drukuj    zapisz    Powrót do listy

6460 Znaki towarowe, , Urząd Patentowy RP, Uchylono zaskarżoną decyzję, VI SA/Wa 704/06 - Wyrok WSA w Warszawie z 2006-07-12, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

VI SA/Wa 704/06 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2006-07-12 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2006-04-06
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Dorota Wdowiak
Maria Jagielska /przewodniczący sprawozdawca/
Pamela Kuraś-Dębecka
Symbol z opisem
6460 Znaki towarowe
Skarżony organ
Urząd Patentowy RP
Treść wyniku
Uchylono zaskarżoną decyzję
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maria Jagielska (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Dorota Wdowiak Sędzia WSA Pamela Kuraś – Dębecka Protokolant Łukasz Poprawski po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 lipca 2006 r. sprawy ze skarg W. S.A. z siedzibą w P. na decyzje Urzędu Patentowego RP z dnia [...] listopada 2005 r. o numerach [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia wygaśnięcia praw ochronnych na znaki towarowe - [...] 1. uchyla zaskarżone decyzje; 2. stwierdza, że uchylone decyzje nie podlegają wykonaniu; 3. zasądza od Urzędu Patentowego RP na rzecz W. S.A. z siedzibą w P. kwotę 3200 (trzy tysiące dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie wpłynęły skargi spółki z P. W. S.A. na decyzje Urzędu Patentowego RP z dnia [...] listopada oddalające wnioski tej spółki o wygaśnięcie znaku towarowego [...] – decyzja nr [...] i znaku towarowego [...] – decyzja nr [...].

Decyzje zostały wydane w następującym stanie faktycznym i prawnym.

W. S.A., zwana dalej skarżącą, złożyła do Urzędu Patentowego RP wnioski o wygaśnięcie znaków towarowych [...] z powodu ich nieużywania. Wniosek dotyczący znaku towarowego [...] złożony został dnia [...] września 2001r. zaś wniosek dotyczący znaku towarowego [...] złożony został dnia [...] sierpnia 2001r. W dniu złożenia wniosków Spółka W. S.A. występowała jeszcze jako Z. S.A. w P.

Jak wynika ze złożonych wniosków, skarżąca domagała się wygaśnięcia prawa ochronnego na wskazane znaki towarowe, przysługującego P. w W. S.A., z uwagi na ich nieużywanie. Zarówno znak [...], jak też [...] zostały zarejestrowane jako znaki słowno-graficzne dla napojów alkoholowych w klasie 33, z tym że znak [...] uzyskał rejestrację dnia [...] sierpnia 1990r. a znak [...]– dnia [...] września 1990r. Jako podstawę swego żądania skarżąca wskazała przepis art. 169 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 ustawy Prawo własności przemysłowej ( podstawę prawną żądania dotyczącą wygaśnięcia znaku towarowego [...] skarżąca skorygowała w dniu [...] listopada 2005r. na rozprawie przed UP wcześniej bowiem wskazywała art. 25 pkt 3 oraz art. 28 ustawy o znakach towarowych ), podnosząc że uprawniony ze znaku nie podjął ich używania. Skarżąca, uzasadniając swój interes prawny w domaganiu się wygaśnięcia przedmiotowych znaków towarowych, wskazywała w trakcie toczącego się postępowania przed UP na to, że:

1. na jej rzecz zarejestrowane dla oznaczania napojów alkoholowych znaki towarowe faktycznie używane w obrocie gospodarczym –[...] znak słowny i znaki słowno-graficzne – [...]; znaki te są podobne do znaków niestosowanych w stopniu grożącym wprowadzenie błąd odbiorców co do pochodzenia towarów nimi oznaczonych,

2. znaki towarowe [...] są znakami renomowanymi, rozpoznawalnymi na rynku krajowym i międzynarodowym, a wprowadzanie do obrotu produktów pod znakami towarowymi [...] groziłoby utratą tej renomy i obniżeniem zaufania klientów do produktu, jego wizerunku i jakości, naruszając tym samym prawa ochronne na znaki towarowe przysługujące skarżącej,

3. pomiędzy stronami postępowania tj. skarżącą i uprawnionym do przedmiotowych znaków toczy się przed Sądem Okręgowym w P. Wydział [...] Gospodarczy postępowanie z powództwa skarżącej o ochronę znaku towarowego i zakazanie czynów nieuczciwej konkurencji; postępowanie to zostało zawieszone z uwagi na toczące się przed UP postępowanie w sprawie o wygaśnięcie prawa ochronnego na znaki sporne, z uwagi na to że Sąd Okręgowy uznał, iż prowadzone postępowanie uzależnione jest od wyniku postępowania przed UP,

4. zasada swobody działalności gospodarczej nakazuje poszanowanie praw innych podmiotów, a instytucja wygaśnięcie prawa ochronnego z tytułu nieużywania znaku towarowego służy realizacji tej zasady.

Uprawniony z rejestracji, w odniesieniu do obu znaków, wnosił o oddalenie złożonych wniosków. Przede wszystkim stwierdził, iż brak jest podstaw do wygaszenia prawa ochronnego na sporne znaki, a ponadto podniósł, że nie można wywodzić interesu prawnego, opierając go na podobieństwie znaków jeżeli znaki przeciwstawione nie są do siebie podobne. Uprawniony powołał się na podział ogólopolmosowskich znaków towarowych w wyniku którego Urząd Patentowy dokonał przerejestrowania znaków na różne podmioty gospodarcze; w czasie podziału skarżąca nie była zainteresowania znakiem [...], a jedynie znakiem [...] i w tamtym czasie nie podnosiła kwestii podobieństwa tych znaków, a i Urząd Patentowy przerejestrowując znaki nie uznał ich za podobne. Podsumowując stanowisko wyrażone przez uprawnionego w trakcie postępowania przed Urzędem Patentowym, zawarte zostało one w następujących argumentach:

1. znak towarowy [...] był używany w formule [...] poprzez udzielane okresowe licencje dla innych przedsiębiorstw przemysłu spirytusowego, a ostatnia aktualizacja umowy licencyjnej dokonała się w 1998r. Ponieważ znaki towarowe [...] są do siebie podobne, należy przyjąć, że udzielone licencje na znak towarowy [...] świadczą o używaniu obydwu znaków towarowych, o czym stanowi art. 169 ust. 4 pkt 1 p.w.p.

