drukuj    zapisz    Powrót do listy

6192 Funkcjonariusze Policji, Policja, Komendant Policji, Oddalono skargę kasacyjną, I OSK 801/11 - Wyrok NSA z 2011-12-15, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I OSK 801/11 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2011-12-15 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2011-05-04
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Ewa Dzbeńska
Małgorzata Pocztarek /przewodniczący sprawozdawca/
Marian Wolanin
Symbol z opisem
6192 Funkcjonariusze Policji
Hasła tematyczne
Policja
Sygn. powiązane
II SA/Wa 1561/10 - Wyrok WSA w Warszawie z 2011-01-13
Skarżony organ
Komendant Policji
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2007 nr 43 poz 277 art. 135 ust. 1 pkt. 2 i ust. 5
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji - tekst jedn.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Małgorzata Pocztarek (spr.) Sędziowie: sędzia NSA Ewa Dzbeńska sędzia WSA del. Marian Wolanin Protokolant asystent sędziego Maciej Kozłowski po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej T.O. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 stycznia 2011 r. sygn. akt II SA/Wa 1561/10 w sprawie ze skargi T.O. na orzeczenie Komendanta Stołecznego Policji z dnia [...] maja 2010 r. nr [...] w przedmiocie wymierzenia kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 13 stycznia 2011 r., sygn. akt II SA/Wa 1561/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę T.O. na orzeczenie Komendanta Stołecznego Policji z dnia [...] maja 2010 r. nr [...] w przedmiocie wymierzenia kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby.

Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że starszy sierżant T.O. - referent Zespołu Patrolowo Interwencyjnego Komisariatu Policji w Michałowicach Komendy Powiatowej Policji w Pruszkowie został obwiniony w postępowaniu dyscyplinarnym o to, że:

1. w dniu 10 maja 2007 r. w miejscowości [...], będąc funkcjonariuszem KP w Michałowicach, znajdując się pod wpływem alkoholu naraził Annę F. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w ten sposób, iż udostępnił ww. broń palną marki WALHTER P-99 kal. 9 mm wraz z magazynkiem zaopatrzonym w 16 sztuk amunicji bojowej, w wyniku czego Anna F. na skutek nieumiejętnego posługiwania się przedmiotową bronią dokonała samopostrzelenia się w okolicę prawej pachwiny, co skutkowało u ww. powstaniem obrażeń na okres powyżej 7 dni, popełniając przestępstwo określone w art. 263 § 3 w

zb. z art. 160 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., tj. o czyn określony w art. 132 ust. 3 pkt

3 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277);

2. w dniu 10 maja 2007 r. w miejscowości [...], będąc funkcjonariuszem KP w Michałowicach przekroczył swoje uprawnienia w ten sposób, że posiadał w prywatnym samochodzie marki VW Passat nr rej. [...] dokumenty w postaci skróconych wydruków z bazy KSIP, wydruków z systemu komputerowego PESEL, którymi to dokumentami służbowymi nie mógł wyłącznie rozporządzać, popełniając przestępstwo z art. 231 § 1 k.k., tj. o czyn określony w art. 132 ust. 3 pkt 3 ustawy o Policji;

3. w dniu 10 maja 2007 r. w miejscowości [...], będąc funkcjonariuszem KP w Michałowicach wbrew przepisom ustawy, wykorzystywał notatkę urzędową zawierającą informacje, które stanowią dane identyfikacyjne dotyczące pracy operacyjnej zawarte w załączniku nr 1 ustawy o ochronie informacji niejawnych, popełniając przestępstwo z art. 265 § 1 k.k., tj. o czyn określony w art. 132 ust. 3 pkt 3 ustawy o Policji;

4. w dniu 10 maja 2007 r. w [...], mając zezwolenie na posiadanie amunicji udostępnił magazynek z 16 nabojami amunicji bojowej kal. 9 mm osobom nieuprawnionym w ten sposób, że przechowywał ją w swoim mieszkaniu w miejscu niezabezpieczonym, wbrew przepisom ustawy o broni i amunicji popełniając przestępstwo z art. 263 § 3 k.k., tj. o czyn określony w art. 132 ust. 3 pkt 3 ustawy o Policji;

5. w dniu 10 maja 2007 r. w czasie wolnym od służby w budynku przy ul. [...], wbrew zakazowi, będąc w stanie po spożyciu alkoholu posiadał przy sobie broń palną służbową typu WALTHER P-99 FB 36196 wraz z magazynkiem i 16 sztukami amunicji ostrej, czym naruszył dyscyplinę służbową określoną w art. 132 ust. 3 pkt 3 ustawy o Policji w związku z § 11 pkt 3 lit. "b" zarządzenia nr 6/2000 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 maja 2000 r. w sprawie szczególnych zasad przyznawania i użytkowania broni palnej przez policjantów.

Po przeprowadzeniu postępowania dyscyplinarnego Komendant Powiatowy Policji w Pruszkowie orzeczeniem dyscyplinarnym z dnia 12 czerwca 2007 r., wydanym na podstawie art. 135j ust. 1 pkt 3 ustawy o Policji, uznał obwinionego T.O. winnym naruszenia dyscypliny służbowej określonej w zarzutach nr 1, nr 2, nr 3, nr 5 i wymierzył mu karę dyscyplinarną wydalenia ze służby, natomiast umorzył postępowanie w części dotyczącej czynu wskazanego w zarzucie nr 4.

W wyniku odwołania policjanta sprawę rozpoznał Komendant Stołeczny Policji, który orzeczeniem z dnia 31 grudnia 2007 r. utrzymał w mocy orzeczenie organu I instancji.

