie było przedmiotem rozważań organów administracji w niniejszej sprawie. Drugą przesłanką jest zaistnienie "innych uzasadnionych przyczyn" uniemożliwiających wszczęcie postępowania.

W literaturze piśmiennictwie i orzecznictwie sądów administracyjnych jednomyślnie prezentowane jest stanowisko, że wydanie postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania administracyjnego jest dopuszczalne wyłącznie z powodu przeszkód oczywistych, zarówno o charakterze przedmiotowym, jak i podmiotowym, tj. takich, których wystąpienie jest możliwe do stwierdzenia po wstępnej analizie żądania. Zastosowanie instytucji określonej w art. 6 1a § 1 k.p.a. powinno być ograniczone co do zasady do takich sytuacji, w których brak jest możliwości wszczęcia postępowania z przyczyn podmiotowych lub przedmiotowych, a ustalenie tych okoliczności nie wymaga prowadzenia postępowania dowodowego. Z taką sytuacją będziemy mieli do czynienia np. gdy żądanie wszczęcia postępowania dotyczy sprawy, w której prowadzone jest już postępowanie, wydano w sprawie rozstrzygnięcie, albo brak jest podstawy materialnoprawnej do rozpatrzenia zgłoszonego żądania ( por. B. Adamiak /w/ B. Adamiak, J. Borkowski, KPA. Komentarz , C.H. BECK 2012 , s. 297-299, wyrok NSA z dnia 7 lutego 2014 r., I OSK 2159 ). Skoro na skutek odmowy wszczęcia postępowania organ nie prowadzi postępowania administracyjnego i nie rozstrzyga sprawy co do jej istoty to konsekwentnie, w postanowieniu wydanym w trybie art. 61a § 1 k.p.a. organ nie może formułować wniosków i ocen dotyczących meritum żądania. Instytucja odmowy wszczęcia postępowania kończy się aktem formalnym, a nie merytorycznym ( por. wyroki WSA: z dnia 13 grudnia 2011 r. II SA/Ol 893/11; z dnia 27 lutego 2012 r. II SA/Kr 1356/11; z dnia 7 sierpnia 2012 r. VII SA/Wa 813/02; z dnia 6 września 2012 r. IV SA/Po 332/12; z dnia 17 października 2012 r. II SA/Go 695/12; z dnia 5 marca 2013 r. III SA/Kr 487/12).

W niniejszej sprawie skarżąca we wniosku z dnia [...] listopada 2014 r. powołując się na treść art. 61 § 1 k.p.a. w zw. z art. 84 p.r.d. zwróciła się do organu z dwoma żądaniami:

1. wszczęcia postępowania administracyjnego w ramach nadzoru Starostwa nad Okręgową Stacją Kontroli Pojazdów oraz wykonywanych obowiązków przez uprawnionych diagnostów podczas dokonywanych czynności przeprowadzania badań technicznych samochodu [...];

2. stwierdzenia lub zaprzeczenia na podstawie decyzji administracyjnej wraz z przytoczeniem przepisów prawa, że w wyniku postępowania kontrolnego doszło bądź nie doszło do naruszenia prawa na szkodę właścicielki pojazdu w związku z oceną stanu technicznego i wystawionymi dokumentami pojazdu [...] dla potrzeb pierwszej rejestracji w dniu [...] lipca 2014 r., a następnie w dniu [...] września 2014r. i [...] października 2014 r.

Odnosząc się do żądania zgłoszonego w punkcie pierwszym należy przede wszystkim zauważyć, iż brak jest precyzyjnego określenia, czy skarżąca domaga się przeprowadzenia kontroli w trybie art. 83 b p.r.d. ( sugeruje to treść żądania), czy też wszczęcia postępowania w zakresie cofnięcia uprawnienia diagnoście, który przeprowadził badania techniczne [...] (co sugeruje z kolei podstawa prawna przywołana we wniosku – art. 84 p.r.d.). W związku z tym organ I instancji winien był zgodnie z art. 64 § 2 k.p.a. w zw. z art. 63 § 2 k.p.a. wezwać skarżącą do jednoznacznego sformułowania jakiego postępowania domaga się wszczęcia, jednakże z naruszeniem powołanego przepisu nie uczynił tego.

Ma to istotne znaczenie w niniejszej sprawie. Kontrola przeprowadzana na podstawie art. 83 b p.r.d. wykonywana jest bowiem w ramach nadzoru organu nad stacjami kontroli pojazdów z zastosowaniem - w myśl art. 83 c p.r.d. - przepisów dotyczących kontroli zawartych w rozdziale 5 ustawy z dnia 2 lipca 2014r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015r. poz. 584). Zgodnie z art. 84 c ust. 16 tej ustawy przepisy k.p.a. do takiej kontroli stosuje się tylko w wąskim zakresie dotyczącym rozpoznania sprzeciwu złożonego w trakcie kontroli i rozpoznania zażalenia na postanowienie wydane po rozpoznaniu sprzeciwu. Oznacza to, iż sama kontrola nie spełnia cech postępowania administracyjnego w rozumieniu art. 1 k.p.a., czyli postępowania kończącego się wydaniem przez organ rozstrzygnięcia w formie przewidzianej przez przepisy k.p.a. Skoro zatem sama kontrola nie jest objęta postępowaniem administracyjnym brak podstaw do jej wszczęcia. Organ w ramach sprawowanego nadzoru zgodnie z art. 83 b ust. 2 pkt 3 p.r.d. jest uprawniony do wydania zakazu prowadzenia przez przedsiębiorcę stacji kontroli pojazdów, dokonuje tego w formie decyzji administracyjnej – zatem to postępowanie stanowi postępowanie administracyjne. Także orzeczenie o cofnięciu uprawnień diagnosty, o którym mowa w art. 84 p.r.d. następuje na podstawie decyzji administracyjnej, wydawanej w postępowaniu administracyjnym. Jednakże, co wymaga podkreślenia brak jest normatywnych przesłanek do przyjęcia stanowiska, że kontrola przeprowadzona w oparciu o art. 83 b ust. 2 pkt 1 (uprzednio 83 ust. 6) p.r.d. jest elementem nadzoru nad uprawnionymi diagnostami. Uprawnienia nadzorcze nad diagnostami to nadanie uprawnień do wykonywania badań technicznych oraz cofnięcie nadanych uprawnień ( por. uchwałę NSA z dnia 12 marca 2012 r. , II GPS 2/11).

Powyższa analiza wskazuje, iż bez precyzyjnego określenia treści żądania przedwczesne byłoby wypowiedzenie się na obecnym etapie postępowania ocenić, czy istotnie trafnie doszło do odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego w zakresie określonym w pkt. 2 pisma skarżącej z dnia [...] listopada 2014 r.

Ponadto należy zauważyć, iż zakres kontroli przeprowadzonej przez Starostę w "Z" Sp. z o.o. - prowadzącej stację kontroli pojazdów w [...] - w dniu [...] listopada 2014r., na który powoływały się organy uzasadniając odmowę wszczęcia postępowania dotyczyły badania technicznego związanego ze zmianą : rodzaju pojazdu, przeznaczenia pojazdu i dopuszczalnej masy całkowitej, co zakończyło się wydaniem zaświadczenia nr [...] z dnia [...] października 2014 r. o niespełnieniu przez pojazd skarżącej wymagań określonych w art. 66 p.r.d. Natomiast zakres zarzutów odnoszących się do badań spornego pojazdu, objętych wnioskiem z dnia [...] listopada 2014 r. był szerszy, a mianowicie dotyczyły one również kwestii związanych z prawidłowością pierwszego badania technicznego pojazdu w lipcu 2014 r. Organ I instancji w uzasadnieniu postanowienia odniósł się merytorycznie do tej kwestii, jednak uczynił to z naruszeniem art. 61 § 1 a k.p.a. Mianowicie jak już powyżej wskazano niedopuszczalne jest w postanowieniu o odmowie wszczęcia postępowania formułowanie wniosków i ocen dotyczących meritum żądania, co więcej dokonując analizy i oceny znajdujących się w aktach dowodów. Oznacza to, iż organ I odmówił wszczęcia z przyczyn, które nie było oczywiste, a tym samym nie wypełniały one "innych uzasadnionych przyczyn" w rozumieniu wyżej już przedstawionym. Organ II instancji natomiast w ogóle tej kwestii nie dostrzegł powołując się w istocie jedynie na wynik kontroli, która nie dotyczyła tej materii.

Jeśli chodzi natomiast o wniosek zgłoszony przez skarżącą w pkt 2 pisma z dnia [...] listopada 2014 r. to Sąd podziela w tym zakresie stanowisko organu odwoławczego, iż brak jest podstawy do wydania decyzji o treści żądanej w tym punkcie. Brak jest bowiem w systemie prawnym przepisu, który statuowałby uprawnienie organu do wydania takiej decyzji. Organ bowiem, aby mógł w sposób władczy rozstrzygnąć o prawach lub obowiązkach musi wskazać normę prawa materialnego ustanowionego przepisem powszechnie obowiązującym. Taki oczywisty brak podstawy prawnej do wydania decyzji stanowić może podstawę do wydania postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania. Zważyć jednak należy, iż organ I instancji w sposób nieprecyzyjny sformułował rozstrzygnięcie w tym zakresie, a Samorządowe Kolegium Odwoławczego zaakceptowało to, utrzymując w całości zaskarżone postanowienie. Starosta zamiast bowiem zgodnie z treścią art. 61 a § 1 k.p.a. odmówić wszczęcia postępowania w przedmiocie żądanym w pkt 2 pisma z dnia [...] listopada 2014r. odmówił wydania decyzji, tak jak by orzekał merytorycznie, choć z uzasadnienia organów obu instancji i wskazanej podstawy prawnej wynika, iż w istocie chodziło o odmowę wszczęcia postępowania.

Mając na uwadze powyższe naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie Sąd na postawie art. 145 § 1 pkt 1 c p.p.s.a. i art. 135 p.p.s.a. uchylił zaskarżone postanowienie oraz poprzedzające je postanowienie Starosty ( pkt I ).

Ze względu na charakter kontrolowanego rozstrzygnięcia, będącego aktem formalnym oraz wobec niesprecyzowania jakiego rodzaju postępowania domaga się wszczęcia skarżąca, przedwczesne było odnoszenie się do zarzutów sformułowanych w pkt 1 skargi.

Ponownie rozpoznając sprawę organy administracji obowiązane będę uwzględnić poczynione powyżej uwagi, w szczególności, iż postanowienie o odmowie wszczęcia postępowanie " z innych uzasadnionych przyczyn" może zapaść jeśli te przyczyny są oczywiste, nie wymagają przeprowadzenia postępowania dowodowego i nie wymagają merytorycznego odnoszenia się do zasadności żądania. Przede wszystkim jednak organ I instancji wezwie skarżącą do sprecyzowania żądania zgłoszonego w pkt 1 pisma z dnia [...] listopada 2014 r. poprzez jednoznaczne określenie jakiego postępowania administracyjnego domaga się wszczęcia. Po uzupełnieniu tego braku i stwierdzeniu, iż istnieje materialny przepis uzasadniający prowadzenie żądanego postępowania organ powinien rozważyć, czy skarżąca ma interes prawny uzasadniający uruchomienie żądanego przez nią postępowania, czego wcześniej w ogóle nie uczynił. Przymiot strony w rozumieniu art. 28 k.p.a. podlega bowiem badaniu na wstępnym etapie i jego oczywisty brak również uzasadnia odmowę wszczęcia postępowania. Jeśli chodzi natomiast o żądanie zgłoszone w pkt 2 pisma z dnia [...] listopada 2014 r. organ uwzględni stanowisko Sądu co do braku podstawy prawnej do wydania decyzji, której domagała się skarżącą w tym zakresie, a formułując rozstrzygnięcie uwzględni brzmienie art. 61 a § 1 k.p.a.

Rozstrzygnięcie z pkt. II wyroku znajduje uzasadnienie w art. 152 p.p.s.a., który stanowi, iż w razie uwzględnienia skargi sąd w wyroku określa, czy i w jakim zakresie zaskarżony akt lub czynność nie mogą być wykonane. Rozstrzygnięcie to traci moc z chwilą uprawomocnienia się wyroku.

Jako, iż skarga została uwzględniona, należało - na podstawie art. 200 i 205 § 1 i 3 p.p.s.a w zw. z art. 85 ust. 1 i 2 oraz 91 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 r. , poz. 1025 ze zm.) - zasądzić od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącej zwrot kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia praw ( pkt III wyroku ), które sprowadzają się do : wpisu w wysokości 100 zł, ustalonego zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 221, poz. 2193 ze zm.) oraz kosztów przejazdu pełnomocnika skarżącej samochodem do siedziby Sądu na rozprawę w wysokości 100 zł.