Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Iwona Maciejuk (spr.), Sędziowie WSA Stanisław Marek Pietras, Andrzej Kołodziej, Protokolant starszy sekretarz sądowy Maria Zawada, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 listopada 2015 r. sprawy ze skargi Proboszcza Parafii Rzymskokatolickiej [...] w [...] na decyzję Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych z dnia [...] marca 2015 r. nr [...] w przedmiocie przetwarzania danych osobowych 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] października 2014 r. nr [...], 2. zasądza od Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych na rzecz Proboszcza Parafii Rzymskokatolickiej [...] w [...] kwotę 200 zł (słownie: dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Do Biura Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych wpłynęła skarga M. T. z dnia [...] maja 2014 r., która wskazała, że dnia [...] lutego 2014 r. wysłała oświadczenie woli wystąpienia z Kościoła Katolickiego do Parafii Rzymskokatolickiej [...] w [...], w której odbył się jej sakrament chrztu. Podała, że w związku z przysługującym jej prawem dobrowolnego przynależenia bądź nieprzynależenia do związku wyznaniowego składa skargę na Księdza Proboszcza Parafii Rzymskokatolickiej [...] w [...], który w jej ocenie stara się to prawo ograniczyć. Zdaniem skarżącej jej oświadczenie wysłane listem do Parafii jest zgodne z prawem i powinno być uznane przez Księdza Proboszcza. Skarżąca poprosiła Biuro Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych o pomoc w rozwiązaniu wyżej wymienionego problemu. Do skargi załączyła oświadczenie woli wysłane do Parafii i kopię odpowiedzi Księdza Proboszcza.

Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych przeprowadził w niniejszej sprawie postępowanie administracyjne na podstawie k.p.a., w toku którego ustalił,

że wnioskodawczyni pismem z dnia [...] lutego 2014 r. skierowała do Proboszcza Parafii oświadczenie, o treści: "Z własnej i nieprzymuszonej woli oraz w pełni praw obywatelskich i władz umysłowych oznajmiam, że zgodnie z art. 60 kc, Dz. U.

2005 nr 231 poz. 1965 art. 2 pkt 2a (...) oświadczam, że z dniem dzisiejszym występuję z Kościoła Katolickiego. Oznacza to, iż cofam zgodę na podleganie jego doktrynie (Katechizm) oraz prawu (Kodeks Prawa Kanonicznego). Na podstawie art. 2 pkt 5 wyżej wymienionego Dziennika Ustaw, nie zamierzam uzasadniać swojej decyzji poza tym,

że nie chcę należeć do Kościoła Katolickiego. (...) Na podstawie art. 32 ust. 1 pkt 6 Ustawy o ochronie danych osobowych proszę o uaktualnienie tych informacji w księdze chrztu poprzez naniesienie adnotacji o treści, iż "Dnia [...] lutego 2014 r. formalnie wystąpiła z kościoła" oraz o przesłanie potwierdzenia z powyższym sprostowaniem

w ciągu 14 dni od otrzymania Oświadczenia woli".

Ksiądz Proboszcz w piśmie z dnia [...] marca 2014 r. odmówił spełnienia prośby M. T. ze względu na niezachowanie przez nią warunków formalnych przewidzianych w dokumencie "Zasady postępowania w sprawie formalnego aktu wystąpienia z Kościoła" z dnia 27 września 2008 r., wydanym przez Konferencję Episkopatu Polski.

W wyjaśnieniach jakie Ksiądz Proboszcz złożył GIODO w piśmie z dnia

[...] sierpnia 2014 r. zostało wskazane, że cyt.: "(...) Z zapisu w księdze chrztu wynika,

iż wymieniona przyjęła chrzest w tutejszej Parafii. (...). Ksiądz Proboszcz potwierdził,

że do Parafii wpłynęło oświadczenie woli Skarżącej z dnia [...] lutego 2014 r.

i że odmówił spełnienia wskazanej prośby. Podał, że odstąpienie wymienione od Kościoła było bezskuteczne wobec niezachowania warunków formalnych przewidzianych przez powyższy dokument. Ksiądz Proboszcz poinformował, iż jest proboszczem parafii chrztu wnioskodawczyni.

