drukuj    zapisz    Powrót do listy

6550, Środki unijne, Dyrektor Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Oddalono skargę kasacyjną, II GSK 1444/12 - Wyrok NSA z 2013-12-17, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II GSK 1444/12 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2013-12-17 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2012-08-20
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Inga Gołowska /sprawozdawca/
Janusz Zajda /przewodniczący/
Maria Jagielska
Symbol z opisem
6550
Hasła tematyczne
Środki unijne
Sygn. powiązane
I SA/Bk 101/12 - Wyrok WSA w Białymstoku z 2012-05-30
Skarżony organ
Dyrektor Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2008 nr 170 poz 1051 art. 7
Ustawa z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego - tekst jednolity
Dz.U.UE.L 2009 nr 30 poz 16 art. 124 ust. 2
Rozporządzenie Rady (WE) nr 73/2009 z dnia 19 stycznia 2009 r. ustanawiające wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników, zmieniające rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, (WE) nr 247/2006, (WE) nr 378/2007 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1782/2003
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Janusz Zajda Sędzia NSA Maria Jagielska Sędzia del. WSA Inga Gołowska (spr.) Protokolant Piotr Suchoń po rozpoznaniu w dniu 17 grudnia 2013 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej K. Ż. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w B. z dnia 30 maja 2012 r. sygn. akt I SA/Bk 101/12 w sprawie ze skargi K. Ż. na decyzję Dyrektora [...] Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Ł. z dnia [...] lutego 2012 r. nr [...] w przedmiocie płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od K. Ż. na rzecz Dyrektora [...] Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Ł. 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

1.Wyrok Sądu I instancji i przedstawiony przez ten Sąd tok postępowania przed organami administracji.

1.1.Wyrokiem z 30 maja 2012r. sygn. akt: I SA/Bk 101/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w B. oddalił skargę K. Ż. na decyzję Dyrektora P. Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Ł. z [...] lutego 2012r. nr [...] w przedmiocie przyznania płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego.

1.2.Sąd I instancji podał, że Skarżący [...] maja 2010r. złożył w Biurze Powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w B. wniosek (następnie dwukrotnie uzupełniony) o przyznanie jednolitej płatności obszarowej (JPO) do wszystkich deklarowanych działek rolnych o łącznej powierzchni 18,66 ha oraz uzupełniającej (UPO) do działek rolnych o łącznej powierzchni 12,54 ha, położonych w gminie Michałowo.

W wyniku przeprowadzonej kontroli administracyjnej wniosku na podstawie zdjęć działki ewidencyjnej wykonanych w dniu [...] października 2003r. i naniesionych na ortofotomapie stwierdzono brak użytkowania rolniczego na dzień 30 czerwca 2003r. części zadeklarowanych do płatności działek rolnych położonych na działce o nr ewid. 52/3. Na ww. działce stwierdzono zakrzaczenia i zadrzewienia. Ustalono także, że powierzchnia kwalifikująca się do przyznania płatności stwierdzona po analizie ortofotomapy wynosi 6,44 ha, a nie jak zadeklarowano we wniosku 12,54 ha. Celem ustalenia jednoznacznej powierzchni użytkowanej rolniczo, wezwano skarżącego do złożenia wyjaśnień. Skarżący nie złożył żądanych wyjaśnień. W dniu [...] czerwca 2011r. w wyniku kontroli w terenie ustalono, że na działce nr 52/3 Skarżący prowadzi działalność rolniczą na powierzchni 12,58 ha.

Decyzją z [...] czerwca 2011r. nr [...] Kierownik Powiatowego ARiMR w B. przyznał jednolitą płatność obszarową do powierzchni deklarowanej 12,56 ha w łącznej kwocie 7.059,85 ha oraz uzupełniającą płatność podstawową do powierzchni 6,44 ha w łącznej wysokości 2.107,68 zł. Argumentując swoje stanowisko organ wskazał, że przyznano płatność do działek rolnych położonych na działce o nr ewid. 52/3 jedynie do powierzchni 6,44 ha, gdyż pozostała powierzchnia deklarowanych działek nie była użytkowana rolniczo na dzień 30 czerwca 2003r., wobec czego stanowi teren nieuprawniony

do otrzymania płatności.

