drukuj    zapisz    Powrót do listy

6190 Służba Cywilna, pracownicy mianowani, nauczyciele 6401 Skargi organów nadzorczych na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 93 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym), Samorząd terytorialny, Rada Miasta, Uchylono zaskarżony wyrok i oddalono skargę, I OSK 1301/13 - Wyrok NSA z 2013-10-01, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I OSK 1301/13 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2013-10-01 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2013-06-10
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Barbara Adamiak /przewodniczący/
Izabella Kulig - Maciszewska /sprawozdawca/
Jacek Fronczyk
Symbol z opisem
6190 Służba Cywilna, pracownicy mianowani, nauczyciele
6401 Skargi organów nadzorczych na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 93 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym)
Hasła tematyczne
Samorząd terytorialny
Sygn. powiązane
III SA/Kr 1107/12 - Wyrok WSA w Krakowie z 2012-12-11
Skarżony organ
Rada Miasta
Treść wyniku
Uchylono zaskarżony wyrok i oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2003 nr 118 poz 1112 art. 42 ust. 7 pkt 3
Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela - t. jedn.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Barbara Adamiak sędzia NSA Izabella Kulig-Maciszewska (spr.) sędzia del. WSA Jacek Fronczyk Protokolant asystent sędziego Jan Wasilewski po rozpoznaniu w dniu 1 października 2013 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Miasta i Gminy Skawina od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 11 grudnia 2012 r. sygn. akt III SA/Kr 1107/12 w sprawie ze skargi Wojewody Małopolskiego na § 1 pkt 3 w zakresie słów "dodaje się pkt 6 o brzmieniu: 6) nauczyciel wspomagający w szkołach 20 godz. tygodniowo w przedszkolach 22 godz. tygodniowo" uchwały Rady Miejskiej w Skawinie z dnia 24 lutego 2010 r. nr XLI/400/10 w przedmiocie zmiany uchwały własnej nr XXXV/228/05 Rady Miejskiej w Skawinie z dnia 25 maja 2005 r. 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę, 2. zasądza od Wojewody Małopolskiego na rzecz Miasta i Gminy Skawina kwotę 240 (dwieście czterdzieści) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 11 grudnia 2012 r. sygn. akt III SA/Kr 1107 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie stwierdził nieważność § 1 pkt 3 uchwały Rady Miejskiej w Skawinie z dnia 24 lutego 2010 r. nr XLI/400/10 w przedmiocie zmiany uchwały własnej nr XXXV/228/05 Rady Miejskiej w Skawinie z dnia 25 maja 2005 r.

W uzasadnieniu orzeczenia Sąd wskazał, że w dniu 25 maja 2005 r. Rada Miejska w Skawinie podjęła uchwałę Nr XXXV/228/05 w sprawie zasad udzielania i rozmiaru zniżek dla nauczycieli, którym powierzono stanowiska kierownicze, określenia tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć pedagogów, psychologów, logopedów, doradców zawodowych, bibliotekarzy biblioteki pedagogicznej oraz dla nauczycieli przedmiotów o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin zatrudnionych w szkołach i placówkach oświatowych, dla których organem prowadzącym jest Gmina Skawina. Uchwała została podjęta na podstawie art. 42 ust. 6 i ust. 7 pkt 2 i 3 w związku z art. 91d pkt 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2003 r. Nr 118, poz. 1112 ze zm.) oraz art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.).

Następnie w dniu 24 lutego 2010 r. Rada Miejska w Skawinie podjęła, na podstawie art. 42 ust. 6 i ust. 7 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.) oraz art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), uchwałę Nr XLI/400/10 w sprawie zmiany uchwały własnej XXXV/228/05 Rady Miejskiej w Skawinie z dnia 25 maja 2005 r.

Pismem z dnia 19 lipca 2012 r. Wojewoda Małopolski wniósł skargę na powyższą uchwałę Rady Miejskiej w Skawinie z dnia 24 lutego 2010 r. Nr XLI/400/10, domagając się stwierdzenia nieważności jej § 1 pkt 3 w zakresie w jakim dodano w załączniku Nr 2 do uchwały Nr XXXV/228/05 Rady Miejskiej w Skawinie z dnia 25 maja 2005 r. punkt 6 w brzmieniu: "Nauczyciel wspomagający w szkołach 20 godzin tygodniowo, w przedszkolach 22 godzin tygodniowo". Zdaniem organu nadzoru, Rada Miejska w Skawinie ustalając pensum dla "nauczycieli wspomagających" przekroczyła upoważnienie ustawowe wynikające z art. 42 ust. 7 pkt 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.) i tym samym w sposób rażący naruszyła powyższy przepis ustawowy.

