drukuj    zapisz    Powrót do listy

6190 Służba Cywilna, pracownicy mianowani, nauczyciele, Inne Zatrudnienie, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, Oddalono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, I ONP 1/12 - Wyrok NSA z 2013-07-25, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I ONP 1/12 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2013-07-25 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2012-03-23
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Marek Stojanowski /sprawozdawca/
Włodzimierz Ryms /przewodniczący/
Zofia Flasińska
Symbol z opisem
6190 Służba Cywilna, pracownicy mianowani, nauczyciele
Hasła tematyczne
Inne
Zatrudnienie
Skarżony organ
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego
Treść wyniku
Oddalono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
Powołane przepisy
Dz.U. 1998 nr 98 poz 607 art. 7 ust. 1 pkt. 2
Ustawa z dnia 17 grudnia 1997 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw.
Dz.U. 1964 nr 43 poz 296 art. 401
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego.
Dz.U. 2012 poz 270 art. 285 d, art. 285 a
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Włodzimierz Ryms Sędziowie: Sędzia NSA Marek Stojanowski (spr.) Sędzia NSA Zofia Flasińska Protokolant st. inspektor sądowy Tomasz Zieliński po rozpoznaniu w dniu 25 lipca 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi T. M. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Naczelnego Sadu Administracyjnego z dnia 19 maja 2006 r. sygn. akt OSK 78/04 w sprawie ze skargi kasacyjnej T. M. od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 listopada 2003 r. sygn. akt II SA 1509/02 oddalającego wniosek T. M. o wznowienie postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym zakończonego wyrokiem z dnia 12 lutego 2002 r. sygn. akt II SA 3141/00 w sprawie ze skargi na decyzję Prokuratora Generalnego z dnia [...] października 2000r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia okoliczności powodujących utratę prawa do stanu spoczynku i uposażenia w stanie spoczynku oddala skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia

Uzasadnienie

Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 19 maja 2006 r. sygn. akt OSK 78/04 oddalił skargę kasacyjną T. M. od wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 listopada 2003 r., sygn. akt II SA 1509/02 oddalającego wniosek T. M. o wznowienie postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym zakończonego wyrokiem z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ze skargi na decyzję Prokuratora Generalnego z dnia [...] października 2000 r. nr [...] w przedmiocie stwierdzenia okoliczności powodujących utratę prawa do stanu spoczynku i uposażenia w stanie spoczynku.

Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 12 lutego 2002 r. sygn. akt II SA 3141/00 oddalił skargę T. M. na decyzję Prokuratora Generalnego z dnia [...] października 2000 r. Nr [...]. Decyzją tą Prokurator Generalny utrzymał w mocy swoją wcześniejszą decyzję z dnia [...] czerwca 1999 r. stwierdzającą, że T. M. utracił prawo do stanu spoczynku i uposażenia w stanie spoczynku. Przesłanką tego rozstrzygnięcia było ustalenie, że w latach 1952-1953 był on zatrudniony na stanowisku Naczelnika Wydziału [...] Specjalnego Prokuratury Wojewódzkiej w R., co polegało m.in. na nadzorowaniu śledztw prowadzonych przez funkcjonariuszy Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w R. i oskarżaniu w tych sprawach przed Sądem Wojewódzkim w R. Wydział [...] Karny. Rozstrzygnięcie to Prokurator Generalny oparł na przepisach art. 8 ust. 1 i 3 w związku z art. 7 ust. 1 Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 1998 r. Nr 98, poz. 607). W świetle tych przepisów, przepisy o stanie spoczynku i pozostawaniu w stanie spoczynku nie mają zastosowania do sędziów i prokuratorów, którzy w latach 1944-1956 byli zatrudnieni, pełnili służbę lub funkcję w strukturach Urzędów Bezpieczeństwa, Służby Bezpieczeństwa i Informacji Wojskowej, a także w nadzorujących je komórkach jednostek zwierzchnich, związanych ze stosowaniem represji wobec osób działających na rzecz suwerenności i niepodległości Państwa Polskiego.

T. M. zażądał wznowienia postępowania zakończonego ww. prawomocnym wyrokiem NSA z dnia 12 lutego 2002 r. Jako postawę wniosku wskazał art. 401 pkt 2 k.p.c.

Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 19 listopada 2003 r. sygn. akt II SA 1509/02 oddalił wniosek wznowieniowy T. M., o którym wyżej mowa. W uzasadnieniu tego wyroku Sąd podniósł, że wznowienie postępowania sądowego jest instytucją umożliwiającą rozpoznanie sprawy zakończonej prawomocnym orzeczeniem, jeżeli występują oznaczone w ustawie przyczyny wznowienia. Możliwość wznowienia postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem Naczelnego Sądu Administracyjnego przewiduje art. 58 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. Nr 74, poz. 368 ze zm.). Ustawa ta jednak nie określa podstaw wznowienia ani szczegółowego trybu postępowania w tym zakresie. Stąd zgodnie z odesłaniem zawartym w art. 59 tej ustawy będą tu miały odpowiednie zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. T. M. oparł swoje żądanie na zarzucie pozbawienia go możności działania wskutek naruszenia przepisów prawa. Jest to ustawowa przesłanka wznowienia wymieniona w art. 401 pkt 2 k.p.c. Sąd nie dopatrzył się w postępowaniu przed NSA zakończonym wyrokiem z dnia 12 lutego

2002 r. naruszenia przepisów prawa, które skutkowałyby pozbawieniem strony możności działania (podstawa wznowienia z art. 401 pkt 2 k.p.c., na którą powołał się skarżący). Zarzuty skarżącego są, zatem zdaniem Sądu w tym zakresie nieuzasadnione. Za prawo w rozumieniu art. 401 pkt 2 k.p.c. należy uważać prawo procesowe, a nie prawo materialne. Działanie strony jest regulowane wyłącznie przepisami proceduralnymi i dlatego tylko ich naruszenie może pozbawić stronę możności działania. Chodzi, więc o uchybienia procesowe, które uniemożliwiają rzeczywistą obronę interesów stronie, której dotyczy postępowanie przed sądem. Wznowienie z tej przyczyny jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy zachodzi związek przyczynowy między naruszeniem prawa a pozbawieniem strony możności działania. Jak wynika z materiałów postępowania w sprawie o sygn. akt II SA 3141/00 skarżący nie był pozbawiony przed Sądem możności działania, a tym samym obrony swych praw. W szczególności był zawiadomiony o terminie rozprawy, w której wziął udział, zajmując stanowisko. Mógł też składać wszelkie wnioski procesowe, w tym wnioski dowodowe oraz wypowiadać się w sprawie, mając jako strona dostęp do akt. Odrębną kwestią jest natomiast sposób, w jaki wnioski te zostały przez Sąd załatwione, jak również sposób, w jaki Sąd ocenił stanowisko skarżącego w sprawie. Problematyka ta należy, bowiem do merytorycznej sfery działań Sądu, których wyrazem jest wydany wyrok i jako taka nie może być rozpatrywana w płaszczyźnie uchybień procesowych, uniemożliwiających stronie obronę swoich interesów. Odnosi się to również do odmowy skierowania sprawy do rozpoznania przez skład siedmiu sędziów NSA. Podkreślił Sąd, że za pomocą instytucji wznowienia postępowania z powołaniem się na podstawę wznowienia z art. 401 pkt 2 k.p.c., strona nie może kwestionować merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy przez Sąd. A w istocie w tym kierunku zmierza skarżący, podważając we wniosku o wznowienie zasadność stanowiska Sądu, które legło u podstaw wydanego wyroku. Zarzuty swoje w tym zakresie wywodzi także skarżący z faktu nieuwzględnienia przez Sąd zgłoszonych w sprawie szeregu różnych wniosków, mających w jego ocenie doprowadzić do odmiennego wyrokowania. Są to jednak zarzuty związane ze stosowaniem w sprawie prawa materialnego i sposobem jej rozpoznania, a nie z pozbawieniem strony możności działania wskutek uchybień procesowych Sądu. Sąd zaznaczył też, że nie może w tej sprawie odnosić się do zarzutów i argumentacji skarżącego, dotyczących wyroku z dnia 12 lutego 2002 r., gdyż wykraczałoby to poza jej przedmiot, którym jest wyłącznie ocena wniosku o wznowienie postępowania zakończonego tym wyrokiem pod kątem istnienia i prawdziwości wskazanej przez skarżącego przyczyny (podstawy) wznowienia. Oddalenie wniosku o wznowienie było wyrazem negatywnej oceny Sądu zgłoszonej podstawy wznowienia postępowania.