T.O. wniósł skargę na powyższe rozstrzygnięcie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Wyrokiem z dnia 3 listopada 2008 r., sygn. akt II SA/Wa 344/08 Sąd uchylił zaskarżone orzeczenie Komendanta Stołecznego Policji.

W uzasadnieniu wyroku wskazano na sprzeczność orzeczenia dyscyplinarnego w części dotyczącej umorzenia postępowania co do zarzutu nr 4 z treścią uzasadnienia orzeczenia, gdzie przypisano obwinionemu czyn polegający na naruszeniu zasad ochrony informacji niejawnych. Sprzeczność ta nie została wyjaśniona przez organ II instancji, mimo iż była podnoszona w odwołaniu. Sąd wskazał na materiał dokumentacyjny, z którego jednoznacznie wynika, iż obwiniony został "oczyszczony" z zarzutu wykorzystania notatki urzędowej zawierającej informacje niejawne, dotyczące pracy operacyjnej, natomiast zarzut ten został powołany pod nr 3, a nie pod nr 4, w orzeczeniach dyscyplinarnych. Skoro zatem należało uwolnić obwinionego od zarzutu nr 3, dotyczącego wykorzystania notatki służbowej zawierającej informacje niejawne i umorzyć postępowanie w tej części, albowiem ustalenia dokonane w toku postępowania dyscyplinarnego dają ku temu podstawę, to w takiej sytuacji nie można było stosować regulacji określonej w art. 135n ust. 4 pkt 1 ustawy o Policji, jak to uczynił Komendant Stołeczny Policji.

Dalej Sąd wskazał na inne istotne uchybienia dotyczące zarzutów nr 1 i nr 2. Wskazał, że naruszenie dyscypliny służbowej stanowi czyn policjanta polegający na zawinionym przekroczeniu uprawnień lub niewykonaniu obowiązków wynikających z przepisów prawa lub rozkazów i poleceń wydanych przez przełożonych uprawnionych na podstawie tych przepisów. Popełnienie przestępstwa przez policjanta należy kwalifikować jako naruszenie dyscypliny służbowej. Jednakże popełnienie czynu przestępczego powinno być wcześniej dowiedzione i stwierdzone wyrokiem skazującym. W przeciwnym razie mamy do czynienia z podejrzeniem popełnienia przestępstwa, to zaś nie uprawnia organu orzekającego do stawiania tezy, że czyn opisany w zarzucie nr 1 i 2 orzeczenia jest równoznaczny z popełnieniem przestępstwa określonego w art. 263 § 3 w zb. z art. 160 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., także z popełnieniem przestępstwa określonego w art. 231 § 1 k.k. W tych dwóch przypadkach niedopełnienie obowiązków służbowych albo przekroczenie uprawnień określonych w przepisach prawa należało wywieść z unormowań regulujących te zagadnienia, tj. przepisów ustawy o Policji, przepisów wykonawczych do tej ustawy, przepisów wewnętrznie obowiązujących wydanych przez uprawnione do tego organy Policji - zarządzeń, instrukcji, decyzji, itp. Podanie kwalifikacji prawnej czynu musi być wyczerpujące, co ma szczególne znaczenie w sprawach dyscyplinarnych, a zwłaszcza wówczas gdy ustawa o Policji w przepisie art. 132 ust. 3 pkt 3 tylko ogólnie operuje pojęciami "obowiązku służbowego" i "przekroczenia uprawnień wynikających z przepisów prawa". W przeciwnym razie, jak to ma miejsce w niniejszej sprawie, organ dyscyplinarny naraża się na zarzut naruszenia art. 135j ust. 2 pkt 4 ustawy o Policji.

Reasumując, Sąd nakazał ponowne przeanalizowanie sprawy pod wskazanym wyżej kątem przez organ II instancji.

Po otrzymaniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 listopada 2008 r. wraz z uzasadnieniem i aktami postępowania dyscyplinarnego Komendant Stołeczny Policji orzeczeniem z dnia 12 stycznia 2010 r. uchylił orzeczenie organu I instancji w całości, przekazując temu organowi sprawę w zakresie zarzutu nr 1, nr 2 i nr 4 do ponownego rozpatrzenia i umarzając postępowanie dyscyplinarne w zakresie zarzutu nr 3 i nr 5.

Komendant Powiatowy Policji w Pruszkowie, ponownie rozpatrując sprawę, dokonał zmiany opisu czynów zawartych w zarzutach nr 1, nr 2 i nr 4, wydając w tym zakresie postanowienie z dnia 1 lutego 2010 r., w którym ostatecznie sformułował trzy następujące zarzuty dyscyplinarne wobec obwinionego T.O.:

1) w dniu 10 maja 2007 roku w miejscowości [...] będąc funkcjonariuszem KP w Michałowicach spożywał alkohol, a następnie znajdując się pod jego wpływem (wynik badań: I - badanie godz. 3.10 - 1,33 mg/l, II - badanie godz. 3.13 -1,31 mg/l) posiadał przy sobie wbrew przepisom broń palną marki Walther P - 99 kal. 9 mm, nr FB 36196, rok produkcji 2005 wraz z magazynkiem zaopatrzonym w 16 sztuk amunicji bojowej i naraził Annę F.na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w ten sposób, że posługując się wymienioną bronią, postrzelił Annę F. w okolicę prawej pachwiny, co skutkowało ciężkim uszczerbkiem na zdrowiu i stanowiło chorobę realnie zagrażającą życiu w rozumieniu

art. 156 § 1 k.k., czym dopuścił się przewinienia dyscyplinarnego wypełniającego jednocześnie znamiona przestępstwa określonego w art. 160 § 1 k.k. w zb. z art. 156

