drukuj    zapisz    Powrót do listy

6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami, Ruch drogowy, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Oddalono skargę, VII SA/Wa 1798/16 - Wyrok WSA w Warszawie z 2017-06-20, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

VII SA/Wa 1798/16 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2017-06-20 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2016-08-08
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Bogusław Cieśla /przewodniczący/
Grzegorz Rudnicki
Joanna Gierak-Podsiadły /sprawozdawca/
Symbol z opisem
6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami
Hasła tematyczne
Ruch drogowy
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2015 poz 155 art. 12 ust.1 pkt 2 i ust. 2 pkt 3
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Bogusław Cieśla, , Sędzia WSA Joanna Gierak-Podsiadły (spr.), Sędzia WSA Grzegorz Rudnicki, , Protokolant ref. Piotr Czyżewski, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 czerwca 2017 r. sprawy ze skargi K. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] czerwca 2016 r. znak [...] w przedmiocie odmowy zwrotu zatrzymanego prawa jazdy kat. C, C+E oddala skargę

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi K. W. jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] czerwca 2016 r., znak: [...].

Decyzją tą organ, po rozpatrzeniu odwołania K. W. od decyzji Starosty S. z dnia [...] maja 2016 r., znak: [...], odmawiającej K.W. wydania zatrzymanego prawa jazdy kategorii "C, C+E", utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

W uzasadnieniu decyzji z dnia [...] czerwca 2016 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. podało, że w dniu [...] kwietnia 2016 r. do Starostwa Powiatowego w S. wpłynął odpis wyroku Sądu Rejonowego w S. [...] Wydział Karny z dnia [...] marca 2016 r. sygn. akt [...], którym ukarano K.W. karą grzywny i zakazem prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 4 lat, z wyłączeniem kategorii pojazdów do których prowadzenia uprawnia prawo jazdy kategorii "C i CE". Z treści ww. wyroku Sądu z dnia [...] marca 2016 r. wynika, że K. W. został uznany za winnego popełnienia przestępstwa wyczerpującego dyspozycję art. 178a § 1 Kodeksu karnego, polegającego na tym, że w dniu [...] grudnia 2015 r. na ul. K. w S., woj. M., prowadził samochód marki [...] o numerze rejestracyjnym [...] w ruchu lądowym, znajdując się w stanie nietrzeźwości (1,06 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu). Na poczet orzeczonego środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych zaliczono skarżącemu okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 10 grudnia 2015 r. do dnia 24 marca 2016 r. Powyższy wyrok Sądu Rejonowego w S. uprawomocnił się z dniem 1 kwietnia 2016 r.

Postanowieniem Prokuratury Rejonowej w S. z dnia [...] grudnia 2015 r., sygn. akt [...] zostało K. W. zatrzymane prawo jazdy kat. "A, B, C, B+E, C+E, T" nr [...], seria [...] i znajduje się ono w depozycie Starostwa Powiatowego w S..

Z związku z powyższym, Starosta S. decyzją z dnia [...] kwietnia 2016 r., znak: [...], cofnął K. W. uprawnienia do kierowania pojazdami mechanicznymi w zakresie kategorii "A, B, B+E, T" na okres 4 (czterech) lat, tj. od dnia 10 grudnia 2015 r. do dnia 10 grudnia 2019 r.

W dniu 11 maja 2016 r. skarżący wystąpił do Starostwa Powiatowego w S. z wnioskiem o zwrot zatrzymanego prawa jazdy kategorii "C i C+E", które zostało wyłączone spod zakazu orzeczonego przez sąd.

Pismem z dnia 12 maja 2016 r., znak: [...], organ I instancji zawiadomił K. W. o wszczęciu postępowania w sprawie odmowy wydania uprawnień do kierowania pojazdami mechanicznymi w zakresie kategorii "C, C+E".

Starosta S. decyzją z dnia [...] maja 2016 r. znak: [...], wydaną na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2, ust. 2 pkt 2 i pkt 3 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2015 r., poz. 155 ze zm.) i § 10 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 24 lutego 2016 r. (Dz. U. z 2016 r., poz. 231), odmówił skarżącemu wydania zatrzymanego prawa jazdy kategorii "C, C+E".