W odpowiedzi na skargę Rada Miejska w Skawinie wniosła o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uznał, że zakwestionowana w skardze część uchwały, to jest §1 pkt 3 w zakresie słów "dodaje się pkt 6 o brzmieniu: 6) nauczyciel wspomagający w szkołach 20 godz. tygodniowo w przedszkolach 22 godz. tygodniowo", wydana została z istotnym naruszeniem prawa.

Sąd powołując się na treść art. 42 ust. 7 pkt 3 ustawy Karta Nauczyciela, wskazał, że organ prowadzący jest uprawniony do określenia w drodze uchwały tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć nauczycieli zatrudnionych w szkołach i przedszkolach na stanowiskach wymienionych w tym przepisie, m.in. na stanowiskach pedagogów, logopedów i psychologów. Wskazany art. 42 ust. 7 pkt 3 ustawy Karta Nauczyciela nie określa, jaki ma być maksymalny tygodniowy obowiązkowy wymiar zajęć wymienionych nauczycieli. Organ prowadzący może wymiar ten ustalić według własnego uznania, pod warunkiem jednak, że nie zostanie przekroczony wymiar czasu pracy nauczyciela, określony w art. 42 ust. 1 tej ustawy. Stosownie do tego przepisu, czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień.

W niniejszej sprawie spór między stronami sprowadza się do tego, czy upoważnieniem zawartym w przytoczonym powyżej przepisie objęto także tzw. nauczycieli "wspomagających", czyli nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej zatrudnianych dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego, a tym samym czy Rada Miejska w Skawinie była umocowana do ustalenia w drodze uchwały pensum dla takich nauczycieli.

Sąd wskazał, że art. 42 ust. 7 pkt 3 Karty Nauczyciela, jako przepis mający charakter upoważnienia ustawowego do tworzenia źródeł prawa powszechnie obowiązującego, nie może być interpretowany w sposób rozszerzający. Zatem, upoważnieniem do samodzielnego regulowania tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin przez organ prowadzący szkołę, ustawodawca objął wyłącznie wymienionych w tym przepisie nauczycieli i innych pracowników szkół i przedszkoli. W pozostałym natomiast zakresie, a więc co do tych nauczycieli, którzy nie są wyraźnie wymienieni w art. 42 ust. 7 pkt 3, znajduje zastosowanie art. 42 ust. 3 ustawy Karta Nauczyciela, w którym sam ustawodawca ustala tygodniową liczbę godzin obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, nie przewidując w tym zakresie kompetencji organu prowadzącego do władczego wkraczania aktem prawa miejscowego.

Analizując z tego punktu widzenia treść zaskarżonej części uchwały Sąd uznał, że została ona podjęta z przekroczeniem granic upoważnienia ustawowego zawartego w art. 42 ust. 7 pkt 3 Karty Nauczyciela. Nauczyciele "wspomagający", których dotyczy kwestionowana część zaskarżonej uchwały, zostali objęci regulacją zawartą w art. 42 ust. 3 ustawy Karta Nauczyciela. Praca wykonywana przez nauczycieli "wspomagających" jest tożsama z pracą wykonywaną w szkole przez nauczycieli zajęć edukacyjnych. Nauczyciele "wspomagający" realizują zadania określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz.U. Nr 228, poz. 1490 ze zm.). Zgodnie z § 6 tego rozporządzenia w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi, w przedszkolach i szkołach integracyjnych, zatrudnia się dodatkowo nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego. Natomiast w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych można zatrudnić dodatkowo ww. nauczycieli, za zgodą organu prowadzącego, w celu współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym.

Przytaczając treść ust. 3 § 6 ww. rozporządzenia oraz treść § 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz.U. Nr 19, poz. 167) Sąd wskazał, że nauczyciele "wspomagający" mogą albo prowadzić wspólnie z innymi nauczycielami zajęcia edukacyjne, albo uczestniczyć w miarę potrzeb w zajęciach edukacyjnych prowadzonych przez nauczycieli. Nauczyciel "wspomagający" musi zatem znać zadania edukacyjne w zakresie przedmiotów objętych wspomaganiem i role obu pedagogów: nauczyciela i nauczyciela "wspomagającego" w oddziale integracyjnym mogą być wymienne, a ich działania powinny się uzupełniać. Z tego powodu ich status w zakresie wysokości pensum nie powinien różnić się od statusu nauczycieli przedmiotów edukacyjnych i dlatego ustawodawca objął nauczycieli "wspomagających" regulacją art. 42 ust. 3 ustawy Karta Nauczyciela, traktując ich na tych samych zasadach co nauczycieli edukacyjnych.