§ 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., tj. o czyn określony w art. 132 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji (Dz. U. z 2007 roku, nr 43, poz. 277 – ze

zmianami) w zw. z § 11 pkt 3 lit. "b" zarządzenia nr 6/2000 Komendanta Głównego Policji z dnia 15 maja 2000 roku w sprawie szczegółowych zasad przyznawania i użytkowania broni palnej przez policjantów;

2) w dniu 10 maja 2007 roku w miejscowości [...] będąc funkcjonariuszem KP w [...] przekroczył swoje uprawnienia w ten sposób, że posiadał w prywatnym samochodzie marki VW Passat nr rej. [...] dokumenty w postaci skróconych wydruków z bazy KSIP, wydruków z systemu komputerowego PESEL, którymi to dokumentami służbowymi nie mógł wyłącznie rozporządzać, popełniając przestępstwo z art. 231 § 1 k.k., tj. o czyn określony w art. 132 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji (Dz. U. z 2007 roku, nr 43, poz. 277 ze zm.);

3) w dniu 10 maja 2007 roku w [...] mając zezwolenie na posiadanie amunicji udostępnił magazynek do broni służbowej Walter z 16 nabojami amunicji bojowej kal. 9 mm osobom nieuprawnionym w ten sposób, że przechowywał

ją w swoim mieszkaniu w miejscu niezabezpieczonym, wbrew przepisom ustawy o broni i amunicji, popełniając przestępstwo określone z art. 263 § 3 k.k., tj. o czyn określony w art. 132 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji (Dz. U. z 2007 roku, nr 43, poz. 277 ze zm.).

Po przeprowadzeniu postępowania dyscyplinarnego, w którym obwiniony nie przyznał się do zarzucanych mu czynów i odmówił składania wyjaśnień, Komendant Powiatowy Policji w Pruszkowie w dniu 24 marca 2010 r. wydał orzeczenie nr KPP -IK-293/07/36/10, którym uznał T.O. winnym naruszenia dyscypliny służbowej, opisanej w zarzucie nr 1 i wymierzył mu za to karę dyscyplinarną wydalenia ze służby oraz umorzył postępowanie dyscyplinarne w części dotyczącej czynów wskazanych w zarzutach nr 2 i nr 3. Organ orzekł na podstawie art. 135j ust. 1 pkt 3 ustawy o Policji. W uzasadnieniu orzeczenia organ wskazał na zeznania świadków w niniejszej sprawie, które stało się podstawą do uznania obwinionego winnym zarzutu nr 1.

Od powyższego orzeczenia dyscyplinarnego T.O. odwołał się do organu II instancji, kwestionując uznanie go winnym popełnienia zarzucanego mu czynu i wymierzenia kary wydalenia ze służby, żądając uchylenia w tym zakresie orzeczenia i zawieszenia postępowania dyscyplinarnego do czasu zakończenia sprawy karnej.

Komendant Stołeczny Policji orzeczeniem z dnia [...] maja 2010 r. nr [...], po rozpatrzeniu odwołania, działając na podstawie art. 135n ust. 4 pkt 1 ustawy o Policji, utrzymał w mocy orzeczenie organu I instancji.

W uzasadnieniu orzeczenia organ wskazał, że materiał dowodowy zgromadzony w postępowaniu dyscyplinarnym potwierdził popełnienie przez obwinionego zarzucanego mu czynu, a wymierzona kara jest adekwatna do zaistniałego przewinienia. Ustalony w toku przeprowadzonego postępowania stan faktyczny nie budzi wątpliwości. Bezspornym jest, że obwiniony w dniu 10 maja 2007 roku przebywając w [...] w mieszkaniu innego policjanta R.M. posiadał przy sobie służbową broń palną i spożywał alkohol. Będąc następnie pod jego wpływem, nie zachowując zasad bezpieczeństwa, posługiwał się bronią w wyniku czego doszło do postrzelenia Anny F. Czynności dowodowe potwierdziły stan nietrzeźwości obwinionego podczas tego zdarzenia, a przeprowadzona ekspertyza broni służbowej potwierdziła fakt postrzelenia Anny F. z jego broni. Podkreślić przy tym należy, że dla bytu zarzucanego obwinionemu przewinienia dyscyplinarnego decydujące znaczenie ma posiadanie przez niego przy sobie broni palnej podczas spożywania alkoholu oraz po jego spożyciu. Skarżący bez wątpienia nie zachował również środków ostrożności związanych z posiadaniem i posługiwaniem się bronią palną, które zostały określone w przytoczonym zarządzeniu 6/2000. Wymieniony policjant bowiem oprócz tego, że posiadał przy sobie broń palną i spożywał alkohol, to również uczestniczył w uroczystościach prywatnych oraz miał wprowadzony lub wprowadził nabój do komory nabojowej. Z materiału dowodowego nie wynika przy tym, aby zaistniały przyczyny uzasadniające załadowanie broni. Skutkiem naruszenia powyższych zasad było postrzelenie Anny F.

Ustosunkowując się do przedstawionych przez T.O. zarzutów, organ wskazał na niewłaściwą interpretację przez obwinionego treści wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie sygn. akt II SA/Wa 344/08 z dnia 3 listopada 2008 roku, bowiem jak wynika z przywołanego wyroku, dowiedzione i stwierdzone wyrokiem sądu karnego winno być popełnienie czynu przestępczego, nie zaś czynu stanowiącego przewinienie. W analizowanej sprawie dowiedziono na podstawie przepisów resortowych tj. na podstawie zarządzenia 6/2000 Komendanta Głównego Policji na czym polegało naruszenie przez obwinionego dyscypliny służbowej. Zaznaczyć przy tym należy, że postępowanie dyscyplinarne jest postępowaniem niezależnym od postępowania karnego, co umożliwia podjęcie niezależnej w tym zakresie decyzji. Dlatego też wniosek skarżącego o zawieszenie postępowania dyscyplinarnego do czasu zakończenia postępowania karnego także jest bezzasadny.