GIODO decyzją z dnia [...] października 2014 r. nr [...], na podstawie art. 104 k.p.a. oraz art. 18 ust. 1 pkt 2, art. 22, art. 35 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych nakazał Proboszczowi Parafii Rzymskokatolickiej [...] w [...] przywrócenie stanu zgodnego z prawem poprzez uaktualnienie danych osobowych M.T., polegające na naniesieniu w księdze chrztu adnotacji o treści zgodnej z żądaniem M.T., zawartym w jej "Oświadczeniu woli" z dnia [...] lutego 2014 r.

W uzasadnieniu GIODO wskazał, że decydującym dla wydania rozstrzygnięcia

w niniejszej sprawie jest ustalenie, czy aktualnie M. T. jest członkiem Kościoła Katolickiego. Faktyczne pozostawanie przez M. T. członkiem Kościoła Katolickiego spowoduje, iż kompetencja do wydania przez Generalnego Inspektora merytorycznej decyzji w sprawie zostaje wyłączona mocą przepisu art. 43 ust. 2 u.o.d.o., zaś pozostawanie przez M. T. poza wspólnotą tego Kościoła przesądzi o możliwości korzystania przez organ z ww. kompetencji.

GIODO podał, że w ocenie Kościoła, M.T. pozostaje nadal jego członkiem. Organ władzy publicznej stwierdził jednocześnie, powołując się na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, że kwestia skuteczności wystąpienia przez M. T. z Kościoła Katolickiego nie może być rozpatrywana na gruncie regulacji wewnętrznych tego związku wyznaniowego.

W ocenie GIODO M.T. składając Proboszczowi oświadczenie,

o którym była mowa wyżej wyraziła dostatecznie jasno swoją wolę, co do dalszej przynależności do tego związku wyznaniowego. Organ stwierdził, że wolność

w zakresie przynależności do związku wyznaniowego, zagwarantowana przepisami Konstytucji oraz ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia

i wyznania (Dz. U. z 2005 r. Nr 231, poz. 1965 ze zm.) nie może zostać ograniczona przepisami wewnętrznymi związku wyznaniowego. Jak bowiem wynika z przepisu art. 2 pkt 2a powołanego aktu prawnego, korzystając z wolności sumienia i wyznania obywatele mogą w szczególności należeć lub nie należeć do kościołów i innych związków wyznaniowych.

W końcowej części decyzji administracyjnej GIODO, powołując art. 35 ust. 1 u.o.d.o., wskazał, że Proboszcz Parafii winien niezwłocznie usunąć uchybienia

w procesie przetwarzania danych osobowych M. T., stosownie do nakazu sformułowanego w decyzji.

We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy Proboszcz Parafii podniósł,

iż GIODO nie wskazał, na jakiej podstawie prawnej uznał się za podmiot uprawniony

do rozstrzygania w przedmiocie przynależności M. T. do Kościoła Katolickiego, jak również nie wskazał okoliczności, na podstawie których doszedł do przekonania, że wymieniona wystąpiła z tego związku wyznaniowego. Proboszcz Parafii wskazał, że organ ochrony danych osobowych nie jest uprawniony do dokonywania oceny skuteczności wystąpienia z Kościoła, a także wydawania nakazów skierowanych do proboszczów, a dotyczących dokonania wpisów w księgach ochrzczonych.

GIODO decyzją z dnia [...] marca 2015 r. nr [...], na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., art. 12 pkt 2, art. 22 oraz art. 18 ust. 1 pkt 2, art. 22, art. 35 ust. 1 u.o.d.o. w zw. z art. 2 pkt 2a ustawy o gwarancjach wolności sumienia

i wyznania, utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] października 2014 r.