2. wymagany pięcioletni okres do wygaszenia prawa ochronnego na znak towarowy nie minął, bowiem licząc od ostatniej aktualizacji licencji tj. od [...] maja 1998r. okres pięciu lat minąłby dopiero dnia [...] maja 2003r. a więc znacznie po dacie złożonych przez skarżącą wniosków,

3. niezależnie od faktu udzielania przez uprawnionego do znaków licencji, uruchomił on samodzielnie produkcję i wprowadził na rynek wódkę pod nazwą [...], o czym świadczą dokumenty – faktury VAT z dnia [...] i [...] czerwca 2001r. i dokument MM z [...] czerwca 2001r. Uruchomienie produkcji nastąpiło zatem kilka miesięcy wcześniej zanim skarżąca złożyła wnioski o wygaśnięcie; w znaku towarowym [...] zmieniona została część graficzna znaku, niezmieniona natomiast część słowna co świadczyć miałoby, zdaniem uprawnionego, o tym, że nie zmieniony został charakter odróżniający tego znaku, ponieważ elementem dominującym i wyróżniającym jest element słowny.

4. obecnie uprawniony nie wprowadza na rynek wódki pod nazwą [...], ponieważ między stronami toczą się rozmowy na temat ugodowego przekazania skarżącej prawa do znaku towarowego [...],

5. skarżąca nabyła prawa do znaku towarowego [...] dnia [...] lipca 1999r. w wyniku podziału ogólnopolmosowskich znaków towarowych ( II podział ), po którym podpisana została umowa z dnia [...] sierpnia 1999r. pomiędzy P. w Warszawie ( obecnie uprawniony ), a Z. w P. ( obecnie skarżąca ) o przekazanie znaku [...]. W umowie tej w § 2 pkt 2 strony stwierdziły, że po dokonaniu szczegółowej analizy charakteru znaku towarowego, przy realizacji umów nie wystąpi możliwość wprowadzenia w błąd odbiorców co do pochodzenia towarów. Powyższe potwierdza, że znaki przeciwstawione nie są do siebie podobne, a jeśli tak - to skarżąca nie ma interesu prawnego w domaganiu się wygaszenia praw ochronnych na oba znaki towarowe.

Urząd Patentowy kilkakrotnie, na wnioski stron postępowania spornego, informujących Urząd o prowadzonych rozmowach na temat ugodowego zakończenia sporu, odraczał rozpoznanie sprawy. W trakcie toczącego się postępowania spornego, powstała wątpliwość komu przysługują prawa ochronne do znaków [...] ( tzn. czy P. w W. czy Skarbowi Państwa ), co było podstawą do zawieszenia dnia [...] września 2004r. postępowań i wystąpienia do Ministra Skarbu Państwa z wnioskiem o dokonanie zmiany uprawnionego do obu znaków. Po dokonaniu, z wniosku Ministra Skarbu Państwa, decyzjami U.P. z dnia [...] stycznia 2005r. zmiany uprawnionego z rejestracji znaku towarowego [...] na rzecz P. w W. S.A. i dokonaniu stosownych wpisów w rejestrze znaków, Urząd Patentowy [...] kwietnia 2005r. podjął postanowieniami postępowania w sprawach ze złożonych wniosków.

Skarżąca w pismach z dnia [...] czerwca 2005r. przedstawiła stanowisko w odpowiedzi na twierdzenie uprawnionego, że używa znaku towarowego [...]. Stwierdziła, iż brak jest dowodów na używanie znaków, ponieważ umowy licencyjne zawarte w 1991r. nie świadczą o ich używaniu, a jedynie o prawie do używania. W kolejnym piśmie z dnia [...] października 2005r. skarżąca odniosła się do argumentacji uprawnionego dotyczącej postanowienia umowy podziałowej co do braku podobieństwa znaków towarowych zbywcy i nabywcy, uznając ją za nietrafną , ponieważ zapis umowy odnosi się wyłącznie do znaku [...], a nie ogółu znaków, z rejestracji których jest uprawniony P. w W. Jak stwierdziła skarżąca, zapis na który powołuje się uprawniony, stanowi wyłącznie, iż konsumenci nie będą wprowadzani w błąd co do pochodzenia wyrobów opatrznych etykietą [...] od wyrobów ówczesnego P. S.A. w P.

Uprawniony zarówno w składanych pismach, jak też na rozprawie przed UP podniósł brak interesu prawnego skarżącej w domaganiu się stwierdzenia wygaśnięcia prawa ochronnego do znaków [...], a wszystkie argumenty przytaczane przez skarżącą dotyczą ustalenia podobieństwa w/w znaków towarowych i znaku towarowego [...], a to stanowi przesłankę unieważnienia prawa ochronnego na znak, a nie stwierdzenia jego wygaśnięcia.

Urząd Patentowy rozstrzygnął wnioski skarżącej decyzjami z dnia [...] listopada 2005r. i zarówno w sprawie z wniosku o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego do znaku towarowego [...] – decyzja nr [...], jak też w sprawie z wniosku o wygaśnięcie prawa ochronnego do znaku towarowego [...] – decyzja nr [...] oddalił wnioski.