Organ orzekający w I instancji dokonał prawidłowej oceny zgromadzonego materiału dowodowego i podjął właściwą decyzję. Postępowanie dyscyplinarne zostało umorzone w części dotyczącej zarzutu drugiego i trzeciego wobec braku przepisów szczególnych, które mogłyby stanowić o istnieniu przewinienia dyscyplinarnego. W ocenie organu odwoławczego wymierzona kara wydalenia ze służby, mimo umorzenia postępowania w pozostałym zakresie, jest współmierna do charakteru popełnionego czynu i stopnia zawinienia policjanta. Posiadanie broni palnej przez obwinionego podczas uroczystości prywatnych, w trakcie których spożywał alkohol i naruszenie podstawowych zasad związanych z posługiwaniem się bronią, jest wystarczające do wymierzenia orzeczonej kary. Tym bardziej, że obwiniony zarzucanego mu czynu dopuścił się umyślnie. Doskonale bowiem wiedział, że posiada przy sobie broń palną, a mimo to zdecydował się na udział w imprezie prywatnej i spożywanie alkoholu. Wina w tym zakresie nie budzi wątpliwości. Na dodatek skutkiem naruszenia zasad ostrożności związanych z posiadaniem i posługiwaniem się bronią palną, było postrzelenie Anny f.. Skutek ten obwiniony także co najmniej mógł i powinien przewidzieć.

Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w przeprowadzonym postępowaniu dyscyplinarnym jednoznacznie wskazuje na popełnienie przez st. sierż. T.O. zarzucanego mu czynu. Organ orzekający w I instancji słusznie stwierdził, że obwiniony swoim zachowaniem niewątpliwie sprzeniewierzył się przyjętym na siebie obowiązkom związanym z wykonywaniem zawodu opartego na szczególnym zaufaniu społecznym. Postępowanie skarżącego nie zasługuje na pobłażanie i uniemożliwia jego dalsze pozostawanie w służbie.

Organ II instancji dokonując oceny zgromadzonego materiału dowodnego, nie dopatrzył się przesłanek wynikających z treści art. 135c ust. 1 i 2 ustawy o Policji, które uzasadniałaby uchylenie zaskarżonego orzeczenia i wyłączenie od udziału w postępowaniu dyscyplinarnym przełożonego dyscyplinarnego.

T.O. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na orzeczenie Komendanta Stołecznego Policji z dnia [...] maja 2010 r. Wskazując na niżej opisane zarzuty, żądał uchylenia tego orzeczenia. Skarżący podnosił, iż nie informowano go o końcowym zaznajomieniu z materiałem dowodowym; organ nie wydał postanowienia o włączeniu do materiału dowodowego materiałów uzyskanych z postępowania karnego. Wskazywał na przedawnienie zarzucanego mu czynu (zarzut nr 1) jako przewinienia dyscyplinarnego i nadto wskazywał, iż niezbędnym dla wyjaśnienia sprawy jest zakończenie postępowania karnego i jedynie wyrok sądu karnego uznający jego winę może stanowić podstawę niniejszego orzeczenia dyscyplinarnego, dlatego też niniejsze postępowanie dyscyplinarne powinno zostać zawieszone do czasu prawomocnego zakończenia postępowania karnego. Do tego czasu chroni go zasada domniemania niewinności. Skarżący podnosił nadto, iż organ powinien wyłączyć od rozpatrywania tej sprawy jego przełożonego, czego organ nie uczynił. Wskazywał na brak wykonania przez organ wytycznych zawartych w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 listopada 2008 r.

W skardze T.O. zaskarżył także rozkazy personalne Komendanta Powiatowego Policji w Pruszkowie w przedmiocie cofnięcia dodatku służbowego i w przedmiocie odmowy przyznania nagrody rocznej za rok 2010, które stanowią przedmiot rozpoznania przez sąd administracyjny w innej sprawie.

W odpowiedzi na skargę Komendant Stołeczny Policji wniósł o jej oddalenie, wskazując na bezsporne ustalenia faktyczne organu podkreślające wysoce naganne zachowanie policjanta, którego nie sposób pogodzić z istotą służby w Policji, co z kolei uzasadniało wymierzenie najsurowszej kary oraz wskazując na niezasadność zarzutów skargi w zakresie nieprawidłowości postępowania dyscyplinarnego.

Sąd I instancji uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

W uzasadnieniu podał, że jak wynika z treści orzeczenia Komendanta Stołecznego Policji z dnia 12 stycznia 2010 r., postanowienia Komendanta Powiatowego Policji w Pruszkowie z dnia 1 lutego 2010 r. o przedstawieniu zarzutów dyscyplinarnych oraz z treści orzeczenia dyscyplinarnego organu I oraz II instancji, zarzuty zostały sformowane zgodnie z wytycznymi zawartymi w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 listopada 2008 r. W niniejszej sprawie T.O. został uznany za winnego zarzutu nr 1 to jest tego, że w dniu 10 maja 2007 roku w miejscowości [...] będąc funkcjonariuszem KP w Michałowicach spożywał alkohol, a następnie znajdując się pod jego wpływem (wynik badań: I - badanie godz. 3.10 - 1,33 mg/l, II - badanie godz. 3.13 - 1,31 mg/l) posiadał przy sobie wbrew przepisom broń palną marki Walther P - 99 kal. 9 mm, nr FB 36196, rok produkcji 2005 wraz z magazynkiem zaopatrzonym w 16 sztuk amunicji bojowej i naraził Annę F. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w ten sposób, że posługując się wymienioną bronią, postrzelił Annę F. w okolicę prawej pachwiny, co skutkowało ciężkim uszczerbkiem na zdrowiu i stanowiło chorobę realnie zagrażającą życiu w rozumieniu art. 156 § 1 k.k., czym dopuścił się przewinienia dyscyplinarnego wypełniającego jednocześnie znamiona przestępstwa określonego w art. 160 § 1 k.k. w zb. z art. 156 § 1 pkt 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., tj. o czyn określony w art. 132 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji (Dz. U. z 2007 roku, nr 43, poz. 277 ze zm.) w zw. z § 11 pkt 3 lit. "b" zarządzenia nr 6/2000 Komendanta Głównego Policji z dnia 15 maja 2000 roku w sprawie szczegółowych zasad przyznawania i użytkowania broni palnej przez policjantów.

