Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: NSA Piotr Lechowski Sędziowie: WSA Bożenna Blitek ( spr.) WSA Dorota Dąbek Protokolant: Joanna Parada po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 marca 2007 r. sprawy ze skargi Z.P. - Zakład B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 3 listopada 2005 r. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary za zajęcie pasa drogowego - skargę oddala-

Decyzją z dnia 03.11.2005r., nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w wyniku odwołania złożonego przez Z.P. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą "Zakład B." z siedzibą w K. od decyzji Prezydenta Miasta K. z dnia [...] nr [...] ustalającej i nakładającej karę pieniężną w wysokości [...] zł za zajęcie pasa drogowego ulicy T. w K. bez zezwolenia w dniach od 1 lutego 2005 r. do dnia 9 marca 2005 r. - utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

Na uzasadnienie podano, że strona prowadzi prace budowlane przy ul. T. w K. W dniu 25 lutego 2004 r. uzyskała pierwsze zezwolenie na zajęcie pasa drogowego tej ulicy na okres od 19 marca 2004 r. do 10 kwietnia 2004 r. Od tej pory strona wielokrotnie zwracała się o przedłużenie otrzymanego zezwolenia na kolejne miesiące. Ostatnie zezwolenie na zajęcie pasa drogowego obejmowało okres do 31 stycznia 2005 r. Z.P. złożył kolejny wniosek o przedłużenie zezwolenia pismem z dnia 26 stycznia 2005 r., jednak zezwolenia nie otrzymał, a zostało wysłane do niego wezwanie o uiszczenie opłaty skarbowej, której nie uiścił. Zdaniem organu – Z.P. zajmując pas drogowy bez przedłużenia zezwolenia tym samym zajął pas drogowy z przekroczeniem terminu jego zajęcia określonym w zezwoleniu, a więc naruszył przepis art. 40 ust. 12 pkt 2 ustawy o drogach publicznych skutkujący obowiązkowym wymierzeniem przez zarządcę drogi w drodze decyzji administracyjnej kary pieniężnej w wysokości 10 - krotności należnej opłaty z tytułu zajęcia tego pasa drogowego. Organ II instancji podkreślił, że fakt zajmowania pasa drogowego przez Z.P. bez zezwolenia w postaci umieszczenia ogrodzenia terenu budowy, w okresie od dnia 1 lutego 2005 r. do dnia kontroli, tj. do dnia 9 marca 2005r. jest stwierdzony stosownym protokołem zalegającym w aktach. Jednocześnie przyznano, że brak było podstaw prawnych do żądania uiszczenia opłaty skarbowej od złożonego wniosku o zezwolenie na zajęcie pasa drogowego, a także uznano rację odwołującego się, że organ winien wydać postanowienie na podstawie art. 261 kpa w przedmiocie zwrotu pisma, czego nie uczynił, jednak uchybienia te nie wpływają na fakt wygaśnięcia zezwolenia na zajęcie pasa drogowego z dniem 1 lutego 2005 r. i dalszego zajmowania tego pasa bez zezwolenia. W tym zakresie powołano się także na stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 lipca 2001 r. zawarte w wyroku o sygn. akt U SA 1391/00.

Na tę decyzję złożył skargę Z.P. wnosząc o stwierdzenie jej nieważności lub o jej uchylenie w całości wraz z poprzedzającą ją decyzją organu l instancji. W skardze zarzucono naruszenie art. 138 § 1 kpa, art. 7 Konstytucji RP i art. 40 ust. 12 ustawy o drogach publicznych, gdyż do wydania decyzji doszło w wyniku niewłaściwego postępowania organu l instancji, a także naruszenie art. 40 ust. 12 pkt 1 ustawy o drogach publicznych, gdyż "w okresie od 1 lutego 2005 r. strona zajmowała pas drogowy z przekroczeniem terminu zajęcia określonego we wcześniejszym zezwoleniu zarządcy drogi - w takiej zaś sytuacji podstaw do wymierzenia kary mógłby co do zasady być art. 40 ust. 12 pkt 2". W szczególności podkreślono, że brak decyzji o przedłużeniu zezwolenia wynikł z błędnego wezwania skarżącego o uiszczenie opłaty skarbowej i te działania organu l instancji doprowadziły do tego, że skarżący zajmował pas drogowy bez stosownego zezwolenia.