Po rozpatrzeniu odwołania, decyzją z [...] września 2011r. nr [...] Dyrektor P. Oddziału Regionalnego ARiMR w Ł. uchylił w całości zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu organ odwoławczy zaznaczył, że organ I instancji nie doręczył stronie raportu kontroli na miejscu z [...] czerwca 2011r., a związku z tym strona skarżąca została pozbawiona możliwości składnia zastrzeżeń do ww. raportu. Po ponownym rozpatrzeniu sprawy, decyzją z [...] grudnia 2011r. nr [...] Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w B. przyznał jednolitą płatność obszarową do powierzchni deklarowanej 12,56 ha w łącznej kwocie 7.059,85 ha oraz uzupełniającą płatność podstawową do powierzchni 6,44 ha w łącznej wysokości 2.107,68 zł.

Na skutek rozpoznania odwołania od powyższej decyzji, Dyrektor P. Oddziału Regionalnego ARiMR w Ł. decyzją z [...] lutego 2012r. nr [...] utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. W uzasadnieniu organ odwoławczy podniósł, że decyzja organu I instancji została wydana zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z 26 stycznia 2007r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (tekst jedn. Dz. U. z 2008r. Nr 170, poz. 1051 ze zm.) oraz art. 124 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 z 19 stycznia 2009r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego określone systemy wsparcia dla rolników, zmieniającego rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, (WE) nr 247/2006, (WE) nr 378/2007 oraz uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1782/2003 (Dz. U. UE.L. z 2009r. Nr 30, s. 16). Organ stwierdził, że Skarżący był uprawniony do otrzymania płatności do działek rolnych deklarowanych na działce ewid. nr 52/3 wyłącznie do pow. 6,44 ha, bowiem pozostała deklarowana do płatności pow. działki 6,14 ha nie była użytkowana rolniczo na dzień 30 czerwca 2003r. Powyższe, prawidłowo ustalono w oparciu o zdjęcie wykonane w dniu [...] października 2003r., naniesione na ortofotomapę oraz szkic sporządzony przez skarżącego. Organ podniósł, że przedmiotowe zdjęcie zostało wykonane [...] października 2003r., niewątpliwie nie stanowiło przeszkody do ustalenia, jaki był stan faktyczny na działce w dniu 30 czerwca 2003r. Wielkość i gęstość zadrzewienia były, zdaniem organu, na tyle duże, że również cztery miesiące wcześniej uniemożliwiały uznanie tej powierzchni za użytki rolne utrzymywane w dobrej kulturze rolnej.

Dyrektor P. Oddziału Regionalnego ARIMR podkreślił, że na Skarżącego nie nałożono sankcji z tytułu zawyżenia powierzchni deklarowanej na działce ewid. nr 52/3. Powyższe znajdowało oparcie w art. 73 ust. 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1122/2009 z 30 listopada 2009r., zgodnie z którym zmniejszeń i wykluczeń nie stosuje się w przypadku, gdy rolnik złożył wniosek zgodny ze stanem faktycznym lub gdy może wykazać, że nieprawidłowości nie wynikają z jego winy.

2.Skarga do Sądu I instancji.

2.2.W skardze złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w B. Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji zarzucając jej naruszenie art. 34 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003 oraz art. 29 rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009.

2.3.Odpowiadając skargę Dyrektor Oddziału Regionalnego ARiMR w Ł. wniósł o jej oddalenie.

3.Uzasadnienie rozstrzygnięcia Sądu I instancji.

3.1. Wojewódzki Sąd Administracyjny w B. uznał, że skarga była niezasadna.

3.2.W pisemnych motywach wyroku Sąd I instancji podniósł, że problem prawny w sprawie dotyczył ustalenia, czy zgłoszona przez Skarżącego do płatności na 2010r. działka o nr ewid. 52/3-pow. 12,54 ha, położona w gminie M., obręb Ł. S. i N. była utrzymana w całości w dobrej kulturze rolnej na dzień 30 czerwca 2003r. Organy stwierdziły bowiem, że Skarżący jest uprawniony do otrzymania płatności na ww. działce wyłącznie do pow. 6,44 ha, ponieważ pozostała deklarowana powierzchnia działki-6,14 ha nie była utrzymana w dobrej kulturze rolnej. Podstawą tych ustaleń było zdjęcie działki wykonane w dniu [...] października 2003r. naniesione na ortofotomapę. Zdaniem Skarżącego, na podstawie dołączonych zdjęć nie można było jednoznacznie ustalić, co znajdowało się na działce w dniu [...] czerwca 2003r., w szczególności, że powierzchnia działki 6,14 ha nie była utrzymana w dobrej kulturze rolnej.

