Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Jerzy Płusa, Sędzia NSA Zbigniew Kmieciak, Sędzia WSA del. Bogusław Woźniak (sprawozdawca), Protokolant Justyna Bluszko-Biernacka, po rozpoznaniu w dniu 6 kwietnia 2016 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej J. K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 19 listopada 2013 r. sygn. akt I SA/Rz 461/13 w sprawie ze skargi J. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Przemyślu z dnia 15 kwietnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2013 r. oddala skargę kasacyjną.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 19 listopada 2013 r. sygn. akt I SA/Rz 461/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie oddalił skargę J.K. (dalej jako "Skarżący") na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Przemyślu (dalej jako "SKO") z dnia 15 kwietnia 2013 r. w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2013 r.

Przedstawiając w uzasadnieniu wyroku stan sprawy Sąd pierwszej instancji podał, że Wójt Gminy B. decyzją z dnia 22 lutego 2013 r. ustalił wysokość podatku od nieruchomości należącej do Skarżącego i jego żony za 2013 r. Z uzasadnienia decyzji i akt administracyjnych wynika, że skarżący wraz z K.K. są w 42/100 części użytkownikami wieczystymi działki nr [...] o powierzchni całkowitej 0,1641 ha położonej w B. Udział ten wynosi 689,22 m². W informacjach w sprawie podatku od nieruchomości, rolnego, leśnego na rok 2011, złożonymi zarówno przez skarżącego, jak i K.K., wykazano do opodatkowania budynek mieszkalny o łącznej powierzchni 113, 36 m², w tym kondygnacje o wysokości od 1,40 do 2,20 m – 44,53 m², powyżej 2,20 m- 68,83 m² oraz inny budynek o powierzchni 15,00 m². K.K. potwierdziła fakt posiadania gruntów pozostałych o powierzchni 689,22 m², natomiast skarżący wykazał grunt klasy IV Ps-Ba użytki zielone o powierzchni 0,0672 ha. Równocześnie skarżący wraz z informacją o posiadanych nieruchomościach zwrócił się do organu o zawieszenie postępowania do chwili uregulowania rozbieżności w operacie ewidencji.

W odwołaniu skarżący zakwestionował wymiar podatku od gruntów wykazanych w ewidencji gruntów, jak również potraktowanie jako strony postępowania K.K. i oparcie ustaleń na złożonych przez nią informacjach, pomimo tego, że nie mieszka pod wskazanym adresem.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Przemyślu decyzją z dnia 15 kwietnia 2013 r. utrzymało zaskarżoną decyzję w mocy. Powołując się na wiążący dla wymiaru podatku od nieruchomości charakter zapisów ewidencji gruntów, Kolegium wskazało, że w przypadku niezgodności informacji złożonej przez podatnika z danymi wynikającymi z ewidencji, rozstrzygające znaczenie mają zapisy wynikające z tejże ewidencji.

Nie zgadzając się ze stanowiskiem organu skarżący wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie. W skardze podtrzymał podnoszone dotychczas zarzuty dotyczące powierzchni, klasy użytku, rodzaju, jak również oznaczenia gruntu. Wskazał, że dane zawarte w ewidencji mogą być podstawą ustaleń jako dokument urzędowy, gdy zawarte w niej informacje odpowiadają prawdzie. Tymczasem dane zwarte w ewidencji nie odpowiadają rzeczywistości, na co wskazuje pominięcie posiadanego przez niego budynku gospodarczego. Zdaniem skarżącego, starosta przeprowadził fikcyjną modernizację gruntów, a ewidencja zawiera błędy w oznaczeniu powierzchni, klasy i rodzaju gruntu. Ponadto skarżący podniósł, że decyzję podatkową wydano pomimo wątpliwości dotyczących wpływu na ustalenie powierzchni działki, znajdującego się na niej zjazdu oraz transformatora. Dodatkowo w piśmie skierowanym do Sądu, zatytułowanym "Odpowiedź- sprzeciw" sprzeciwił się potraktowaniu K.K. jako uczestnika postępowania, ponieważ nie zamieszkuje ona pod wskazanym adresem. Wniósł o dołączenie wszelkich akt do sprawy I SA/Rz 812/11.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Przemyślu wniosło o jej oddalenie, podtrzymując argumenty, które stanowiły podstawę wydania zaskarżonej decyzji.

Sąd pierwszej instancji oddalił skargę. Wywiódł i stwierdził, że organ podatkowy dokonuje wymiaru podatku w oparciu o dane z ewidencji gruntów, informacje wskazane przez podatnika oraz na podstawie uchwały rady gminy określającej stawki podatku. W sytuacji, gdy informacje wskazane przez podatników nie zgadzają się z informacjami zawartymi w ewidencji gruntów, organ przyjmuje za podstawę informacje zawarte w ewidencji gruntów. Sąd pierwszej instancji zwrócił uwagę, że wymiar podatku od nieruchomości sprowadza się do matematycznego wyliczenia, dokonywanego w oparciu o informacje zawarte w wyżej wymienionych dokumentach. W toku tego postępowania organ nie ma prawa weryfikacji informacji zawartych w ewidencji gruntów, czy też uchwalonych przez radę gminy stawek podatkowych.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji określenie przez organ podatkowy wysokości podatku od nieruchomości na podstawie aktualnego wypisu z rejestru gruntów i uchwały Rady Gminy w B. w przedmiocie określenia stawek w podatku od nieruchomości, należy uznać za prawidłowe.