W odpowiedzi na skargę organ administracyjny wniósł o jej oddalenie podtrzymując argumenty zawarte w zaskarżonej decyzji i podkreślając, że od dnia 1 lutego 2005r. strona nie dysponowała zezwoleniem na dalsze zajmowanie pasa drogowego, a w zezwoleniu, którym dysponowała do dnia 31 stycznia 2005 r. zawarte było pouczenie, zgodnie z którym nieprzekazanie terenu z tym dniem spowoduje obowiązek zapłaty kar zgodnie z art. 40 ust. 12 ustawy o drogach publicznych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Wojewódzki Sąd Administracyjny zgodnie z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. (Dz. U. nr 153, poz. 1270) - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (p.p.s.a.) sprawuje kontrolę działalności administracji publicznej i stosownie do przepisu art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269) kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Jednocześnie w oparciu o art. 134 § 1 p.p.s.a. Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami oraz powołaną podstawą prawną. W ramach tej kognicji Sąd bada, czy przy wydaniu zaskarżonego aktu administracyjnego nie naruszono przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania.

Należy zauważyć, że w przedmiotowej sprawie nie jest spornym pomiędzy stronami fakt, że strona skarżąca nie miała zezwolenia na zajęcie pasa drogowego w okresie od dnia 1 lutego 2005r. do dnia 9 marca 2005r, ani fakt zajmowania przez stronę skarżącą w tym okresie pasa drogi ul. T. w K., ani też wysokość stawek przyjętych przez organy administracyjne przy ustalaniu i wymierzaniu wysokości kary pieniężnej.

Z.P. uważa jednak, że winę za to, iż zajmował on pas drogowy bez wymaganego zezwolenia ponosi organ I instancji, który nie wydał mu przed dniem 1 lutego 2005 r. zezwolenia na zajęcie tego pasa, mimo że złożył on stosowny wniosek i mimo tego, że organ ten we wcześniejszych okresach wielokrotnie przedłużał mu termin zajmowania tego pasa drogowego. W skardze zarzucił też, że organ wzywał o uiszczenie opłaty skarbowej pomimo braku do tego podstaw prawnych i to doprowadziło do sytuacji, że zajmował pas drogowy bez zezwolenia.

Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skarga nie jest uzasadniona.

Jak wynika z akt sprawy, skarżący wielokrotnie składał wnioski o przedłużenie terminu zajęcia pasa drogowego ul. T. w związku z prowadzeniem budowy przy tej ulicy. Jego wnioski były składane kilka dni przed terminem, na który oczekiwał wydania zezwolenia. Przykładem może być decyzja z dnia 11 maja 2004 r. (k. 50 akt adm.), którą przedłużono termin na okres od dnia 11 maja 2004 r. do dnia 10 lipca 2004r. Kolejny wniosek skarżącego o przedłużenie terminu do dnia 31 lipca 2004r. opatrzony datą 06.07.2004r. (k. 52) nadany został w urzędzie pocztowym 07.07.2004r. (k. 51) i wpłynął do organu 9 lipca 2004r. (k. 52). Z akt wynika, że z reguły organ wydawał zgodę na zajęcie pasa drogowego na dalszy nawet 1 dzień po wpływie takiego wniosku, czy w dniu wpływu wniosku i w omawianym przykładzie wydał decyzję już w dniu 9 lipca 2004r. udzielając zezwolenia na okres od dnia 11.07.2004r. do dnia 31.07.2004r. (k.53). Nie mniej jednak należy zauważyć, że w przypadku, gdy skarżący złożył taki wniosek po upływie terminu, na jaki wydano zezwolenie na zajęcie tego pasa drogowego, jak było w przypadku wniosku złożonego w dniu 13.04.2004r. (k. 38), a więc 3 dni po upływie terminu określonego w decyzji z dnia 1 marca 2004r. (k. 37), to decyzją z dnia wpływu wniosku tj. z dnia 13.04.2004r. wydano zezwolenie na dalszy okres - od 13 kwietnia 2004r. do dnia 10 maja 2004r. (k. 39), ale decyzją z dnia 28 maja 2004r. nr [...] ustalono i nałożono na skarżącego karę pieniężną w wysokości [...] zł za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia w dniach 11.04.2004r. i 12.04.2004r.