Sąd I instancji wskazał, że zasady przyznawania płatności do gruntów rolnych zostały uregulowane w ustawie o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego. Stosownie do treści art. 7 ust. 1 tej ustawy, rolnikowi przysługuje jednolita płatność obszarowa do będącej w jego posiadaniu w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności, powierzchni gruntów rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, kwalifikujących się do objęcia tą płatnością zgodnie z art. 124 ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia nr 73/2009 (o którym mowa w art. 1 pkt 1a) ustawy), jeżeli:

1) posiada w tym dniu działki rolne o łącznej powierzchni nie mniejszej niż określona dla Rzeczypospolitej Polskiej w załączniku nr VII do rozporządzenia nr 1121/2009, z tym że w przypadku zagajników o krótkiej rotacji działka rolna powinna obejmować jednolitą gatunkowo uprawę o powierzchni co najmniej 0,1 ha;

2) wszystkie grunty rolne są utrzymywane zgodnie z normami przez cały rok kalendarzowy, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności;

2a) przestrzega wymogów przez cały rok kalendarzowy, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności;

3) został mu nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.

Stosownie do treści art. 124 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009, do którego odwołuje się wprost przepis art. 7 ust. 1 ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego do celów przyznania pomocy w ramach systemu jednolitej płatności obszarowej kwalifikują się wszystkie działki rolne spełniające kryteria przewidziane w ust. 1 oraz działki rolne obsadzone zagajnikami o krótkiej rotacji (kod CN ex 0602 90 41), które były utrzymane w dobrej kulturze rolnej w dniu 30 czerwca 2003r. Zgodnie zaś z ust. 1 art. 124, powierzchnia użytków rolnych nowego państwa członkowskiego innego niż Bułgaria i Rumunia, objętego systemem jednolitej płatności obszarowej stanowią część jego wykorzystywanej powierzchni użytków rolnych, które w dniu 30 czerwca 2003r. utrzymane były w dobrej kulturze rolnej bez względu na to, czy były w tym dniu wykorzystywane do produkcji, oraz, w stosownych przypadkach, dostosowaną zgodnie z obiektywnymi i niedyskryminującymi kryteriami ustanowionymi przez to nowe państwo członkowskie po zatwierdzeniu przez Komisję.

Sąd I instancji stwierdził, że organy administracji, na podstawie materiału dowodowego zebranego w sprawie zasadnie uznały, że Skarżący jest uprawniony do otrzymania płatności, wyłącznie do pow. 6,44 ha działki o nr ewid. 52/3, bowiem pozostała deklarowana do płatności powierzchnia działki (tj. 6,14 ha) nie była utrzymywana w dobrej kulturze rolnej w dniu [...] czerwca 2003r. W pełni przekonującym dowodem, dającym podstawę do tych ustaleń, jest włączone do akt sprawy zdjęcie działki wykonane w dniu [...] października 2003r. i naniesione na ortofotomapę. Na zdjęciu widoczne jest niedopuszczalne przez przepisy zadrzewienie i zakrzaczenie, uniemożliwiające prowadzenie produkcji roślinnej. Jak słusznie stwierdziły organy, fakt, iż zdjęcie to zostało wykonane w dniu [...] października 2003r., nie stanowi przeszkody do ustalenia, jaki był stan faktyczny na ww. działce w dniu 30 czerwca 2003r. Przede wszystkim pomiędzy wykonaniem zdjęcia, a dniem 30 czerwca 2012r. upłynął stosunkowo krótki okres. Natomiast widoczne-wielkość i gęstość zadrzewienia i zakrzewienia były na tyle duże, że niewątpliwie uniemożliwiały uznanie tej powierzchni za użytki rolne utrzymywane w dobrej kulturze rolnej we wskazanej dacie.

Organ wyłączył z płatności te powierzchnie, które ewidentnie nie spełniały warunku utrzymania w dobrej kulturze rolnej. Niczym nie zostało poparte domniemania Skarżącego, że zaciemnione obszary na ortofotomapie mogły przedstawiać zwały słomy po skoszonym zbożu, krzewy aronii, czy rozsiane rośliny, zwłaszcza, że sam Skarżący przyznaje, że nie użytkował tego obszaru w 2003r. i jednoznacznie nie może się w tej kwestii wypowiedzieć. Co więcej na rozprawie Skarżący potwierdził, że nie wnioskował o przyznanie płatności do spornej części działki przed 2010, ze względu na trudności związane z jej uprawą.

Skarżący w 2010r. prowadził działalność rolniczą na działce nr 52/3 na powierzchni 12,58 ha, a zatem również na powierzchni, która nie była utrzymana w dobrej kulturze rolnej w 2003r. Potwierdziła to kontrola przeprowadzona na miejscu. Okoliczność ta pozostawała jednak bez wpływu na rozstrzygnięcie o przyznaniu płatności.

Bezzasadny był zdaniem Sądu zarzut dotyczący naruszenia art. 29 oraz 34 rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 (Skarżący, biorąc pod uwagę przywołaną w skardze treść przepisu błędnie wskazał na rozporządzenie (WE) nr 1782/2003). Artykuł 29 reguluje zasady dokonywania płatności, z kolei art. 34 dotyczy aktywowania uprawnień do płatności na kwalifikujący się hektar. W ocenie Sądu, powyższe przepisy mają charakter ogólny i dotyczą uprawnień do uzyskania płatności, ale jedynie do działek, które mogą być tymi płatnościami objęte. Skoro zaś art. 124 ust. 2 w zw. z ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009, stanowi, że do jednolitej płatności obszarowej kwalifikują się jedynie działki rolne utrzymane w dobrej kulturze rolnej w dniu 30 czerwca 2003r., to brak spełnienia tej przesłanki powoduje, że do danych działek płatności nie mogą być aktywowane i dokonane.

W ocenie Sądu organy podjęły wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, a więc nie naruszyły postanowień art. 7 k.p.a. i art. 77§1 k.p.a. oraz dokonały oceny całokształtu materiału dowodowego z uwzględnieniem zasady swobodnej oceny dowodów, o której mowa w art. 80 k.p.a.

4.Skarga kasacyjna.

4.1.Skarżący K. Ż., działając przez pełnomocnika radcę prawnego, zaskarżył powyższy wyrok w całości. Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w B. zarzucił na podstawie art. 174 pkt 1 ustawy z 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U z 2012r. poz. 270 ze zm. dalej-p.p.s.a.) naruszenie:

-prawa materialnego poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 124 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 z 19 stycznia 2009r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników, zmieniające rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, (WE) nr 247/2006, (WE) nr 378/2007 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1782/2003 (Dz. U.UE L z 31 stycznia 2009r.), w zw z art. 7 ust. 1 i 2 ustawy z 26 stycznia 2007r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, poprzez uznanie, że skarżącemu nie przysługują płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego w części dotyczącej gruntów rolnych o pow. 6,14 ha położonych w gm. M. o nr ew.52/3 z uwagi na to, że w zakwestionowanej części, działki rolne nie były utrzymywane w dobrej kulturze rolnej w dniu [...] października 2003r. Właściwe zastosowanie tych przepisów winno odnosić się do stanu faktycznego kwalifikującego działki rolne, które były utrzymane w dobrej kulturze rolnej w dniu 30 czerwca 2003r. a nie na [...] października 2003r. co miało wpływ na wynik sprawy poprzez oddalenie skargi,

-na podstawie art. 174 pkt 2 p.p.s.a.-przepisów postępowania tj. art. 145§1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w zw z art. 7, art. 77§1 i art. 80 k.p.a. poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, które to uchybienie miało wpływ na wynik sprawy i oddalenie skargi.

Wskazując na powyższe wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i zasądzenie kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

4.2.Odpowiedzi na skargę kasacyjną nie sporządzono.

5.Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

5.1.Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ nie ma usprawiedliwionych podstaw (art. 184 p.p.s.a.).

5.2. Zgodnie z art. 183§1 p.p.s.a. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania, której przesłanki określone w §2 art. 183 p.p.s.a. w tej sprawie nie występują.

5.3. Skarga kasacyjna w niniejszej sprawie została oparta na obu podstawach kasacyjnych określonych w art. 174 pkt 1 i pkt 2 p.p.s.a. W związku z takim sformułowaniem podstaw kasacyjnych rozpatrzenia w pierwszej kolejności wymagają zawarte w skardze kasacyjnej zarzuty dotyczące naruszenia przepisów postępowania, ponieważ zarzuty dotyczące naruszenia prawa materialnego mogą być oceniane przez Naczelny Sąd Administracyjny wówczas, gdy stan faktyczny sprawy stanowiący podstawę wydanego wyroku został ustalony bez naruszenia przepisów postępowania.

5.4.Odnosząc się do zarzutów naruszenia przepisów postępowania, wyjaśnić należy na wstępie, że z art. 174 pkt 2 p.p.s.a. wynika, iż o ich skuteczności nie decyduje każde naruszenie przez wojewódzki sąd administracyjny przepisów procesowych, ale jedynie takie, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy sądowoadministracyjnej. Ocena skuteczności zarzutów naruszenia przepisów postępowania może być więc dokonywana przez pryzmat tych spośród przepisów p.p.s.a., które w kontekście istoty sądowoadministracyjnej kontroli działalności administracji publicznej, determinowanej przepisem art. 1 p.u.s.a. w związku z art. 3 p.p.s.a., uzasadniałyby twierdzenie, że charakter i stopień ich naruszenia wyrażałby się w istnieniu potencjalnego istotnego wpływu na wynik sprawy, i przez które to naruszenie należałoby rozumieć tylko i wyłącznie taką sytuację, w której istnieje prawdopodobieństwo oddziaływania (wpływu) tegoż naruszenia na treść zaskarżonego orzeczenia.

Autor skargi kasacyjnej, w ramach podstawy kasacyjnej określonej w art. 174 pkt 2 p.p.s.a. zarzucił Sądowi I instancji naruszenie art. 145§1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. w powiązaniu z art. 7, art. 77§1 i art. 80 k.p.a., poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów.

Zarzut ten jest nietrafny.

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że zasada swobodnej oceny dowodów stanowi ważną gwarancję dotarcia do prawdy materialnej, realizując dyrektywy ogólnej zasady postępowania administracyjnego - zasady prawdy obiektywnej. Dotyczy ona jednak nie tyle samego postępowania dowodowego, lecz w większym stopniu tyczy się etapu dokonywania oceny zgromadzonego całokształtu materiału dowodowego (art. 80 k.p.a.). W znaczeniu ścisłym jest to więc zasada oceny wyników przeprowadzonych wcześniej czynności dowodowych. Wobec organu załatwiającego sprawę powyższa zasada oznacza nakaz oceny wszelkich faktów i środków dowodowych w sposób wszechstronny oraz nieskrępowany żadnymi regułami, poleceniami służbowymi albo z góry przyjętymi założeniami. Z zasady tej wynika również zakaz dokonywania oceny wiarygodności dowodów w sposób zupełnie dowolny, arbitralny czy też przeczący regułom logiki lub przeprowadzonym w danej sprawie innym dowodom.

Powyższe oznacza, że zasada ta jest skierowana do organów administracji, które rozstrzygają w sprawie administracyjne. Konstatacja ta jest istotne w niniejszej sprawie, z uwagi na fakt, że autor skargi kasacyjnej w jej uzasadnieniu sformułował stwierdzenie, że ,,Sąd I instancji w sposób dowolny ocenił zebrany w sprawie materiał dowodowy". Sądy administracyjne zgodnie z funkcjonującym modelem sądownictwa administracyjnego w Polsce, ukształtowanym przez przepisy Ustawy Zasadniczej (art. 184 Konstytucji), ustawy z 25 lipca 2002r. prawo o ustroju sądów administracyjnych i ustawy z 30 sierpnia 2002r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, nie oceniają materiału dowodowego zebranego w sprawie lecz dokonują kontroli legalności zaskarżonej ostatecznej w administracyjnym toku instancji decyzji, z perspektywy realizacji i przestrzegania przez organ administracji orzekający w sprawie, wiążących go, w zakresie dotyczącym dokonywania ustaleń faktycznych, reguł proceduralnych (wyrok NSA z 22 grudnia 2011r. sygn. akt: II GSK 1358/10).