Jak wyjaśnił w uzasadnieniu decyzji, skarżąca nie wykazała interesu prawnego występując z żądaniami o wygaśnięcie prawa ochronnych do w/w znaków. Organ uznał, że ani przywoływania przez skarżącą zasada swobody prowadzenia działalności gospodarczej, ani prowadzony przed Sądem Okręgowym w P. spór, ani powoływana przez skarżącą renoma znaków [...] nie stanowią o interesie prawnym w domaganiu się stwierdzenia wygaśnięcia praw ochronnych na znaki [...]. Przede wszystkim, jak stwierdził Urząd Patentowy, zarówno znak towarowy [...], jak też znak towarowy [...] są całkowicie odmienne od pięciu znaków towarowych należących do skarżącej. Organ po dokonaniu szczegółowego porównania znaków [...] ze znakami [...], stwierdził, iż skoro znaki te są znakami całkowicie odmiennymi, to uprawnienia skarżącej do znaków [...] nie mogą stanowić o interesie prawnym do żądania wygaszenia prawa ochronnego na wskazane znaki uprawnionego. Ponieważ jednak, zdaniem Urzędu Patentowego, powodem wystąpienia z wnioskami o wygaśnięcie był fakt wprowadzenia do obrotu przez P. w W. S.A. wódki z etykietą [...] przypominającą etykietę trzech znaków towarowych skarżącej, to organ zauważył że skarżącej przysługuje prawo dochodzenia roszczeń z tytułu nieuczciwej konkurencji bądź naruszenia prawa wyłącznych do zarejestrowanych na jej rzecz znaków, z czego, jak wskazuje materiał dowodowy skorzystała. Urząd dodał, że prowadząc postępowanie sporne, jest związany granicami wniosków i podstawami prawnymi wskazanymi przez wnioskodawcę ale również granicami sprawy, której przedmiotem jest konkretny znak towarowy różniący się od znaków towarowych skarżącej, a także odmienny od znaku [...], którego używanie P. w W. S.A. rozpoczął w 2001r.

Organ dodał, że o interesie prawnym nie stanowi też zasada swobody prowadzenia działalności gospodarczej, jako że obie strony są uprawnione do korzystania z różnych znaków towarowych, których mogą używać w prowadzeniu działalności gospodarczej w takiej postaci i w takim zakresie, w jakim te prawa ostały im udzielone. Co do sporu jaki zawisł przed Sądem Okręgowym w P., to Urząd stwierdził, iż nie dotyczy on spornych znaków towarowych lecz etykiety z oznaczeniem [...] w połączeniu z określonymi elementami graficznymi. Wynik postępowania spornego nie może więc w żadnym stopniu wpłynąć na spór toczący się przed sądem.

Od decyzji Urzędu Patentowego nr [...] dotyczącej znaku [...] i nr [...] dotyczącej znaku [...] skarżąca złożyła skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, domagając się uchylenia wskazanych rozstrzygnięć. W skargach tych skarżąca zarzuciła organowi naruszenie:

- art. 169 ust. 2 p.w.p. w związku z art. 28 Kpa. i w związku z art. 256 ust. 1 p.w.p. poprzez uznanie, iż skarżąca nie wykazała interesu prawnego w żądaniu stwierdzenia wygaśnięcia praw ochronnych do znaku towarowego [...] i znaku towarowego [...], co skutkowało oddaleniem wniosków skarżącej,

- art. 77 i 80 Kpa. w związku z art. 256 ust. 1 p.w.p. poprzez nierozpatrzenie całego materiału dowodowego w sprawie i wydanie decyzji bez dokładnej oceny zebranego materiału dowodowego,

- art. 2558 ust. 1 pkt 8 p.w.p.w poprzez niedokonanie właściwego uzasadnienia prawnego decyzji.

Uzasadnienie skargi w części odnosiło się do interesu prawnego skarżącej, w części zaś do kwestii merytorycznych związanych podstawą dla stwierdzenia wygaśnięcia znaków [...] z powodu ich nieużywania.

I tak, gdy idzie i kwestię interesu prawnego skarżącej do wystąpienia z wnioskami o wygaśnięcie praw ochronnych ze wskazanych znaków, dokonana przez Urząd Patentowy ocena interesu prawnego skarżącego jest według niego błędna jako sprzeczna z przyjętą w tej mierze wykładnią w orzecznictwie i doktrynie prawa. Skarżąca Spółka wskazała, że swój interes prawny wywodzi z potrzeby ochrony przyznanych mu praw ochronnych do znaków towarowych [...]. Prawa te stanowią dobra majątkowe skarżącej podlegające ochronie prawnej z uwagi na fakt, że stanowią składnik przedsiębiorstwa ( art. 55 1 K.c. ). Przyznane skarżącej uprawnienie może być w pełni realizowane tylko wtedy, gdy skarżąca będzie posiadała prawo ochrony tej wyłączności, a służy temu prawo do wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie wygaśnięcia znaków [...]. Skarżąca wskazała na okoliczności uzasadniające interes prawny. Podstawową był fakt wywołania ryzyka wprowadzenia przez P. w W. S.A. w błąd odbiorców co do pochodzenia towarów opatrzonych przedmiotowymi znakami, co wynika z faktu podobieństwa znaku [...] do znaków [...]. Znaki towarowe [...] SA znakami renomowanymi, rozpoznawalnymi nie tylko w Polsce, lecz również na rynku międzynarodowym i wprowadzanie do obrotu produktów pod znakiem [...] czy [...] zagrażałoby utratą tej renomy i obniżeniem zaufania klientów do produktu, a przede wszystkim do jego wizerunku i jakości, naruszając tym samym prawa ochronne na znaki towarowe przysługujące skarżącej. Skarżąca wskazała na inne okoliczności, które miały charakter uzupełniający przy ustalaniu interesu prawnego, a mianowicie zasadę swobody prowadzenia działalności gospodarczej, która nakazuje poszanowanie praw innych podmiotów oraz toczące się przez Sądem Okręgowym w P. postępowanie, które zostało zawieszone z uwagi na prejudycjalny charakter rozstrzygnięć spraw w postępowaniu przed UP.

