drukuj    zapisz    Powrót do listy

6480, Dostęp do informacji publicznej, Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Oddalono skargę, II SA/Wa 291/17 - Wyrok WSA w Warszawie z 2017-05-29, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Wa 291/17 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2017-05-29 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2017-02-21
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Adam Lipiński
Janusz Walawski /przewodniczący/
Sławomir Antoniuk /sprawozdawca/
Symbol z opisem
6480
Hasła tematyczne
Dostęp do informacji publicznej
Skarżony organ
Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2002 nr 74 poz 676 art. 28 ust.. 1, 3
Ustawa z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu.
Dz.U. 2016 poz 1167 art. 4 ust. 1, art. 5 ust. 1, 4, art. 6 ust. 3
Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych - tekst jedn.
Dz.U. 2016 poz 1764 art. 5
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej - tekst jedn.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Janusz Walawski, Sędziowie WSA Sławomir Antoniuk (spr.), Adam Lipiński, Protokolant starszy sekretarz sądowy Aneta Duszyńska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 maja 2017 r. sprawy ze skargi Fundacji [...] z siedzibą w [...] na decyzję Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego z dnia [...] stycznia 2017 r. nr [...] w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej oddala skargę

Uzasadnienie

Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (dalej jako Szef ABW) decyzją z dnia [...] stycznia 2017 r. nr [...] utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] listopada 2016 r. nr [...] odmawiającej Fundacji [...] z siedzibą w W. udostępnienia informacji publicznej na wniosek z dnia [...] listopada 2016 r.

Jak wynika z akt sprawy, Fundacja [...] wnioskiem z dnia [...] listopada 2016 r. zwróciła się do Szefa ABW o udostępnienie informacji publicznej w przedmiocie liczby porozumień zawartych pomiędzy ABW a usługodawcami świadczącymi usługi drogą elektroniczną, w których przewidziano możliwość zdalnego przekazywania danych. Przepis art. 28 ust. 3 ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. z 2002 r. Nr 74, poz. 676 ze zm. – dalej jako ustawa o ABW oraz AW) określa, iż udostępnianie Agencji danych telekomunikacyjnych, pocztowych lub internetowych odbywa się bez udziału pracowników przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, operatora pocztowego lub usługodawcy świadczące usługi drogą elektroniczną lub przy ich niezbędnym współdziałaniu jeżeli możliwość taką przewiduje porozumienie zawarte pomiędzy Szefem ABW a tym podmiotem.

Po rozpoznaniu wniosku Fundacji, na podstawie informacji zebranych w toku podjętych w ramach ABW czynności, Szef ABW postanowił odmówić udzielenia informacji publicznej we wnioskowanym zakresie, z powołaniem się m.in. na przepis art. 5 ust. 4 ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1167).

Fundacja we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy nie zgodziła się z argumentacją zawartą w ww. decyzji oraz podniosła, iż informacje, których dotyczą pytania zawarte we wniosku o udostępnienie informacji publicznej nie powinny być objęte wyłączeniem od obowiązku udostępnienia tej informacji ze względu na ochronę informacji niejawnych i podlegają udostępnieniu w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1764 – dalej jako u.d.i.p.). Jawność niektórych informacji dotyczących działania służb specjalnych stanowi element społecznej kontroli nad funkcjonowaniem służb, które nie powinny być spod takiej kontroli wyłączone, zwłaszcza dotyczące danych statystycznych. Zdaniem Fundacji, informacje o liczbie porozumień Szefa ABW z usługodawcami świadczącymi usługi drogą elektroniczną, w których przewidziano możliwość zdalnego przekazu danych, należą do tych obszarów działalności ABW, które nie dotyczą konkretnych prowadzonych postępowań, czy też stosowanych w nich metod operacyjnych, a zatem powinny być jawne.

Szef ABW nie znalazł podstaw do weryfikacji zaskarżonego rozstrzygnięcia i wydał w dniu [...] stycznia 2017 r. decyzję utrzymującą w mocy zaskarżoną decyzję z dnia [...] listopada 2016 r. Szef ABW przedstawił pogląd, że objęta wnioskiem informacja ma charakter informacji niejawnej (zastrzeżonej). Swoje rozstrzygnięcie Szef ABW oparł na stanowisku właściwej merytorycznie jednostki organizacyjnej ABW, które zostało zawarte w dokumencie o klauzuli "zastrzeżone". Wskazał również, iż ABW nie pozostaje w swych działaniach poza kontrolą, albowiem różne mechanizmy kontroli działalnością ABW stosuje zarówno Sejm, jak i Kolegium do Spraw Służb Specjalnych.