Odwołanie od powyższej decyzji, wniósł w terminie K. W..

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. wskazaną na wstępie decyzją z dnia [...] czerwca 2016 r., znak: [...], po rozpatrzeniu ww. odwołania, utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.

W uzasadnieniu decyzji z dnia [...] czerwca 2016 r. organ odwoławczy podał, że podstawę prawną decyzji I pierwszej stanowi art. 12 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2016 r., poz. 627; zwana dalej: ustawa). Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, prawo jazdy nie może być wydane osobie w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych - w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu oraz: w stosunku do której wydano decyzję o cofnięciu uprawnienia do kierowania pojazdami lub zatrzymaniu prawa jazdy - w okresie i zakresie obowiązywania tej decyzji.

Stosownie do art. 12 ust. 2 ustawy, przepis ust. 1 pkt 2, stosuje się także wobec osoby ubiegającej się o wydanie lub zwrot zatrzymanego prawa jazdy kategorii a także o przywrócenie uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii:

1) B1 lub B - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 lub A;

2) AM, A1, A2, A, C1, C, D1 lub D - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B;

3) B+E, C1+E, C+E, D1+E lub D+E - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B lub odpowiednio kategorii C1, C, D1 lub D.

Ponadto, w myśl art. 12 ust. 3 ustawy o kierujących pojazdami, przepis ust. 1 pkt 3 stosuje się także wobec osoby ubiegającej się o wydanie prawa jazdy kategorii:

1) C1, C, D1 lub D - w okresie obowiązywania decyzji o cofnięciu lub zatrzymaniu prawa jazdy obejmującej uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B;

2) B+E, C1+E, C+E, D1+E lub D+E - w okresie obowiązywania decyzji o cofnięciu lub zatrzymaniu prawa jazdy obejmującej uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B lub odpowiednio kategorii C1, C, D1 lub D.

Organ odwoławczy podał, że art. 12 ust. 2 ustawy, w obowiązującym obecnie brzmieniu został zmieniony na mocy ustawy z dnia 26 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2014 r., poz. 970). Zmiana ta weszła w życie z dniem 25 października 2014 r. W ocenie organu, aktualnie obowiązujące brzmienie art. 12 ustawy o kierujących pojazdami nie pozwala organom administracji na wydanie lub zwrot prawa jazdy kategorii "C oraz C+E" osobie, wobec której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów obejmujący uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii "B".

Zgodnie z art. 12 ust. 2 pkt 1, 2 i 3 ustawy, osobie w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych, obejmujący uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B, a ubiegającej się o wydanie lub zwrot zatrzymanego prawa jazdy, prawo jazdy nie może być wydane w zakresie kategorii: A, AM, A1, A2, C1, C, D1, D, B+E, C1+E, D1+E, D+E, C+E, D1+E. Oznacza to, że zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych kategorii B pozbawia kierowcę wszelkich kategorii praw jazdy wymienionych w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 29 października 2015 r. sygn. akt I OSK 382/14 (publ.: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych orzeczenia.nsa.gov.pl) za taką interpretacją tego przepisu przemawia wykładnia nie tylko językowa lecz także wykładnia celowościowa. Ratio legis zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych stanowi wykluczenie z ruchu drogowego kierowców, którzy wykazali że zagrażają bezpieczeństwu w komunikacji, zwłaszcza jeżeli uczynili to znajdując się w stanie nietrzeźwości.

Zdaniem organu II instancji, skoro wobec skarżącego Sąd Rejonowy w S. wyrokiem z dnia 24 marca 2015 r. sygn. akt [...] orzekł zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych z wyłączeniem kategorii "C" oraz "CE" na okres czterech lat, to organ I instancji nie mógł wydać innego rozstrzygnięcia niż odmowa zwrotu skarżącemu prawa jazdy kategorii "C" oraz "C+E". Prawomocne orzeczenie sądu spowodowało bowiem, że skarżącemu nie można zwrócić także prawa jazdy kategorii "C" oraz "C+E". Zakaz wydania prawa jazdy tej kategorii obowiązuje wobec strony od chwili uprawomocnienia się orzeczenia sądu przez okres czterech lat. W istocie z wyroku Sądu Rejonowego w S. wynika dla skarżącego bezpośredni zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych kategorii "A, B, B+E,T", a pośrednio poprzez treść art. 12 ust. 2 pkt 2 i pkt 3 ustawy, także zakaz prowadzenia pojazdów kategorii "C oraz C+E".