Skarżąca stwierdziła ponadto, że uzasadnienie decyzji w obu sprawach nie spełnia wymogów formułowania uzasadnienia. Rozstrzygając o interesie prawnym skarżącej organ ograniczył się do ogólnego wskazania, zgodnie z którym nie można upatrywać interesu prawnego skarżącej w domaganiu się stwierdzenia wygaśnięcia praw ochronnych na znaki towarowe [...] i [...], a skarżąca nie podała konkretnej normy prawnej, która uzasadniałaby złożenie takich wniosków. Organ nie odniósł się do powiązań występujących między zgłaszanymi przez skarżącą uprawnieniami, wynikającymi z norm prawnych dotyczącymi ochrony praw skarżącej do znaków towarowych [...] a ich wpływem na sytuację prawną skarżącej. Dokonał jedynie analizy występowania podobieństw między znakami [...], a znakami skarżącej, która i tak okazała się niepełna i błędna. Pod względem fonetycznym słowa [...] i [...] są do siebie bardzo zbliżone, gdyż mają tę samą podstawę słowotwórczą, a różnią się jedynie sufiksem "-ny", "-owy". Należą również do tej samej rodziny słowotwórczej, w związku z tym fonetycznie są do siebie podobne.

Gdy idzie o podstawę domagania się stwierdzenia wygaśnięcia przedmiotowych znaków towarowych na podstawie art. 169 ust. 1 pkt 1 p.w.p. to skarżąca stwierdziła, ze wskazała organowi na szereg okoliczności potwierdzających nieużywanie przez P. w W. S.A. znaków [...] i [...]. Ciężar udowodnienia okoliczności potwierdzających używanie znaku obciążą uprawnionego, a ten w ciągu całego postępowania przez UP nie udowodnił, że używa znaków w sposób rzeczywisty, a przynajmniej w sposób określony w art. 154 p.w.p. choć nie każda z form wskazanych w przepisie czyniłaby zadość obowiązkowi rzeczywistego używania znaku. Skarżąca spółka powołała się na doktrynę, zgodnie z którą używanie znaku musi mieć charakter niedwuznaczny, rzeczywisty i publiczny, a nadto musi osiągać poważne rozmiary.

Urząd Patentowy RP w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie. Podkreślił, że zarzuty skargi są nieuzasadnione, bowiem skarżąca wywodzi swój interes prawny w domaganiu się stwierdzenia wygaśnięcia znaków [...] z potrzeby ochrony znaków towarowych [...], a potrzeba ta pojawiła się w związku z używaniem przez uprawniony P. w W. S.A. oznaczenia [...], nawiązującym do znaków towarowych skarżącej. W tej sytuacji skarżąca winna realizować swoje prawo do ochrony wyłącznie na drodze sądowej cywilnej. Używanie znaku [...] przez uprawnionego naruszające prawa skarżącej do jej znaków towarowych [...] nie uzasadnia interesu prawnego skarżącej w domaganiu się wygaśnięcia praw ochronnych znaków [...].

Uczestnik postępowania – P. w W. SA w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie. Uznał, że organ dokonał bardzo szczegółowe analizy podobieństwa wnioskowanych o wygaszenie znaków towarowych należących do uprawnionego ze znakami towarowymi [...] należącymi do skarżącej i dopiero po stwierdzeniu, ze znaki te nie są podobne, odmówił interesu prawnego skarżącej w domaganiu się stwierdzenia wygaśnięcia znaków uprawnionego. Nadto uprawniony stwierdził, iż Urząd Patentowy, pomimo braku interesu prawnego skarżącej, rozpatrzył jej wniosek o wygaszenie znaków [...] ponieważ w wyniku oceny przedstawionych przez skarżącą i uprawnionego, stwierdził, że nie ma podstaw do wygaszenia znaku [...] i znaku [...], gdyż znaki te były używane w okresie pięciu lat przed złożeniem wniosku o wygaszenie. Zarzuty skarżącej nierozpatrzenia przez Urząd Patentowy całego materiału dowodowego ocenił uprawniony jako bezpodstawne świetle szczegółowego uzasadnienia decyzji zaskarżonych. Uprawniony przypomniał, że znaki kwestionowane przypadły, w wyniku podziału ogólnopolmosowskich znaków, uprawnionemu, a skarżąca nie była nimi zainteresowana. Skarżący, występując jeszcze jako P. w P., stwierdziły w podpisanych dnia [...] sierpnia 1999r. umowach, że przy realizacji umowy nie wystąpi możliwość wprowadzenia w błąd odbiorców co do pochodzenia towarów. Również Urząd Patentowy, dokonując przerejestrowania znaków towarowych [...] nie wnosił zastrzeżeń, choć w przypadku np. znaku [...] podobnego do znaku [...] przerejestrował znak [...] po wygaszeniu znaku [...].

Uprawniony stwierdził ponadto, że interes prawny do występowania w określonej sprawie nie występuje generalnie, lecz jest uzależniony od indywidualnych sytuacji, jakie mają miejsce w poszczególnych sprawach. Dlatego też uznał za oczywiste, że interes prawny do występowania z wnioskiem o wygaszenie znaku towarowego ze względu na nieużywanie nie występuje w przypadku braku podobieństwa znaków towarowych.

Co do toczącego się postępowania przez Sądem Okręgowym, to uprawniony stwierdził, że wycofał z rynku wódkę z etykietą [...] wg zgłoszenia takiego znaku [...]. Wtedy tez strony wystąpiły o zawieszenie postępowania z uwagi na brak możliwości ugodowego zakończenia sporu, uprawniony wystąpił do Sądu Okręgowego w P. o umorzenie postępowania. Dodatkowo, uprawniony poinformował, iż decyzjami z dnia [...] marca 2006r. zostały zarejestrowane na rzecz uprawnionego dwa znaki towarowe wg zgłoszenia [...] jako odmiana znaku [...] i znak według zgłoszenia [...] jako odmiana znaku towarowego [...]. Znaki te zostały zarejestrowane jako niepodobne do znaków [...]. W uzupełnieniu odpowiedzi na skargę, uprawniony przywołał sprawę zakończoną decyzją Urzędu Patentowego z dnia [...] sierpnia 1999r., którą to Urząd odmówił stwierdzenia nieważności znaku [...]. O stwierdzenie nieważności postanowień UP dotyczących zmiany uprawnionego z rejestracji tego znaku i innych podobnych znaków, wystąpiło P. w B., zarzucając postanowieniom rażące naruszenie prawa z uwagi na to, że w tym czasie podobny znak towarowy pod nazwą [...] był zarejestrowany nadal na P. w W. W tej sprawie Urząd w uzasadnieniu odmowy stwierdzenia nieważności podjętych postanowień, podał że strony umawiające się o przeniesienie znaków towarowych [...] stwierdziły, że po przekazaniu ich na nabywcę nie będzie zachodzić niebezpieczeństwo wprowadzenia w błąd odbiorców co do pochodzenia towarów.

