drukuj    zapisz    Powrót do listy

6032 Inne z zakresu prawa o ruchu drogowym, , Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Oddalono skargę, VII SA/Wa 1972/16 - Wyrok WSA w Warszawie z 2017-07-12, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

VII SA/Wa 1972/16 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2017-07-12 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2016-08-02
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Agnieszka Wilczewska-Rzepecka /przewodniczący/
Iwona Szymanowicz-Nowak /sprawozdawca/
Karolina Kisielewicz
Symbol z opisem
6032 Inne z zakresu prawa o ruchu drogowym
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargę
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Agnieszka Wilczewska - Rzepecka, , Sędzia WSA Iwona Szymanowicz - Nowak (spr.), Asesor WSA Karolina Kisielewicz, Protokolant sekr. sąd. Anna Tomaszek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 lipca 2017 r. sprawy ze skargi J. K. i "[...]" spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] maja 2016 r. znak: [...] w przedmiocie ustalenia wysokości kosztów powstałych w związku z wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu oddala skargę.

Uzasadnienie

Przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie jest skarga J. K.

i "[...]" spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą

w W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...]. znak [...] z [...] maja 2016 r. w przedmiocie ustalenia wysokości kosztów powstałych w związku z wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu.

Decyzja została wydana w następującym stanie faktycznym i prawnym:

W dniu 9 października 2013 r. strażnik miejski, działając na podstawie art. 130a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 ze zm., zwana dalej: p.r.d.), wydał dyspozycję usunięcia pojazdu marki [...] nr rejestracyjny [...] z ul. G. w W. z powodu postoju pojazdu wzdłuż linii podwójnej ciągłej, zmuszając innych kierujących do najeżdżania na tę linię oraz tamowania pasa ruchu.

W trakcie czynności usuwania pojazdu do strażnika zgłosił się kierujący pojazdem J. K.(dalej: skarżący), który złożył oświadczenie, że w chwili usunięcia dysponował przedmiotowym pojazdem na podstawie innego (niż własność) tytułu prawnego. W związku z tym odstąpiono od usunięcia pojazdu (art. 130a ust. 2a p.r.d.).

Decyzją Nr [...] z [...] lutego 2016 r. Prezydent Miasta [...] (dalej: Prezydent, organ I instancji), działając na podstawie art. 130a ust. 2a, ust. 10h, ust. 10j oraz ust. 6 i 6a p.r.d., załącznika nr 2 do uchwały nr [...] Rady [...] z dnia [...] grudnia 2012 r.

w sprawie ustalenia wysokości opłat za usunięcie i przechowywanie pojazdu oraz wysokości kosztów powstałych w przypadku odstąpienia od usunięcia pojazdu na rok 2013 (Dz. Urzędowy Woj. [...] z 2012 r., poz. [...], zwanej dalej: uchwałą) oraz art. 104 i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r., poz. 23 ze zm., zwana dalej: k.p.a.), orzekł o ustaleniu kosztów powstałych w związku z wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu marki [...] nr rejestracyjny [...] w kwocie 478 zł – solidarnie dla skarżącego J. K. i "[...]" spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (dalej: skarżąca, spółka).

W uzasadnieniu decyzji Prezydent podał, iż wydanie dyspozycji usunięcia pojazdów spowodowało powstanie kosztów, co potwierdza załącznik do faktury wystawionej przez firmę holującą St. B. P. "[...]" i zapłaconej przez organ I instancji, do których pokrycia, zgodnie z art. 130a ust. 2a w związku z art. 130a ust. 10i p.r.d., zobowiązany jest właściciel oraz, jeżeli pojazd w chwili usunięcia znajdował się we władaniu osoby dysponującej nim na podstawie innego niż własność tytułu prawnego, solidarnie ta osoba. Stąd też decyzję wydano zarówno na kierującego pojazdem - skarżącego oraz właściciela pojazdu – skarżącą spółkę.

Organ I instancji wyjaśnił, że decyzja (dyspozycja) o usunięciu pojazdu z drogi publicznej i umieszczeniu go na parkingu strzeżonym jest podejmowana w przypadku stwierdzenia przez podmiot, wskazany w art. 130a ust. 4 p.r.d., jednego ze stanów faktycznych wymienionych w art. 130a ust 1 p.r.d. Przedmiotem wszczętego postępowania jest jedynie ustalenie, czy została wydana dyspozycja usunięcia pojazdu oraz czy powstały z tego tytułu koszty. Jak wskazują zgromadzone

w niniejszym postępowaniu dowody (m.in. dyspozycja usunięcia pojazdu, załącznik do faktury VAT) obydwie okoliczności miały w przedmiotowym przypadku miejsce.