Powyższy przykład świadczy o bezwzględnym przestrzeganiu przez organy administracyjne przepisów prawa w zakresie zajmowania pasa drogowego bez wymaganego zezwolenia i wskazuje, że skarżący winien liczyć się z nałożeniem kar pieniężnych w każdym przypadku zajmowania pasa drogowego bez zezwolenia.

Zgodnie z treścią ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2004r, Nr 204, poz. 2086 z późn. zm.):

"Art. 40. 1. Zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg wymaga zezwolenia zarządcy drogi, w drodze decyzji administracyjnej.

2. Zezwolenie, o którym mowa w ust 1, dotyczy: 1) prowadzenia robót w pasie drogowym; (...)

3. Za zajęcie pasa drogowego pobiera się opłatę.

4. Opłatę za zajęcie pasa drogowego w celu, o którym mowa w ust. 2 pkt 1 i 4, ustala się jako iloczyn liczby metrów kwadratowych zajętej powierzchni pasa drogowego, stawki opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego i liczby dni zajmowania pasa drogowego, przy czym zajęcie pasa drogowego przez okres krótszy niż 24 godziny jest traktowane jak zajęcie pasa drogowego przez 1 dzień.

(...)

8. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, ustala dla dróg, których zarządcą jest jednostka samorządu terytorialnego, wysokość stawek opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego, z tym że stawki opłaty, o których mowa w ust. 4 i 6, nie mogą przekroczyć 10 zł za jeden dzień zajmowania pasa drogowego, a stawka opłaty, o której mowa w ust. 5, nie może przekroczyć 200 zł.

9. Przy ustalaniu stawek, o których mowa w ust. 7 i 8, uwzględnia się:

1) kategorię drogi, której pas drogowy zostaje zajęty;

2) rodzaj elementu zajętego pasa drogowego;

3) procentową wielkość zajmowanej szerokości jezdni;

4) rodzaj zajęcia pasa drogowego;

5) rodzaj urządzenia lub obiektu budowlanego umieszczonego w pasie drogowym.

10. Zajęcie pasa drogowego o powierzchni mniejszej niż 1 m2 lub powierzchni pasa drogowego zajętej przez rzut poziomy obiektu budowlanego lub urządzenia mniejszej niż 1 m2 jest traktowane jak zajęcie 1 m2 pasa drogowego.

11. Opłatę, o której mowa w ust. 3, ustala, w drodze decyzji administracyjnej, właściwy zarządca drogi przy udzielaniu zezwolenia na zajęcie pasa drogowego.

12. Za zajęcie pasa drogowego:

1) bez zezwolenia zarządcy drogi,

2) z przekroczeniem terminu zajęcia określonego w zezwoleniu zarządcy drogi,

3) o powierzchni większej niż określona w zezwoleniu zarządcy drogi - zarządca drogi wymierza, w drodze decyzji administracyjnej, karę pieniężną w wysokości 10-krotności opłaty ustalanej zgodnie z ust. 4-6.

13. Termin uiszczenia opłaty, o której mowa w ust. 3, oraz kary, o której mowa w ust. 12, wynosi 14 dni od dnia, w którym decyzja ustalająca ich wysokość stała się ostateczna, z zastrzeżeniem ust. 13a. (...)

15. Zajmujący pas drogowy jest obowiązany zapewnić bezpieczne warunki ruchu i przywrócić pas do poprzedniego stanu użyteczności w określonym terminie.

16. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określa warunki niezbędne do udzielania zezwoleń na zajmowanie pasa drogowego na cele, o których mowa w ust. 2, mając na względzie bezpieczeństwo użytkowania i ochronę dróg.