Decyzja Szefa ABW z dnia [...] stycznia 2017 r. stała się przedmiotem skargi wniesionej przez Fundację [...] do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Zaskarżonej decyzji w całości Fundacja zarzuciła naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, tj. art. 61 Konstytucji RP oraz art. 5 ust. 4 i art. 16 ust. 1 i 2 u.d.i.p. w zw. z art. 1 ust. 1 ustawy o ochronie informacji niejawnych, poprzez ich błędne zastosowanie polegające na przyjęciu, że informacja objęta wnioskiem Fundacji [...] z dnia [...] listopada 2016 r. o udostępnienie informacji publicznej nie podlega udostępnieniu ze względu na ochronę informacji niejawnych i tym samym ograniczenie prawa do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej. W związku z powołanymi zarzutami Fundacja [...] wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz uchylenie poprzedzającej ją decyzji z dnia [...] listopada 2016 r., jako wydanej z naruszeniem przepisów prawa materialnego.

W uzasadnieniu skargi Fundacja podniósł, iż odmowa udostępnienia informacji publicznej ze względu na ochronę informacji niejawnych jest wyjątkiem od ogólnej zasady wynikającej z art. 61 Konstytucji. Organ twierdzi, że wnioskowana informacja materialnie spełnia definicję informacji niejawnej zastrzeżonej. Uzasadnienie takiego stanu rzeczy wynikać ma z kolei ze stanowiska właściwej merytorycznie jednostki organizacyjnej ABW, które zostało zawarte w dokumencie o klauzuli "zastrzeżone". Ten dokument - zdaniem Szefa ABW - spełnia więc zarówno formalnie, jak i materialnie, definicję informacji niejawnej. W ocenie zaś skarżącej Fundacji, istnieją poważne wątpliwości, czy ujawnienie informacji objętej wnioskiem może mieć szkodliwy wpływ na wykonywanie przez ABW jej zadań (art. 5 ust. 4 ustawy o ochronie informacji niejawnej), gdyż wniosek o udostępnienie informacji publicznej dotyczy informacji statystycznej: liczby zawartych przez Agencję porozumień. Nie dotyczy natomiast informacji o tym, z jakimi firmami porozumienia zostały zawarte. Jedynie wówczas uprawniona byłaby teza, że ujawnienie informacji o zawarciu lub niezawarciu porozumienia z konkretną firmą będzie stanowić przeszkodę w realizacji ustawowych zadań ABW. Informacje zbiorcze statystyczne, zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem sądów administracyjnych opartym głównie na wniosku o udostępnienie informacji publicznej w postaci statystyk prowadzenia przez rozmaite służby kontroli operacyjnej, nie podlegają ochronie, o której mowa w ustawie o ochronie informacji niejawnej. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 21 września 2012 r. sygn. I OSK 1393/2012 stwierdził, że "informacje objęte wnioskiem (...) są na tyle ogólne, że ich udostępnienie w trybie dostępu do informacji publicznej nie będzie stanowić zagrożenia dla bezpieczeństwa oraz interesów Rzeczpospolitej Polskiej. Dane statystyczne dotyczące kontroli operacyjnej w zakresie, o jakim mowa w art. 27 ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu w okresie od dnia 1 lipca 2002 r. do dnia 31 marca 2009 r., nawet z podziałem na poszczególne lata nie pozwalają bowiem na sformułowanie wniosków dotyczących kierunków i częstotliwości działań operacyjnych służby specjalnej oraz podmiotów pozostających w jej zainteresowaniu".

W ocenie Fundacji Szef ABW bezpodstawnie przyjął, że informacje objęte wnioskiem stanowią informację niejawną. Bowiem jawność niektórych informacji dotyczących działania służb specjalnych stanowi element społecznej kontroli nad funkcjonowaniem służb, które nie powinny być spod takiej kontroli wyłączone.