Organ, powołując się na wydane w innych sprawach wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyrok z dnia 24 października 2013 r., sygn. akt I OSK 1828/12; wyrok z dnia 18 października 2013 r., sygn. akt I OSK 129/13; wyrok z dnia 18 października 2013 r., sygn. akt I OSK 1487/12 oraz wyrok z dnia 24 października 2013 r., sygn. akt I OSK 1828/12) uznał, że jego obowiązkiem jest przeprowadzenie oceny złożonego w aktach sprawy dowodu w postaci oświadczenia o wystąpieniu przez M. T. z Kościoła Katolickiego. Nie jest zaś jego rolą ocenianie wewnętrznych regulacji danego kościoła lub związku wyznaniowego w zakresie np. skuteczności

i wymagań ustanowionego – tymi wewnętrznymi przepisami – aktu apostazji. Kwestie związane z wstąpieniem jak i wystąpieniem z danego kościoła lub związku wyznaniowego są ich sprawą wewnętrzną, o ile nie dotykają uprawnień lub obowiązków danego podmiotu o charakterze zewnętrznym, gwarantowanych przepisami powszechnie obowiązującego prawa.

GIODO stwierdził, że z uwagi na to, że sprawa niniejsza dotyczy ochrony danych osobowych oraz wolności sumienia i wyznania, mamy w niej do czynienia

z podstawowymi prawami obywatela, ulokowanymi w sferze prawa powszechnego.

W konsekwencji sprawa ta musi zostać oceniona na gruncie przepisów powszechnie obowiązujących.

GIODO przywołał przepis art. 25 Konstytucji RP, art. 2 ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczpospolitej Polskiej oraz art. 35 ust. 1 i 2 u.o.d.o. i wskazał, że Proboszcz Parafii jest administratorem danych osobowych M. T. zawartych w księdze chrztu zgodnie z przepisami ustawy o ochronie danych osobowych. Wymieniona jasno wyraziła wolę, w przedmiocie aktualizacji jej danych osobowych odnoszących się do jej przynależności do związku wyznaniowego.

Organ stwierdził, wbrew zarzutowi Proboszcza Parafii co do tego, iż organ ochrony danych osobowych nie jest uprawniony do dokonywania oceny skuteczności wystąpienia z Kościoła, i że należy to wyłącznie do kognicji Kościoła Katolickiego, że działał w ramach swoich ustawowych kompetencji.

GIODO wskazując, iż wolność w zakresie przynależności do związku wyznaniowego, zagwarantowana przepisami Konstytucji oraz ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania nie może zostać ograniczona przepisami wewnętrznymi związku wyznaniowego, uznał, że procedura apostazji, wskazana przez Proboszcza Parafii, nie daje możliwości skutecznego wystąpienia z Kościoła Katolickiego.

Organ podał, że dokonał jedynie oceny skuteczności oświadczenia woli M.T. w świetle prawa powszechnego w odniesieniu do art. 2 pkt 2a ustawy

o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, uznając prawo wymienionej do dokonania aktualizacji dotyczących jej danych osobowych w księdze chrztu.

Decyzja GIODO z dnia [...] marca 2015 r. nr [...] stała się przedmiotem skargi Proboszcza Parafii Rzymskokatolickiej [...] w [...] do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie: 1. art. 7, art. 25 ust. 3 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.); 2. art. 1, art. 5 i art. 27 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzeczpospolitą Polską podpisanego 28 lipca 1993 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318); 3. art. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1169); 4. art. 9 ust. 2 pkt 2, art. 10 ust. 1, art. 11 ust. 1 i 2, art. 19 ust. 2 pkt 1, 4, art. 32 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 231, poz. 1965 z późn zm.); 5. art. 6, art. 7, art. 19, art. 77, art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 267). Skarżący wniósł o zasądzenie kosztów postępowania sądowego.

