Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jerzy Drwal (sprawozdawca),, Sędziowie Sędzia WSA Małgorzata Fita,, Sędzia WSA Jadwiga Pastusiak,, Protokolant Asystent sędziego Jowita Dudek,, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 16 czerwca 2011 r. sprawy ze skargi Rady Miasta Zwierzyniec na opinię Lubelskiego Kuratora Oświaty w Lublinie z dnia 3 marca 2011 r., nr WEP.OZ.542.2.2011.AM w przedmiocie utworzenia Zespołu Szkół w Zwierzyńcu uchyla zaskarżoną opinię.

Z akt sprawy wynika, że uchwałą z dnia 17 lutego 2011 r. Rada Miejska w Zwierzyńcu połączyła w Zespół Szkół w Zwierzyńcu tamtejszą Szkołę Podstawową (ze szkołami filialnymi) wraz z Gimnazjum Publicznym w Zwierzyńcu. W wykonaniu tejże uchwały w sprawie utworzenia z dniem 1 września 2011 r. w/w Zespołu Szkół, Burmistrz Zwierzyńca wystąpił z wnioskiem do Lubelskiego Kuratora Oświaty o wydanie opinii w przedmiotowej sprawie.

Rada Miasta Zwierzyniec wniosła skargę sądową na negatywna opinię Lubelskiego Kuratora Oświaty z dnia 3 marca 2011 r. Strona skarżąca domaga się uchylenia tej opinii jako naruszającej prawo. Stwierdza, że Kurator nie odnosi się do motywów w/w uchwały, nie wskazuje okoliczności faktycznych oraz przepisów, w oparciu, o które wydano opinię.

W odpowiedzi na skargę organ wnosi o jej oddalenie. Argumentuje między innymi, że projekt połączenia szkoły podstawowej z gimnazjum w jeden zespół stoi w sprzeczności z ideą reformy oświatowej. Podnosi, iż nie można podzielić poglądu, że utworzenie zespołu nie pogorszy jakości edukacji i nie wpłynie na bezpieczeństwo uczniów.

Sąd zważył, co następuje:

Skarga jest zasadna.

Wydana w dniu 3 marca 2011 r. – w trybie art. 62 ust. 5b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty - przez Lubelskiego Kuratora Oświaty negatywna opinia na temat utworzenia Zespołu Szkół w Zwierzyńcu narusza prawo w stopniu uzasadniającym wyeliminowanie jej z obrotu prawnego. Nie budzi wątpliwości, że w świetle art. 62 ust. 5 b w/w ustawy, kurator oświaty ma prawo wyrazić swoje stanowisko i zaprezentować je w formie opinii na temat zamierzonych zmian organizacyjnych związanych z funkcjonowaniem sieci placówek edukacyjnych i oświatowych. W myśl art. 31 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy, kurator oświaty jest organem nadzoru pedagogicznego nad publicznymi i niepublicznymi szkołami i placówkami, a ponadto - stosownie do art. 31 ust. 1 pkt 6 tejże ustawy - realizuje politykę oświatową państwa, a także współdziała z organami jednostek samorządu terytorialnego w tworzeniu i realizacji odpowiednio regionalnej i lokalnej polityki oświatowej, zgodnych z polityką oświatową państwa.

W świetle przytoczonych przepisów, Lubelski Kurator Oświaty władny jest negatywnie bądź pozytywnie zaopiniować utworzenie Zespołu Szkół w Zwierzyńcu. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty nie określa przesłanek warunkujących wydanie pozytywnej lub negatywnej opinii w tej sprawie. Kurator oświaty nie jest organem nadzoru nad gminą w rozumieniu art. 171 Konstytucji RP, co nie oznacza, że w ramach nadzoru pedagogicznego oraz wykonywania szczególnych uprawnień w zakresie opiniowania, o którym mowa w art. 62 ust. 5 b ustawy o systemie oświaty, Kurator może pomijać dyrektywy zobowiązującego go do działania na podstawie i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji RP). Powyższa zasada w powiązaniu z ideą demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji) wymaga, aby określone formy działań organów administracji publicznej były na tyle jasne i czytelne oraz nie budziły wątpliwości odnośnie przesłanek, którymi organy kierują się przy załatwianiu określonej kategorii spraw z zakresu administracji publicznej.