Bez wpływu na prawidłowość decyzji pozostają podnoszone przez skarżącego zarzuty dotyczące powierzchni nieruchomości, a także wymienienie obok niego, jako podatnika, K.K. Zgodnie bowiem z wypisem z rejestru gruntów, K.K. i J.K. przysługuje udział wynoszący 42/100 części w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości o powierzchni 0,1641 ha, oznaczonej jako tereny przemysłowe (Ba). Zasadnie zatem organ I instancji dokonał wymiaru podatku od nieruchomości na 2013 r. przyjmując do wyliczenia wskazaną powierzchnię gruntu i stosując stawkę właściwą dla gruntów pozostałych. Opodatkowanie budynków nie było kwestionowane.

Skarżący zarówno na etapie toczącego się postępowania podatkowego, jak również w skardze na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Przemyślu, kwestionował prawidłowość dokonanej modernizacji ewidencji gruntów, na skutek której - w jego ocenie - w sposób nieuprawniony powiększono dotychczasową powierzchnię jego działki z 672 m2 do 689,22 m2. W ocenie Sądu pierwszej instancji wszelkie kwestie związane z prowadzeniem przedmiotowej modernizacji wykraczają poza ramy prowadzonego postępowania, a organy podatkowe nie mają kompetencji do weryfikowania, czy też kwestionowania zapadłych w niej rozstrzygnięć. W związku z powyższym, jeżeli skarżący twierdzi, że dane zawarte w ewidencji gruntów są niezgodne ze stanem faktycznym, powinien w pierwszej kolejności wystąpić z wnioskiem o ich zmianę, w trybie określonym w przepisach p.g.k., a następnie, w przypadku skorygowania ewidencji, może wystąpić o wzruszenie decyzji podatkowej w przewidzianym do tego trybie. Do czasu jednak wprowadzenia tych ewentualnych zmian, istniejące w ewidencji zapisy mają charakter wiążący. Podkreślono przy tym, że Skarżący w żaden sposób nie wykazał, aby stan ewidencyjny był niezgodny ze stanem rzeczywistym.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji nie ma racji skarżący odnośnie nieprawidłowości wskazania w decyzji wymiarowej K.K. Z punktu widzenia powyższego zarzutu aktualne pozostają wcześniejsze argumenty odnośnie mocy wiążącej zapisów w ewidencji gruntów. Z zapisów tych wynika, że opodatkowane nieruchomości znajdują się w użytkowaniu wieczystym małżonków: J.K. oraz K.K.

W skardze kasacyjnej Skarżący, działając przez swojego pełnomocnika, zaskarżył wyrok w całości, zarzucając mu na podstawie art. 174 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.) - powoływanej dalej jako "P.p.s.a.", naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik niniejszej sprawy, tj.:

1) art. 141 § 4 P.p.s.a. w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) P.p.s.a. w zw. z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287, z późn. zm.) - powoływanej dalej jako "u.p.g.k.", poprzez niewłaściwe zastosowanie, polegające na nieprawidłowym uzasadnieniu wyroku, w którym Sąd pierwszej instancji błędnie przyjął, że dane zawarte w ewidencji gruntów były wystarczające do określenia podstawy opodatkowania oraz, że organy podatkowe przy wymiarze podatku od nieruchomości są związane danymi znajdującymi się w ewidencji gruntów i nie mogą dokonywać samodzielnych ustaleń w tej mierze;

2) art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) P.p.s.a w zw. z art. 122 i art. 187 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), poprzez nieuwzględnienie przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie naruszenia przez organ administracji przepisów postępowania, jakie mogły mieć istotny wpływ na wynik owej sprawy, polegających na niepodjęciu wszelkich działań w celu wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy oraz nierozpatrzeniu w sposób rzetelny i wyczerpujący całego materiału dowodowego w postępowaniu podatkowym.

Wskazując na powyższe Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Skarga kasacyjna jest niezasadna.

Na wstępie należy wyjaśnić, że stosownie do art. 183 § 1 P.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej i z urzędu bierze pod rozwagę jedynie nieważność postępowania. Rozpoznanie sprawy w granicach skargi kasacyjnej oznacza, że Naczelny Sąd Administracyjny związany jest wskazanymi w niej podstawami. Wymaga to zatem prawidłowego ich określenia w samej skardze, a więc konieczność precyzyjnego wskazania konkretnych przepisów prawa, którym zdaniem autora skargi kasacyjnej, sąd uchybił.