W obszernej skardze, po przedstawieniu dotychczasowego przebiegu postępowania, Proboszcz Parafii wskazał, że w świetle prawa kościelnego, czym innym jest sakramentalna przynależność do Kościoła, kwestia ważności sakramentu, a czym innym formalna przynależność do Kościoła Rzymskokatolickiego. Przyjęte w dniu

27 września 2008 r. przez Konferencję Episkopatu Polski "Zasady postępowania

w sprawie formalnego aktu wystąpienia z Kościoła" jednoznacznie określają warunki aktu apostazji z Kościoła, których spełnienie pozwala na wystąpienie z Kościoła

oraz dokonanie uaktualnienia danych osobowych, co jest przedmiotem skarżonej decyzji GIODO.

Skarżący podniósł, że w sprawie niniejszej GIODO abstrahuje od podstawowego zagadnienia, tj. czy wnioskodawczyni w momencie składania "oświadczenia woli" jest członkiem Kościoła Rzymskokatolickiego, co przesądza o możliwości lub jej braku, w świetle przepisu art. 43 ust. 2 ustawy, do wydania merytorycznej decyzji administracyjnej w sprawie. Zdaniem skarżącego nie ulega wątpliwości, że jest.

W ocenie Proboszcza Parafii wszystkie aspekty przynależności do Kościoła Rzymskokatolickiego, w tym związane z wstąpieniem i wystąpieniem z niego, zawsze pozostają "sprawą wewnętrzną" danej osoby i Kościoła jako wspólnoty wierzących. Przynależność ta i jej zmiany nigdy nie podlegają upublicznieniu ani nawet ujawnieniu na zewnątrz inaczej, jak tylko z inicjatywy i wyłącznie na skutek bezpośredniego działania osoby zainteresowanej. Kwestia przynależności lub jej braku do Kościoła Rzymskokatolickiego w żadnym przypadku nie dotyczy uprawnień lub obowiązków danej osoby "o charakterze zewnętrznym", gwarantowanych przepisami powszechnie obowiązującego prawa. Dokumentem, zawierającym przepisy wykonawcze dotyczące Kościoła Katolickiego w Polsce są, przyjęte przez Konferencję Episkopatu Polski "Zasady postępowania w sprawie apostazji dokonanej poprzez formalny akt wystąpienia z Kościoła" z dnia 27 września 2008 r. ("Akta KEP" 14:2008, s. 89-91), jak też "Instrukcja postępowania w sprawie wniosków osób, które żądają zaprzestania przetwarzania danych osobowych obowiązująca na terenie archidiecezji [...]" z dnia [...] września 2012 r. (znak: [...]), na którą powoływał się w toku postępowania administracyjnego Proboszcz Parafii, co jak podniósł, nie zostało uwzględnione w skarżonej decyzji.

Proboszcz stwierdził, że wewnętrzne prawo Kościoła Katolickiego nie ogranicza prawa do wolności wyznania (tu konkretnie wolności wystąpienia ze związku wyznaniowego), ale wprowadzając reguły administracyjne przynależności, ustanawia formę, w jakiej dokonuje się wystąpienia, aby mogło być ono uznane za skuteczne.

Skarżący podkreślił, że w prawie polskim odnajdujemy liczne gwarancje autonomii Kościoła Katolickiego i jego niezależności od państwa. Zgodnie z art. 25 ust. 3 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. "stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są kształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim zakresie [...]". Tę samą zasadę

w odniesieniu do Kościoła Katolickiego wyrażają postanowienia Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską podpisanego 28 lipca 1993 r. (zob. zwłaszcza art. 1 i 5) oraz przepisy ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (zob. zwłaszcza art. 2).

Z powołanych przepisów wynika, że Kościół Katolicki (podobnie jak i inne związki wyznaniowe) ma prawo do samoorganizacji i samorządności. Może więc

w szczególności stanowić normy obowiązujące w ramach własnych struktur organizacyjnych, a w stanowieniu tych norm i ich stosowaniu jest wolny od ingerencji władz państwowych.