W odpowiedzi na skargę Szef ABW wniósł o jej oddalenie. Odnosząc się do zarzutów skargi organ stwierdził, iż wydane przez niego decyzje w przedmiotowej sprawie odpowiadają prawu, a toczące się postępowanie prowadzone było w sposób zgodny z obowiązującymi przepisami. Z najnowszego orzecznictwa sądów administracyjnych, obu instancji, w sprawach z zakresu ustawy o dostępie do informacji publicznej, w których stroną jest któryś z szefów służb specjalnych (ABW, AW, SKW, SWW, CBA) wynika, iż sądy odmiennie od dotychczasowej linii orzeczniczej dokonują ważenia proporcji między przejrzystością działalności służb specjalnych, a ograniczaniem dostępności informacji o niej, jak również stosowanych przez nie środkach, formach i metodach pracy. Z tego punktu widzenia zaprezentowanie w skardze argumentu, z którego wynika, iż skarżąca Fundacja rozumie prawo dostępu do informacji publicznej szerzej niż interpretują to prawo sądy administracyjne w sprawach z udziałem służb specjalnych, budzi wątpliwości, czy argument ten można uznać za trafiony, tym bardziej, że przywoływane w skardze orzecznictwo nie cechuje się walorem nowości.

Szef ABW podkreślił, iż wnioskowana informacja korzysta z ochrony informacji niejawnej przysługującej dokumentom oparzonym klauzulą "zastrzeżone". Bez formalnego zniesienia klauzuli, zgodnie z przepisami ustawy o ochronie informacji niejawnych, przekazanie informacji niejawnych Fundacji będzie stanowiło udostępnienie informacji niejawnych podmiotowi nieuprawnionemu, a tym samym będzie stanowiło naruszenie art. 8 ust. 1 tej ustawy. Ustawodawca określił możliwość i tryb zmiany klauzuli określonego materiału w przepisie art. 9 ww. ustawy. Żądanie dostępu do informacji publicznej w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej nie może służyć jako instrument weryfikacji klauzul tajności, ponieważ ustawodawca wprowadzając samodzielną procedurę weryfikacji nadanych klauzul tajności, ich zmiany i znoszenia wyłączył możliwość kontroli klauzul tajności. Przepisy prawa nie nakazują podania uzasadnienia dla nadania określonej klauzuli tajności. Na mocy bowiem ustawy o ochronie informacji niejawnej to na autorze dokumentu ciąży obowiązek nadania klauzuli tajności adekwatnej do treści w nim zawartych. Osoba ta ma także wiedzę o zagrożeniach, z którymi wiąże się ewentualne ujawnienie treści informacji. Podawanie natomiast uzasadnienia dla nadania określonej klauzuli tajności doprowadziłoby do powstania kolejnego, odrębnego dokumentu, w dodatku także objętego klauzulą. Taka interpretacja przepisów powołanej ustawy uniemożliwiłaby jej stosowanie w praktyce.

Zdaniem organu, informacje na temat liczby porozumień Szefa ABW z usługodawcami świadczącymi usługi drogą elektroniczną, w których przewidziano możliwość zdalnego przekazywania danych, powinny podlegać ochronie, albowiem nie jest zasadne udostępnienie nieuprawnionym podmiotom wskazanych we wniosku skarżącej Fundacji informacji, z uwagi na konieczność objęcia ich ochroną jako informacji niejawnych, podobnie jak ma to miejsce w przypadku statystyki odnoszącej się do kontroli operacyjnej z art. 27 ust. 8 oraz ust. 9 ustawy o ABW oraz AW (tzw. "przedłużenia" czasu trwania kontroli operacyjnej), które jak dotąd nie zostały upublicznione.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 1 § 1 i 2 ustawy – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 1066 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodności z prawem zaskarżonej decyzji administracyjnej i to z przepisami obowiązującymi w dacie jej wydania.

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej spawie nie ulega wątpliwości, iż zostały spełnione zarówno przesłanki podmiotowe jak i przedmiotowe do zastosowania ustawy o dostępie do informacji publicznej. Ten aspekt spawy nie jest sporny.