Skarżona opinia nie spełnia powyższych kryteriów.

Z akt sprawy wynika, że Burmistrz Zwierzyńca ubiega się pozytywne zaopiniowanie planowanych zmian organizacyjnych – wchodzących w życie z dniem 1 września 2011 r. - wywołanych podjętą przez Radę Miasta Zwierzyniec uchwałą z dnia 17 lutego 2011 r. w tej sprawie.

Lubelski Kurator Oświaty uważa, że zamierzone zmiany nie są zgodne z planem i założeniami reformy edukacyjnej i systemu szkolnictwa zapoczątkowanej w 1998 r. przez Ministra Edukacji Narodowej. Z uzasadnienia zaskarżonej opinii wynika, że resort edukacji narodowej planuje wprowadzenie nowych przepisów prawnych, umożliwiających tworzenie nowych form organizacyjnych w systemie edukacji, a mianowicie grup szkół, tworzonych w ten sposób, że szkoła podstawowa tworzyłaby grupę z okolicznymi przedszkolami, zaś liceum tworzyłoby grupę z gimnazjami. Korzyści wynikające z wdrażania nowych rozwiązań prawnych to stworzenie bardziej korzystnych warunków do realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego i kształcenia ogólnego oraz konsolidacji zasobów kadrowych szkół/placówek. W ten sposób jednostki samorządu terytorialnego jako organy prowadzące utworzone grupy szkół /placówek otrzymywałyby dodatkowe środki finansowe z przeznaczeniem na funkcjonowanie tych grup.

Zdaniem Sądu, skontrolowana opinia nie udziela odpowiedzi na podstawowe pytanie, a mianowicie jakimi względami kieruje się Lubelski Kurator Oświaty negatywnie opiniując utworzenie Zespołu Szkół w Zwierzyńcu. W rezultacie nie wiadomo dlaczego Kurator negatywnie opiniuje złożony przez Burmistrza wniosek. Przy braku rzeczowej argumentacji Kuratora, uzasadnienie opinii ogranicza się wyłącznie do powoływania się tylko na ogólne założenia reformy edukacyjnej, realizowanej od 1998 r. To za mało, aby ocenić, czy w rozpoznawanej sprawie rzeczywiście występują merytoryczne przesłanki do wyrażenia przez Kuratora negatywnej opinii, zwłaszcza, że organ ten nie odnosi się do figurującej w aktach sprawy dokumentacji (w tym opinii rad pedagogicznych łączonych szkół, aktu założycielskiego zespołu szkół , informacji na temat ilości uczniów, którzy będą się kształcić w nowym Zespole Szkół w Zwierzyńcu). W żaden sposób nie ocenia jej, chociaż ma świadomość tego, że tego rodzaju dokumentacja została złożona wraz z wnioskiem Burmistrza Zwierzyńca. Dowodzi tego początkowy fragment spornej opinii.

Odpowiedź na skargę w pewien sposób uzupełnia dość ogólnikową argumentację zaprezentowaną w uzasadnieniu opinii. Jest to jednak czynność spóźniona, bowiem rzeczą Kuratora było i jest zająć stanowisko i wyrazić swoją opinię w sposób ilustrujący zarówno racje, jak i przesłanki oraz motywy, które skłaniają do wyrażenia negatywnej opinii. Brak jest w szczególności stanowiska Kuratora, czy zamierzone zmiany nie pogorszą na przykład efektywności kształcenia lub wychowania, w sytuacji, kiedy podstawą tych zmian w funkcjonowaniu placówek oświatowych, są leżące po stronie Burmistrza Zwierzyńca szeroko rozumiane względy ekonomiczne, w tym celowość prowadzenia polityki oszczędnościowej, gwarantującej możliwość utrzymania i zapewniania środków finansowych na cele oświatowe.

Niniejszy wyrok uchylający zaskarżoną opinię – jako dowolną - oczywiście nie przesądza o wyniku ponownej analizy wniosku Burmistrza Zwierzyńca oraz o tym, jaka będzie ponowna opinia Kuratora (negatywna albo pozytywna).

Z tych powodów zaskarżona opinia Lubelskiego Kuratora Oświaty z dnia 3 marca 2011 r. podlegała uchyleniu na mocy art. 150 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.