W podsumowaniu skarżący podkreślił, że GIODO nie jest uprawniony do dokonywania oceny skuteczności wystąpienia z Kościoła, a także wydawania nakazów skierowanych do proboszczów, a dotyczących dokonania wpisów w księgach ochrzczonych.

W odpowiedzi na skargę GIODO wniósł o jej oddalenie, powołując się na dotychczasowe ustalenia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Skarga jest zasadna.

Zgodnie z art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.), organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Zasada legalizmu znajduje również swój wyraz wprost w przepisach ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.), zwanej dalej k.p.a., stanowiąc w art. 6, że organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa. Przepisy procedury administracyjnej, którą i organ ochrony danych osobowych stosuje, normują postępowanie przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych.

Obowiązek działania na podstawie prawa nie może być jednak rozumiany jako uprawnienie organu władzy publicznej do ingerowania w stosunki między Rzecząpospolitą Polską a Kościołem Katolickim. Te bowiem określają umowa międzynarodowa zawarta ze Stolicą Apostolską i ustawy (art. 25 ust. 4 Konstytucji RP). Rzeczpospolita Polska przestrzega zaś wiążącego ją prawa międzynarodowego (art. 9 Konstytucji RP). Samo istnienie podstawy prawnej do działania GIODO w postaci wydawania decyzji administracyjnych w sprawach przetwarzania danych osobowych (art. 12 pkt 2, art. 18 u.o.d.o.) nie jest równoznaczne z istnieniem podstawy prawnej

do ingerencji tego organu władzy publicznej w kwestię przynależności danej osoby

do Kościoła Katolickiego.

Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi

są kształtowane, zgodnie z art. 25 ust. 3 Konstytucji RP, na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim zakresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego.

GIODO wkraczając w istocie – poprzez nakaz dokonania przez Proboszcza Parafii Rzymskokatolickiej w księdze chrztu określonej treści adnotacji – naruszył autonomię Kościoła. Organ władzy publicznej wkroczył bowiem w materię

kształtowaną umową międzynarodową i ustawami, do których Konstytucja odwołuje

się w art. 25 ust. 4.

Sąd podziela pogląd wyrażony w wyroku WSA w Warszawie z dnia 9 lipca

2015 r., sygn. akt II SA/Wa 2095/14, zgodnie z którym Państwo nie może ingerować

w sferę przynależności do kościoła lub związku wyznaniowego (orzeczenia.nsa.gov.pl).

W ocenie Sądu rozpatrującego niniejszą sprawę, GIODO nakazując decyzją administracyjną Proboszczowi Parafii Rzymskokatolickiej naniesienie – w stanie faktycznym niniejszej sprawy – w księdze chrztu określonej treści adnotacji przekroczył swoje kompetencje jako organ władzy publicznej, czym naruszył nie tylko przepis art. 7 Konstytucji RP. Organ naruszył nadto przepis art. 18 ust. 1 pkt 2 u.o.d.o. w zw. z art. 35 ust. 1 u.o.d.o.

Sąd rozpatrujący niniejszą sprawę nie podziela tym samym poglądów wyrażonych w powołanych przez organ w decyzji wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego, w zakresie dopuszczalności oceny przez organ władzy publicznej skuteczności oświadczenia danej osoby w kwestii przynależności do Kościoła Katolickiego.

Naruszenie powołanych wyżej przepisów prawa jest zdaniem Sądu oczywiste, albowiem organ władzy państwowej podjął się decydowania o przynależności określonej osoby do danego Kościoła, w tym przypadku Kościoła Katolickiego,

co stanowi niedopuszczalne przekroczenie granic wykonywania władzy publicznej

w sferze, która zastrzeżona jest Kościołowi Katolickiemu. Zasadę autonomii

i niezależności w odniesieniu do Kościoła Katolickiego wyrażają postanowienia art. 1

i art. 5 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską podpisanego

w Warszawie dnia 28 lipca 1993 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318) oraz przepisy ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego

w Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1169), a szczególnie jej art. 2 stanowiący, iż Kościół rządzi się w swych sprawach własnym prawem, swobodnie wykonuje władzę duchowną i jurysdykcyjną oraz zarządza swoimi sprawami.