Istota sprawy sprowadza się do ustalenia, czy organ zasadnie dokonał odmowy udostępnienia żądanej informacji, z powołaniem się na argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji, a w istocie potrzebę ochrony informacji niejawnej.

We wniosku o udostępnienie informacji dotyczącej liczby porozumień zawartych pomiędzy ABW a usługodawcami świadczącymi usługi drogą elektroniczną, w których przewidziano możliwość zdalnego przekazywania danych, Fundacja [...] nawiązała do art. 28 ust. 3 ustawy o ABW oraz AW.

Stosownie do brzmienia art. 28 ust. 1 ww. ustawy, ABW może uzyskiwać niezbędne do realizacji zadań, o których mowa w art. 5 ust. 1, dane niestanowiące treści odpowiednio, przekazu telekomunikacyjnego, przesyłki pocztowej albo przekazu w ramach usługi świadczonej drogą elektroniczną, określone w: 1) art. 180c i art. 180d ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2016 r. poz. 1489 i 1579), zwane dalej "danymi telekomunikacyjnymi", 2) art. 82 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe (Dz. U. z 2016 r. poz. 1113 i 1250), zwane dalej "danymi pocztowymi", 3) art. 18 ust. 1-5 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2016 r. poz. 1030 i 1579), zwane dalej "danymi internetowymi" - oraz może je przetwarzać bez wiedzy i zgody osoby, której dotyczą. Ustęp 2 tego art. stanowi, iż przedsiębiorca telekomunikacyjny, operator pocztowy lub usługodawca świadczący usługi drogą elektroniczną udostępnia nieodpłatnie dane, o których mowa w ust. 1, odpowiednio: 1) funkcjonariuszowi ABW wskazanemu w pisemnym wniosku Szefa ABW lub osoby upoważnionej przez ten organ; 2) na ustne żądanie funkcjonariusza ABW posiadającego pisemne upoważnienie Szefa ABW; 3) za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnej funkcjonariuszowi ABW posiadającemu upoważnienie, o którym mowa w pkt 2. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 3, udostępnianie danych, o których mowa w ust. 1, odbywa się bez udziału pracowników przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, operatora pocztowego lub usługodawcy świadczącego usługi drogą elektroniczną, lub przy ich niezbędnym współudziale, jeżeli możliwość taką przewiduje porozumienie zawarte pomiędzy Szefem ABW a tym podmiotem (ust. 3).

Z uwagi na brzmienie powołanych przepisów uzasadnione jest twierdzenie, iż porozumienia ABW z przedsiębiorcą telekomunikacyjnym, operatorem pocztowym, usługodawcą świadczącym usługi drogą elektroniczną, są zawierane w celu realizacji ustawowych zadań ABW, do których należy rozpoznawanie, zapobieganie i zwalczanie zagrożeń wymienionych w art. 5 ustawy o ABW oraz AW. Zatem przedmiot sprawy dotyczy zagadnień związanych bezpieczeństwem Państwa, a przede wszystkim bezpieczeństwem publicznym. Zatem Szef ABW nie pozostaje w błędzie twierdząc, iż ujawniania żądanej informacji może powodować zagrożenie dla bezpieczeństwa Państwa.

Wprawdzie skarżąca Fundacja domaga się udostępnienia informacji o liczbie porozumień zawartych pomiędzy Szefem ABW a podmiotami, o których mowa powyżej, co wskazywałoby na żądanie ujawnienia jedynie informacji statystycznej, niemniej znając liczbę tych porozumień i podmiotów świadczących usługi drogą elektroniczną można w łatwy sposób określić, w jakim zakresie ABW korzysta z uprawnień przyznanych Agencji przez ustawodawcę. Czy z przedmiotowego instrumentu nie korzysta w ogóle, korzysta w większym lub mniejszym stopniu, czy też korzysta w pełnym zakresie (np. stale monitorując sieć telekomunikacyjną). Udostępnienie żądanej informacji może więc w sposób pośredni (w zestawieniu z innymi danymi powszechnie dostępnymi) ujawnić skalę działań organu w ramach uprawnień nadanych powyższym przepisem, również gdy zostanie ujawniona jako bieżące dane statystyczne.