Wyrokiem z dnia 19 maja 2006 r. sygn. akt OSK 78/04 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną T. M. od wyroku z dnia 19 listopada 2003 r. sygn. akt II SA 1509/02, wskazując, że zarzutów skargi kasacyjnej nie można było uznać za zasadne. Sąd jeszcze raz podkreślił, że jako podstawę wznowienia postępowania skarżący wskazał art. 401 pkt 2 k.p.c. Powołany przepis art. 401 pkt 2 k.p.c. za prawo w jego rozumieniu każe uważać prawo procesowe, a nie materialne. Działanie, bowiem strony jest regulowane wyłącznie przepisami proceduralnymi i dlatego tylko ich naruszenie może pozbawić stronę możności działania. Tak, więc wznowienie postępowania z tej przyczyny jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy zachodzi związek przyczynowy pomiędzy naruszeniem prawa przez Sąd a pozbawieniem strony możności działania. W przypadku tej sprawy okoliczność ta nie zachodziła. Nie jest też pozbawieniem możliwości działania strony w rozumieniu art. 401 pkt 2 k.p.c. nieuwzględnienie jej wniosku o skierowanie sprawy do rozpoznania jej w składzie 7 sędziów NSA. W tym przypadku to skład orzekający w sprawie decyduje o skorzystaniu z takiej możliwości, jeżeli uzasadniają to występujące w sprawie istotne wątpliwości prawne. W tym wypadku skład orzekający takich wątpliwości nie miał. Jak wynika z materiałów postępowania w sprawie, w której został wydany wyrok z dnia 12 lutego 2002 r. skarżący nie był pozbawiony przed Sądem możności działania. W szczególności zawiadomiony był o terminie rozprawy, w której wziął udział. Złożył też szereg pism procesowych, w których przedstawiał swoje stanowisko w sprawie oraz składał wnioski dowodowe. Sąd podzielił stanowisko zawarte w zaskarżonym wyroku, że odrębną kwestią jest sposób, w jaki wnioski te – mając na uwadze specyfikę postępowania sądowoadministracyjnego – zostały przez sąd załatwione, jak też sposób, w jaki Sąd ocenił stanowisko skarżącego w sprawie. Problematyka ta należy, bowiem do merytorycznej sfery działań Sądu, których wyrazem jest wydany wyrok i jako taka nie może być rozpatrywana w płaszczyźnie uchybień procesowych uniemożliwiających stronie działanie. Za pomocą instytucji wznowienia postępowania ze wskazaniem jako podstawy wznowienia art. 401 pkt 2 k.p.c. strona nie może kwestionować merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy przez sąd.

Skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 maja 2006 r. wniósł T. M. Skarga została oparta na obu przesłankach określonych w art. 285d w zw. z art. 285a § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. – zwanej dalej "P.p.s.a.") tj.:

a) naruszenie przepisów postępowania, które spowodowały niezgodność orzeczenia z prawem: art. 47 i art. 41 ust. 1 Karty Praw Podstawowych w związku z art. 183 § 2 pkt 5 P.p.s.a., poprzez niezapewnienie prawa do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy przez Naczelny Sąd Administracyjny i wcześniej przez Prokuratora Generalnego poprzez oddalenie wszystkich zgłoszonych przez skarżącego wniosków dowodowych zarówno w postępowaniu przed NSA, jak również wcześniej przed organem administracji.

b) naruszenie przepisów prawa materialnego, które spowodowały niezgodność orzeczenia z prawem: art. 47 i art. 41 ust. 1 Karty Praw Podstawowych w związku z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1997 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 1998 r. Nr 98, poz. 607) poprzez dokonanie rozszerzającej wykładni wskazanej normy prawnej, co doprowadziło do stronniczego i niesprawiedliwego potraktowania skarżącego przez organ administracji oraz sąd administracyjny.

W uzasadnieniu skargi podniesiono, że nieuwzględnienie jakichkolwiek wniosków dowodowych skarżącego doprowadziło do pozbawienia go możliwości obrony swych praw, co niesłusznie zaakceptował Naczelny Sąd Administracyjny w zaskarżonym wyroku. Zdaniem skarżącego w jego sprawie NSA akceptując fakt oddalenia wszystkich zgłoszonych wniosków dowodowych, naruszył zagwarantowane przez Kartę Praw Podstawowych oraz ustawodawstwo krajowe (art. 183 § 3 pkt 5 P.p.s.a.), prawo do sprawiedliwego procesu. Trudno, bowiem uznać za taki proces opisaną sytuację, w której oddalane są wszelkie wnioski dowodowe strony, co skutkuje wydaniem oczywiście niesprawiedliwej decyzji przez organ administracji, jak również przez sądy administracyjne, w tym NSA w zaskarżonym wyroku.