Odnosząc się do argumentacji odwołania organ II instancji uznał, że nie zasługuje ona na uwzględnienie. Za odmową wydania prawa jazdy kategorii "C" oraz "C+E" przemawia bowiem potrzeba ochrony użytkowników dróg publicznych, która zadecydowała o wydaniu przez Sąd Rejonowy w S. wyroku zakazującego prowadzenia K.W. pojazdów mechanicznych z wyłączeniem kategorii "C" oraz "C+E". Stąd też zakaz prowadzenia przez skarżącego pojazdów kategorii "C" oraz "C+E" wynika z zakazu wprowadzonego przez ustawodawcę. W ocenie Kolegium przyjęcie przeciwnej wykładni art. 12 ust. 2 ustawy stanowiłoby zaprzeczenie naczelnej wartości bezpieczeństwa w ruchu drogowym, jakiej mają służyć zarówno przepisy karne, sankcjonujące przestępstwa godzące w tę wartość, jak i przepisy administracyjne dotyczące wydawania i zwrotu prawa jazdy, których naczelnym ratio legis również jest gwarancja bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

Ponadto, organ II instancji wskazał, że przywołane w odwołaniu orzeczenia sądów administracyjnych odnoszą się do stanu prawnego sprzed nowelizacji art. 12 ust. 2 ustawy o kierujących pojazdami, zatem są nieaktualne.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] czerwca 2016 r., znak: [...], wniósł K. W. wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji.

Zaskarżonej decyzji skarżący zarzucił naruszenia art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o kierujących pojazdami.

W uzasadnieniu skargi skarżący powołał się na postanowienie Sądu Najwyższego z dnia [...] lutego 2014 r. sygn. akt [...], i podał, że Sąd w ww. orzeczeniu wskazał, że art. 12 ust. 2 ustawy dotyczy osób, które dopiero ubiegają się o wydanie prawa jazdy. Skarżący stwierdził, że przepis ten nie ma natomiast zastosowania do osób, które posiadają określone uprawnienia do prowadzenia pojazdów. Takie rozumienie przepisu jest na poziomie systemowym zgodne z normą wyprowadzoną z art. 42 k.k., w sytuacji, w której sąd pozbawił sprawcę uprawnień tylko do kierowania niektórymi kategoriami pojazdów. Odmienna interpretacja prowadziłaby do niedopuszczalnego wniosku, że środek karny może być istotnie modyfikowany przez art. 12 ust. 2 ustawy o kierujących pojazdami. W istocie, więc orzeczenie sądu stawałoby się iluzoryczne, gdyż surowsza dolegliwość byłaby tu niejako automatycznie wprowadzona przez ustawodawcę. Zdaniem skarżącego, organy orzekające w sprawie dokonały rozszerzającej wykładni art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy i przez odmowę zwrotu prawa jazdy pozbawiły skarżącego uprawnienia do prowadzenia pojazdów, nieobjętych zakazem orzeczonym przez sąd powszechny. Zatem zmodyfikowały zakres orzeczonego przez sąd zakazu prowadzenia pojazdów, czym w konsekwencji wkroczyły w uprawnienia sądu karnego.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. wniosło o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem kontroli Sądu w niniejszej sprawie jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] czerwca 2016 r., znak: [...], utrzymująca w mocy decyzję Starosty S. z dnia [...] maja 2016 r., znak: [...], odmawiającą K.W. wydania zatrzymanego prawa jazdy kategorii "C, C+E".

Podstawę materialnoprawną tych decyzji stanowi przepis art. 12 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 i pkt 3 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2015 r., poz. 155 ze zm.), w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 26 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2014 r., poz. 970).

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, prawo jazdy nie może być wydane osobie w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych - w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu.