Odnosząc się w tym miejscu do zarzutu skargi mówiącego, iż orzecznictwo sądów administracyjnych dotychczas opowiadało się za jawnością danych statystycznych obrazujących określone formy działalności poszczególnych służb, np. wyrok NSA z dnia 21 września 2012 r. sygn. I OSK 1393/2012, należy wskazać, iż jawność ta dotyczyła danych statystycznych o walorze ogólnym i najczęściej historycznym. Tymczasem przedmiotowy wniosek o udostępnienie informacji publicznej odnosi się do danych liczbowych bieżących (aktualnych porozumień), nie mających dodatkowo waloru informacji stricte ogólnej, lecz informacji konkretnej w tym znaczeniu, że pośrednio obrazuje bieżący zakres korzystania z form prowadzenia działań zapobiegających popełnianiu przestępstw, identyfikujących zagrożenia szpiegostwem, terroryzmem, itp.

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie argumentacja Szefa ABW jest uzasadniona, gdy zważy się stan (niewypowiedzianej ale rzeczywistej) wojny terroryzmu z całym świtem demokratycznym, falę zamachów terrorystycznych nękającą państwa zachodnie Unii Europejskiej (nawet pomimo ustanowienia w niektórych z nich od półtora roku stanu wyjątkowego) i otwartą wojnę terrorystyczną tzw. "państwa [...]" z całą cywilizacją demokratyczną. W świetle tych wydarzeń i ich agresywnym charakterem, oczywistym jest zwiększenie działań dyskrecjonalnych państw demokratycznych w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego ich obywateli.

W tym aspekcie odmowa udostępnienia wnioskowanej informacji publicznej jest uzasadniona, zwłaszcza gdy zważy się na zasady proporcjonalności pomiędzy prawem do bezpieczeństwa obywateli, a obywatelskim prawem do informacji.

W toku postępowania komórka organizacyjna organu dokonała ustaleń niezbędnych dla realizacji wniosku Fundacji, lecz z uwagi na treść wytworzonego dokumentu nadano mu klauzulę tajności. Organ wskazał na objęcie żądanej informacji klauzulą tajności "zastrzeżone", odwołując się do art. 5 ust. 4 ustawy o ochronie informacji niejawnych i w związku z treścią art. 5 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej odmówił jej udostępnienia. W ocenie składu orzekającego, który zapoznał się z treścią przedmiotowego dokumentu, nie ma podstaw twierdzić, iż dokumentowi temu nadano klauzulę tajności w sposób nieprawidłowy.

Ustawa o ochronie informacji niejawnych jest głównym aktem, który określa zasady i organizację systemu ochrony informacji niejawnej w Polsce, a poprzez art. 4 ust. 2. oraz art. 90 i art. 96 znajduje zastosowanie także w postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Definiuje ona zakres jej obowiązywania i podmioty, do których ma ona zastosowanie, podstawowe pojęcia oraz reguluje zasady udostępniania informacji niejawnych. W rozdziale drugim - "Klasyfikowanie informacji niejawnych", definiuje poszczególne klauzule tajności oraz określa zasady nadawania, zmiany i znoszenia klauzul tajności.

Przepis art. 4 ust. 1 tej ustawy wyraża zasadę ograniczonego dostępu przewidującą, że informacje niejawne mogą być udostępniane wyłącznie osobie dającej rękojmię zachowania tajemnicy i tylko w zakresie niezbędnym do wykonywania przez nią pracy lub pełnienia służby na zajmowanym stanowisku albo zleconej pracy. Nikt nie może domagać się udostępniania informacji niejawnej, nawet jeśli posiada poświadczenie bezpieczeństwa do odpowiedniej klauzuli, jeżeli informacja taka nie jest niezbędna do wykonywania określonej pracy lub pełnienia służby na określonym stanowisku.

Udostępnienie informacji przy braku jednej z wymienionych przesłanek będzie niezgodne z ustawą.

Zgodnie ze stanowiskiem WSA w Warszawie, zawartym w wyroku z dnia 12 lutego 2015 r., sygn. akt II SA/Wa 1749/14 - nikt nie może domagać się udostępnienia informacji niejawnych, nawet jeśli posiada poświadczenie bezpieczeństwa do odpowiedniej klauzuli, jeżeli informacja taka nie jest niezbędna do wykonywania pracy lub pełnienia służby na zajmowanym stanowisku albo wykonywania czynności zleconych.