W dalszej części uzasadnienia skargi podniesiono, że w sprawie T. M. doszło do błędnego zastosowania art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1997 r. o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw przez Ministra Sprawiedliwości, a następnie przez Naczelny Sąd Administracyjny. T. M. nie pełnił ani nie pracował w żadnej ze struktur Urzędu Bezpieczeństwa oraz nadzorujących je komórkach jednostek zwierzchnich, tym samym decyzja Ministra Sprawiedliwości z dnia [...] czerwca 1999 r. i utrzymująca ją decyzja z dnia [...] października 2000 r. jest dotknięta sankcją nieważności, jako wydana z rażącym naruszeniem prawa. To świadome wyjście poza granice prawa materialnego nie spotkało się z reakcją Naczelnego Sądu Administracyjnego, który orzekając w sprawie zaakceptował dokonanie wykładni rozszerzającej wskazanej normy prawnej. Warunkiem sine qua non do zastosowania tego przepisu do sędziów i prokuratorów było ich uprzednie zatrudnienie, służba lub funkcja w strukturach Urzędu Bezpieczeństwa, warunek ten nie zachodził w przypadku T. M.

Wskazano, że zaskarżone orzeczenie jest niezgodne z normami prawa Unii Europejskiej tj. art. 41 ust. 1 i art. 47 Karty Praw Podstawowych, gdyż zastosowanie prawa polskiego doprowadziło do stronniczego i niesprawiedliwego procesu przed NSA oraz wcześniej przed organem administracji.

Wskutek wydanego orzeczenia doszło do pozbawienia skarżącego prawa do stanu spoczynku prokuratorskiego, tj. otrzymywania uposażenia wynoszącego 75 uposażenia prokuratora, zaś skarżący otrzymuje jedynie powszechną emeryturę, niższą od uposażenia prokuratora w stanie spoczynku.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności wskazać należy, że ustawą z dnia 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów administracyjnych oraz ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 36, poz. 196) wprowadzony został do procedury sądowoadministracyjnej dodatkowy środek zaskarżenia w postaci skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia (Dział VIIa).

Analogiczna instytucja funkcjonuje w postępowaniu cywilnym [art. 424¹ – 424¹² ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.) – dalej w skrócie: "k.p.c."], dlatego też uzasadnione jest odpowiednie posiłkowanie się w tym zakresie orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego.

W wyroku z 27 września 2012 r., SK 4/11 (OTK-A 2012 Nr 8, poz. 97), Trybunał Konstytucyjny wskazał, iż art. 424¹ § 1 k.p.c., rozumiany w ten sposób, że skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji przysługuje tylko wtedy, kiedy niezgodność ta jest oczywista, rażąca i przybiera postać kwalifikowaną, jest zgodny z art. 77 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W uzasadnieniu tego wyroku Trybunał Konstytucyjny wskazał, że Sąd Najwyższy wypracował określony, jednolity kierunek interpretacji art. 424¹ § 1 k.p.c., a przede wszystkim podstawowej, zawartej w tym przepisie, przesłanki "niezgodności orzeczenia z prawem". "Bezprawność sądową", zdaniem Sądu Najwyższego, należy definiować w sposób autonomiczny, węższy od tradycyjnie rozumianej bezprawności w dziedzinie odpowiedzialności cywilnej, z uwzględnieniem specyfiki sądowego stosowania prawa, istoty władzy sądowniczej i niezawisłości sędziowskiej. (...) Sąd Najwyższy stoi na stanowisku, że niezgodność orzeczenia sądowego z prawem, w rozumieniu art. 424¹ § 1 k.p.c., rodząca odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa, winna mieć charakter ekstraordynaryjny, kwalifikowany, elementarny i oczywisty. Jak utrzymuje Sąd Najwyższy, orzeczeniu można przypisać cechę bezprawności jedynie wówczas, gdy jest ono sprzeczne z ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć i gdy bezprawność wynika z ewidentnych błędów sądu, spowodowanych rażącym naruszeniem zasad wykładni lub stosowania prawa, stanowiących jego oczywistą obrazę, widoczną bez potrzeby przeprowadzania głębszej analizy prawniczej (...). W ocenie Sądu Najwyższego, wskazanych przesłanek nie spełnia orzeczenie oparte na jednym z potencjalnych sposobów interpretacji przepisów, nawet jeśli a posteriori okaże się ona nieprawidłowa. Sąd Najwyższy nie uznaje za niezgodne z prawem orzeczeń: opartych na przepisie, którego treść umożliwia różne interpretacje i gdy za każdą z nich przemawiają uzasadnione argumenty; w których sąd odstąpił nawet od utrwalonej wykładni danego przepisu, jeżeli judykat odpowiada standardom orzeczniczym; opartych na wykładni przyjmowanej w chwili orzekania, choćby nawet w późniejszym orzecznictwie ustalono odmienną interpretację. Sąd Najwyższy uznaje, bowiem, że wpływające na treść orzeczenia rezultaty wykładni prawa mogą być różne, w zależności od jej przedmiotu, zastosowanych metod oraz podmiotu, który jej dokonuje. Z istoty wykładni, zdaniem Sądu Najwyższego, wynika wiele możliwych interpretacji tego samego przepisu, a sam akt wykładni z natury rzeczy nacechowany jest subiektywizmem. (...) Interpretacja przyjęta w ustalonym orzecznictwie SN, w ocenie Trybunału, nadaje skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia kształt odpowiadający konstytucyjnym założeniom. Kwalifikowana, rażąca, oczywista niezgodność orzeczenia z prawem pojawia się w razie nadużycia dyskrecjonalnej władzy sądu, przekroczenia granic swobody decyzyjnej, czy pogwałcenia podstawowych metod wykładni, pozostając jednak "niezgodnością z prawem", o której mowa w art. 77 ust. 1 Konstytucji RP.