Wobec umorzenia postępowania dyscyplinarnego co do pozostałych zarzutów jedynie wskazany wyżej zarzut nr 1 zdecydował o uznaniu policjanta winnym i o wymierzeniu kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby.

W ocenie Sądu I instancji, dokonując opisu czynu stanowiącego zarzut nr 1, organ w sposób właściwy i zgodny z wytycznymi zawartymi w wyroku WSA z dnia 3 listopada 2008 r. powiązał go przepisami wewnętrznymi obowiązującymi policjantów w zakresie użytkowania broni palnej to jest z zarządzeniem nr 6/2000 Komendanta Głównego Policji z dnia 15 maja 2000 roku w sprawie szczegółowych zasad przyznawania i użytkowania broni palnej przez policjantów. Organ nie mógł uniknąć przy formułowaniu tego zarzutu takich okoliczności jak bezspornie potwierdzony materiałem dowodowym fakt znacznego stanu nietrzeźwości obwinionego w chwili dokonywania zarzucanego mu czynu oraz istotnego dla opisu zdarzenia faktu, iż w następstwie niezgodnego z ww. zarządzeniem użytkowaniem przez obwinionego broni, obrażeń doznała Anna F.

Komendant Stołeczny Policji trafnie wskazał, że dla bytu zarzucanego obwinionemu przewinienia dyscyplinarnego decydujące znaczenie ma posiadanie przez niego przy sobie broni palnej podczas spożywania alkoholu oraz po jego spożyciu, niezachowanie środków ostrożności związanych z posiadaniem i posługiwaniem się bronią palną, które zostały określone w zarządzeniu 6/2000. Policjant nie tylko posiadał przy sobie broń palną i spożywał alkohol, to również uczestniczył w spotkaniu prywatnym oraz w tym czasie miał wprowadzony lub wprowadził nabój do komory nabojowej posiadanego pistoletu. Z materiału dowodowego nie wynika przy tym, aby zaistniały przyczyny uzasadniające załadowanie broni. Skutkiem naruszenia powyższych zasad było postrzelenie Anny F. Posiadanie broni palnej przez obwinionego podczas uroczystości prywatnych, w trakcie których spożywał alkohol i naruszenie podstawowych zasad związanych z posługiwaniem się bronią, jest wystarczające do wymierzenia orzeczonej kary. Tym bardziej, że obwiniony zarzucanego mu czynu dopuścił się umyślnie. Doskonale wiedział, że posiada przy sobie broń palną, a mimo to zdecydował się na udział w imprezie prywatnej i spożywanie alkoholu. Wina w zakresie poważnego naruszenia dyscypliny służbowej - obowiązującego policjanta zarządzenia normującego sposób obchodzenia się z bronią służbową nie budzi wątpliwości. Na dodatek skutkiem naruszenia zasad ostrożności związanych z posiadaniem i posługiwaniem się bronią palną, było postrzelenie Anny F. Skutek ten obwiniony co najmniej mógł i powinien przewidzieć. Swoim zachowaniem niewątpliwie sprzeniewierzył się przyjętym obowiązkom związanym z wykonywaniem zawodu opartego na szczególnym zaufaniu społecznym. Postępowanie skarżącego nie zasługują na pobłażanie i uniemożliwia jego pozostawanie w służbie.

Sąd I instancji wskazał, że organ przypisał T.O. postrzelenie w podanych wyżej okolicznościach Anny F. W skardze skarżący kwestionuje prawidłowość tego ustalenia. W ocenie Sądu, mając na uwadze zebrany w sprawie materiał dowodowy, bardzo skrupulatnie przytoczony w uzasadnieniu orzeczenia organu I instancji i w całości podzielony przez organ II instancji, to w tym stanie faktycznym nie sposób przyjąć innego ustalenia. Cały materiał dowodowy wskazuje, iż sprawcą postrzelenia jest obwiniony. Nadto, co zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie przesądza sprawę w przedmiocie tych ustaleń