Nie można zatem rozszerzająco traktować katalogu podmiotów wymienionych w art. 42 ust. 7 pkt 3 Karty Nauczyciela, opierając się na dowolnej ocenie dokonanej przez organ prowadzący szkołę, że praca nauczyciela "wspomagającego" ma charakter zbliżony do pracy psychologów i pedagogów szkolnych. Organy władzy publicznej, w tym również organy jednostek samorządu terytorialnego, winny działać na podstawie i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji RP). Zaskarżona uchwała jest aktem prawa miejscowego. Konstytucyjna konstrukcja aktów prawa miejscowego przewiduje wymóg ich wydawania na podstawie wyraźnego upoważnienia ustawowego i w granicach w tym upoważnieniu zakreślonych (art. 94 Konstytucji). Niedopuszczalne zatem jest, by przepisy prawa miejscowego, będąc przepisami podustawowymi, wykraczały poza upoważnienie ustawowe. Jak wiadomo ogólną podstawę prawną do stanowienia gminnych aktów prawa miejscowego o charakterze wykonawczym stanowi art. 40 ust. 1 u.s.g. z którego wynika, że gminie przysługuje prawo do stanowienia aktów prawa miejscowego na podstawie upoważnienia ustawowego. Jednym z takich przepisów upoważniających gminę do wydania aktu prawa miejscowego jest art. 42 ust. 7 pkt 3 Karty Nauczyciela. Przepis ten, wskazujący katalog pracowników szkół i przedszkoli, dla których organ prowadzący może samodzielnie, w drodze prawa miejscowego ustalać pensum, należy traktować jako wyliczenie wyczerpujące. Nie obejmuje on zatem nauczycieli objętych regulacją art. 42 ust. 3, a więc tzw. nauczycieli "wspomagających". Upoważnienie organów samorządu terytorialnego do stanowienia prawa miejscowego nie może oznaczać nieskrępowanej swobody tych organów w stanowieniu prawa miejscowego. Dopuszczalny zakres prawotwórstwa lokalnego uwzględniać musi jedną z fundamentalnych zasad, a mianowicie to, że akty prawa miejscowego to zawsze akty podustawowe, o charakterze wykonawczym do ustawy. Przepis wykonawczy może ze swej istoty jedynie "wykonywać" ustawę, a więc ją uzupełniać, nie może natomiast regulować materii, która już została w ustawie uregulowana i co do której ustawodawca nie zdecydował się na upoważnienie organów samorządowych do samodzielnej regulacji. Taki akt prawa miejscowego, wykraczający poza zakres upoważnienia ustawowego, traci swój wykonawczy charakter, stając się samodzielnym źródłem prawa i wykraczając w ten sposób poza dopuszczalne granice działalności prawotwórczej samorządu terytorialnego, naruszając tym samym zasady demokratycznego państwa prawnego z uporządkowanym konstytucyjnie systemem źródeł prawa.

Sąd stwierdził, że Rada Miejska w Skawinie podejmując zaskarżoną uchwałę w części objętej skargą, działała z przekroczeniem delegacji ustawowej określonej treścią art. 42 ust. 7 pkt 3 Karty Nauczyciela. Tego rodzaju wykroczenie poza udzielone upoważnienie jest istotnym naruszeniem normy kompetencyjnej i stanowi jednocześnie o naruszeniu konstytucyjnych warunków legalności aktu prawa miejscowego. Jest to istotne naruszenie prawa w rozumieniu art. 91 ust.1 w związku z ust. 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, stanowiąc podstawę do stwierdzenia nieważności zaskarżonej części uchwały na podstawie art. 147 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniosło Miasto i Gmina Skawina. Wyrok zaskarżono w całości, zarzucając naruszenie prawa materialnego a to naruszenie prawa materialnego a to art. 147 § 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zw. z art. 42- ust. 7 pkt 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. Nr 3, poz. 19 ze zm.; dalej jako: K.N.) w zw. z art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 8 maca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. Nr 16, poz. 95 ze zm.) poprzez błędną jego interpretację i stwierdzenie nieważności § 1 pkt 3 uchwały Rady Miejskiej w Skawinie z dnia 24 lutego 2010 r. nr XLI/400/10 w przedmiocie zmiany uchwały własnej nr XXXV/228/05 Rady Miejskiej w Skawinie z dnia 25 maja 2005 r.