Na podobny sposób rozumienia pojęcia "niezgodności z prawem" orzeczenia sądu wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 8 marca 2012 r., II ONP 4/11 (publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, www.nsa.gov.pl), stwierdzając, że z istoty sądowego stosowania prawa, opartego na zasadzie niezawisłości sędziowskiej, wynika, że o niezgodności z prawem w rozumieniu przepisów art. 285a P.p.s.a. można mówić wówczas, gdy niezgodne z prawem działanie sądu ma charakter oczywisty, przekraczający granice sędziowskiej swobody wykładni i stosowania prawa. W przypadku kwestionowania orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego można podnosić jedynie zarzut niezgodności z prawem wynikający z rażącego naruszenia norm prawa Unii Europejskiej. Wzorcem kontroli orzeczenia NSA są normy prawa Unii Europejskiej oraz ocena, czy niezgodność orzeczenia z prawem wynika z rażącego naruszenia tych norm (art. 285a § 3 P.p.s.a.). Tożsame stanowisko zaprezentowano w wyroku z dnia 15 maja 2012 r., sygn. akt II FNP 3/12 (publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, www.nsa.gov.pl).

W myśl art. 285d P.p.s.a., skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia można oprzeć na podstawie naruszenia prawa materialnego lub przepisów postępowania, które spowodowały niezgodność orzeczenia z prawem, gdy przez jego wydanie stronie została wyrządzona szkoda. Podstawą skargi nie mogą być jednak zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów.

Zgodnie z art. 285a § 3 P.p.s.a. od orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nie przysługuje, z wyjątkiem, gdy niezgodność z prawem wynika z rażącego naruszenia norm prawa Unii Europejskiej. Orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego traktuje się jak orzeczenia wydane w postępowaniu wywołanym wniesieniem skargi.

Orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego są prawomocne z chwilą ich wydania i co do zasady nie podlegają zaskarżeniu. Również skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego jest niedopuszczalna, ponieważ od orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem nie przysługuje, z wyjątkiem gdy niezgodność z prawem wynika z rażącego naruszenia norm prawa Unii Europejskiej (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 kwietnia 2013 r., sygn. akt I ONP 15/13, publ. Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, www.nsa.gov.pl).

Skarżący jako podstawę swojego żądania wskazał zarówno przepisy postępowania, jak i prawa materialnego, łącząc ich naruszenie z naruszeniem przepisów art. 47 i art. 41 ust. 1 Karty Praw Podstawowych. Skarżący wywodzi, że zastosowanie prawa polskiego doprowadziło do stronniczego i niesprawiedliwego procesu przed NSA, a wcześniej przed organem administracji. Z treści skargi wynika, że strona zarzuca NSA dokonanie w wyroku z dnia 19 maja 2006 r. błędnej wykładni prawa materialnego, tj. art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1997 r. o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 1998 r. Nr 98, poz. 607) oraz naruszenie przepisów postępowania poprzez pominięcie składanych przez stronę wniosków dowodowych na poparcie prezentowanego stanowiska.