Przepis art. 6 ust. 3 ustawy o ochronie informacji niejawnych przewiduje, iż zniesienie lub zmiana klauzuli tajności jest możliwa wyłącznie po wyrażeniu pisemnej zgody przez osobę, która nadała klauzulę tajności albo jej przełożonego w przypadku ustania lub zmiany ustawowych przesłanek ochrony, o których mowa w art. 5. Podmiot ten określa, czy zostały spełnione ustawowe warunki do ochrony tych informacji. Nie można zatem pomijać milczeniem konieczności uzyskania ww. zgody i zastosowania tegoż przepisu. Zatem bez formalnego zniesienia klauzuli, zgodnie z przepisami ustawy o ochronie informacji niejawnych, przekazanie informacji niejawnych stronie skarżącej będzie stanowiło udostępnienie informacji niejawnych podmiotowi nieuprawnionemu, a tym samym będzie stanowiło naruszenie przepisu art. 8 ust. 1. tej ustawy.

Żądanie dostępu do informacji publicznej w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej nie może służyć weryfikacji klauzul tajności. Takie rozumienie instytucji obywatelskiego dostępu do informacji publicznych, czyniło by ustawę o ochronie informacji niejawnych zbyteczną i nadto naruszało by zasadę wyrażoną w art. 61 ust. 3 Konstytucji, który zezwala na ustawowe ograniczenie prawa dostępu do informacji. Ograniczenie to ustawodawca urzeczywistnił, wprowadzając do polskiego porządku prawnego, ustawę o ochronie informacji niejawnych oraz odpowiednią normę kolizyjną w ustawie o dostępie do informacji publicznej (art. 5 ust. 1).

Ustawodawca określił możliwość i tryb zmiany klauzuli określonego materiału w przepisie art. 9 ustawy o ochronie informacji niejawnych. Odwołanie się od decyzji wytwórcy dokumentu dotyczącej nadania klauzuli tajności może wnieść odbiorca materiału. Jeżeli stroną sporu jest ABW, to spór taki rozstrzyga wówczas Prezes Rady Ministrów, który ostatecznie ocenia prawidłowość oznaczenia danego dokumentu. Krąg podmiotów uprawnionych do wniesienia odwołania jest ograniczony do odbiorcy materiału. Ustawodawca w ten sposób zawęził możliwość niekontrolowanego i niezasadnego znoszenia klauzuli tajności, jak również jej zawyżenia lub zaniżenia. Na gruncie tej ustawy brak jest innych przepisów, które mogłyby nakazać wytwórcy niejawnego dokumentu zniesienie lub zmianę klauzuli tajności z dokumentu niejawnego.

W przypadku wątpliwości, co do prawidłowości nadania określonemu materiałowi klauzuli tajności, jedynymi wytycznymi dla organu, mającymi umocowanie w obowiązującym systemie prawa, mogłoby być ewentualne zobowiązanie Szefa ABW do zwrócenia się do Prezesa Rady Ministrów o rozstrzygnięcie kwestii ewentualnego zawyżenia klauzuli, w trybie art. 9 ust. 4 ustawy o ochronie informacji niejawnych.

Jednakże w tym materiale sprawy, w ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie byłoby to nieuzasadnione.

Przepisy prawa nie nakazują podania uzasadnienia dla nadania określonej klauzuli tajności. Na mocy ustawy o ochronie informacji niejawnych, to na autorze dokumentu ciąży obowiązek nadania klauzuli tajności adekwatnej do treści w nim zawartych. Osoba ta ma także wiedzę o zagrożeniach, z którymi wiąże się ewentualne ujawnienie jej treści informacji. Podawanie natomiast przyczyn nadania określonej klauzuli tajności w treści uzasadnienia decyzji wydawanej w trybie przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej, doprowadziłoby w rezultacie do objęcia tego uzasadnienia klauzulą.

Reasumując, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nie dopatrzył się naruszenia prawa przy podejmowaniu przez Szefa ABW decyzji odmownych, na podstawie art. 5 ust. 1 u.d.i.p. i dlatego, na mocy art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.), orzekł jak w sentencji wyroku.



Powered by SoftProdukt