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz. U.

z 2014 r., poz. 1182 ze zm.) stanowi akt prawny, o którym mowa w art. 51 ust. 5 Konstytucji RP. Określa zasady i tryb gromadzenia oraz udostępniania informacji. Akt ten stanowi instrument służący ochronie prawa do prywatności. Postanowienia Konstytucji RP zawarte w art. 51 adresowane są głównie do organów państwa (w ust. 2 jest mowa o władzy publicznej), co oczywiście nie oznacza, że podmioty niepubliczne nie podlegają ograniczeniom narzuconym przez art. 51 Konstytucji RP (v. B. Banaszak, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Komentarz, Warszawa, 2009, str. 261).

Zdaniem Sądu, nie oznacza to jednak równocześnie dowolności w zakresie stosowania przepisów u.o.d.o. do Kościoła Katolickiego, który posiada uregulowane umową międzynarodową stosunki z Rzecząpospolitą Polską.

Zgodnie z art. 1 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską podpisanego w Warszawie dnia 28 lipca 1993 r. (Dz. U. z 1998 r. Nr 51, poz. 318), Rzeczpospolita Polska i Stolica Apostolska potwierdzają, że Państwo i Kościół Katolicki są – każde w swej dziedzinie – niezależne i autonomiczne oraz zobowiązują się do pełnego poszanowania tej zasady we wzajemnych stosunkach i we współdziałaniu dla rozwoju człowieka i dobra wspólnego. Stosownie zaś do art. 5 powołanej umowy międzynarodowej, przestrzegając prawa do wolności religijnej, Państwo zapewnia Kościołowi Katolickiemu, bez względu na obrządek, swobodne i publiczne pełnienie jego misji, łącznie z wykonywaniem jurysdykcji oraz zarządzaniem i administrowaniem jego sprawami na podstawie prawa kanonicznego.

Powyższe wyłącza w ocenie Sądu możliwość decydowania przez organ władzy publicznej o przynależności danej osoby do Kościoła Katolickiego, tym bardziej,

że zgodnie z art. 4 ustawy o ochronie danych osobowych, przepisów tego aktu prawnego nie stosuje się, jeżeli umowa międzynarodowa, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, stanowi inaczej. Choć w umowie międzynarodowej zawartej między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską nie ma wprost zapisu o wyłączeniu stosowania jej przepisów w zakresie przetwarzania danych osobowych członków Kościoła Katolickiego (zapisu takiego zresztą być nie mogło, albowiem u.o.d.o. stanowi akt prawny uchwalony 29 sierpnia 1997 r.), nie budzi w ocenie Sądu wątpliwości – wobec treści powołanych przepisów umowy międzynarodowej – że art. 4 u.o.d.o. wyłącza możliwość nakazania przez organ władzy państwowej, tj. GIODO – w stanie faktycznym tej sprawy – wprowadzenia określonej (wskazanej przez ten organ) treści zapisów w księdze chrztu.

W sytuacji, gdy Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej [...]

w [...] utrzymuje, na podstawie Kodeksu Prawa Kanonicznego i innych uregulowań Kościoła (wewnętrznych), że odstąpienie wnioskodawczyni od Kościoła Katolickiego było bezskuteczne wobec niezachowania warunków formalnych przewidzianych przez "Zasady postępowania w sprawie formalnego aktu wystąpienia z Kościoła", to brak było podstaw do wyrażenia odmiennego stanowiska w tym zakresie przez władzę państwową.