Stosownie do ust. 2 pkt 2 i pkt 3 ww. przepisu, przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się także wobec osoby ubiegającej się o wydanie lub zwrot zatrzymanego prawa jazdy, a także o przywrócenie uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii:

-AM, A1, A2, A, C1, C, D1 lub D - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B;

-B+E, C1+E, C+E, D1+E lub D+E - w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii B lub odpowiednio kategorii C1, C, D1 lub D.

Przepis art. 12 ust. 2 ustawy, w brzmieniu obowiązującym w dniu wydania zaskarżonej decyzji, został nadany ustawą z dnia 26 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami (Dz. U. 2014 r. poz. 970), obowiązującą od dnia 25 października 2014 r. Podkreślić przy tym trzeba, że nowelizacja art. 12 ust. 2 cyt. ustawy nastąpiła poprzez wskazanie, iż przepis ten odnosi się nie tylko do osoby ubiegającej się o wydanie prawa jazdy określonej kategorii, lecz także do osoby ubiegającej się o zwrot zatrzymanego prawa jazdy danej kategorii. Wcześniej, tj. przed ww. zmianą, regulacja art. 12 ust. 2 stanowiła jedynie, że przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się wobec osoby ubiegającej się o wydanie prawa jazdy, nie określając wprost, że należy go stosować także względem osoby ubiegającej się o jego zwrot. Na tym też tle istniały rozbieżności w orzecznictwie. Stąd, w uzasadnieniu projektu "ustawy zmieniającej" wskazano, iż proponowane zmiany mają na celu ujednolicenie stosowania przepisów ustawy o kierujących pojazdami w zakresie wydawania i cofania uprawnień do kierowania pojazdami (Sejm VII kadencji, druk nr 1957). Przepis art. 12 ust. 2, w brzmieniu przed nowelizacją, stanowił tylko o osobach ubiegających się o wydanie prawa jazdy określonej kategorii, w związku z czym sporna była kwestia, czy art. 12 ust. 1 pkt 2 ma zastosowanie wyłącznie do osób ubiegających się po raz pierwszy o wydanie prawa jazdy, czy też należy go stosować także do osób już posiadających uprawnienia do kierowania pojazdami nabyte przed orzeczeniem sądu karnego. Niemniej, w obecnym porządku prawnym regulowanym przez ustawę o kierujących pojazdami, a znajdującym zastosowanie w sprawie, powyższe wątpliwości już nie występują.

Sąd podziela tym samym stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji, zgodnie z którym w stosunku do osoby ubiegającej się o zwrot (wydanie) prawa jazdy, nie może być zwrócone (wydane) prawo jazdy kategorii "C" i "CE" w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii "B". Skutki zdarzenia prawnego jakim jest prawomocny wyrok zakazujący prowadzenia pojazdów mechanicznych w zakresie określonej kategorii, zostały bowiem wskazaną regulacją prawną rozciągnięte na inne uprawnienia do prowadzenia pojazdów, zarówno względem osób ubiegających się o prawo jazdy tej innej kategorii, jak i dysponujących już takim prawem jazdy.

Wskazać przy tym trzeba, że ww. przepis art. 12 ust. 2 w znowelizowanym brzmieniu znajduje zastosowanie do osób, wobec których orzeczono prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych po dniu wejścia w życie ustawy (vide art. 3 ustawy z dnia 26 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o kierujących pojazdami). Wyrok Sądu Rejonowego w S. z dnia [...] marca 2016 r. sygn. akt [...] zakazujący skarżącemu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 4 lat, z wyłączeniem kategorii pojazdów do których prowadzenia uprawnia prawo jazdy kategorii "C i CE", uprawomocnił się po tej dacie, tj. z dniem 1 kwietnia 2016 r. Nie ulega więc wątpliwości, że w stosunku do skarżącego znajdowały zastosowania ww. przepisy w brzmieniu wprowadzonym wskazaną nowelizacją.