jest okoliczność braku innej wersji zdarzenia, albowiem sam obwiniony wersji takiej nie przedstawił, odmawiając składania wyjaśnień w tym zakresie. Oczywiście obwiniony ma ku temu całkowite prawo, jednakże wówczas musi liczyć się z konsekwencją, iż organ będąc zobowiązany do ustalenia konkretnego stanu faktycznego danego zdarzenia, oprze swoje ustalenia na dostępnym materiale dowodowym, chociażby z tych względów, iż innych dowodów w sprawie brak. Materiał ten jednoznacznie wskazuje na T.O. jako na bezpośredniego sprawcę postrzału (vide ustalenia zawarte w uzasadnieniu orzeczenia Komendanta KPP w Pruszkowie). Teoretycznie można założyć, iż w wyniku niezgodnego z zasadami posługiwania się bronią przez nietrzeźwego policjanta doszło do samopostrzelenia Anny F. albo do postrzelenia jej przez T.O., albo do postrzelenia pokrzywdzonej w wyniku wspólnego działania jej wraz z obwinionym. Organ przyjął dla potrzeb postępowania dyscyplinarnego, z przyczyn wyżej wyjaśnionych, drugą wersję. Problem kto oddał strzał w kierunku krocza pokrzywdzonej jest problemem sądu karnego. Dla bytu postępowania dyscyplinarnego nie to jest istotne, która z trzech wersji postrzału jest prawdziwa - działanie bezpośrednie obwinionego czy jego współsprawstwo. Natomiast dla bytu postępowania dyscyplinarnego istotne są trzy niesporne okoliczności czynu dyscyplinarnego. Po pierwsze, policjant posługiwał się bronią i amunicją do tej broni wbrew zasadom posiadania i użytkowania broni przez policjantów określonym w wyżej wskazanym zarządzeniu Komendanta Głównego Policji. Po drugie, policjant był wówczas w stanie nietrzeźwości. Po trzecie, skutkiem powyższego doszło do postrzelenia Anny F. Dwie pierwsze okoliczności stanowią samodzielne przewinienia dyscyplinarne. Jednakże z uwagi na wyżej wskazany skutek kryminalny naruszenia zasad posługiwania się bronią zarzut dyscyplinarny musi obejmować całość zdarzenia. Zaistnienie opisanych wyżej okoliczności przeczy podstawowej zasadzie zaufania społecznego do T.O. jako do policjanta i narusza etos tej publicznej służby. Stąd też kara dyscyplinarna wydalenia ze służby jest adekwatna do popełnionego czynu.

Sąd wojewódzki wyjaśnił, że postępowanie dyscyplinarne jest postępowaniem samodzielnym i niezależnym od postępowania administracyjnego oraz postępowania karnego. Odpowiedzialność dyscyplinarna i karna policjantów została kompleksowo uregulowana w rozdziale 10 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277 ze zm.). Przepis art. 135p ust. 1 zdanie pierwsze tej ustawy stanowi, iż w zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie do postępowania dyscyplinarnego stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego, dotyczące wezwań, terminów, doręczeń i świadków, z wyłączeniem możliwości nakładania kar porządkowych. Postępowanie dyscyplinarne policjantów, jest także odrębnym postępowaniem w stosunku do postępowania karnego. Istotę postępowania dyscyplinarnego scharakteryzował Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 27 lutego 2001 r., sygn. K. 22/00 (OTK ZU nr 3/2001, s. 266-268). Wskazał, że "deontologia postępowania dyscyplinarnego jest inna niż postępowania karnego. Łączy się ona przede wszystkim ze szczególnym charakterem niektórych zawodów oraz zasadami funkcjonowania konkretnych korporacji zawodowych. Ukształtowane w ich ramach reguły deontologiczne ukierunkowane są przede wszystkim na obronę honoru i dobra zawodu. Stąd też odpowiedzialność dyscyplinarna związana może być z czynami, które nie podlegają odpowiedzialności karnej. Odpowiednie stosowanie przepisów Kodeksu postępowania karnego nie oznacza, że postępowanie dyscyplinarne staje się postępowaniem karnym".

Organ ma prawo do wymierzenia kary dyscyplinarnej za czyn, łączący w sobie zarówno znamiona przewinienia dyscyplinarnego - tu naruszenia obowiązujących policjantów zasad posługiwania się bronią służbową, jak znamiona przestępstwa karnego i to niezależnie od postępowania karnego o ile jest to niezbędne do właściwego opisania zarzucanego policjantowi przewinienia dyscyplinarnego. Ustalona sądowa wykładnia art. 132 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji jednoznacznie wskazuje, że postępowanie karne i dyscyplinarne są odrębnymi postępowaniami i można niezależnie od odpowiedzialności karnej ukarać karą dyscyplinarną policjanta, który popełnił czyn o znamionach przestępstwa. Stąd też, z przyczyn wyżej wyłuszczonych nie są zasadne zarzuty T.O., wskazujące na brak wyroku karnego ustalającego winę co do postrzelenia Anny F. Z tych też powodów nie było konieczne zawieszenie postępowania dyscyplinarnego do czasu zakończenia sprawy karnej T.O.,

Sąd podkreślił, że nie zasługują na uwzględnienie zarzuty skargi, dotyczące przedawnienia karalności popełnionego przez skarżącego zarzutu nr 1, albowiem zgodnie z art. 135 ust. 5 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, przedawnienie odpowiedzialności za przewinienie dyscyplinarne wyczerpujące jednocześnie znamiona przestępstwa, następuje z chwilą upływu terminów przedawnienia danego przestępstwa.

Również, w ocenie Sądu I instancji, zarzuty dotyczące kwestii proceduralnych nie zasługują na uwzględnienie. Podkreślono, że skarżącemu doręczono postanowienie z dnia 10 marca 2010 r., był również powiadomiony o terminie raportu - pismo z dnia 22 marca 2010 r., odebrane w dniu 24 marca 2010 r. Natomiast zarzut braku bezstronności organu I instancji nie został w żaden sposób wykazany w postępowaniu. Skarżący wcześniej nie podnosił tej kwestii, nie składał wniosku o wyłączenie organu. Komendant Powiatowy Policji w Pruszkowie - podinsp. W.P., nie występował w przedmiotowym postępowaniu w charakterze świadka. Nadto dla zachowania bezstronności postępowanie dyscyplinarne wobec skarżącego toczące się w następstwie wyroku z dnia 3 listopada 2008 r., było prowadzone przez innych funkcjonariuszy niż postępowanie poprzednie.