Skarżący w piśmie procesowym z dnia [...] lipca 2006r. po raz kolejny stwierdził, iż stanowisko Urzędu Patentowego dotyczące interesu pranego skarżącej nie znajduje potwierdzenia w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego. Przypomniał, że postępowanie przez Sądem Okręgowym w P. zostało zawieszone nie z uwagi na trwające między stronami rozmowy ugodowe, lecz ze względu na toczące się postępowanie przed Urzędem Patentowym. Skarżący złożył do akt poświadczoną "za zgodność" kserokopię postanowienia tego sądu oddalające wniosek P. w W. SA ( uprawniony w rozpatrywanej sprawie ) o umorzenie postępowania z powództwa skarżącej, potraktowany przez Sąd Okręgowy jako wniosek podjęcie zawieszonego postępowania. Sąd podał w uzasadnieniu, iż z uwagi na niezakończone prawomocnymi decyzjami postępowania w sprawie o wygaszenie praw ochronnych do znaków [...] wniosek o podjęcie postępowania cywilnego jest przedwczesny.

Skarżąca powtarzając argumenty już zaprezentowane, a uzasadniające jej interes prawny w żądaniu wygaszenia przedmiotowych znaków, przywołała również Porozumienie w sprawie znaków towarowych z dnia [...] maja 2001r. którego stronami były przedsiębiorstwa powstałe w wyniku prywatyzacji polskiego przemysłu spirytusowego, a wśród nich skarżąca i uczestnik postępowania. Zgodnie z art. 4.1 strony porozumienia zobowiązały się wygasić te z rejestracji znaków towarowych, które zawierają znaki wspólne, przy czym znaki wspólne to były znaki: [...]. Znaki te były rejestrowane i stosowane przez wszystkie przedsiębiorstwa [...]. W celu uporządkowania spraw znaków wspólnych dotyczących powołane zostało przedsiębiorstwo "Z." Sp. z o.o. które jest podmiotem praw wyłącznych do tych znaków. Znaki przynależne stronom postępowania sądowego, a równocześnie przywołanego porozumienia zawierają w swej formie przedstawieniowej znaki wspólne, które winny zostać wygaszone w określonym porozumieniem terminie, pod rygorem zapłaty kary umownej. Tak więc, jak wywodziła skarżąca Spółka, brak wygaszenia ochronny znaków [...] będzie miał wpływ na sferę praw i obowiązków skarżącej, gdyż jest ona uprawniona do znaków [...] i nie może zrzec się do nich praw, ponieważ pozbawiona zostałaby ochrony renomowanych znaków towarowych [...] z wcześniejszym pierwszeństwem, a w konsekwencji płaciłaby kary umowne za niewykonanie postanowień umownych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne powołane są do badania legalności zaskarżonych decyzji, to jest ich zgodności z prawem tak materialnym, jak też procesowym. Badając skargę w tym zakresie, Sąd stwierdził, iż zaskarżona decyzja narusza prawo, a zatem skarga jest uzasadniona.

Stosownie do treści art. 255 pkt 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000r. – Prawo własności przemysłowej ( Dz. U. z 2003r. Nr 119, poz. 1117 ) – dalej zwanej p.w.p., Urząd Patentowy rozpatruje w trybie postępowania spornego sprawy o stwierdzenia wygaśnięcia prawa z rejestracji prawa ochronnego na znak towarowy, w przypadkach określonych w art. 169.

Przedmiotem rozpoznania są decyzje Urzędu Patentowego z dnia [...] listopada 2005r. oddalające wnioski skarżącej Spółki W. S.A. z siedzibą w P. o stwierdzenie wygaśnięcia znaków towarowych [...] z powodu ich nieużywania. Jak stanowi przepis art. 169 ust. 1 pkt 1 p.w.p. prawo ochronne na znak towarowy wygasa na skutek nieużywania zarejestrowanego znaku towarowego w sposób rzeczywisty dla towarów objętych rejestracją w ciągu nieprzerwanego okresu pięciu lat, chyba ze istnieją ważne powody jego nieużywania. Decyzję stwierdzającą wygaśnięcie prawa ochronnego na znak towarowy w przypadku, o którym mowa w ust. 1 wydaje Urząd Patentowy na wniosek każdej osoby, która ma w tym interes prawny – ust. 2 cyt. artykułu.

W rozpoznawanej sprawie Urząd Patentowy, wydając decyzje o oddalające wnioski o wygaśnięcie praw ochronnych z rejestracji w/w znaków towarowych, popełnił dwa błędy formalne.

Po pierwsze, odmawiając skarżącej interesu prawnego do wystąpienia z wnioskiem o wygaśnięcie, organ podjął rozstrzygnięcie merytoryczne, bo wyłącznie tak można rozumieć treść sentencji. Oddalenie wniosków nie jest bowiem niczym innym, jak odmową stwierdzenia wygaśnięcia wskazanych znaków towarowych. Tymczasem, organ jak wynika z zaskarżonych decyzji, nie rozstrzygał o tym, czy istnieją podstawy do wygaśnięcia praw ochronnych do znaków [...], a o interesie prawnym skarżącej do stawiania takiego żądania. Wywody uczestnika postępowania co do merytorycznego rozpoznania przez organ sprawy, zawarte w odpowiedzi na skargę nie znajdują odbicia w zaskarżonych decyzjach tak w części uzasadnienia prawnego, jak też faktycznego.

Jak już to niejednokrotnie stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w swoich orzeczeniach brak interesu prawnego po stronie podmiotu wszczynającego postępowanie stanowi o braku jednego z koniecznych elementów stosunku administracyjnoprawnego ( sprawa kwalifikująca się do rozstrzygnięcia, właściwy organ do jej załatwienia i strona postępowania żądająca od organu określonego znajdującego podstawę prawna działania ) tu – elementu podmiotowego, co prowadzić będzie do umorzenia postępowania jako bezprzedmiotowego ( wyrok NSA z dnia 24 maja 2001r. sygn. akt IV S.A. 599/99, 21 stycznia 1999r. sygn. akt S.A./Sz 1029/97 ).

Jak przyjął NSA w wyroku z dnia 3 października 2005r. ( sygn. akt II GSK 195/05 ) brak interesu prawnego po stronie wnioskującego o wygaśnięcie prawa ochronnego do znaku towarowego wyklucza legitymację procesową tej osoby w postępowaniu. Konsekwentnie do wyrażonej przez NSA w tym wyroku oceny, rozpoznający sprawę ponownie Wojewódzki Sąd Administracyjny przyjął, iż nie znajduje uzasadnienia twierdzenie, że właściwym rozstrzygnięciem wniosku o wygaśnięcie prawa z rejestracji znaku powinno być, w przypadku stwierdzenia braku interesu prawnego wnioskodawcy, oddalenie wniosku. Tym samym uznał, że wydana w tej sprawie decyzja Urzędu Patentowego, umarzająca na podstawie art. 105 § 1 Kpa. postępowanie w sprawie z wniosku o wygaśnięcie praw ochronnych do znaku z powodu braku interesu prawnego po stronie wnioskującego, była prawidłowa.

Odwołanie się w rozpatrywanej sprawie do decyzji Urzędu Patentowego umarzającej postępowanie o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy w sprawie [...] jest celowe i konieczne z uwagi na, jak widać z zaskarżonych decyzji, różną praktykę Urzędu w tym przedmiocie, co nie może mieć miejsca.

Brak interesu prawnego (stwierdzenie braku tego interesu na gruncie prawa materialnego), jeżeli takie ustalenie przyjmie organ jako podstawę rozstrzygania w sprawie, stanowi kategorię procesową i bez znaczenia jest, że interesu tego wymaga norma prawa materialnego – art. 169 ust. 2 p.w.p. Na prawo procesowe składają się bowiem normy Kpa. i te przepisy prawa materialnego, które regulują kwestie procesowe. Niezdefiniowanie pojęcia interesu prawnego na gruncie ustawy p.w.p. prowadzi do konieczności zastosowania wprost przepisu art. 28 Kpa. a stwierdzenie, iż konkretny podmiot nie ma legitymacji procesowej musi prowadzić do rozstrzygnięcia natury wyłącznie procesowej tzn. do umorzenia postępowania na podstawie art. 105 § 1 Kpa. Organ, orzekając o oddaleniu wniosku o wygaśnięcie z powodu niewykazania przez skarżącą interesu prawnego, naruszył normę art. 169 ust. 2 p.w.p. ponieważ wypowiedział się w istocie co do podstaw wygaśnięcia, których to okoliczności nie badał, co znalazło wyraz w uzasadnieniu decyzji.

Po wtóre, Sąd nie podzielił przekonania Urzędu Patentowego, wyrażonego w zaskarżonych decyzjach, co do braku interesu prawnego skarżącej w wystąpieniu z wnioskiem o wygaśnięcie prawa ochronnych do znaków [...]. Nie przekonały również Sądu wywody organu co do podstaw odmowy istnienia tego interesu.

Urząd Patentowy w kontrolowanych rozstrzygnięciach skoncentrował się na kwestii podobieństwa znaków [...] do znaków skarżącej [...], a po dokonaniu szczegółowego porównania tych znaków, stwierdził, iż całkowita ich odmienność nie może stanowić o interesie prawnym skarżącej jako realizującej uprawnienia ze swoich znaków. Organ nie uznał również za źródło interesu prawnego podnoszonej przez skarżącą zasady swobody działalności gospodarczej, ani toczącego się przed Sądem Okręgowym w P. sporu o zaniechanie naruszeń, zawieszonego do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia spraw z wniosków skarżącej toczących się prze UP.

Jak już wyżej powiedziano, w świetle art. 169 ust. 2 p.w.p. prawo ochronne na znak towarowy może zostać uznane za wygasłe na wniosek każdej osoby, która ma w tym interes prawny. Interes prawny jest warunkiem wszczęcia i prowadzenia postępowania, a następnie wydania decyzji w przedmiocie występowania bądź nie występowania przesłanek wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy i stosownie do tego ustalenia wygaszenia prawa bądź odmowy wygaszenia/oddalenia wniosku o wygaszenie. W rozpatrywanej sprawie skarżąca uzasadniała swój interes prawny na przestrzeni całego postępowania spornego i tak na początku powoływała się na podobieństwo znaków [...] ze znakami [...] przeznaczonych do oznaczania napojów alkoholowych, a więc towarów jednego rodzaju oraz możliwą konfuzję na tym tle. Następnie, już w trakcie postępowania skarżąca przywołała zasadę swobody działalności gospodarczej wyrażającą się w poszanowaniu praw innych podmiotów gospodarczych, której to zasadzie służy instytucja wygaśnięcia prawa ochronnego do znaku nieużywanego. Skarżąca stwierdziła nadto, że ma prawo chronić swój znak renomowany, którym jest znak [...] przed "rozwodnieniem", a tak się stanie jeśli na rynku pojawi się wódka [...]. Skarżąca, uzasadniając swój interes prawny, powołała się też na toczące się i postępowanie przed Sądem Okręgowym w P., które zostało zawieszone do czasu rozstrzygnięcia sprawy spornej zawisłej przed UP.

