Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Irena Kamińska po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2010 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia S. B. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 29 września 2009 r., sygn. akt II SA/Rz 331/09 nakładające na S. B. karę porządkową grzywny w wysokości 100 zł (słownie: sto złotych) w sprawie ze skargi S. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Tarnobrzegu z dnia (...)lutego 2009 r. Nr (...) w przedmiocie zmiany decyzji o skierowaniu do domu pomocy społecznej w zakresie okresu pobytu postanawia: uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Rzeszowie

Postanowieniem z dnia 29 września 2009 r., sygn. akt II SA/Rz 331/09 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie nałożył na S. B. karę porządkową grzywny w wysokości 100 zł (słownie: sto złotych) w sprawie ze skargi S. B.

na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Tarnobrzegu z dnia (...) lutego 2009 r. Nr (...) w przedmiocie zmiany decyzji o skierowaniu do domu pomocy społecznej w zakresie okresu pobytu.

W uzasadnieniu postanowienia Sąd pierwsze instancji wskazał, iż w dniu 29 września 2009 r. na rozprawie rozpoznanawał skargę S. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Tarnobrzegu z dnia (...) lutego 2009 r., Nr (...) w sprawie zmiany decyzji o skierowaniu do domu pomocy społecznej w zakresie okresu pobytu.

Skarżący S. B. po wywołaniu sprawy stawił się osobiście. Zachowanie skarżącego wskazywało, iż może być w stanie wskazującym na spożycie alkoholu. Na pytanie Sądu (przewodniczącego) przyznał, że jest pod wpływem alkoholu.

W związku z powyższym Sąd pierwszej instancji podniósł, iż zgłoszenie się skarżącego na rozprawę sądową w stanie po spożyciu alkoholu narusza powagę Sądu oraz porządek czynności sądowych i ukarał go grzywną.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył S. B. przyznając, iż w trakcie rozprawy sądowej był pod wpływem alkoholu, jednakże w niewielkim stopniu. Ponadto w żaden sposób nie obraził Sądu oraz zachowywał się poprawnie. Po wydaleniu z sali rozpraw natychmiast opuścił budynek Sądu, bez konieczności interwencji służb porządkowych. Skarżący wskazał, iż żałuje swojego zachowania oraz, że znajduje się w bardzo ciężkiej sytuacji życiowej i materialnej, uniemożliwiającej zapłatę nałożonej na niego grzywny.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 29 powołanej ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych, w sprawach nieuregulowanych w ustawie, do wojewódzkich sądów administracyjnych oraz sędziów, asesorów sądowych, urzędników i pracowników tych sądów stosuje się odpowiednio przepisy o ustroju sądów powszechnych (...).

Natomiast w myśl art. 49 § 1 powołanej ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, w razie naruszenia powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych, albo ubliżenia sądowi, innemu organowi państwowemu lub osobom biorącym udział w sprawie, sąd może ukarać winnego karą porządkową grzywny w wysokości do 10.000 zł lub karą pozbawienia wolności do czternastu dni; osobie pozbawionej wolności, w tym także tymczasowo aresztowanej, można wymierzyć karę przewidzianą w przepisach o wykonywaniu kary pozbawienia wolności, albo w przepisach o wykonywaniu tymczasowego aresztowania.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego samo ustalenie przez Sąd pierwszej instancji faktu, iż skarżący stawił się na rozprawę po spożyciu alkoholu jest niewystarczające dla zastosowania instytucji uregulowanej w art. 49 §1 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych. Sąd pierwszej instancji nie wyjaśnił bowiem w jaki sposób stan po użyciu alkoholu, w jakim znajdował się skarżący wpłynął na przebieg rozprawy oraz spowodował naruszenie powagi Sądu. W protokole rozprawy z dnia 29 września 2009 r. (k. 38) poza ogólnikowym stwierdzeniem składu orzekającego, iż "Sąd stwierdza z urzędu, że zachowanie skarżącego wskazuje na stan wskazujący na spożycie alkoholu" - co skarżący potwierdził – nie znajdują się żadne inne okoliczności i ustalenia dotyczące ciężkich naruszeń powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych, spowodowanych przez osobę biorącą udział w postępowaniu w stanie po użyciu alkoholu wywołujących zgorszenie lub oburzenie publiczne i uniemożliwiające przebieg rozprawy lub posiedzenia w trybie prawnie zdeterminowanych reguł.

Przepis art. 49 § 1 Prawa o ustroju sądów powszechnych nie określa bowiem rodzaju zachowań, których skutkiem jest naruszenie powagi, spokoju lub porządku czynności sądowych albo ubliżenie sądowi. Nie ulega jednak wątpliwości, że czyn godzący w chronione tym przepisem niezbędne warunki każdego procesu, jego uroczystą formę, jak i samą godność sądu, może być popełniony jedynie przez działanie osoby uczestniczącej w postępowaniu, w trakcie jego przebiegu. Nieokreśloność ustawowa takiego zachowania oznacza, że może nim być każde działanie tej osoby, przejawiające się np.: w obraźliwych gestach, mimice, w wulgarnych słowach, gwizdach, okrzykach i hałasie, fałszywym alarmie, znieważających rysunkach, hasłach itp. itd., które nie tylko charakteryzuje się brakiem szacunku do sądu i lekceważeniem jego funkcji, ale wręcz nie pozwala na kontynuowanie czynności sądowych (por. wyrok SA w Lublinie z dnia 6 kwietnia 2005 r, II Akz 87/05).

Tymczasem wskazane okoliczności nie znajdują odzwierciedlenia ani w protokole rozprawy z dnia 29 września 2009 r., ani w wydanym na jego podstawie postanowieniu.

Sam stan po spożyciu alkoholu w jakim znajdował się skarżący w trakcie rozprawy jest naganny, ale dla zastosowania kary porządkowej z art. 49 Prawa o ustroju sądów powszechnych niezbędnym jest również wykazanie, iż uzewnętrznił się on w sposób, który utrudnia, bądź uniemożliwia przeprowadzenie rozprawy. Powyższe musi również zostać zawarte w protokole rozprawy.

W związku z powyższym zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, jeśli stan po użyciu alkoholu, w którym znajdował się skarżący podczas rozprawy nie wpłynął w widoczny sposób na jego zachowanie, które nie odbiegało od zachowań innych osób, właściwych dla wymogów postępowania przed sądem, to nie może być on odgórnie traktowany jako naruszający powagę sądu.

Mając na uwadze powyższe Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 185 w zw. z art. 197 §2 P.p.s.a.