W oparciu o powyższy zarzut wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku i oddalenie skargi oraz zasądzenie kosztów postępowania wg norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej podniesiono, że Sąd I instancji bezzasadnie utrzymuje, że stanowisko nauczyciela "wspomagającego" jest tożsame ze stanowiskiem nauczyciela "edukacyjnego", a osoby je sprawujące mogą pełnić swoje funkcje wymiennie. Sąd I Instancji powinien był ustalić nie tylko jaki charakter, ma praca faktycznie wykonywana przez nauczycieli "wspomagających", ale powinien podjąć się trudu ustalenia kim w sensie prawnym w ogóle nauczyciel "wspomagający" jest. Dopiero wówczas Sąd I Instancji mógłby zasadnie sklasyfikować zakres znaczeniowy terminu "nauczyciel wspomagający".

Zdaniem Gminy Skawina już z samego umiejscowienia przepisów prawnych należy wysnuć wniosek, że pojęcie nauczyciela "wspomagającego" nie jest tożsame z pojęciem nauczyciela "edukacyjnego". Przepisy prawne regulujące nauczyciela "wspomagającego" zostały umieszczone poza K.N. Regulacja ta jest szczątkowa i znajduje się w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz.U. Nr 228, poz. 1490 ze zm.), w którym nauczycielom "wspomagającym" poświęcony został § 6. Zgodnie z definicją zawartą w ww. rozporządzeniu nauczycielem "wspomagającym" jest nauczyciel posiadający kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej zatrudniony w celu współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Ustawodawca implicite wskazał, że osoba ta nie pełni stanowiska samodzielnego, ale jedynie współorganizuje kształcenie wskazanej kategorii uczniów. Nauczyciel ten jest zatem zatrudniany w celu pomocy nauczycielowi prowadzącemu zajęcia, aby sprawiać by jego nauczanie stało się bardziej efektywne w stosunku do wyliczonej kategorii uczniów. Zatem, nauczyciel "wspomagający" nie pełni samodzielnej funkcji, a jedynie pomocniczą. Nauczyciel "wspomagający" nie realizuje samodzielnie zintegrowanych działań i zajęć określonych w programie, nie prowadzi samodzielnie pracy wychowawczej, nie prowadzi zajęć edukacyjnych (a jedynie w nich uczestniczy), nie zastępuje nauczycieli (a jedynie udziela im pomocy w doborze form i metod pracy). Sensem istnienia, tego stanowiska –a zarazem ratio legis powołanego przepisu – jest maksymalizacja szans powodzenia kształcenia integracyjnego. Stąd też stanowisko to wymyka się dotychczasowej klasyfikacji multizadaniowością.

Gmina stwierdziła, że nauczyciel wspomagający podczas zajęć edukacyjnych udziela pomocy przydzielonemu uczniowi pomaga opanować mu wykładany materiał, jest obecny podczas egzaminowania uczniów, ale jedynie w przypadku, gdy jego obecność jest niezbędna do uzyskania właściwego kontaktu w uczniem pomaga nauczycielowi edukacyjnemu w indywidualizacji treści, form i metod programowych w zależności od dysfunkcji poszczególnych uczniów, prowadzi indywidualne konsultacje z rodzicami integrowanych uczniów, wspiera rodziców dzieci niepełnosprawnych, współpracuje z pedagogiem szkolnym w zakresie skierowania uczniów na badania, uczestniczy w pracach szkolnego zespołu ds. integracji. Działania podejmowane przez nauczyciela "edukacyjnego", takie jak: wykładanie materiału przed całą klasą, egzaminowanie uczniów, decydowanie o treści, formach i metodach programowych samodzielne prowadzenie wywiadówek – są niedostępne dla nauczycieli "wspomagających" Nauczyciel "wspomagający" nie podejmuje również działań stricte właściwych dla pedagoga i psychologa szkolnego, gdyż np. nie decyduje samodzielnie o skierowaniu ucznia na badania.