W tym stanie sprawy i zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami ustawowymi (art. 130a ust. 6 p.r.d.) oraz prawa miejscowego (załącznika nr 2 do uchwały), organ I instancji ustalił skarżącemu i skarżącej solidarnie wysokość kosztów odstąpienia od usunięcia pojazdu (którego dopuszczalna masa całkowita nie przekracza 3,5 t) na kwotę 478 zł.

Odwołania (tożsame w treści) na powołane rozstrzygnięcie złożyli skarżący oraz skarżąca, wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji. Wskazali, iż nie zostali powiadomieni o wszczęciu postępowania z urzędu, nie mieli więc możliwości uczestniczenia w sprawie, co miało istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia.

Wskazaną na wstępie i stanowiącą przedmiot zaskarżenia w niniejszej sprawie decyzją znak [...] z [...] maja 2016 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...]. (dalej: Kolegium, organ odwoławczy), działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., orzekło o utrzymaniu zaskarżonej decyzji w mocy.

Kolegium wskazało, że z akt postępowania wynika, iż zawiadomienie

o wszczęciu postępowania administracyjnego w przedmiotowej sprawie skarżący odebrał w dniu 14 grudnia 2014 r., co potwierdził własnoręcznym podpisem, złożonym na zwrotnym potwierdzeniu jego odbioru. Natomiast zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego wobec skarżącej, jako zobowiązanej solidarnie, zostało skutecznie doręczone w trybie doręczenia zastępczego, czego dowodzą stemple pocztowe na zwrotnym potwierdzeniu odbioru. Powołując się na art. 44 k.p.a. organ odwoławczy wyjaśnił, że z akt sprawy wynika, iż list polecony zawierający zawiadomienie o wszczęciu postępowania dla skarżącej spółki został dwukrotnie awizowany przez Pocztę Polską. Pierwsze awizo posiada datę 2 grudnia 2014 r., zatem decyzja została doręczona 16 grudnia 2014 r., tj. z upływem ostatniego dnia 14-dniowego okresu przechowywania pisma w placówce pocztowej liczonego od dnia dokonania pierwszego awizo.

Wskazując treść obowiązujących w przedmiotowej sprawie przepisów (art. 130a ust. 1 pkt 1, ust. 2a, ust. 10h, i ust. 10i p.r.d.), Kolegium wywiodło, że obciążenie kosztami wydania decyzji o usunięciu pojazdu w przypadku odstąpienia od tej czynności może nastąpić, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki: 1) wydano dyspozycję usunięcia pojazdu wobec zaistnienia okoliczności wymienionych w ust. 1-2 art. 130a p.r.d.; 2) odstąpiono od usunięcia pojazdu w związku z ustaniem przyczyn uzasadniających usunięcie; 3) powstały koszty związane z wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu.

W niniejszej sprawie jako przyczynę usunięcia pojazdu (marki Citroen C5

o numerze rej. [...], zaparkowanego w dniu 9 października 2013 r. przy ul. [...] w [...]) podano postój wzdłuż [...], blokowanie pasa ruchu. Dyspozycja usunięcia pojazdu nr [...] r. [...] wydana została przez strażnika miejskiego, a następnie odstąpiono od usunięcia pojazdu. W trakcie czynności usuwania pojazdu do strażnika miejskiego zgłosił się skarżący, którego dane ustalono na podstawie dowodu osobistego nr [...].

Kolegium za prawidłowe uznało ustalenia organu I instancji, że do pokrycia kosztów powstałych w związku z wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu jest zobowiązany solidarnie kierujący pojazdem oraz jego właściciel (skarżący). Wysokość kosztów powstałych w związku z odstąpieniem od usunięcia pojazdu została ustalona

w wysokości określonej w załączniku nr 2 do uchwały Rady miasta [...] nr [...] z dnia [...] grudnia 2012 r. w sprawie ustalenia wysokości opłat za usunięcie i przechowywanie pojazdu oraz wysokości kosztów powstałych w przypadku odstąpienia od usunięcia pojazdu na rok 2013. Uchwała ta weszła w życie 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z treścią załącznika nr 2 do ww. uchwały, wysokość kosztów powstałych w przypadku odstąpienia od usunięcia pojazdu do 3.500 kg włącznie dopuszczalnej masy całkowitej wynosi 478 zł.

