Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Waldemar Inerowicz Sędziowie Sędzia WSA Ireneusz Fornalik (spr.) Sędzia WSA Dominik Mączyński Protokolant ref. staż. Natalia Puchalska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 listopada 2016 r. sprawy ze skargi [...] S.A. w [...] na postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia postępowania egzekucyjnego. oddala skargę.

Postanowieniem z dnia [...] stycznia 2016 r., nr [...], Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy postanowienie Prezydenta Miasta P. z dnia [...] marca 2014 r., nr [...], odmawiające spółce X z siedzibą w W., zwanej dalej skarżącą, umorzenia postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie tytułu wykonawczego z dnia [...] grudnia 2013 r., nr [...] obejmującego należności z tytułu podatku od nieruchomości za okres od X do XII 2008 r..

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym.

Postanowieniem z dnia [...] lipca 2008 r. Prezydent Miasta P. wszczął postępowanie podatkowe w przedmiocie określenia skarżącej zobowiązania w podatku od nieruchomości za 2008 r.

Decyzją z dnia [...] kwietnia 2012 r. Prezydent Miasta P. określił skarżącej zobowiązanie podatkowe w podatku od nieruchomości za 2008 r. w wysokości [...] zł

Na skutek wniesionego odwołania, decyzją z dnia [...] października 2013 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. utrzymało decyzję organu I instancji.

W dniu [...] listopada 2013 r. skarżąca dokonała przelewu kwoty [...] zł tytułem zapłaty podatku wraz z odsetkami

Zgodnie z postanowieniem z dnia [...] listopada 2013 r. o zarachowaniu, powyższa wpłata została zaksięgowana na poczet należności głównej – w kwocie [...] zł oraz odsetek za zwłokę – w kwocie [...] zł.

Prezydent Miasta P. dnia [...] listopada 2013 r. upomnieniem wezwał skarżącą do uregulowania kwoty [...] zł.

Dnia [...] grudnia 2013 r. organ wystawił tytuł wykonawczy dotyczący należności z tytułu podatku od nieruchomości za okres od X do XII 2008 r. w ww. wysokości z odsetkami za zwłokę. Powyższe upomnienie zostało doręczone wraz z zawiadomieniem o zajęciu wierzytelności z rachunku bankowego.

W piśmie z dnia [...] stycznia 2014 r. – skardze na czynności egzekucyjne – skarżąca wniosła o uchylenie dokonanych czynności ze wskazaniem na konieczność umorzenia postępowania – postępowanie było, w jej ocenie,. bezprzedmiotowe, bowiem skarżąca dokonała zapłaty jeszcze przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego. Zdaniem skarżącej wydanie tytułu wykonawczego było wynikiem błędnego naliczenia odsetek ustawowych. Organ prawidłowo uwzględnił art. 54 § 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749, ze zm., zwanej dalej: "O.p."), nie naliczając odsetek w okresie od 6 sierpnia 2012 r. do 29 października 2013 r., jednak w ocenie spółki powinien również zastosować art. 54 § 1 pkt 7 O.p.

Postanowieniem z dnia [...] marca 2014 Prezydent odmówił skarżącej umorzenia postępowania egzekucyjnego Powyższe postanowienie zostało doręczone w trybie zastępczym [...] marca 2014 r., natomiast na wniosek pełnomocnika skarżącej – potwierdzoną za zgodność z oryginałem kopię doręczono dnia [...] czerwca 2015 r.

Pismem z dnia [...] czerwca 2015 r. skarżąca złożyła zażalenie na powyższe postanowienie, zarzucając naruszenie art. 54 § 2 i § 1 pkt 7 O.p. – organ nie uwzględnił wyłączenia okresu w naliczaniu odsetek za zwłokę od dnia wszczęcia postępowania podatkowego do dnia doręczenia decyzji organu I instancji, jeżeli decyzja nie została doręczona w terminie 3 miesięcy. od dnia wszczęcia postępowania.

Postanowieniem z dnia [...] października 2015 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. stwierdziło uchybienie terminu do wniesienia zażalenia. Na skutek wniesienia skargi z dnia [...] grudnia 2015 r. na powyższe postanowienie, postanowieniem z dnia [...] stycznia 2016 r. SKO uwzględniło skargę i uchyliło zaskarżone postanowienie z dnia [...] października 2015 r.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. postanowieniem z dnia [...] stycznia 2016 r., wskazanym we wstępie, utrzymało w mocy zaskarżone postanowienie organu I instancji.