Zważyć też należy, iż skarżącemu zatrzymano dokument prawa jazdy kategorii "A, B, C, B+E, C+E, T" na mocy postanowienia Prokuratora Prokuratury Rejonowej w S. z dnia [...] grudnia 2015 r., nr [...]. Następnie, wyrokiem Sądu Rejonowego w S. [...] Wydział Karny z dnia [...] marca 2016 r. sygn. akt [...], Sąd orzekł wobec skarżącego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 4 lat, z wyłączeniem kategorii pojazdów do których prowadzenia uprawnia prawo jazdy kategorii "C i CE". Powyższy wyrok Sądu Rejonowego w S. uprawomocnił się z dniem 1 kwietnia 2016 r. W wykonaniu powyższego wyroku Sądu, organ I instancji decyzją z dnia [...] kwietnia 2016 r., znak: [...], cofnął skarżącemu uprawnienia do kierowania pojazdami w zakresie kategorii "A, B, B+E i T" na okres 4 lat. Dokument uprawniający skarżącego do kierowania pojazdami – prawo jazdy został zatrzymany postanowieniem Prokuratora Prokuratury Rejonowej w S. z dnia [...] grudnia 2015 r., nr [...] i znajduje się w depozycie organu I instancji. Wobec wniosku skarżącego z dnia [...] maja 2016 r. o wydanie prawa jazdy kategorii "C, C+E", Starosta S. wszczął postępowanie i następnie decyzją z dnia [...] maja 2016 r., znak: K[...], odmówił skarżącemu wydania zatrzymanego prawa jazdy kategorii "C, C+E". Następnie, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. podzieliło stanowisko organu I instancji.

W ocenie Sądu, w takich okolicznościach faktycznych i prawnych sprawy odmowę wydania skarżącemu zatrzymanego prawa jazdy kategorii "C, C+E" należało uznać za w pełni uprawnioną i prawidłową. W tym też kontekście Sąd nie znalazł podstaw do zakwestionowania zaskarżonej decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] czerwca 2016 r., znak: [...]. Sąd stwierdza przy tym, iż w ustalonych okolicznościach faktycznych sprawy zaskarżona decyzja pozostaje w zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. Organy obu instancji dokonały prawidłowej wykładni i właściwie zastosowały przepisy art. 12 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 2 pkt 2 i pkt 3 ustawy o kierujących pojazdami. Z tych uregulowań jednoznacznie wynika zaś, że gdy wobec określonej osoby został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu karnego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmujący uprawnienie w zakresie prawa jazdy kategorii "B", to w okresie obowiązywania tego zakazu osobie tej nie może być wydane lub zwrócone, a także przywrócone uprawnienie w zakresie prawa jazdy m. in. kategorii "C" lub "C+E".

Należy przy tym wskazać na słuszny pogląd prezentowany w orzecznictwie sądowo-administracyjnym, iż decyzja odmawiająca zwrotu dokumentu prawa jazdy konkretyzuje jedynie obowiązywanie zakazu prowadzenia pojazdów uwzględniając regulacje ww. ustawy. Nie modyfikuje jednak środka karnego orzeczonego sądownie, a tym samym nie wkracza w kompetencje sądu karnego (por. wyrok Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku z dnia 6 października 2015 r., sygn. akt I SA/Bk 369/15). Niemniej to właśnie prawomocne orzeczenie sądu karnego powoduje, że skarżącemu nie można wydać nie tylko prawa jazdy kategorii "B", ale także tych kat., o które się ubiegał, czyli kat. "C i CE", gdyż ustawodawca rozciągnął skutki orzeczenia karnego w zakresie prawa jazdy kat. "B" także na inne uprawnienia do prowadzenia pojazdów.

Stanowisko Sądu orzekającego w sprawie niniejszej odpowiada poglądom prawnym prezentowanym przez Naczelny Sąd Administracyjny (m. in. w wyrokach: z dnia 29 października 2015 r. sygn. akt I OSK 382/14, z dnia 3 grudnia 2015 r. sygn. akt I OSK 603/14, z dnia 18 grudnia 2015 r. sygn. akt I OSK 888/14). Wskazuje się w nich, że już tylko zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych kategorii "B" musi skutkować odmową wydania prawa jazdy w pozostałych kategoriach wymienionych w ww. ustawie. Przemawia za tym wykładnia językowa i celowościowa. Ratio legis zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych stanowi wykluczenie z ruchu drogowego takich kierowców, którzy wykazali, że zagrażają bezpieczeństwu w komunikacji, zwłaszcza jeżeli uczynili to znajdując się w stanie nietrzeźwości. Trudno bowiem przyjąć, że racjonalny ustawodawca pozbawiając prawa do kierowania pojazdami osobowymi kat. "B", zezwoliłby np. na prowadzenie pojazdów ciężarowych, ciężarowych z przyczepą czy autobusów (kat. "C, C+E, D"). Zarówno przy interpretacji, jak i zastosowaniu w sprawie wymienionych przepisów należało zaś mieć na uwadze, iż służą one zapewnieniu bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu drogowego i ochronie w szczególności wartości nadrzędnych, którymi są życie i zdrowie ludzkie.