Powstanie kosztów od momentu wydania dyspozycji usunięcia pojazdu do chwili odstąpienia od usunięcia potwierdza zestawienie do faktury VAT nr [...]

z [...] listopada 2013 r. Z faktury tej wynika, iż firma holująca poniosła koszty w wysokości 174,80 zł netto. Do kosztów usunięcia pojazdu wlicza się nie tylko przejazd samochodu holującego (paliwo, praca kierowcy), ale również inne koszty, które są związane z obsługą, np. koszty łączności. Stawka opłaty za usunięcie pojazdu mieści się w granicach maksymalnej stawki przewidzianej w obwieszczeniu Ministra Finansów

z dnia 7 sierpnia 2012 r. w sprawie ogłoszenia obowiązujących w 2013 r. maksymalnych stawek opłat za usunięcie pojazdu z drogi i jego przechowanie na parkingu strzeżonym (M.P. z 2012, poz. 579, zwane dalej: obwieszczeniem MF).

Kolegium oceniło, iż w przedmiotowej sprawie organ I instancji nie naruszył przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym, zaś orzekające w sprawie organy są związane treścią uchwały.

W skardze złożonej do sądu administracyjnego na powołaną decyzję (w jednym piśmie) oboje skarżący wnieśli o uchylenie zaskarżonej decyzji w części przekraczającej opłatę w kwocie 174,80 zł. Wydanej decyzji zarzucili naruszenie zasad sprawiedliwości społecznej, określonej w kodeksie cywilnym, polegającej na zawyżeniu kosztów próby usunięcia pojazdu oraz uniemożliwienie udziału w postępowaniu przez skarżącą.

W uzasadnieniu skargi podniesiono, że skarżący sam przyznał, iż poniósł z tytułu próby transportu koszty w kwocie 174,80 zł, natomiast organ naliczył opłatę

w wysokości 478 zł, przez co próbuje uzyskać nienależny i niesprawiedliwy przychód. Wskazano także, iż list zawierający zawiadomienie o wszczęciu postepowania nie został skarżącej doręczony, nie był nawet awizowany.

W piśmie procesowym z dnia 22 września 2016 r. skarżący uzupełnili uzasadnienie skargi wskazując, że w tej sprawie Kolegium naruszyło art. 7, art. 77 § 1

i art. 80 k.p.a., nie wyjaśniając dokładnie stanu faktycznego, w szczególności nie badając kalkulacji kosztów odholowania i nie dysponując w tym zakresie żadnymi dowodami.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując argumentację przedstawioną w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718, zwana dalej: p.p.s.a.), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Oznacza to, iż sąd rozpoznając skargę ocenia, czy zaskarżona decyzja nie narusza przepisów prawa materialnego bądź przepisów postępowania administracyjnego. Zgodnie z art. 134 powołanej wyżej ustawy, sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną. Uwzględnienie skargi następuje w przypadku stwierdzenia naruszenia przez sąd przepisów prawa, wskazanego w art. 145 § 1 p.p.s.a.

Materialnoprawną podstawę rozstrzygnięcia w sprawie stanowiły przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym, przepisy wykonawcze – obwieszczenie MF w sprawie ogłoszenia obowiązujących w 2013 r. maksymalnych stawek opłat za usunięcie pojazdu z drogi i jego przechowanie na parkingu strzeżonym oraz przepisy prawa miejscowego - załącznik nr 2 do uchwały w sprawie ustalenia wysokości opłat za usunięcie

i przechowywanie pojazdu oraz wysokości kosztów powstałych w przypadku odstąpienia od usunięcia pojazdu na rok 2013.

Zgodnie z art. 130a ust. 1 pkt 1 p.r.d., pojazd jest usuwany z drogi na koszt właściciela m. in. w przypadku pozostawienia pojazdu w miejscu, gdzie jest to zabronione i utrudnia ruch lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu. W myśl ust. 2a ww. przepisu, od usunięcia pojazdu odstępuje się, jeżeli przed wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu lub w trakcie usuwania pojazdu ustaną przyczyny jego usunięcia. Jeżeli wydanie dyspozycji usunięcia pojazdu w przypadkach, o których mowa w ust. 1-2, spowodowało powstanie kosztów, do ich pokrycia jest obowiązany właściciel pojazdu. Przepis ust. 10i stosuje się odpowiednio. Ten ostatni stanowi, że jeżeli w chwili usunięcia pojazd znajdował się we władaniu osoby dysponującej nim na podstawie innego niż własność tytułu prawnego, osoba ta jest zobowiązana solidarnie do pokrycia kosztów, o których mowa w ust. 10h. Zgodnie natomiast z art. 130a ust. 10h p.r.d., koszty związane z usuwaniem, przechowywaniem, oszacowaniem, sprzedażą lub zniszczeniem pojazdu powstałe od momentu wydania dyspozycji jego usunięcia do zakończenia postępowania ponosi osoba będąca właścicielem tego pojazdu w dniu wydania dyspozycji usunięcia pojazdu, z zastrzeżeniem ust. 10d i 10i. Decyzję

o zapłacie tych kosztów wydaje starosta.

