Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Halina Filipowicz - Kremis po rozpoznaniu w dniu 19 maja 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Wydziale II sprawy ze skargi P. K.-M. i A. K. na decyzję D. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego z dnia [...] czerwca 2021 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy wprowadzenia zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków postanawia: I. odrzucić skargę wniesioną przez P. K. – M.; II. zwrócić skarżącej P. K.-M. uiszczony wpis od skargi w kwocie 200 zł (słownie: dwieście złotych 00/100).

Pismem z dnia [...] lipca 2021 r. (data wpływu do D. Urzędu Wojewódzkiego) P. K. – M. oraz A. K. (dalej: skarżące bądź odpowiednio skarżąca), działając przy pomocy profesjonalnego pełnomocnika, wniosły skargę na decyzję D. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego z dnia [...] czerwca 2021 r. Nr [...] w przedmiocie odmowy wprowadzenia zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków.

W odpowiedzi na skargę datowaną na dzień [...] sierpnia 2021 r. skarżony organ wniósł m.in. o odrzucenie skargi wniesionej przez P. K. – M. W swym uzasadnieniu wskazał, że skarżąca nie była stroną w sprawie zakończonej zaskarżoną decyzją. Z takim samym wnioskiem wystąpił w swej odpowiedzi na skargę z dnia [...] października 2021 r. uczestnik postępowania – R. B. W krótkim uzasadnieniu wskazał na fakt, że skarżącej nie przysługuje przymiot strony niniejszego postępowania, gdyż jest ona właścicielką sąsiednich działek o nr ewidencyjnych: [...] oraz [...].

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zważył, co następuje.

Skarga podlegała odrzuceniu w stosunku do skarżącej P. K. – M.

Zgodnie z art. 58 § 1 pkt 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2022 r., poz. 329) – dalej: p.p.s.a., sąd odrzuca skargę jeżeli z innych przyczyn wniesienie skargi jest niedopuszczalne.

W postępowaniu administracyjnym prowadzonym przez Prezydenta W. z wniosku R. B. z dnia [...] października 2020 r. odnośnie wprowadzenia zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków, polegających na usunięciu danych wprowadzonych na podstawie prawomocnego postanowienia Sądu Okręgowego we W. II Wydziału Cywilnego Odwoławczego w sprawie o sygn. akt II Ca [...] z dnia [...] listopada 2018 r., tj.: wykreśleniu działek nr [...] oraz [...],[...], obręb [...] i wpisaniu w to miejsce działki nr [...],[...] oraz przywróceniu zapisu właściciela sprzed ujawnienia powyższego dokumentu, skarżąca występowała jako strona prowadzonego postepowania administracyjnego (reprezentującemu ja profesjonalnemu pełnomocnikowi skutecznie doręczono decyzję). Natomiast nie uczestniczyła już w postępowaniu odwoławczym prowadzonym przez organ II instancji.

Jak stanowi art. 50 § 1 p.p.s.a. uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym. Słowem ,,kluczem" w tej sytuacji jest pojęcie ,,interesu prawnego" w przedmiocie którego judykatura wypracowała bardzo bogaty dorobek orzeczniczy. Zgodnie z niedawnym wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 stycznia 2022 r. w sprawie o sygn. akt II OSK 1236/19: ,,O "interesie prawnym" w rozumieniu przepisu art. 50 § 1 p.p.s.a. można mówić tylko wówczas, gdy ma on oparcie w przepisach prawa. Najczęściej wynika on z przepisów prawa materialnego, czasami procesowego czy przepisów ustrojowych. Posiadanie interesu prawnego i tym samym uprawnienia wniesienia skargi do sądu powinno być rozumiane wyłącznie jako obiektywna, aktualna, rzeczywiście istniejąca potrzeba ochrony prawnej". W przedmiocie dokonywania zmian (wpisów) w ewidencji gruntów i budynków ściśle określony interes prawny powinien precyzyjnie wynikać z odpowiednich uregulowań ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz. U. z 2021 r., poz. 1990 wraz z późń. zm.) – dalej: p.g.k.