W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, iż organ I instancji odmówił wyłączenia odsetek za zwłokę z uwagi na art. 54 § 2 O.p. – opóźnienie powstało z winy strony lub jej przedstawiciela, bowiem spółka pomimo wezwań nie dostarczyła zestawienia dotyczącego posiadanych nośników reklamowych, nałożono na nią karę porządkową, a ponadto pomimo ponownych wezwań o uzupełnienie dokumentów skarżąca nie odpowiadała. Wezwania były ponawiane, a termin załatwienia sprawy – przesuwany. Organ podkreślił, iż skarżąca mogła wnieść zażalenie m.in. na postanowienie w sprawie zaliczenia wpłaty bądź ew. na etapie postępowania w sprawie zarzutów, skoro jednak tego nie uczyniła to należało uznać, iż zgadza się ze sposobem zaliczenia wpłaty, a tym samym – naliczenia odsetek za zwłokę od zaległości podatkowej.

W skardze na powyższe postanowienie wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu skarżąca, reprezentowana przez doradcę podatkowego, wniosła o jego uchylenie w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania. Skarżonemu postanowieniu pełnomocnik zarzucił naruszenie:

– art. 59 § 3 w zw. z art. 59 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 1619 ze zm., zwanej dalej u.p.e.a.) poprzez niezastosowanie w sprawie i przyjęcie, że organ egzekucyjny nie jest uprawniony do wydania postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego w wypadku, w którym zobowiązany w trakcie postępowania podnosi, że egzekwowana należność została uregulowana w całości, a prowadzona egzekucja jest wynikiem nieprawidłowego wyliczenia odsetek od zaległości podatkowej, pomimo że stanowisko to nie znajduje uzasadnienia w przepisach prawa i pozostaje sprzeczne z linią orzeczniczą sądów administracyjnych

– art. 62 § 4 O.p. w zw. z art. 59 § 3 i 4 u.p.e.a. poprzez błędną wykładnię i stwierdzenie, że wydanie postanowienia w sprawie zaliczenia wpłaty wyklucza możliwość oceny istnienia wierzytelności w toku postępowania egzekucyjnego, co jest sprzeczne z linią orzeczniczą, postanowieniem Prezydenta Miasta z [...] marca 2014 r. i poglądem SKO, które w postanowieniu potwierdziło, że ustalenia zawarte w ostatecznym postanowieniu w sprawie zaliczenia wpłaty mogą być przedmiotem oceny organu egzekucyjnego dokonywanej po wniesieniu przez zobowiązanego zarzutów w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego

W uzasadnieniu pełnomocnik wskazał, że niezrozumiałe jest, dlaczego Kolegium przyjęło, iż przepis obowiązujący organ do samodzielnej oceny czy egzekwowany obowiązek nie został już wykonany nie może być zastosowany w niniejszej sprawie. Na potwierdzenie przytoczono fragmenty orzeczeń sądów administracyjnych. Ponadto nie ma znaczenia fakt, że skarżąca nie zakwestionowała wcześniej sposobu obliczenia odsetek i zarachowania wpłaty kwoty pieniężnej w wysokości [...] zł dokonanej przez skarżącą, bowiem postanowienie o zaliczeniu wpłaty nie jest rozstrzygnięciem konstytutywnym.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonym postanowieniu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1647), Sąd sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Ocenie Sądu podlega zatem zgodność aktów (w tym wypadku decyzji administracyjnej) zarówno z przepisami prawa materialnego, jak i procesowego. Zgodnie zaś z art. 134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718, ze zm.) - zwanej dalej "P.p.s.a.", Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Ponadto, zgodnie z art. 145 § 1 P.p.s.a., Sąd uwzględniając skargę na decyzję, może decyzję w całości lub części uchylić, stwierdzić jej nieważność w całości lub części lub stwierdzić wydanie decyzji z naruszeniem przepisów prawa.