Brak było tym samym podstaw do wymuszenia na Proboszczu niejako uwzględnienia poglądu władzy publicznej w tej sferze poprzez wydanie decyzji, na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 2 u.o.d.o., mimo że art. 43 ust. 2 w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 3 u.o.d.o., wyłącza uprawnienia GIODO, o których mowa w art. 12 pkt 2 i m.in. art. 18 u.o.d.o. w odniesieniu do zbiorów dotyczących osób należących do kościoła lub innego związku wyznaniowego, o uregulowanej sytuacji prawnej, przetwarzanych na potrzeby tego kościoła lub związku wyznaniowego, co stanowi niejako uwzględnienie zapisów umowy międzynarodowej zawartej między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską.

GIODO wskazał w zaskarżonej decyzji, że sprawa niniejsza dotyczy ochrony danych osobowych oraz wolności sumienia i wyznania. Wskazania wymaga w związku z powyższym, że do kompetencji GIODO nie należy wypowiadanie się w zakresie,

o którym mowa w art. 53 Konstytucji RP.

Powołany przepis stanowi m.in., że każdemu zapewnia się wolność sumienia i religii. Wolność religii – według art. 53 ust. 2 Konstytucji RP – obejmuje wolność wyznawania lub przyjmowania religii według własnego wyboru oraz uzewnętrzniania indywidualnie lub z innymi, publicznie lub prywatnie, swojej religii przez uprawianie kultu, modlitwę, uczestniczenie w obrzędach, praktykowanie i nauczanie. Z art. 53 ust. 6 i 7 Konstytucji RP wynika natomiast zakaz zmuszania kogokolwiek do uczestniczenia albo nieuczestniczenia w praktykach religijnych oraz zobowiązywania kogokolwiek przez organy władzy publicznej do ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania (v. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2013 r., sygn. akt II CSK 1/13, Lex nr 1388592). Naruszenie "swobody wyznania", jako dobra osobistego ma miejsce – jak w powołanym wyroku wskazał Sąd Najwyższy – w razie uniemożliwienia lub utrudnienia komuś wyrażania jego przekonań religijnych oraz wykonywania praktyk religijnych, w razie podjęcia wobec niego działań będących formą szykany w różnych sferach życia społecznego lub zawodowego ze względu na przekonania religijne, ale także w razie narzucenia mu obowiązku przyjęcia określonej religii czy obowiązku wykonywania pewnych praktyk religijnych. Tak samo należy potraktować poddanie kogoś wbrew jego woli czynnościom, które stanowią formę praktyki religijnej.

Z sytuacją taką nie mamy do czynienia w niniejszej sprawie, a nadto GIODO

nie jest właściwy do rozstrzygania kwestii naruszenia powołanego wyżej przepisu Konstytucji.

Proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej wskazał w niniejszej sprawie na istniejące uregulowania, stwierdzając jednoznacznie, że nie ograniczają one prawa do wolności wystąpienia ze związku wyznaniowego, a wprowadzają jedynie reguły określające,

w jakiej formie dokonuje się wystąpienia, aby było ono skuteczne. Nie jest rolą organu władzy państwowej pośredniczenie w tym zakresie pomiędzy członkiem Kościoła Katolickiego i Kościołem Katolickim.

W sprawie niniejszej – w jej stanie faktycznym – nie można mówić o jakimkolwiek naruszeniu przepisów ustawy o ochronie danych osobowych osoby wnioskującej

do GIODO, które to naruszenie umożliwiałoby interwencję władzy państwowej w sposób ujęty w decyzji organu z dnia [...] października 2014 r.

Ponownie rozpoznając sprawę, GIODO uwzględni rozważania Sądu przedstawione na gruncie stanu faktycznego niniejszej sprawy, w tym w szczególności weźmie pod uwagę, że Państwo nie może ingerować w sferę przynależności danej osoby do kościoła lub związku wyznaniowego.

Z tych względów, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), orzekł

jak w punkcie 1 wyroku. W punkcie 2 wyroku Sąd orzekł na podstawie art. 200 powołanej ustawy.