Interpolując powyższe rozważania na grunt sprawy poddanej kontroli instancyjnej wskazać należy, że zarzucając organom (a nie Sądowi) naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, kasator winien wskazać w jakich działaniach względnie zaniechaniach organu administracji upatruje naruszenia tej zasady. Tak się jednak nie stało. Autor skargi kasacyjnej ograniczył się do stwierdzenia, że w aktach administracyjnych nie ma dowodów potwierdzających stan użytków rolnych na dzień 30 czerwca 2003r. Brak-zdaniem kasatora-dowodów jest równoznaczny z naruszeniem zasady swobodnej oceny dowodów.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, stanowisko to jest nieprawidłowe, bowiem ocena dowodów odnosić się może do materiału zgromadzonego, uwidocznionego w aktach sprawy czyli do dowodów zebranych, istniejących, znajdujących się w aktach administracyjnych a nie do dowodów, których nie ma. Jako uzasadnienia dla naruszenia zasady swobodnej oceny dowodów, nie może także stanowić ogólnikowe stwierdzenie kasatora, że organ nie może uwzględnić dowodu, którego nie ma w aktach sprawy. Kasator nie sprecyzował o jaki konkretnie dowód chodzi w realiach tej sprawy, którego jego zdaniem nie było w aktach administracyjnych. Autor skargi kasacyjnej nie wskazał również jaki ewentualny wpływ na wynik sprawy miało dostrzeżone uchybienie.

W konsekwencji stwierdzić trzeba, że brak skutecznych zarzutów naruszenia prawa procesowego powoduje, jak już wyżej zauważono, przyjęcie za wiążące ustaleń faktycznych, stanowiących podstawę orzekania Sądu I instancji.

5.5. Przechodząc do oceny zarzutu naruszenia prawa materialnego, należy zaznaczyć, że autor skargi kasacyjnej nie powiązał przedstawionych naruszeń ze wskazaniem przepisów Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Biorąc jednak pod uwagę pogląd wyrażony w cyt. uchwale pełnego składu Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26 października 2009r. sygn. akt: I OPS 10/09 i przywołanym tam orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z 3 grudnia 1996r., sygn. akt: K 25/95 uznać trzeba, że zauważone uchybienie nie może bezwarunkowo, z powołaniem się na niedopełnienie wymogów określonych w art. 176 p.p.s.a., dyskwalifikować takiej skargi. W sytuacji, gdy strona przytoczy w petitum skargi kasacyjnej wyłącznie zarzut naruszenia prawa przez organ administracji publicznej, nie powiązawszy go z zarzutem naruszenia prawa przez wojewódzki sąd administracyjny, zgodnie z zasadą falsa demonstratio non nocet uchybienie takie nie powinno pociągać za sobą automatycznie odmowy jej rozpoznania. Tym samym Naczelny Sąd Administracyjny dokonał jednak merytorycznej oceny skuteczności przedstawionych zarzutów.

5.6. Zarzut naruszenia prawa materialnego poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 124 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 z 19 stycznia 2009r. w zw z art. 7 ust. 1 i 2 ustawy z 26 stycznia 2007r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, nie zasługiwał na uwzględnienie.

Podstawę przyznania płatności bezpośrednich i uzupełniających do gruntów rolnych stanowiła ustawa z 26 stycznia 2007r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (Dz. U. z 2008r. Nr 170, poz. 1051 ze zm.). Zgodnie z art. 7 powołanej, ustawy rolnikowi przysługuje jednolita płatność obszarowa na będące w jego posiadaniu w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności, grunty rolne wchodzące w skład gospodarstwa rolnego, kwalifikujące się do objęcia tą płatnością zgodnie z art. 143b ust. 5 akapit pierwszy rozporządzenia nr 1782/2003, jeżeli:

1) na ten dzień posiada działki rolne o łącznej powierzchni nie mniejszej niż określona dla Rzeczypospolitej Polskiej w załączniku nr XX do rozporządzenia nr 1973/2004;

2) wszystkie grunty rolne są utrzymywane zgodnie z normami przez cały rok kalendarzowy, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności;

3) został mu nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.

W myśl art. 7 ust. 2 powyższej ustawy rolnikowi, który w danym roku spełnia warunki do przyznania jednolitej płatności obszarowej, przysługują płatności obszarowe uzupełniające do powierzchni upraw: 1) chmielu; 2) roślin przeznaczonych na paszę uprawianych na trwałych użytkach zielonych. Ponadto stosownie do art. 7 ust. 6 omawianej ustawy w przypadku, gdy działka rolna stanowi przedmiot posiadania samoistnego i posiadania zależnego, płatności obszarowe przysługują posiadaczowi zależnemu.