Wymogiem dla skargi kasacyjnej jest nie tylko przytoczenie podstaw kasacyjnych, ale także ich uzasadnienie, co wynika z art. 176 P.p.s.a. Obok wskazania naruszonych przepisów, poprzez podanie ich konkretnych jednostek redakcyjnych, niezbędne jest więc wyjaśnienie, na czym naruszenie to polegało oraz w przypadku podstawy kasacyjnej z art. 174 pkt 2 P.p.s.a. wykazanie, iż mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy.

Naczelny Sąd Administracyjny jako sąd kasacyjny będąc związany granicami skargi kasacyjnej nie jest uprawniony do samodzielnego konkretyzowania zarzutów i wychodzenia poza ramy, które zostały nakreślone w skardze kasacyjnej.

Poczynienie powyższych uwag było niezbędne, mając na uwadze treść przytoczonych w rozpoznawanej skardze kasacyjnej podstaw kasacyjnych, co z kolei rzutuje w bezpośredni sposób na możliwość i zakres dokonania merytorycznej oceny zaskarżonego wyroku w ramach sprawowanej przez Naczelny Sąd Administracyjny kontroli instancyjnej.

Sąd pierwszej instancji zasadniczą część swoich rozważań prawnych, zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, poświęcił dokonaniu wykładni art. 21 ust. 1 u.p.g.k. w związku z art. 194 § 1 Ordynacji podatkowej. Z przepisów tych Sąd wywiódł wiążący dla organów podatkowych charakter danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków i na tej podstawie uznał, powołując się także na orzecznictwo sądów administracyjnych, że w ramach postępowania dotyczącego wymiaru Skarżącemu podatku od nieruchomości za 2013 r. organy podatkowe nie mogły pominąć danych zawartych w tej ewidencji i nie były uprawnione, aby dokonywać samodzielnych ustaleń mających na celu podważenie tych danych. Sąd wyjaśnił również, że właściwym trybem w tym zakresie pozostaje możliwość zainicjowania postępowania przed właściwym starostą, jako organem właściwym do prowadzenia ewidencji gruntów i budynków, w celu dokonania ewentualnych zmian w tejże ewidencji, co mogłoby mieć następnie wpływ na wymiar podatku od nieruchomości.

Tym samym, na podstawie wykładni przepisu prawa materialnego Sąd wypowiedział się również w kwestii dotyczącej zakresu możliwych w postępowaniu podatkowym ustaleń faktycznych co do przedmiotu opodatkowania.

Skoro zatem w skardze kasacyjnej nie zakwestionowano, poprzez sformułowanie stosownego zarzutu, dokonanej przez Sąd pierwszej instancji wykładni art. 21 ust. 1 u.p.g.k., nie może być skuteczne kwestionowanie zakresu dokonanych w sprawie przez organy podatkowe ustaleń faktycznych, na podstawie zarzutu naruszenia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) P.p.s.a. w związku z art. 122 i art. 187 § 1 Ordynacji podatkowej.

Nie jest także zasadny zarzut dotyczący naruszenia art. 141 § 4 P.p.s.a. w związku z art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) tej ustawy i art. 21 ust. 1 u.p.g.k., przez nieprawidłowe uzasadnienie wyroku.

Jak już o tym wspomniano, Sąd pierwszej instancji znaczną część swoich wywodów prawnych poświęcił właśnie kwestii wykładni i zastosowania w sprawie art. 21 ust. 1 u.p.g.k. i nie ma podstaw, aby w tym zakresie zasadnie można było zarzucić Sądowi brak należytego wyjaśnienia prezentowanego w tej mierze przez Sąd stanowiska. Wskazywany w skardze kasacyjnej jako naruszony przepis, tj. art. 141 § 4 P.p.s.a. odnosi się do wymogów formalnych, jakim powinno odpowiadać uzasadnienie wyroku. Natomiast sama okoliczność, że pełnomocnik Skarżącego nie podziela stanowiska Sądu w określonej kwestii co do jej meritum nie oznacza, ze doszło przez to do naruszenia tego przepisu. Jest to bowiem zupełnie odmienna płaszczyzna prawna.

Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny uznając, że rozpoznawana skarga kasacyjna nie dostarcza uzasadnionych podstaw do uwzględnienia zawartych w niej żądań, działając na podstawie art. 184 P.p.s.a. - orzekł jak w sentencji wyroku.

Naczelny Sąd Administracyjny nie orzekł natomiast o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu. Wynika to z faktu, iż orzeka o tym w postępowaniu pierwszoinstancyjnym w drodze odrębnego postanowienia wydanego na posiedzeniu niejawnym referendarz sądowy albo sąd w składzie jednego sędziego (zob. postanowienie NSA z dnia 10 lutego 2014 r. sygn. akt I FPS 3/13.