Na wstępie należy przypomnieć, że interes prawny nie jest pojęciem abstrakcyjnym, lecz normatywnym, mającym swoje źródło w przepisach prawa materialnego. Interesem prawnym w rozumieniu art. 169 ust. 2 p.w.p. jest interes prawny, o którym mowa w art. 28 Kpa. ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 maja 1999r., III RN 5/99; OSNP 2000 nr 9, poz. 337 ). Taka opinia została wyrażona również w wyroku NSA z dnia 17 lipca 2003r. w sprawie o sygn. akt II SA 1165/02. W orzeczeniu tym Sąd stwierdził, że interes prawny dotyczy szeroko rozumianej sytuacji prawnej podmiotu prawa, wyznaczonej normami prawnymi różnego rodzaju, z których wynikają jego uprawnienia, obowiązki, korzyści czy wolności prawem chronione. Źródłem interesu prawnego może się stać prowadzone z udziałem podmiotu, który składa wniosek o wszczęcie postępowania administracyjnego, postępowanie sądowe, na którego wynik ma wpływ prowadzone postępowanie administracyjne. Oznacza to, że z wnioskiem o stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego na konkretny znak towarowy, wystąpić może tylko taki podmiot, który wykaże, iż rozstrzygnięcie w sprawie o wygaśnięcie znaku wpłynie w sposób bezpośredni na jego sytuację prawną.

W rozpatrywanej sprawie, w ocenie Sądu, taki właśnie wpływ Spółka wykazała.

Po pierwsze, wykazała, że tocząca się z jej powództwa sprawa w Sądzie Okręgowym w P.o ochronę znaku towarowego i zakazanie czynów nieuczciwej konkurencji została zawieszona postanowieniem z dnia [...] maja 2004r. zaś postanowieniem z dnia [...] lutego 2006r. sąd oddalił wniosek o podjęcie zawieszonego postępowania. Co wynika z uzasadnienia postanowień i ze stanowiska skarżącej, przedmiotem rozpoznania w sprawie przed Sądem Okręgowym w P., są znaki towarowe, których dotyczy postępowanie prowadzone przed Urzędem Patentowym. Sąd cywilny powołał się na art. 180 § 1 pkt 4 Kpc. uznał bowiem, że prowadzone postępowanie przed tym sądem zależy od wyniku postępowania spornego w sprawach z wniosków skarżącej o wygaśnięcie znaków [...] ( k. 62 II t. akt adm. [...] dot. znaku [...] i k.62 II t. akt adm. [...] dot. Znaku [...]. Pełnomocnik skarżącej wskazywał na rozprawie przed Urzędem Patentowym na taką podstawę zawieszenia postępowania protokół rozprawy str. 2, k.133 II t. akt adm. [...] i str. 2, k.133 II t. akt adm. [...]). Dodatkowo, już na rozprawie przed Sądem, pełnomocnik skarżącej złożył do akt postanowienie oddalające wniosek uprawnionego o podjęcie postępowania ( k.115 akt sądowych ) jako przedwczesny. Kwestii zawisłości sprawy przed Sądem Okręgowym w P., Urząd Patentowy nie poświęcił należytej uwagi, stwierdzając, że wynik postępowania spornego w sprawie z wniosków skarżącej nie może wpłynąć na spór toczący się przed sądem. W uzasadnieniu powtórzył za uprawnionym, że postępowanie dotyczy innych znaków, niż wskazanych we wnioskach o stwierdzenie wygaśnięcia.

Przede wszystkim Urząd Patentowy nie może wkraczać w sferę rozstrzygnięć sądowych, a tak uczynił, przyjmując w rozpatrywanej sprawie inną, niż Sąd Okręgowy w P., ocenę wpływu sprawy administracyjnej na sprawę sądową. Ponadto, Urząd, dokonując tej oceny i stwierdzając że znaki, których dotyczy postępowanie sądowe są inne, od tych których dotyczy postępowanie sporne, nie przyjrzał się należycie ani znakom, których dotyczyło postępowanie sądowe, ani argumentacji uprawnionego prezentowanej na rzecz używania znaków [...]. I tak, mimo, iż postępowanie sądowe dotyczyło wprowadzania do obrotu alkoholu oznaczonego etykietą [...], w której słowo [...] zapisane było dużymi literami, a słowo [...] umieszczono poniżej literami małymi, to sam uprawniony prezentował w trakcie postępowania przed UP jednoznaczne stanowisko, z którego wynikało, że używa znaków spornych [...] poprzez wznowienie produkcji alkoholu opatrzonego znakiem [...] będący przedmiotem sporu sądowego. W tym miejscu, uprawniony powoływał się na przepis art. 169 ust. 4 pkt 1 p.w.p. zgodnie z którym przez używanie znaku rozumie się używanie znaku różniącego się od znaku, na który udzielono prawa ochronnego, w elementach które nie zmieniają jego odróżniającego charakteru ( k. 34 I t. akt adm. [...] i k.67 I t. akt adm. [...]). W uzupełnieniu odpowiedzi na wniosek w sprawie [...] dotyczącej wygaśnięcia znaku towarowego [...] uprawniony twierdził wprost, że używa znaku spornego, ponieważ uruchomił produkcję wódki pod nazwą [...], dlatego złożone przez skarżącą wnioski winny zostać oddalone ( k.67 I t. akt adm. [...]). Jeżeli zatem sam uprawniony twierdzi, że używa znaków spornych przez podjęcie produkcji opatrzonej znakami, o które, toczy się spór sądowy zawieszony z uwagi na prowadzone postępowanie sporne, to zupełnie niezrozumiałe jest stanowisko Urzędu Patentowego tym faktom zaprzeczające. Tocząca się, z udziałem strony postępowania administracyjnego, sprawa przed sądem cywilnym, na którą bezpośredni wpływ ma wynik postępowania administracyjnego, stanowi źródło interesu prawnego, o którym mowa w art. 28 Kpa.