Z powyższych regulacji prawnych wprost i jednoznacznie wynika, iż pomoc jest udzielana na wniosek podmiotu będącego posiadaczem gospodarstwa rolnego i do gruntów znajdujących się w jego posiadaniu. Zauważyć również należy, iż w kontekście przytoczonych powyżej przepisów ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego posiadanie ściśle wiąże się z produkcją rolną, zatem konieczne jest faktyczne użytkowanie gruntów rolnych (wyrok NSA z 17 stycznia 2008r.,sygn. akt: II GSK 227/07). Ustawodawca, ustalając dopłaty bezpośrednie do gruntów miał na względzie wprowadzenie dodatkowych środków pieniężnych, które wyrównywałyby stopniowo szanse gospodarstw wiejskich. Takie rozumienie posiadania połączonego z faktycznym użytkowaniem gruntów rolnych, wiąże się z celem tych dopłat, czyli dofinansowaniem do produkcji rolnej i pomocy rolnikom rzeczywiście użytkującym posiadane grunty rolne (wyrok NSA z 29 sierpnia 2007r., sygn. akt: II GSK 122/07, LEX 368187). Wnioskowana pomoc finansowa w formie płatności bezpośrednich udzielona może być tylko tym podmiotom, które są faktycznymi użytkownikami gruntów rolnych tzn. producentom rolnym, którzy rolniczo użytkują posiadane działki rolne (niezależnie od ustalenia tytułu prawnego wnioskodawcy), a nadto utrzymują je w dobrej kulturze rolnej przy zachowaniu wymogów ochrony środowiska.

Zgodnie natomiast z art. 124 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009, do celów przyznania pomocy w ramach systemu jednolitej płatności obszarowej kwalifikują się wszystkie działki rolne spełniające kryteria przewidziane w ust. 1 oraz działki rolne obsadzone zagajnikami o krótkiej rotacji (kod CN ex 0602 90 41), które były utrzymane w dobrej kulturze rolnej w dniu 30 czerwca 2003r. Jednak w przypadku Bułgarii i Rumunii kwalifikują się wszystkie działki rolne spełniające kryteria przewidziane w ust. 1, jak również działki rolne obsadzone zagajnikami o krótkiej rotacji (kod CN ex 0602 90 41). Z powyższej regulacji wynika, że dzień 30 czerwca 2003r. stanowi ten moment, na który oceniane jest utrzymywanie działek rolnych w dobrej kulturze rolnej.

W okolicznościach tej sprawy, badanie czy działka ewid. nr 52/3 była w rzeczywistości utrzymywana w dobrej kulturze rolnej, przeprowadzono w dniu [...] października 2003r. nie mniej jednak z uwagi na stwierdzony stan tej działki nie można przyjąć, że doszło do niewłaściwego zastosowania cyt. art. 124 ust. 2. Czas wykonania zdjęcia tj. okres 3 miesięcy i 19 dni od daty 30 czerwca 2003r. w żadnej mierze nie deprecjonował materiału dowodowego zebranego w sprawie. Uwidocznione zadrzewienie, jego gęstość i wielkość jednoznacznie wskazywały, że stan działki rolnej na 30 czerwca 2003r. nie różnił się zasadniczo od tego jaki był w dniu [...] października 2003r. Między tymi dwiema datami, był zbyt krótki odstęp czasu by roślinność porastająca ową działkę tak bardzo i tak intensywnie ją porosła.

Istotnym w sprawie jest również i to, że sam Skarżący w skardze złożonej do Sądu I instancji a następnie na rozprawie w dniu 30 maja 2005r. przyznał, że w 2003r. nie użytkował tego obszaru zatem nie był w stanie wskazać co przedstawiało zdjęcie przedmiotowej działki, jak również przed rokiem 2010 nie zgłaszał tego obszaru do dopłat.

5.7.Uwzględniając powyższe rozważania dotyczące bezzasadności zarzutów skargi kasacyjnej Naczelny Sąd Administracyjny oddalił ją na mocy art. 184 p.p.s.a.

5.8.O zwrocie kosztów postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 204 pkt 1 i art. 205§2 p.p.s.a. W skład tych kosztów wchodzi wynagrodzenie pełnomocnika organu które określono w oparciu o §14 ust. 2 pkt 2 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013r. poz. 490 ze zm.).



Powered by SoftProdukt