Dodał, iż Komendant Powiatowy Policji w Pruszkowie oraz Komendant Stołeczny Policji rozpoznając ponownie sprawę naruszenia dyscypliny służbowej przez T.O. zrealizowali wszystkie zalecenia wynikające z uzasadnienia wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 3 listopada 2008 r. sygn. akt II SA/Wa 344/08, o czym świadczy inaczej niż pierwotnie sformułowany główny zarzut w postępowania.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł T.O., zaskarżając wyrok w całości zarzucił naruszenie prawa materialnego tj.

1. art. 135 ust. 1 pkt 2 i ust. 5 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji, poprzez jego błędną wykładnię, polegającą na uznaniu, iż w przeprowadzonym postępowaniu można było orzekać na podstawie naruszenia dyscypliny wskazanego w Zarządzeniu nr 6/2000 Komendanta Głównego Policji z dnia 15 maja 2000 roku w sprawie szczegółowych zasad przyznawania i użytkowania broni palnej przez policjantów.

Ponadto zarzucono Sądowi I instancji naruszenie przepisów postępowania, mające istotny wpływ na wynik sprawy tj.

1. art. 135c ust. 1 pkt 3 ustawy o Policji poprzez niezastosowanie go w sytuacji kiedy przełożony dyscyplinarny był świadkiem czynu,

2. art. 135c ust.6 ustawy o Policji poprzez nie zajęcie stanowiska w sprawie składanych przez obwinionego wielokrotnie wniosków o wyłączenie przełożonego dyscyplinarnego,

3. art. 135g ust. 1 i 2 ustawy o Policji poprzez jego nieuwzględnienie,

4. art. 135f ust. 6 ustawy o Policji poprzez nie wydanie i nie doręczenie obwinionemu postanowienia o włączeniu w poczet materiału dowodowego materiałów uzyskanych w ramach postępowania karnego,

5. art. 135f ust.9 i art. 135p ustawy o Policji w zw. z art. 129 § 1 ustawy z dnia z dnia 6 czerwca 1997 r. kodeks postępowania karnego poprzez uznanie, że z jednej strony obwiniony został prawidłowo wezwany do czynności zaznajomienia z materiałami postępowania dyscyplinarnego, a z drugiej, że w sposób nieusprawiedliwiony nie stawił się a wezwanie rzecznika dyscyplinarnego,

6. art. 135j ust. 2 pkt 6 ustawy o Policji poprzez błędne wskazanie podstawy faktycznej i prawnej w zarzucie, który stanowił podstawę wydalenia ze służby,

7. art. 134 § 1 P.p.s.a poprzez niedostrzeżenie nieprawidłowości w działaniu organu administracyjnego drugiej instancji, który będąc do tego zobowiązanym (jako organ odwoławczy) nie naprawił licznych przeoczeń i naruszeń dokonanych w toku procesu orzekania o winie skarżącego.

W konkluzji skargi kasacyjnej wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ zaskarżony nią wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie odpowiada prawu.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutów o charakterze procesowym należy przypomnieć, że zgodnie z art. 174 pkt. 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr. 153, poz. 1270 ze zm. ), określanej dalej jako Ppsa, oparcie skargi kasacyjnej na podstawie jaką jest naruszenie przepisów postępowania wymaga wykazania, że uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Skarga kasacyjna złożona w niniejszej sprawie powołuje się na nie dostrzeżenie przez Sąd I instancji, a tym samym naruszenie art. 134 § 1 Ppsa wielu nieprawidłowości w postępowaniu dyscyplinarnym tj.

- niewyłączenie od udziału w postępowaniu przełożonego, który był

świadkiem czynu,

- naruszenie zasady domniemania niewinności,

- niewydanie postanowienia o włączeniu w poczet materiału dowodowego dowodów zgromadzonych w postępowaniu karnym,

- niezaznajomienie obwinionego z materiałami postępowania dyscyplinarnego,

- oparcie orzeczenia na nieprawidłowej podstawie faktycznej i prawnej.

Stawiając wymienione zarzuty skarga kasacyjna w najmniejszym stopniu nie

uzasadnia jednak, jaki istotny wpływ na wynik sprawy miały opisane nieprawidłowości.

Naczelny Sąd Administracyjny wielokrotnie podkreślał, że podstawą skargi kasacyjnej z art. 174 pkt 2 P.p.s.a. może być tylko naruszenie przez sąd I instancji przepisów postępowania w sposób, który mógł mieć istotny wpływ na wynik sprawy. A zatem między uchybieniem procesowym, a wydanym w sprawie wyrokiem podlegającym zaskarżeniu musi zachodzić związek przyczynowy wskazujący na potencjalną możliwość innego wyniku postępowania sądowego (por. wyrok NSA z dnia 31 III 2011r. OSK 2070/10 LEX nr 785810 ).

Związek ten nie musi być realny, wystarczy, że zaistniała hipotetyczna możliwość odmiennego wyniku sprawy ( por. wyrok NSA z dnia 15 XII 201 Or. I FSK 1333/09 LEX nr 743[...]3).

Stawiając zarzut naruszenia przepisów postępowania strona składająca skargę kasacyjną musi jednocześnie wskazać, w jaki sposób uchybienie tym przepisom mogło wpłynąć istotnie na wynik postępowania (art. 174 pkt 2 P.p.s.a.). Tylko wykazanie, że gdyby do naruszenia nie doszło, zapadłoby odmienne rozstrzygnięcie, skutkuje uwzględnieniem środka odwoławczego opartego na tej podstawie kasacyjnej ( por. wyrok NSA z dnia 30 XI 201 Or. II FSK 1320/09 LEX nr 745628 ).