Ponadto zgodnie z art. 130a ust. 6 p.r.d., rada powiatu, biorąc pod uwagę konieczność sprawnej realizacji zadań, o których mowa w ust. 1-2, oraz koszty usuwania i przechowywania pojazdów na obszarze danego powiatu, ustala corocznie, w drodze uchwały, wysokość opłat, o których mowa w ust. 5c, oraz wysokość kosztów, o których mowa w ust. 2a. Wysokość kosztów, o których mowa w ust. 2a, nie może być wyższa niż maksymalna kwota opłat za usunięcie pojazdu, o których mowa w ust. 6a.

Ustawodawca określił enumeratywnie wypadki, w których dopuszczalne jest usunięcie pojazdu. Usunięcie pojazdu z drogi jest obligatoryjne (ust. 1) lub fakultatywne (ust. 2). W pierwszym wypadku właściwy organ jest zobowiązany zawsze usunąć pojazd w razie stwierdzenia okoliczności uzasadniającej usunięcie, a w drugim - jest to pozostawione jego uznaniu. Zawsze, gdy zostanie stwierdzone, że pojazd został zaparkowany w miejscu, gdzie to jest zabronione i utrudnia ruch drogowy lub w inny sposób zagraża bezpieczeństwu, zaparkowany pojazd zostanie usunięty na koszt właściciela, a policjant czy strażnik miejski ma ustawowy obowiązek wydania dyspozycji usunięcia pojazdu i nie zależy to od jego uznania. Fakultatywność działania jest tu całkowicie wykluczona. Dyspozycja usunięcia przedmiotowego pojazdu wydana została przez funkcjonariusza Straży Miejskiej, a zatem przez podmiot uprawniony do takiego działania na mocy przepisu art. 130a ust. 4 pkt. 2 p.r.d.

W niniejszej sprawie niesporne jest, że w dniu [...] października 2013 r. wydana została dyspozycja usunięcia pojazdu marki [...] nr rejestracyjny [...] z ul. G. w W.. Podstawę wydania ww. dyspozycji stanowiło stwierdzenie przez strażnika miejskiego, że pojazd został zaparkowany wzdłuż [...]

i blokuje pas ruchu. Wydanie dyspozycji usunięcia pojazdu spowodowało powstanie kosztów w wysokości 174,80 zł, czego dowodem była faktura wystawiona przez firmę holującą (k. 5 akt administracyjnych organu I instancji – druga strona). Niesporna jest także okoliczność, że po wystawieniu dyspozycji usunięcia pojazdu, co miało miejsce

o godzinie 14:46, o godzinie 15:05 na miejsce zdarzenia zgłosił się skarżący, który odebrał pojazd, w związku z czym ustała przyczyna uzasadniająca jego odholowanie na parking strzeżony. Możliwość odstąpienia od holowania zachodzi zarówno przed wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu, jak również w trakcie usuwania pojazdu, gdy tylko ustaną przyczyny jego usunięcia. Podkreślić należy, iż pomimo tego, że do faktycznego odholowania pojazdu na strzeżony parking w niniejszej sprawie nie doszło, to wezwanie holownika niewątpliwie wygenerowało koszty usunięcia, które - zgodnie

z załącznikiem nr 2 do uchwały - wynoszą 478 zł dla pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 3.500 kg.

