Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Sędzia del. WSA Jerzy Siegień po rozpoznaniu w dniu 3 czerwca 2008 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia W. S. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 31 stycznia 2008 r., sygn. akt II SA/Rz 841/07 o odmowie zawieszenia postępowania sądowoadministracyjnego w sprawie ze skargi M. Ł. i B. Ł. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w R. z dnia [...], nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu zamiennego i udzielenia pozwolenia na wznowienie robót budowlanych postanawia: odrzucić zażalenie

M. Ł. i B. Ł. wnieśli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie skargę na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w R. z dnia [...]., którą - na podstawie art. 138 § 2 k.p.a. – uchylono decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w D. z dnia [...] w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego zamiennego oraz udzielenia pozwolenia na wznowienie robót budowlanych i przekazano sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji.

Pismem z dnia 27 listopada 2007 r. uczestniczka postępowania W. S. wniosła o zawieszenie postępowania sądowoadministracyjnego, z tej przyczyny, że przed [...] Wojewódzkim Inspektorem Nadzoru Budowlanego w R. toczy się postępowanie o stwierdzenia nieważności decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w D. z dnia [...] nakładającej na skarżących obowiązek sporządzenia i przedstawienia projektu budowlanego zamiennego. Zdaniem wnioskodawczyni wynik postępowania o stwierdzenie nieważności będzie miał decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcie sprawy zawisłej przed WSA w Rzeszowie. Wskazała również, że postępowanie przed organem zostało najprawdopodobniej wszczęte przed złożeniem skargi do Sądu.

Postanowieniem z dnia 31 stycznia 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie odmówił zawieszenia postępowania, jako podstawę odmowy zwieszenia wskazując przepis art.124 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz.1270 z późn. zm.), zwanej dalej "p.p.s.a.".

Uzasadniając powyższe stanowisko Sąd – powołując się na pogląd wyrażany zarówno przez doktrynę jak i orzecznictwo - stwierdził, że w sprawie brak uzasadnionych podstaw do zawieszenia postępowania przed sądem albowiem wynik postępowania o stwierdzenia nieważności decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w D. z dnia [...] nie będzie stanowić kwestii prejudycjalnej, od której zależeć będzie prowadzenie i wydanie rozstrzygnięcia w sprawie ze skargi M. Ł. i B. Ł.. Sąd podkreślił, że postępowanie administracyjne wszczęte w trybie nadzwyczajnym i postępowanie sądowoadministracyjne wszczęte wniesioną skargą biegną dwutorowo, a wynik nadzwyczajnego kontrolnego postępowania administracyjnego nie będzie stanowić podstawy rozstrzygnięcia w toku kontroli sądowej.

Sąd uznał, że nieuzasadniony jest również wniosek o zawieszenia postępowania w oparciu o przepis art. 56 p.p.s.a. albowiem wszczęte z urzędu, przed wniesieniem skargi do Sądu, postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji z dnia [...] jest prowadzone w innej sprawie niż zakończona zaskarżoną decyzją i objęta kontrolą Sądu.

Ponadto Sąd wskazał, iż skarżący M. Ł. i B. Ł. nie wyrazili zgody na zawieszenie postępowania na podstawie art. 126 p.p.s.a.

Zażalenie na powyższe postanowienie wniosła W. S. zarzucając naruszenie art. 125 § 1 pkt 1 p.p.s.a. poprzez przyjęcie, iż toczące się przed [...] Wojewódzkim Inspektorem Nadzoru Budowlanego w R. postępowanie o stwierdzenie nieważności decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w D. z dnia [...] nie pozostaje w związku z postępowanie toczącym się przed WSA w Rzeszowie. Zdaniem wnoszącej zażalenie, orzeczenie Sądu zostało oparte na zawężającej wykładni powołanego przepisu podczas, gdy - zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w literaturze przedmiotu – przepis ten powinno się wykładać w sposób rozszerzający. Oznacza to, że nie można ograniczać rozumienia zależności wyniku danego postępowania od wyniku innego tylko do kwestii rozstrzygnięć prejudycjalnych, ale należy brać również pod uwagę każdą zależność, która ma istotne znaczenie, a więc mogącą powodować wznowienie postępowania, przejawiającą się dążeniem do jednolitości orzecznictwa lub uzasadniającą obawę trwałych negatywnych skutków. W ocenie wnioskodawczyni związek taki w rozpoznawanej sprawie zachodzi. Jeśli bowiem zostanie stwierdzona nieważność decyzji z dnia [...] o obowiązku sporządzenia i przedstawienia projektu budowlanego zamiennego to tym samym utraci rację bytu decyzja zatwierdzająca ten projekt, a jeżeli była prawomocna zajdzie konieczność wznowienia postępowania na podstawie art. 145 § 1 pkt 8 k.p.a. celem jej uchylenia. W przypadku natomiast, gdy w trakcie prowadzonego przez organ postępowania w przedmiocie zatwierdzenia projektu zamiennego zostanie stwierdzona nieważność decyzji zobowiązującej do sporządzenia i przedłożenia projektu zamiennego postępowanie dotyczące zatwierdzenia projektu powinno zostać umorzone jako bezprzedmiotowe.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie podlega odrzuceniu. Zgodnie z art. 194 § 1 p.p.s.a. zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego przysługuje na postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego, których przedmiotem są rozstrzygnięcia enumeratywnie wymienione w pkt 1 -10 tego przepisu, a także wówczas, gdy ustawa wyraźnie przewiduje możliwość wniesienia środka zaskarżenia tego rodzaju.

Przepis art. 194 § 1 pkt 3 p.p.s.a. przyznaje stronom postępowania prawo do kwestionowania w drodze zażalenia postanowień, których przedmiotem jest zawieszenie postępowania (z przyczyn określonych w art. 124-126 powołanej ustawy) oraz odmowa podjęcia zawieszonego postępowania.

W sprawie dopuszczalności zaskarżenia w drodze zażalenia postanowienia o odmowie zawieszenia postępowania sądowego zarówno w literaturze poświęconej art. 194 § 1 pkt 3 jak i w orzecznictwie prezentowane są rozbieżne poglądy. Zgodnie z pierwszym z nich na postanowienie tego rodzaju zażalenie przysługuje (por.: J. P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Komentarz, Warszawa 2006 r. s. 288; podobnie M. Niezgódka-Medek [w:] B. Dauter, B. Gruszczyński, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Komentarz, Zakamycze 2006, s. 296). Pogląd ten podzielił Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 29 czerwca 2007 r. sygn. akt I OZ 91/07 oraz z dnia 6 marca 2008 r. sygn. akt : II GZ 28/08.

W myśl natomiast drugiego poglądu zażalenie na postanowienie o odmowie zawieszenia postanowienia jest niedopuszczalne (por. Marta Romańska [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz pod redakcją Tadeusza Wosia, Wyd. Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2005, s. 389). Tak również przyjął NSA w szeregu orzeczeniach, np. w wyroku z dnia 5 lipca 2007 r. sygn. akt I FSK 1010/06 i postanowieniach: z dnia 15 marca 2007 r. sygn. akt I OZ 175/07, z dnia 4 kwietnia 2007 r. sygn. akt I OZ 224/07, z dnia 15 listopada 2007 r. sygn. akt I FZ 447/07, z dnia 22 kwietnia 2008 r. sygn. akt I FZ 644/07, II GZ 73/08, I OZ 279/08, z dnia 7 maja 2007 r. sygn. akt II OZ 411/08 i z dnia 15 maja 2008 r. sygn. akt II FZ 167/08.

Podzielając powyższy pogląd należy wskazać, że nie jest dopuszczalne zażalenie na postanowienie o odmowie zawieszenia postępowania sądowego. Podnieść należy, że przepis art. 194 § 1 p.p.s.a. zawiera katalog przypadków, w których jest dopuszczalne zaskarżenie określonego postanowienia sądu pierwszej instancji. Zatem, jeżeli ani w tym przepisie, ani w żadnym innym przepisie p.p.s.a. nie przewidziano wprost upoważnienia dla strony do wniesienia środka odwoławczego w postaci zażalenia na postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego to oznacza, że zażalenie na to postanowienie jest niedopuszczalne.

Należy mieć na uwadze, że kontynuacja postępowania sądowego będąca następstwem odmowy jego zawieszenia, nie może w istocie trwale szkodzić interesom żadnej ze stron. Postanowienie sądu pierwszej instancji, od którego nie przysługuje zażalenie, może bowiem podlegać kontroli zgodnie z art. 191 p.p.s.a., albowiem stosownie do treści tego przepisu Naczelny Sąd Administracyjny, na wniosek strony, rozpoznaje te postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego, które nie podlegały zaskarżeniu w drodze zażalenia. Warunkiem skutecznego złożenia takiego wniosku jest wniesienie skargi kasacyjnej i wykazanie wpływu wydanego postanowienia na wynik sprawy. Kontynuacja postępowania sądowego, a więc prowadzenie go bez nieuprawnionej zwłoki, stanowi natomiast realizację zasady ogólnej zawartej w art. 7 p.p.s.a, z której wynika dyrektywa szybkiego załatwienia sprawy.

Wsparcia dla prezentowanej tezy o niedopuszczalności zażalenia na postanowienie o odmowie zawieszenia postępowania sądowego można również poszukiwać w poglądach doktryny i orzecznictwa sądów powszechnych wypowiadanych na gruncie art. 394 § 1 pkt 6 Kodeksu postępowania cywilnego. Jest to uzasadnione z tego względu, że treść art. 194 § 1 pkt 3 p.p.s.a. stanowi odwzorowanie treści art. 394 § 1 pkt 6 k.p.c. W doktrynie ukształtował się jednolity pogląd, zgodnie z którym zażalenie nie przysługuje na postanowienie o odmowie zawieszenia postępowania i o podjęciu zawieszonego postępowania (por.: Z. Resich i W. Siedlecki, KPC z komentarzem, Wyd. Prawnicze Warszawa 1975, s. 648; KPC z komentarzem pod redakcją K. Piaseckiego, Wyd. C.H. Beck Warszawa 2001, s. 727; T. Erecinski – KPC z komentarzem, Wyd. Prawnicze LexisNexis Warszawa 2004, s. 840; KPC z komentarzem pod redakcją A. Zielińskiego, Wyd. C.H. Beck Warszawa 2008, s. 615). Stanowisko to jest zgodne z wyrażonym przez Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 10 marca 1985 r. sygn. akt II CZ 19/85 poglądem, że "wyczerpujące unormowanie dopuszczalności zażalenia uniemożliwia dokonywanie takich prób wykładni, które przez poszukiwanie związków wydanych orzeczeń z innymi podlegającymi zaskarżeniu prowadziłyby do dowolnego rozszerzenia katalogu postanowień wyliczonych ściśle w art. 394 § 1 k.p.c.".

Mając na względzie powyższe rozważania należy stwierdzić, że przedmiotowe postanowienie WSA w Rzeszowie z dnia 31 stycznia 2008 r. nie podlegało zaskarżeniu do Naczelnego Sądu Administracyjnego, a zatem podlegało odrzuceniu jako niedopuszczalne. Odrzucenie zażalenia czyni zbędnym ustosunkowywanie się do podniesionych w nim zarzutów.

Mając powyższe na względzie Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 180 z związku z art. 197 § 2 p.p.s.a., postanowił jak w sentencji.