Podstawową zasadą dotyczącą prowadzenia ewidencji gruntów i budynków jest utrzymanie jej w stanie aktualności, tj. umieszczania w niej danych zgodnych z dostępnymi dla organu dokumentami i materiałami źródłowymi. Zgodnie z ugruntowanym w tym przedmiocie orzecznictwem sądów administracyjnych ,,zadaniem ewidencji jest odzwierciedlanie w sposób prawidłowy aktualnego stanu prawnego, a nie tworzenie stanu prawnego nowego" (m.in. wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 18 grudnia 2018 r. w sprawie o sygn. akt II SA/Wr 786/18).

Zgodnie z art. 20 ust. 2 pkt 1 p.g.k. w ewidencji gruntów i budynków wykazuje się także właścicieli nieruchomości. Działki objęte postępowaniem aktualizacyjnym prowadzonym przez Prezydenta W. o nr [...] oraz nr [...],[...], obręb [...] powstały w wyniku dokonanego wcześniej podziału geodezyjnego większej działki o nr [...],[...], obręb [...]. Na przestrzeni lat, od początku lat 60. XX wieku, działka ta znajdowała się najpierw w użytkowaniu wieczystym, a następnie w wyniku zachodzących w Polsce przekształceń własnościowych ww. prawo rzeczowe przekształcono w prawo własności. W wyniku dwóch zdarzeń prawnych: umowy darowizny z dnia [...] marca 2019 r. oraz decyzji reformatoryjnej D. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego z dnia [...] czerwca 2021 r. Nr [...] wpisano R. B. jako właściciela działek ewidencyjnych nr [...] oraz [...],[...], obręb [...] we W.

Jak wynika z danych zamieszczonych w ewidencji gruntów i budynków skarżąca P. K. – M. jest właścicielem sąsiednich działek o nr [...] oraz [...],[...], obręb [...] we W. Jednocześnie z treści księgi wieczystej prowadzonej dla nieruchomości obejmującej działki nr [...] oraz [...],[...], obręb [...] nie wynika, aby skarżącej przysługiwały jakiekolwiek prawa rzeczowe – a przede wszystkim prawo własności do ww. nieruchomości. Tym samym prowadzi to do konstatacji, że skarżąca nie posiada interesu prawnego w postępowaniu o dokonanie zmian w ewidencji gruntów i budynków (jak i także w przypadku odmowy wprowadzenia zmian). Ww. sytuację można byłoby jedynie rozpatrywać pod kątem występowania u skarżącej interesu faktycznego we wprowadzaniu ewentualnych zmian w ewidencji gruntów i budynków, jednakże art. 50 § 1 p.p.s.a. jednoznacznie stanowi, że uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny. Ustawodawca nie daje tym samym legitymacji do wywiedzenia skargi podmiotowi posiadającemu interes faktyczny – gdyby tak było, to znalazłoby to swoje odzwierciedlenie w treści przepisu.

W przedmiocie występowania istoty interesu prawnego w postępowaniu aktualizacyjnym dotyczącym bazy ewidencji gruntów i budynków wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w swym wyroku z dnia 19 czerwca 2019 r. w sprawie o sygn. akt III SA/Gd 245/19. Sąd ten stanął na stanowisku, że: ,,Interes prawny w postępowaniu aktualizacyjnym dotyczącym bazy ewidencji gruntów i budynków mają osoby, które mogą domagać się dokonania wpisu w tym rejestrze. W sytuacji, gdy wniosek o zmianę wpisu do ewidencji złożył podmiot, który nie należy do żadnej z kategorii podmiotów ewidencyjnych określonych w art. 20 ust. 2 pkt 1 p.g.k., wynik zainicjowanego postępowania aktualizacyjnego nie powinien doprowadzić do merytorycznego rozstrzygnięcia, gdyż zabrakło jednego z podstawowych elementów stosunku administracyjnoprawnego, tj. podmiotu uprawnionego".

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że skarżąca P. K. – M. nie posiada interesu prawnego w wywiedzeniu skargi do sądu administracyjnego z uwagi na fakt, że nie jest właścicielem nieruchomości w skład której wchodzą działki o nr ewidencyjnych: [...] oraz [...],[...], obręb [...] we W.

W związku z tym skarga podlegała odrzuceniu.

Mając na uwadze powołane okoliczności Sąd, działając na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a. w zw. z art. 50 § 1 p.p.s.a. a contrario, orzekł jak w pkt I sentencji postanowienia.

O zwrocie wpisu Sąd orzekł stosownie do treści art. 232 § 1 pkt 1 p.p.s.a.