W rozpatrywanej sprawie należy zatrzymać się również nad argumentem skarżącej, która swój interes prawny wywodziła z zasady swobodnej działalności gospodarczej. Nie jest on bez znaczenia w rozpatrywanej sprawie. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.) podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach. Spółka skarżąca i uprawniony ze spornych znaków są konkurentami na rynku produkcji alkoholu. Produkując alkohol i wprowadzając go do obrotu, oznaczają go znakami towarowymi, które niejednokrotnie w swej formie są albo wzajemnie do siebie zbliżone, albo znaczeniowo do siebie nawiązują. Posiadają więc interes prawny podmioty, produkujące alkohol i oznaczające te produkty znakami towarowymi w inicjowaniu procedury wygaszeniowej prawa ochronnego na znak towarowy z powodu nieużywania go przez inne przedsiębiorstwo, choćby już z tego powodu, żeby wykluczyć z obrotu znaki towarowe nieużywane w sposób rzeczywisty, a stworzyć możliwość dla innych podmiotów z kręgu zajmujących się tożsamą działalnością gospodarczą do zarejestrowania takiego znaku na swoją rzecz.

Urząd nie zatrzymał się również nad argumentem skarżącej dotyczącym renomy znaków [...] i prawa skarżącej do ochrony takich znaków, choć powinien był, działając w zgodzie z dyspozycją art. 7 i 77 § 1 Kpa w związku z art. 256 ust. 1 p.w.p., wezwać skarżącą do wykazania, iż znaki jak twierdzi rzeczoznawca na których obowiązek szczególnej ochrony powołuje się, są takimi znakami renomowanymi. Jak już niejednokrotnie podkreślano w doktrynie i orzecznictwie, dla uznania że dany znak jest znakiem renomowanym nie wystarczy samo przekonanie uprawnionego z tego znaku ( wyrok WSA w Warszawie z dnia 16 czerwca 2004r. sygn. akt II SA 2095/02 ). Wykazanie jednak okoliczności, iż określony znak ( tu - [...]) jest znakiem renomowanym, wywiera ten skutek, że uprawniony z takiego znaku jako podlegającego szczególnej, szerokiej ochronie, może powołując się na swoje prawo do swobodnego i nieskrępowanego działania w tym zakresie, dochodzić na podstawie art. 169 ust. 2 p.w.p. wygaśnięcia znaku, który w jego ocenie jest podobny lub tylko nawiązuje do znaku renomowanego, z powodu nieużywania go przez czas wskazany w ustawie pw.p. Tylko na tle tak postawionej tezy uzasadnione są rozważania Urzędu Patentowego co do podobieństwa znaków spornych za znakami należącymi do skarżącej. Ponieważ jednak przemyślenia organu w tym względzie nie odnosiły się do tej kwestii, nie jest w ogóle zrozumiałe dlaczego organ zajmował się podobieństwem znaków, jeżeli skarżąca nie dochodziła unieważnienia rejestracji, a jedynie wygaśnięcia praw ochronnych z tej rejestracji z powodu nieużywania znaków.

Nie można wyłącznie z podobieństwa znaków towarowych spornego i należącego do osoby, składającej w trybie art. 169 ust. 2 p.w.p. wniosek o wygaśnięcie prawa z rejestracji znaku z powodu nieużywania go (art. 169 ust. 1 pkt 1 p.w.p.), wywodzić interesu prawnego tej osoby do wystąpienia z takim wnioskiem. Konsekwentnie, za równie niedopuszczalne należy uznać odmówienie interesu prawnego dla złożenia wniosku o wygaśnięcie prawa ochronnego do znaku, w razie stwierdzenia niepodobieństwa znaków spornego i należącego do wnioskodawcy. Kwestię podobieństwa znaków można było również przeprowadzać, gdyby skarżąca wskazała jako podstawę prawną swych wniosków art. 169 ust. 1 pkt 2 p.w.p. co jednak nie miało miejsca.

Zarówno skarżąca w niniejszej sprawie – uprawniona ze znaków [...], jak też uprawniony ze znaków [...] swój niezależny byt prawny wywodzą z procesu prywatyzacyjnego polskiego przemysłu spirytusowego; obie firmy powstały w wyniku prywatyzacji P. Co jest niesporne, do czasu ostatecznego podziału znaków polmosowskich pomiędzy powstałe przedsiębiorstwa, prawami z rejestracji znaków towarowych, przynależnymi Skarbowi Państwa, zarządzał P. w W. w interesie wszystkich, a pozostałe firmy miały zawarowaną możliwość korzystania ze znaków. Skarżący w postępowaniu sądowym powołał się na Porozumienie z dnia [...] maja 2001r. zawarte przez obecne na rynku alkoholowym podmioty nazwane przedsiębiorstwami P., w tym skarżącą i uczestnika postępowania, z którego to porozumienia wynikały dla wszystkich określone zobowiązania, mające na celu uporządkowanie praw wyłącznych do tzw. znaków wspólnych, do których to zaliczały się znaki [...]. Do obowiązków tych zaliczał się obowiązek wygaszenia znaków zawierających znaki wspólne ,a znak [...] zawierał w swej formie przedstawieniowej znak wspólny.

Doceniając wagę dokumentu powołanego przez skarżącą, Sąd nie uwzględnił go przy dokonywaniu oceny zaskarżonych decyzji administracyjnych. Urząd Patentowy rozpatrzył bowiem sprawę z wniosków skarżącej i w granicach tych wniosków ( art. 255 ust. 4 p.w.p. ), w oparciu o dokumenty i dowody przez nią przedstawione oraz znajdujące się w posiadaniu Urzędu. To strona skarżąca winna była, dbając o własne interesy, uzasadnić swój interes prawny możliwie szeroko, do czego przyczyniłby się dokument przedstawiony dopiero na etapie postępowania sądowego.

Powyższe nie może mieć jednak decydującego znaczenia dla ostatecznej oceny, iż zaskarżone decyzje naruszają prawo, a to art. 169 ust. 2 oraz art. 28 Kpa. a także przepisy art. 169 ust. 2 p.w.p. oraz art. 7, 77§ 1 Kpa.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1a) i c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. – Prawo o postępowaniu przed sadami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm. ) p.p.s.a uchylił zaskarżone decyzje. O niewykonalności decyzji orzeczono na podstawie art. 152 p.p.s.a. zaś o kosztach postępowania na zasadzie art. 200 p.p.s.a



Powered by SoftProdukt