A zatem, stanowisko nauczyciela "wspomagającego" nie mieści się w klasyfikacji sporządzonej przez ustawodawcę w art. 42 ust. 3 K.N. i wbrew przekonaniu Sądu I Instancji nie ma dostatecznych podstaw do twierdzenia, że stanowisko nauczyciela "wspomagającego" jest tożsame ze stanowiskiem nauczyciela "edukacyjnego", a osoby je sprawujące mogą pełnić swoje funkcje wymiennie. Nauczyciel "wspomagający" w zakresie swoich kompetencji posiada zadania, które z powodzeniem mogliby realizować nauczyciele edukacyjni, wychowawcy, szkolni psychologowie i pedagodzy. Każda z tych osób wykonywałaby jednak zadania należące tylko do kategorii zawodowej do której przynależy. Żadna z nich nie miałaby kwalifikacji wykonywać tych zadań łącznie. Takie rozwiązanie byłoby nie do pogodzenia z ideą kształcenia integracyjnego. Stąd ustawodawca wyodrębnił i ustanowił oddzielny rodzaj nauczyciela – "wspierającego". Nauczyciel ten w ramach swojego stosunku pracy wykonuje obowiązki określone dla różnych stanowisk. Ten wniosek ma doniosłe znaczenie przy ocenie uprawnienia delegacyjnego z art. 42 ust. 7 pkt 3 K.N. dla organu prowadzącego szkołę.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną Wojewoda Małopolski wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W tym stanie sprawy Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna ma usprawiedliwioną podstawę i w związku z tym podlegała uwzględnieniu. Dokonana bowiem przez Sąd I instancji wykładnia przepisu art. 42 ust. 7 pkt 3 ww. ustawy Karta Nauczyciela była nieprawidłowa. Należy zgodzić się z rozważaniami tego Sądu dotyczącymi aktów prawa miejscowego oraz interpretacji zakresu delegacji ustawowej. Jednakże w niniejszej sprawie nie doszło do przekroczenia granic tej delegacji.