Warto też (wobec treści skargi) wskazać, iż Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 marca 2014 r. sygn. akt III KK 461/13 (LEX nr 1455439) podkreślił, że: "Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie zwracał uwagę na konieczność zachowania związku między zakresem orzekanego zakazu a rodzajem pojazdu, jakim poruszał się sprawca. Nie ulega wątpliwości, iż w zakres orzeczenia o zakazie prowadzenia pojazdów mechanicznych, w pierwszej kolejności, powinno wchodzić uprawnienie do prowadzenia pojazdu tego rodzaju, którym sprawca dopuścił się przestępstwa. Orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych innego rodzaju niż ten, do którego należał pojazd prowadzony przez sprawcę, pozostaje w oczywistej sprzeczności z istotą tego zakazu i stanowi rażącą obrazę przepisu art. 42 k.k.". Z przedstawionej wykładni art. 42 k.k. wynika, że orzekając zakaz z art. 42 § 2 k.k. – wykluczający z ruchu drogowego sprawcę, który prowadząc pojazd w stanie nietrzeźwości dowiódł, że zagraża bezpieczeństwu w komunikacji – sądy karne odnoszą się zwykle do pojazdu, którym sprawca popełnił przestępstwo. Z kolei administracyjnoprawne skutki tak orzeczonego zakazu, wyrażone w art. 12 ust. 2 ustawy, rozciągając zakaz na wskazane w tym przepisie kategorie, są skutkiem orzeczonego przez sąd karny środka karnego i uwzględniają bezpieczeństwo innych osób w ruchu lądowym. W ocenie Sądu racjonalne jest w takiej sytuacji stanowisko ustawodawcy, który nie zezwala kierowcy, wobec którego orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów kategorii "B" (samochodów osobowych), również na prowadzenie pojazdów kategorii "C i C+E" (samochodów ciężarowych i samochodów ciężarowych z przyczepami). Inne rozumienie art. 12 ust. 2 ustawy prowadziłoby również do sytuacji, w której osoby nieposiadające w dacie orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych kategorii "B" nie mogłyby się ubiegać o wydanie prawa jazdy i kierować pojazdami np. kategorii "C i C+E", gdy tymczasem osoby posiadające już takie uprawnienia w dacie orzekania zakazu, mogłyby je nadal swobodnie wykonywać. Oznaczałoby to nierówne traktowanie sprawców, wobec których orzeczono sądownie taki sam zakaz, i byłoby sprzeczne z celem przyjętych rozwiązań prawnych, jakim jest niedopuszczanie do ruchu drogowego osób, które swoim postępowaniem przez prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości zagroziły bezpieczeństwu ruchu drogowego. Zarówno przy interpretacji, jak i zastosowaniu w sprawie wymienionych przepisów należało mieć na względzie (co warto raz jeszcze podkreślić), że przepisy i zasady ruchu drogowego odznaczają się rygoryzmem służącym przede wszystkim zapewnieniu bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu drogowego (por. wyroki WSA w Poznaniu z dnia 20 kwietnia 2017 r. sygn. akt IV SA/Po 988/16, oraz z dnia 28 października 2016 r. sygn. akt II SA/Po 638/16).