W oparciu o delegację ustawową z art. 40 ust. 16 zostało wydane Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 czerwca 2004r. w sprawie określenia warunków udzielania zezwoleń na zajęcie pasa drogowego (Dz. U. Nr 140, poz. 1481), które określa warunki, którym winien odpowiadać wniosek o zezwolenie na zajęcie pasa drogowego, a także samo zezwolenie, jednak nie ustanawia żadnych terminów, w jakich organ winien załatwić sprawę. Oznacza to, że w takim wypadku stosuje się terminy określone w kodeksie postępowania administracyjnego, a więc zgodnie z art. 35 kpa "bez zbędnej zwłoki", "nie później niż w ciągu miesiąca".

Wojewódzki Sąd Administracyjny zwraca uwagę, że organ l instancji -Prezydent Miasta Krakowa wydał skarżącemu decyzję z dnia 31 grudnia 2004 r. o udzieleniu zezwolenia na zajmowanie pasa drogowego ul. T. dla celów budowy na okres określony w punkcie 2 decyzji, tj. na czas od 1 stycznia 2005 r. do 31 stycznia 2005 r. (k. 69 akt adm.). W pkt 4 decyzji zaznaczono: "Nieprzekazanie protokolarnie terenu po wykonaniu robót w terminie określonym w punkcie 2 powoduje sankcje w postaci obowiązku zapłaty kar, zgodnie z art. 40 ust. 12 ustawy o drogach publicznych, niezależnie od przyczyn powodujących opóźnienie". W pkt 5 decyzji podano: "Zarząd drogi dokonuje komisyjnie odbioru zajmowanego odcinka pasa drogowego", a w pkt 8: zobowiązano skarżącego "do przeprowadzenia robót w sposób określony w decyzji - wniosku i oddanie pasa drogowego na warunkach w nim określonych". Treść decyzji świadczy jednoznacznie o obowiązku skarżącego do przekazania protokolarnego terenu w terminie do 31 stycznia 2005r. i wskazuje na konieczność liczenia się skarżącego z nałożeniem kar, o których mowa w art. 40 ust. 12 ustawy o drogach publicznych w sytuacji nie przekazania terenu w tym terminie i dalszego zajmowania pasa drogowego bez zezwolenia.

W tej sytuacji, zdaniem Sądu, bez znaczenia w tej sprawie jest fakt wadliwego wezwania skarżącego o uiszczenie opłaty skarbowej od złożonego wniosku o przedłużenie terminu dalszego zajmowania pasa drogowego, a także bez znaczenia są podejmowane przez skarżącego w odwołaniu próby twierdzenia, jakoby wezwania do uiszczenia tej opłaty nie otrzymał. Podobnie bez znaczenia dla tej sprawy jest pozostawienie przez organ wniosku skarżącego bez rozpoznania z pominięciem wydania postanowienia w tym zakresie. Zgodnie z przytoczonymi wyżej warunkami ustawowymi, skarżący winien bezwzględnie posiadać zezwolenie na zajęcie pasa drogowego, którego w okresie od dnia 1 lutego 2005 r. do 9 marca 2005r. nie posiadał.

Ma rację skarżący tylko w jednym zakresie, a mianowicie, że jego odpowiedzialność wynika z naruszenia art. 40 ust. 12 pkt 2 ustawy o drogach publicznych, a nie art. 40 ust. 12 pkt 1 tej ustawy, nie mniej jednak Sąd zwraca uwagę, że nie ma to w niniejszej sprawie istotnego znaczenia albowiem ustawodawca przewiduje identyczne kary za zajęcie pasa drogowego bez zezwolenia zarządcy drogi, jak i za zajęcie pasa drogowego z przekroczeniem terminu zajęcia określonego w zezwoleniu zarządcy drogi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zwraca uwagę, że decyzja lub postanowienie stosownie do art. 145 § 1 pkt. 1 p.p.s.a. podlega uchyleniu jeżeli sąd stwierdzi:

a) naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy

b) naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania

c) inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Mając powyższe na uwadze Sąd stwierdził, iż skarga nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż zarówno zaskarżonej decyzji jak i decyzji ją poprzedzającej nie można postawić zarzutu naruszenia przepisów prawa materialnego bądź prawa procesowego, a przeto na podstawie art. 151 p.p.s.a. orzekł - jak w sentencji.