Powołana wyżej ustawa Karta Nauczyciela reguluje m.in. kwestie czasu pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć. Zawiera w tym zakresie zarówno rozwiązania ustawowe, określające tygodniową liczbę godzin obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych nauczycieli prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub na ich rzecz (art. 42 ust. 3), jak również delegację do określenia tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli przez organ prowadzący szkołę lub placówkę (art. 42 ust. 7 pkt 3). Ten dualizm rozwiązania kwestii obowiązkowego wymiaru zajęć (zwanego dalej pensum) wynika przede wszystkim z mnogości typów szkół i placówek, w których są zatrudnieni nauczyciele oraz różnorodności charakteru ich pracy. Powoduje to, że nie ma możliwości jedynie ustawowego określenia pensum, które uwzględniłoby całą specyfikę pracy poszczególnych grup nauczycieli. Analizując przyjęte rozwiązania można stwierdzić, iż ustawowe unormowania w tym zakresie odnoszą się do poszczególnych rodzajów szkół oraz placówek i co do zasady dotyczą nauczycieli edukacyjnych. Natomiast przede wszystkim z uwagi na charakter pracy poszczególnych grup nauczycieli, który z oczywistych względów może być uzależniony m.in. od lokalnych uwarunkowań społecznych, kwestie tygodniowego wymiaru godzin zajęć dla wskazanych w ustawie w art. 42 ust. 7 pkt 3 nauczycieli podlegają określeniu przez organ prowadzący szkołę. Przy czym należy zwrócić uwagę, że zawarta w powołanym wyżej przepisie delegacja jedynie w bardzo ograniczonym zakresie odnosi się do nauczycieli bezpośrednio edukacyjnych, wskazując m.in. na nauczycieli prowadzących kształcenie w formie zaocznej czy też na odległość. Natomiast dotyczy głównie nauczycieli, którzy realizują zadania z zakresu szeroko pojętej pomocy psychologicznej, pedagogicznej i dydaktycznej. Wskazują bowiem bezpośrednio pedagogów, psychologów, logopedów, doradców zawodowych. Stosownie do przepisu art. 1 pkt 5 i 5a ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. z 2004 r. Dz.U. Nr 256, poz. 2572 ze zm., zwanej dalej ustawą o systemie oświaty) zapewnia się możliwość kształcenia we wszystkich typach szkół dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej oraz niedostosowanej społecznie, zgodnie z potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi oraz predyspozycjami, a także opiekę nad takimi uczniami przez umożliwienie realizowania zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania oraz zajęć rewalidacyjnych. To w związku z tymi zadaniami Minister Edukacji Narodowej zobligowany był, na podstawie art. 71b ust. 7 pkt 3 ustawy o systemie oświaty, uregulować w drodze rozporządzenia, warunki organizowania kształcenia, wychowania i opieki nad takimi uczniami w przedszkolach, szkołach ogólnodostępnych oraz przedszkolach i szkołach lub oddziałach integracyjnych, a także zatrudnienie specjalistów dla realizacji tych zadań. Specjalistami tymi, zgodnie z § 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych i niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz.U. Nr 228, poz. 1490 ze zm.) są nauczyciele zatrudnieni dodatkowo posiadający kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej. Celem ich zatrudnienia jest współorganizowanie kształcenia integracyjnego, które to współorganizowanie realizowane jest w formach określonych w ust. 3 § 6 ww. rozporządzenia. Są to nauczyciele, którzy jak to wynika z rozporządzenia, są zatrudnieni dodatkowo i nazywani nauczycielami "wspomagającymi", bo też taki jest charakter ich pracy. Wbrew twierdzeniom Sądu I instancji ich praca nie jest tożsama z pracą nauczycieli zajęć edukacyjnych. Są to specjaliści w zakresie pedagogiki specjalnej, a więc posiadają wiedzę teoretyczną i metodyczną w zakresie procesów rewalidacji oraz resocjalizacji, czyli usprawniania i korekty pedagogicznej w procesie dydaktycznym i wychowawczym m.in. osób niepełnosprawnych. Ich zadanie to nie dydaktyka i przekazywanie uczniom określonej wiedzy z danej dziedziny (fizyki, biologii, języka polskiego itd.), ale takie współdziałanie z nauczycielami edukacyjnymi i innymi specjalistami, które usprawni i skoryguje proces dydaktyczny, a także wychowawczy w stosunku do uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie czy też zagrożonych takim niedostosowaniem. Nie powinno więc budzić wątpliwości, że inny jest charakter, rodzaj ale też cel pracy nauczyciela edukacyjnego i nauczyciela "wspomagającego". Ponadto, co ma zasadnicze znaczenie w niniejszej sprawie, z samego założenia zatrudnienia takiego nauczyciela i jego zadań określonych w powołanym rozporządzeniu, wynika, że swoje obowiązki wykonuje współpracując z nauczycielem na stanowiskach o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin. Nauczyciel "wspomagający" realizuje bowiem swoje obowiązki w danej szkole lub przedszkolu współpracując ze wszystkimi nauczycielami, tak z nauczycielami edukacyjnymi danych przedmiotów, przedmiotów teoretycznych, ale także z nauczycielami praktycznej nauki zawodu, czy bibliotekarzami. To samo odnosi się do przedszkoli, gdzie nauczyciel współpracujący zobligowany jest do współpracy z nauczycielami pracującymi z grupami dzieci 6-letnich oraz z nauczycielami pracującymi z pozostałymi grupami. A zgodnie z art. 42 ust. 3 ww. ustawy Karta Nauczyciela, nauczyciele ci mają różną liczbę godzin obowiązkowego wymiaru zajęć. Jednocześnie jak słusznie podkreślono to w uzasadnieniu skargi kasacyjnej, nauczyciel "wspomagający" współpracuje tak z pedagogiem jak i psychologiem szkolnym, czy doradcą zawodowym, bowiem ich cele i zadania wzajemnie się uzupełniają. W związku z tym uznać należy, że nauczyciel "wspomagający" realizuje swoje obowiązki określone dla stanowisk o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin. Sytuację taką przewiduje delegacja ustawowa zawarta w powołanym art. 42 ust. 7 pkt 3 ustawy Karta Nauczyciela, a co za tym idzie przedmiotowa uchwała Rady Miejskiej w Skawinie nie wykracza poza zakres umocowania ustawowego określając tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć nauczyciela "wspomagającego". Ponieważ charakter pracy tego nauczyciela jest zbliżony do pracy pedagoga szkolnego i psychologa, to zasadnie organ gminy ustalił ten wymiar w tej samej liczbie godzin obowiązkowych.

Ponieważ Sąd I instancji dopuścił się jedynie naruszenia prawa materialnego, to Naczelny Sąd Administracyjny skorzystał z uprawnień przewidzianych w art. 188 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi i uchylając wyrok Sądu I instancji rozpoznał skargę, która opierając się na błędnej wykładni powołanego upoważnienia ustawowego zawartego w art. 42 ust. 7 pkt 3 ustawy Karta Nauczyciela, podlegała uchyleniu.

Z tych wszystkich względów Naczelny Sąd Administracyjny na mocy art. 188 w zw. z art. 151 oraz art. 199 i 203 pkt 2 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji wyroku.



Powered by SoftProdukt