Skarżąca w zasadzie nie negowała twierdzeń organów obu instancji dotyczących poszczególnych przesłanek wymienionych w zawartym w art. 59 u.p.e.a zamkniętym katalogu przyczyn umorzenia postępowania egzekucyjnego. Argumentacja skargi zmierza bowiem do wykazania, że jeżeli postępowanie wymiarowe obarczone jest przesłanką odnosząca się do błędnej wykładni i stwierdzenia, że wydane postanowienia w sprawie zaliczenia wpłaty wykluczają możliwość oceny istnienia wierzytelności w toku postępowania egzekucyjnego, to obowiązek wynikający z takiej decyzji nie może być egzekwowany, a więc postępowanie egzekucyjne podlega umorzeniu.

Jak wskazuje się w orzecznictwie, sądowoadministracyjna kontrola działalności administracji publicznej realizowana jest przy uwzględnieniu kryterium zgodności z prawem. Sąd administracyjny bada legalność zaskarżonego aktu w zakresie odnoszącym się do kompetencyjno-proceduralnych podstaw działania organu administracji publicznej podejmującego rozstrzygnięcie w danej sprawie oraz materialno-rawnych podstaw jego wydania, kontrolując prawidłowość ich wykładni oraz prawidłowość ich zastosowania. Przeprowadzona jest ona przy zastosowaniu środków przewidzianych w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270, ze zm.), których istota zasadniczo sprowadza się do zniesienia działania lub bezczynności niezgodnej z prawem, a nie do merytorycznego rozstrzygania w tym zakresie. Rozstrzygnięcie sądu administracyjnego sprowadza się więc do zwrotu stosunkowego "zaskarżony akt (czynność) jest/nie jest zgodny z prawem", a jego konsekwencją jest utrzymanie zaskarżonego aktu w mocy albo wyeliminowanie go z obrotu prawnego, jeżeli jest sprzeczny z prawem w stopniu uzasadniającym uwzględnienie skargi (zob. wyrok NSA z dnia 24 czerwca 2014 r., sygn. akt II GSK 706/13).

Mając na uwadze powyższe, Sąd stwierdza, iż skarga nie zasługuje na uwzględnienie..

Zgodnie z treścią art. 59 § 3 i 4 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 1619, ze zm., zwanej dalej: "u.p.e.a."), w przypadkach, o których mowa w § 1 i 2, organ egzekucyjny, na żądanie zobowiązanego lub wierzyciela albo z urzędu, wydaje postanowienie w sprawie umorzenia postępowania egzekucyjnego, chyba że umorzenie postępowania egzekucyjnego następuje na podstawie art. 34 § 4. W myśl § 1 pkt 1 powyższego przepisu postępowanie egzekucyjne umarza się jeżeli obowiązek został wykonany przed wszczęciem postępowania.

Powyższe oznacza, iż umorzenie postępowania egzekucyjnego może nastąpić na wniosek wierzyciela, z urzędu, a także na skutek inicjatywy zobowiązanego, który przez wniesienie zarzutów (art. 33 u.p.e.a.), złożenie powództwa przeciwegzekucyjnego (art. 2 § 3 u.p.e.a.) oraz skargi na czynności egzekucyjne (art. 54 u.p.e.a.) może wskazać istnienie podstaw umorzenia postępowania egzekucyjnego. Żądanie umorzenia zobowiązany może wnieść na każdym etapie egzekucyjnego, a organ jest obowiązany umorzyć postępowanie egzekucyjne z urzędu, o ile stwierdzi wystąpienie przesłanek określonych w art. 59 § 1 u.p.e.a. Wystąpienie wskazanych w tym przepisie przesłanek obliguje do takiego zakończenia postępowania egzekucyjnego bez względu na to, czy zostaną one stwierdzone z urzędu, wyjdą na jaw w wyniku zgłoszonych zarzutów czy w inny sposób zostaną zakomunikowane organowi egzekucyjnemu (zob. P. Pietrasz, Komentarz do art.59 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji [w:] D. Kijowski (red.), Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Komentarz., wyd. LEX 2015, wersja elektroniczna).

W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu, skarżąca spółka na etapie postępowania zażaleniowego nieskutecznie próbowała podważyć ustalony stan faktyczny poprzez wykazanie, że nie przyczyniła się do opóźnienia w wyniku decyzji wymiarowej w podatku od nieruchomości za 2008 r.