Zdaniem Sądu, niezależnie od wysokości opłat wynikających ze złożonej do akt sprawy faktury VAT, wystawionej za przejazd pojazdu holowniczego, organ I instancji zobligowany był do żądania od skarżących solidarnie zwrotu kosztów zgodnych

z uchwałą, co zasadnie zaakceptowało Kolegium. Przepisy uchwały ustaliły wysokość kosztów, powstałych w przypadku odstąpienia od usunięcia pojazdu o dopuszczalnej masie całkowitej do 3.500 kg włącznie, w stałej i ryczałtowo określonej wysokości 478 zł. Ww. kwota jest niezależna od okoliczności faktycznych (takich jak czas, który upłynął od wydania dyspozycji usunięcia pojazdu do odstąpienia od usunięcia, czy jaki dystans przejechał holownik) oraz niezależna od wysokości faktycznie powstałych kosztów i ich charakteru (czy są to koszty przejazdu holownika, kontaktu telefonicznego strażnika miejskiego z firmą holującą w celu przekazania dyspozycji, czy też inne). Została ona ustalona w maksymalnej dopuszczalnej stawce (zgodnie z art. 130a ust. 6 zd. 2 i ust. 6a p.r.d.), równej opłacie za usunięcie pojazdu. Uchwała, o której mowa, stanowi akt prawa miejscowego i dlatego orzekające w sprawie organy nie były władne do oceny jej zapisów i nie mogły odstąpić od ustalenia kosztów, ani ustalić ich w innej wysokości (np. faktycznie poniesionych wydatków).

W tym przedmiocie wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku

z dnia 4 sierpnia 2016 r. w sprawie I OSK 2644/14 (publ. Lex nr 2142157), iż ustawodawca ustanowił mechanizm ustalania opłat za usunięcie pojazdów nieuzależniony od faktycznej wysokości opłat w konkretnym przypadku, który to Sąd orzekający w tej sprawie w pełni akceptuje (podobnie WSA w Warszawie w wyroku

z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie VII SA/Wa 2813/16, publ. cbosa).

Należy również zwrócić uwagę, że przepis art. 130a ust. 2a w związku z ust. 6 p.r.d. nie określa i nie wyszczególnia składników kosztów usunięcia pojazdu. Ustawodawca nie precyzuje ich w żaden sposób, zaś ustalenie kosztów w wysokości ryczałtowej (jak w przedmiotowej uchwale) nie podlega kognicji Sądu w niniejszej sprawie ani ocenie organów administracji obu instancji.

W postępowaniu o ustalenie opłaty za usunięcie pojazdu istotne jest bowiem to, czy pojazd był zaparkowany w niedozwolonym miejscu i czy w związku z tym uprawniony organ wydał dyspozycję jego usunięcia, bądź od niej odstąpił oraz czy dyspozycja usunięcia pojazdu, wydana przez uprawnionego funkcjonariusza spowodowała powstanie kosztów. W kontrolowanej sprawie wszystkie dowody na ww. okoliczności zostały zebrane prawidłowo (dyspozycja usunięcia pojazdu wystawiona przez strażnika miejskiego, jego notatka urzędowa, dane pojazdu oraz faktura VAT).

W tym kontekście zarzuty skarżących dotyczące naruszenia przepisów postępowania

w zakresie prawidłowego ustalenia stanu faktycznego, w tym zbadania kalkulacji kosztów odholowania, nie zasługują na uwzględnienie. Nie stosuje się również

w postępowaniu administracyjnym wskazanej w skardze "zasady sprawiedliwości społecznej określonej w kodeksie cywilnym".

Odnosząc się do zarzutu skargi dotyczącego nieprawidłowości w doręczeniu skarżącej zawiadomienia o wszczęciu postępowania, Sąd stwierdza, że ustalenia Kolegium w tym zakresie są prawidłowe. Jak wynika z przedstawionych przy skardze akt administracyjnych (k. 7), przesyłka zwierająca ww. zawiadomienie została awizowana po raz pierwszy w dniu 2 grudnia 2014 r., awizo powtórne miało miejsce 10 grudnia 2014 r., stąd zawiadomienie zostało skutecznie doręczone w dniu 16 grudnia 2014 r., tj. z upływem ostatniego dnia 14-dniowego okresu przechowywania pisma

w placówce pocztowej liczonego od dnia dokonania pierwszego awizo. Sąd nie dopatrzył się w tym zakresie żadnych uchybień w odniesieniu do dyspozycji art. 44 k.p.a. Skarżący z kolei pokwitował osobiście w dniu 16 grudnia 2016 r. odbiór przesyłki zawierającej zawiadomienie o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego

w przedmiotowej sprawie (k. 9 akt administracyjnych). Wprawdzie w zaskarżonej decyzji Kolegium wskazało, że przesyłkę tę skarżący odebrał w dniu 14 grudnia 2016 r., jednak to uchybienie nie ma wpływu na wynik sprawy.

Mając na uwadze powołane okoliczności Sąd, działając na podstawie art. 151 p.p.s.a., orzekł o oddaleniu skargi.



Powered by SoftProdukt