Zatem, wyłączenie z zakresu zastosowania środka karnego w wyroku sądu karnego z dnia [...] marca 2016 r. kategorii "C i C+E", dokonane z uwagi na choćby wskazane w ww. wyroku SN o sygn. akt [...] ograniczenia, nie może stanowić podstawy do zwrotu skarżącemu prawa jazdy kategorii "C i C+E" – a to wobec jasnego brzmienia art. 12 ust. 2 ustawy, które nie budzi wątpliwości Sądu zarówno z punktu widzenia wykładni językowej, jak i celowościowej. Skoro na gruncie prawa karnego dopuszczalne (a przynajmniej powszechnie praktykowane) jest zasadniczo orzekanie zakazu jedynie w zakresie przedmiotu, którym popełniono przestępstwo, zaś konsekwencje administracyjnoprawne, uwzględniając powszechne bezpieczeństwo w ruchu lądowym, obejmują także inne jeszcze uprawnienia do prowadzenia pojazdów (większych i cięższych), i to zarówno wobec ubiegających się o prawa jazdy określonej kategorii, jak i dysponujących już takim prawem jazdy, to nie można uznać, że odmowa zwrotu ww. kat. prawa jazdy (w ww. konfiguracji faktyczno-prawnej) świadczy o naruszeniu prawa, czy też: modyfikacji orzeczenia sądu karnego.

Dlatego też, odebranie skarżącemu prawomocnym wyrokiem karnym tylko części posiadanych uprawnień, nie oznacza, że w trakcie obowiązywania tego zakazu może on żądać zwrotu dokumentu potwierdzającego uprawnienia do kierowania pojazdami co do pozostałych kategorii. Wyraźnie zakazał tego ustawodawca w ww. art. 12 ust. 2 w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą. Adresatem tego przepisu jest organ administracyjny, a nie sąd karny. Co równie istotne, rozstrzygnięcie w przedmiocie prawa jazdy w sytuacji objętej przepisem art. 12 ust. 2 wyżej wymienionej ustawy nie jest objęte uznaniem administracyjnym, lecz obliguje organ do zastosowania wynikających z niego sankcji. Stosownie zaś do art. 6 k.p.a. organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa. Orzekając na podstawie omówionych wyżej przepisów, które miały zastosowanie w sprawie, organy dały wyraz poszanowania tej zasady.

Powyższej oceny Sądu nie zmienia przywołane w skardze przez skarżącego postanowienie Sądu Najwyższego z dnia [...] lutego 2014 r. sygn. akt [...]. Wskazać należy, że do powyższego postanowienia SN odniósł się już wcześniej Naczelny Sąd Administracyjny m. in. w wyroku z dnia 9 grudnia 2015 r. sygn. akt I OSK 678/14, w którym stwierdził, że: "Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia [...] lutego 2014 r. w sprawie [...] wypowiedział się, że wyrażenie "wyda" zawarte w art. 12 ust. 2 ustawy odnosi się do tych osób, które ubiegają się o wydanie prawa jazdy a nie do tych, którym zostało one odebrane na mocy wyroku skazującego, w którym orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych określonej kategorii." NSA w powyższym wyroku z dnia 9 grudnia 2015 r. nie podzielił powyższego poglądu i wskazał, że: (...) "użyte w art. 12 ust. 2 ustawy słowo "wyda" jako pojęcie pojemne odnosi się także do osób, które ubiegają się o zwrot odebranego im prawa jazdy na mocy wyroku zapadłego w sprawie karnej. Odmienna interpretacja prowadziłaby do sytuacji w której brak by było w ustawie regulacji dotyczącej kwestii zwrotu (wydania) prawa jazdy po zakończenia okresu wyznaczonego wyrokiem karnym. Ustawodawca wychodząc naprzeciw rozbieżnościom w wykładni znowelizował ten przepis z dniem 25 października 2014 r. przez wprowadzenie do art. 12 ust. 1 dodatkowo słów "lub zwrot zatrzymanego prawa jazdy."

Podsumowując, nie znajdują potwierdzenia zarzuty skargi dotyczące naruszenia art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy. Organy dokonały prawidłowej interpretacji tych przepisów uznając, że mają one zastosowanie również do skarżącego, który posiadał wcześniej prawo jazdy kategorii m. in. "C i C+E". Prawomocne orzeczenie sądu karnego spowodowało, że skarżącemu nie można wydać (zwrócić) nie tylko prawa jazdy kategorii "B", ale także kategorii, o które ubiegał się w kontrolowanym postępowaniu, tj.: "C i C+E".

Z tych też przyczyn, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718 ze zm.) orzekł, jak, w sentencji.



Powered by SoftProdukt