Organ podatkowy, dokonując zaliczenia wpłaty na zaległości podatkowe, nie ocenia prawidłowości rozstrzygnięć zapadłych w sprawie wymiarowej, poprzedzającej wydanie postanowienia w tym zakresie.

Należy również wskazać, że w zaskarżonej decyzji Samorządowe Kolegium Odwoławcze przedstawiło w ramach swych rozważań stan faktyczny sprawy wraz z okresem, którego nie wliczono do naliczania odsetek za zwłokę w zaległości skarżącej, a także ze wskazaniem stosownych przepisów O.p. Organ odwoławczy stwierdził również, że Spółce odmówiono wyłączenia z naliczania odsetek za zwłokę okresu od dnia wszczęcia postępowania podatkowego do dnia doręczenia decyzji organu pierwszej instancji z uwagi na art. 54 § 2 O.p., w myśl którego § 1 pkt 3 i 7 nie stosuje się, jeżeli do opóźnienia w wydaniu decyzji przyczyniła się strona lub jej przedstawiciel lub opóźnienie powstało z przyczyn niezależnych od organu. Zaznaczono, iż spółka pomimo wezwań nie dostarczyła zestawienia dotyczącego posiadanych nośników reklamowych, na spółkę nałożono karę porządkową, a na ponowne wezwanie o uzupełnienie dokumentów skarżąca nie odpowiadała, zatem wezwania były ponawiane, a termin załatwienia sprawy – przesuwany.

Sąd rozpoznający niniejszą sprawę uznał, że stanowisko organu było w powyższym zakresie prawidłowe.

Podkreślenia przy tym wymaga, iż jak wskazuje się w orzecznictwie, w sytuacji gdy organ odwoławczy w pełni akceptuje stanowisko organu pierwszej instancji, a odwołanie nie zawiera żadnej istotnej argumentacji i nie przywołuje dodatkowych faktów i dowodów, to w decyzji odwoławczej nie ma potrzeby powtarzania argumentacji zawartej w decyzji pierwszoinstancyjnej (zob. wyrok NSA z dnia 3 listopada 2016 r., sygn. akt II FSK 2985/14, dostępny na stronie: orzeczenia.nsa.gov.pl ).

Zgodnie z treścią art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a., Sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego wynika, że zwrot normatywny "mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy", należy wiązać z hipotetycznymi następstwami uchybień przepisom postępowania. Oznacza to po stronie sądu konieczność ustalenia, czy w konkretnej sprawie dane uchybienie mogło spowodować wydanie orzeczenia o innej treści niż to, które rzeczywiście zostało wydane. W tym kontekście mówi się także o uprawdopodobnieniu potencjalnej możliwości odmiennego wyniku sprawy (zob. wyrok NSA z dnia 25 listopada 2014 r., sygn. akt II FSK 1224/13).

Zgodnie z art. 18 .u.p.e.a., jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej, w postępowaniu egzekucyjnym mają odpowiednie zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. W myśl natomiast art. 6 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, ze zm., zwanej dalej: "K.p.a."), organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa. Z art. 107 § 3 K.p.a. wynika natomiast, że uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa.

W ocenie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę organ odwoławczy naruszył powyższy przepis poprzez stwierdzenie, iż organ nie może podważać ostatecznego postanowienia w sprawie zaliczenia wpłaty, bowiem ustalając inny okres naliczania odsetek za zwłokę od zaległości organ wypowiadałby się co do sprawy ostatecznie załatwionej postanowieniem o zaliczeniu wpłaty. W orzecznictwie i doktrynie podkreśla się bowiem, że postanowienie w przedmiocie zaliczenia wpłaty na poczet zaległości podatkowych (art. 62 § 1 O.p.) ma charakter formalny i samo w sobie nie przesądza ani o istnieniu nadpłaty, ani też o istnieniu zaległości podatkowej (zob. wyrok WSA w Gdańsku z dnia 26 lipca 2016 r., sygn. akt I SA/Gd 629/16).

W ocenie Sądu powyższe uchybienie, wobec rozważenia przez Kolegium, wprawdzie lakonicznie, przesłanek z art. 54 § 2 O.p. oraz utrzymania w mocy postanowienia organu I instancji – nie mogło jednak spowodować wydania orzeczenia o innej treści.

Mając na uwadze powyższe Sąd w oparciu o art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oddalił skargę.