Zgodnie z art. 41 ust 1 Karty Praw Podstawowych, każdy ma prawo do bezstronnego i rzetelnego załatwienia jego sprawy w rozsądnym terminie przez instytucje, organy i agencje Unii. W myśl art. 47 Karty Praw Podstawowych, każdy czyje prawa i wolności zagwarantowane przez prawo Unii zostały naruszone, ma prawo do skutecznego środka prawnego przed sądem zgodnie z warunkami określonymi w tym artykule. Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie przed niezawisłym i bezstronnym sądem ustanowionym uprzednio na mocy ustawy. Każdy ma możliwość uzyskania porady prawnej, skorzystania z pomocy obrońcy i przedstawiciela. Pomoc prawna jest dostępna dla tych osób, które nie posiadają wystarczających środków, jeśli jest ona konieczna dla zapewnienia skutecznego dostępu do wymiaru sprawiedliwości.

Z przytoczonych przepisów Karty Praw Podstawowych wynika, że stanowią one o prawie do skutecznego środka prawnego i do sprawiedliwego procesu sądowego

(art. 47) oraz prawie do tzw. dobrej administracji (art. 41).

W ocenie NSA, Sąd w sprawie OSK 78/04 nie naruszył prawa skarżącego do sądu. Skarżący w toku postępowania brał czynny udział, składał wnioski dowodowe, wypowiadał się w sprawie, mając jako strona dostęp do akt, uczestniczył w rozprawie. Nieuwzględnienie przez Sąd prezentowanego przez skarżącego stanowiska nie stanowi podstawy do uznania, że naruszone zostały prawa strony do rzetelnego procesu.

Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia jest immanentnie związana ze szkodą i odszkodowaniem za delikt sądowy (art. 285d P.p.s.a.).

W niniejszej sprawie nie ma podstaw do przyjęcia, że Sąd orzekając we wznowionym postępowaniu, dopuścił się naruszenia przepisów prawa dotyczących przechodzenia prokuratora w stan spoczynku, uposażenia w stanie spoczynku, utraty prawa spoczynku i utraty prawa do uposażenia w stanie spoczynku. Za pomocą instytucji wznowienia postępowania nie można kwestionować merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy przez sąd. NSA orzekając w sprawie zakończonej wyrokiem z 19 maja 2006 r., oceniał więc jedynie sprawę z punktu widzenia zaistnienia przesłanki wznowieniowej wskazanej w art. 401 pkt 2 k.p.c. Brak jest zatem związku przyczynowego pomiędzy tym orzeczeniem a wskazaną przez skarżącego szkodą.

Przedstawione przez stronę zarzuty wskazują, że T. M. zmierza w istocie w niniejszym postępowaniu do tego, aby jego sprawa została ponownie rozpoznana i aby Sąd wyeliminował z obrotu prawnego decyzję Prokuratora Generalnego z dnia [...] października 2000 r. utrzymującą w mocy decyzję tego organu z [...] czerwca 1999 r. stwierdzającą, że T. M. utracił prawo do stanu spoczynku i uposażenia w stanie spoczynku. Tymczasem obecnie prowadzone postępowanie nie zmierza do ponownego rozpoznania sprawy w jej całokształcie i – jak już wyżej wskazano – jedyną przesłanką umożliwiającą stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia jest wykazanie rażącego naruszenia norm Unii Europejskiej, co nie zostało przez stronę wykazane. Podstawą uwzględnienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nie może być w szczególności subiektywne przeświadczenie strony o naruszeniu przez NSA w zaskarżonym wyroku wskazanych w skardze przepisów, jak też naruszenie poczucia sprawiedliwości skarżącego.

Podkreślenia wymaga, że w sprawie ze skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia przedmiotem rozpoznania jest jedynie to, czy kwestionowany wyrok narusza normy Unii Europejskiej. Jedynie wtedy mogłoby dojść do stwierdzenia niezgodności z prawem takiego wyroku i to tylko w sytuacji, gdy naruszenie to miałoby postać oczywistą, rażącą i kwalifikowaną.

W rozpatrywane sprawie taka sytuacja nie miała miejsca.

Mając na uwadze powyższe, Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że brak jest podstaw do uwzględnienia skargi i na podstawie art. 285 k § 1 P.p.s.a. oddalił skargę T. M. o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 maja 2006 r., sygn. akt OSK 78/04.



Powered by SoftProdukt