Ponieważ, jak wskazano wyżej podstawa skargi kasacyjnej w postaci zarzutu naruszenia przez Sąd I instancji przepisów postępowania została skonstruowana nieprawidłowo, przez co niemożliwe jest ustalenie przez Naczelny Sąd Administracyjny potencjalnego wpływu wskazywanych naruszeń na treść zaskarżonego wyroku, zarzuty w tym zakresie nie mogły odnieść zamierzonego skutku.

Nietrafny jest także zarzut naruszenia przez Sąd I instancji przepisów prawa materialnego - art. 135 ust. 1 pkt. 2 i ust. 5 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990r. o Policji ( Dz. U. z 2007r. Nr. 43, poz. 277 ze zm.).

Stosownie do art. 135 ust.1 pkt. 2 ustawy o Policji postępowania dyscyplinarnego nie wszczyna się, a wszczęte umarza po upływie terminów określonych w ust. 4 i 5. W myśl ust. 4 art. 135 ustawy kary dyscyplinarnej nie można wymierzyć po upływie roku od dnia popełnienia przewinienia dyscyplinarnego. Zawieszenie postępowania dyscyplinarnego wstrzymuje bieg tego terminu. Zgodnie natomiast z ust. 5 jeżeli przewinieniem dyscyplinarnym jest czyn zawierający jednocześnie znamiona przestępstwa lub wykroczenia albo przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, upływ terminu określonego w ust. 4 nie może nastąpić wcześniej niż terminów przedawnienia karalności tych przestępstw lub wykroczeń.

Z niezakwestionowanego skuteczne stanu faktycznego sprawy wynika, że T.O. został uznany winnym naruszenia dyscypliny służbowej poprzez dopuszczenia się czynu stanowiącego jednocześnie przestępstwo w rozumieniu Kodeksu Karnego ( art. 160 § 1 KK w zw. z art. 156 § 1 KK ) oraz przewinienie dyscyplinarne w rozumieniu przepisów ustawy o Policji ( art. 132 ust. 3 pkt. 3 ustawy o Policji).

W myśl art. 101 § 1 KK karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat:

30 - gdy czyn stanowi zbrodnię zabójstwa,

20 - gdy czyn stanowi inną zbrodnię,

15 - gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat,

10 - gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata.

Czyn przypisany skarżącemu w postępowaniu dyscyplinarnym stanowi przestępstwo polegające na narażeniu człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 3. Oznacza to, że wbrew twierdzeniom skargi kasacyjnej brak było podstaw do umorzenia postępowania dyscyplinarnego, ponieważ nie nastąpiło jeszcze przedawnienie karalności przestępstwa określonego w art. 160 § 1 KK.

Zupełnie niezrozumiałe są wywody skargi kasacyjnej zmierzające do wykazania, że przewinienie dyscyplinarne którego dopuścił się skarżący nie zawiera znamion przestępstwa.

Abstrahując od wyniku postępowania karnego prowadzonego wobec skarżącego w sprawie jest bezsporne, iż pokrzywdzona Anna F. w obecności skarżącego będącego funkcjonariuszem Policji i posiadającego przy sobie broń palną , który był w stanie po spożyciu alkoholu, doznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, co w okolicznościach niniejszej sprawy spowodowało zakwalifikowanie czynu przez organ dyscyplinarny jako przestępstwo i przewinienie dyscyplinarne. W takiej postaci czyn ostatecznie został przypisany skarżącemu w postępowaniu dyscyplinarnym i za to została mu wymierzona kara dyscyplinarna wydalenia ze służby w Policji.

Naczelny Sąd Administracyjny stosownie do art. 183 § 1 Ppsa zawiązany jest granicami skargi kasacyjnej.

Skoro skarga kasacyjna nie stawia pod adresem zaskarżonego wyroku zarzutów o charakterze procesowym, które pozwoliłyby skutecznie zakwestionować stan faktyczny ustalony w sprawie, Naczelny Sąd Administracyjny związany jest ustaleniami przyjętymi za podstawę zaskarżonego wyroku. Z nich zaś wynika, że skarżący jednym czynem dopuścił się przewinienia dyscyplinarnego oraz przestępstwa. Tym samym nie można zarzucić Sądowi I instancji błędnej wykładni powołanych w skardze kasacyjnej przepisów prawa materialnego.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego niezależnie od wyroku, który zostanie wydany w sprawie karnej, ciężar popełnionego przez T.O. przewinienia dyscyplinarnego jest ogromny. Z art. 1 ust. 1 ustawy o Policji wynika, że Policja jest formacją służącą społeczeństwu i przeznaczoną do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Art. 27 ust. 1 ustawy określający treść ślubowania, jakie przed podjęciem służby składa policjant nakłada jednocześnie na policjanta obowiązki do których m. in. należy strzeżenie porządku prawnego Państwa oraz bezpieczeństwa jego obywateli, przestrzeganie prawa, kierowanie się godnością, honorem, dobrym imieniem służby oraz przestrzeganie zasad etyki zawodowej.

W okolicznościach niniejszej sprawy skarżący sprzeniewierzył się złożonemu ślubowaniu. Wbrew ciążącym na nim jako funkcjonariuszu Policji obowiązkom nie zapobiegł ciężkiemu uszczerbkowi na zdrowiu doznanemu przez Annę F. Nie jest tez wykluczone, ( rozstrzygnie o tym właściwy Sąd ) że sam, używając pod wpływem alkoholu służbowej broni spowodował obrażenia. Te okoliczności dyskwalifikują skarżącego jako funkcjonariusza Policji i uzasadniają zastosowanie wobec niego najsurowszej kary dyscyplinarnej - kary wydalenia ze służby w Policji i to niezależnie od tego czy zostanie mu przypisana wina w postępowaniu karnym.

Mając na uwadze powyższe Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 Ppsa orzekł jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt