Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie : Przewodniczący: Sędzia NSA Marek Stojanowski (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Małgorzata Pocztarek Sędzia WSA del. Dorota Jadwiszczok Protokolant st. asystent sędziego Dorota Kozub-Marciniak po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 13 czerwca 2012 r. sygn. akt II SA/Sz 102/12 w sprawie ze skargi M. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] listopada 2011 r. nr [...] w przedmiocie świadczenia pielęgnacyjnego oddala skargę kasacyjną

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 13 czerwca 2012 r. sygn. akt II SA/Sz 102/12 oddalił skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia [...] listopada 2011 r. nr [...] utrzymującą w mocy decyzję Burmistrza Gminy [...] z dnia [...] sierpnia 2011 r. nr [...] o odmowie przyznania M. P. świadczenia pielęgnacyjnego.

Powyższy wyrok zapadł w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych.

Wnioskiem z dnia 15 lipca 2011 r. M. P. zwrócił się do Ośrodka Pomocy Społecznej w [...] o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad dziadkiem A. K.

Decyzją z dnia [...] sierpnia 2011 r. Burmistrz Gminy [...] odmówił M. P. przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad dziadkiem A. K., bowiem na podstawie art. 17 ust. 1a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.) jest on wyłączony z możliwości ubiegania się o to świadczenie. Organ wskazał, że są osoby spokrewnione z A. K. (córki), na których ciąży względem niego obowiązek alimentacyjny i które w pierwszej kolejności są uprawnione do starania się o świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki. Nadto organ I instancji zauważył, że wnioskodawca jest studentem I roku studiów stacjonarnych, a codzienne dojazdy na zajęcia na uczelni uniemożliwiają sprawowanie opieki nad osobą niepełnosprawną. Dodał również, że strona nie rezygnuje również z zatrudnienia, gdyż jako student nie jest osobą aktywną zawodowo ze względu na odbywane studia w systemie dziennym.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. – ponownie rozpoznając sprawę na skutek wniesionego odwołania przez M.P. – utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.

W uzasadnieniu Kolegium, przytaczając treść art. 17ust. 1 i ust. 1a ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz odpowiednich przepisów ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy (dalej także, jako: "K.r.o.") stwierdziło, że M.P. mógłby, zatem ubiegać się o przyznanie mu świadczenia pielęgnacyjnego, jednakże tylko i wyłącznie w okolicznościach wskazanych w art. 17 ust. 1 a ustawy. Z akt administracyjnych sprawy wynika, że A. K. ma dwie córki, które w pierwszej kolejności są obowiązane do sprawowania nad nim opieki. Przez niemożność sprawowania opieki, o której mowa w przepisie art. 17 ust. 1 a ustawy, należy rozumieć okoliczność o charakterze obiektywnym w postaci braku fizycznej możliwości sprawowania opieki spowodowanej stanem zdrowia. Chodzi tu o taką sytuację, gdy żadna z pozostających przy życiu osób powołanych w pierwszej kolejności do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego nie może z uwagi na stan zdrowia sprawować stałej opieki nad inną osobą. Sytuacja taka wystąpi wówczas, gdy krewny bliższy stopniem będzie osobą niepełnosprawną legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo osobą ciężko chorą przez długi okres czasu, niebędącą w stanie samodzielnie wykonać podstawowych czynności życiowych, tj. gdy sam będzie wymagał stałej opieki ze strony innej osoby. Taka sytuacja w niniejszej sprawie jednak nie zachodzi. Z oświadczeń córek A. K. wynika, bowiem, że niemożność sprawowania opieki nad ojcem jest skutkiem wyboru pracy zawodowej przez te osoby.

Zasadna, zdaniem Kolegium jest, zatem odmowa przyznania M. P. świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad dziadkiem, gdyż w oparciu o przepis art. 17 ust. 1a ustawy o świadczeniach rodzinnych jest on wyłączony z możliwości ubiegania się o to świadczenie.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie wniósł M.P.. Skarżący podniósł, że córki A. K. ze względu na pracę zawodową nie mogą opiekować się ojcem i z tego powodu świadczenie pielęgnacyjne jemu przysługuje jako osobie sprawującej faktyczną opiekę nad dziadkiem. Podał również, że jego matka R. P. jest jedynym żywicielem rodziny. M.P. podał również, że A. K. porusza się na wózku inwalidzkim, jest osobą niepełnosprawną w znacznym stopniu i wymaga opieki osób drugich, natomiast skarżący jako najbliższy członek rodziny wywiązuje się ze swych obowiązków moralnych i prawnych wobec ciężko chorego dziadka. Nie podejmuje żadnej pracy zarobkowej i jego zdaniem Państwo powinno wspierać takie osoby, a nie karać -odmawiając przyznania świadczenia pielęgnacyjnego.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. w odpowiedzi na skargę wniosło o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie oddalił skargę.

W uzasadnieniu Sąd wskazał, że z przepisów ustawy o świadczeniach rodzinnych wynika, że uprawnienia do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego wiążą się ściśle z obowiązkiem alimentacyjnym, który polega na dostarczaniu środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania i ciąży na krewnych w linii prostej oraz rodzeństwie. Zgodnie z art. 617 § 1 K.r.o. krewnymi w linii prostej są osoby, z których jedna pochodzi od drugiej, zaś stopień pokrewieństwa określa się według liczby urodzeń, wskutek których powstało pokrewieństwo (§ 2). Wśród krewnych w linii prostej rozróżnia się linię wstępną (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie, itd.) oraz linię zstępną (dzieci, wnuki, prawnuki, itd.). Zgodnie natomiast z art. 129 § 1 K.r.o., obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem. Kolejność obowiązku alimentacyjnego polega natomiast na tym, że obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero wtedy, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności albo, gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi.

Przepisy art. 17 ust. 1 art. 17 ust. 1a 1 powołanej ustawy, mając na uwadze regulacje prawne wynikające z K.r.o. jednoznacznie wskazują, że prawo do świadczenia pielęgnacyjnego przysługuje w pierwszej kolejności osobom najbliższym, tj. matce, ojcu, dzieciom, czyli osobom spokrewnionym w pierwszym stopniu. Natomiast dalszym krewnym świadczenie pielęgnacyjne przysługuje tylko w przypadku, gdy nie ma osób najbliższych (spokrewnionych w pierwszym stopniu), albo osoby te nie mogą wypełnić swojego obowiązku.

W tej sytuacji ustalenie podmiotów uprawnionych do wystąpienia z wnioskiem o świadczenie pielęgnacyjne wymaga wskazania osób zobowiązanych do alimentacji. W kontekście rozpatrywanej sprawy oznacza to, że w pierwszej kolejności do uzyskania wskazanego świadczenia uprawnione są córki A. K.: R. P. i E. S. Przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego skarżącemu, będącemu jego wnukiem mogło nastąpić wyłącznie w razie ustalenia, że żadna z córek A. K. nie jest w stanie sprawować stałej opieki nad ojcem. W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, że przesłanka ta dotyczy okoliczności uniemożliwiających w sposób obiektywny, a więc niezależny od woli osób spokrewnionych w pierwszym stopniu z osobą niepełnosprawną, sprawowanie przez te osoby opieki nad chorym krewnym. W tym zakresie prawidłowe jest stanowisko organów, że w świetle całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy nie można przyjąć, by córki A.K. nie były w stanie opiekować się niepełnosprawnym ojcem. Zdaniem Sądu, fakt, że córki A.K. pracują zawodowo, nie wyłącza - w rozumieniu art. 17 ust. 1a ustawy - możliwości sprawowania przez te osoby opieki nad niepełnosprawnym ojcem. Podstawową przesłanką przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, obok wykazania, że osoba bliska, co, do której istnieje obowiązek alimentacji, wymaga opieki, o jakiej mowa w art. 17 ust. 1 ustawy, jest, bowiem właśnie rezygnacja z zatrudnienia w celu sprawowania opieki nad tą osobą. Omawiane świadczenie służy częściowemu zrekompensowaniu strat finansowych, jakie ponoszą osoby opiekujące się chorymi członkami najbliższej rodziny, wskutek rezygnacji z aktywności zawodowej na rzecz sprawowania stałej opieki. Logicznie rozumując, fakt czynności zawodowej nie pozbawia osoby pracującej zdolności do sprawowania opieki nad chorym krewnym i nie zwalnia jej z ciążącego na niej względem niego obowiązku alimentacyjnego. A zatem dopóki R. P. i E. S. są w stanie opiekować się swoim ojcem, prawo do ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne z tytułu opieki nad A.K. nie przejdzie na skarżącego.

Sąd I instancji zauważył również, że skarżący jest osobą studiującą i pomimo złożonego oświadczenia, nie można dać wiary, że zajęcia na Uniwersytecie nie będą kolidować z opieką nad dziadkiem, który jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji. Zajęcia odbywają się w siedzibie uczelni, w S., natomiast [...] jest miejscowością oddaloną od miejsca studiów na tyle, że dojazdy na zajęcia do S. oraz powrót do miejsca pobytu dziadka wiążą się z uciążliwościami i to nie dla opiekuna, lecz dla podopiecznego. Sprawowanie opieki w sposób opisany przez skarżącego stwarza fikcję, której na gruncie prawa nie można zaakceptować, albowiem świadczenie otrzymywałaby osoba, która w istocie opieki nie wykonuje i nie może wykonywać w sposób adekwatny do obiektywnych potrzeb osoby niepełnosprawnej.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wywiódł M.P. wnosząc o jego uchylenie i przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Szczecinie do ponownego rozpoznania oraz o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 17 ust. 1 i ust. 1a poprzez ich błędną wykładnię.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej wyjaśniono, że kontrowersyjną jest wykładnia Sądu I instancji sprowadzająca się do uznania, że podmiot chcący zająć się opieką nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, musi zrezygnować z podstawowego źródła utrzymania swojej rodziny, na rzecz przejścia na zasiłek rodzinny, z którego będzie musiał utrzymać siebie i całą swoją najbliższą rodzinę za kwotę o wiele mniejszą, od tej którą otrzymuje obecnie. Skoro jedna osoba zabiega o polepszenie sytuacji materialnej swojej i swoich najbliższych, to nie może zmierzać jednocześnie z pobudek altruistycznych do zmiany na gorsze. Nikt przecież znajdujący się w podobnej sytuacji, nie zrezygnuje z zatrudnienia na rzecz zasiłku.

Skarżący kasacyjnie podniósł nadto, że ustawodawca wprowadzając treść art. 17 ust. 1a ustawy o świadczeniach rodzinnych, zdawał sobie sprawę, że w niektórych sytuacjach spowodowanych niezależnie od woli uprawnionych podmiotów, nie będą oni mogli "obiektywnie rzecz ujmują" sprawować opieki nad najbliższym członkiem rodziny z różnych przyczyn losowych. Miał jednak na względzie jedynie dobro uprawnionego, a więc tego, kto faktycznie będzie beneficjentem tak przyjętego rozwiązania, którym nie jest ten, kto będzie takie świadczenie otrzymywał, ale ten, kto będzie miał zapewnioną należytą opiekę ze strony członków swojej rodziny. Tym samym art. 17 ust 1a ustawy o świadczeniach rodzinnych umożliwia przyznanie innemu uprawnionemu niż wymieniony w ust. 1 uprawnienia do świadczenia pielęgnacyjnego w pełnym zakresie. Natomiast to, że skarżący jest osobą studiującą nie uniemożliwia mu należyte sprawowanie opieki nad dziadkiem A.K.. Studenci mogą, bowiem ubiegać się o przyznanie indywidualnej organizacji studiów, o co właśnie podjął starania skarżący.

Postanowieniem z dnia 28 maja 2013 r. sygn. akt I OSK 3041/12 Naczelny Sąd Administracyjny zawiesił postępowanie sądowe uznając, że rozstrzygnięcie, jakie zapadnie w sprawie o sygn. akt I OSK 1774/12 będzie miało wpływ na wynik sprawy. W przywołanej sprawie, Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 4 kwietnia 2013 r., przedstawił składowi siedmiu sędziów tego Sądu do rozstrzygnięcia budzące poważne wątpliwości zagadnienie prawne: "czy osobie, którą nie obciąża obowiązek alimentacyjny względem pełnoletniego członka rodziny, legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu znacznym i która nie podejmuje lub rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad tym niepełnosprawnym członkiem rodziny, przysługuje świadczenie pielęgnacyjne na podstawie przepisów art. 17 ust. 1 i ust. 1a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992 ze zm.)?"

Naczelny Sąd Administracyjny w dniu 25 listopada 2013 r. podjął uchwałę w sprawie o sygn. akt I OPS 5/13, w której wskazał, że "osobie, którą nie obciąża obowiązek alimentacyjny względem pełnoletniego członka rodziny, legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu znacznym i która nie podejmuje lub rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad tym niepełnosprawnym członkiem rodziny, nie przysługuje świadczenie pielęgnacyjne na podstawie art. 17 ust. 1 i ust. 1a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych".

Z uwagi na fakt podjęcia przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwały w sprawie o sygn. akt I OPS 5/13 Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 19 grudnia 2013 r. podjął zawieszone postępowanie sądowe.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw.

Zgodnie z art. 17 ust 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, w brzmieniu obowiązującym w dniu wydania zaskarżonej do sądu administracyjnego decyzji, świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:

1. matce albo ojcu,

2. innym osobom, na których, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59, z późn. zm.), ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności,

3. opiekunowi faktycznemu dziecka

- jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

W myśl z kolei art. 17 ust 1a tej ustawy, osobie innej niż spokrewniona w pierwszym stopniu, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, w przypadku gdy nie ma osoby spokrewnionej w pierwszym stopniu albo, gdy osoba ta nie jest w stanie sprawować opieki, o której mowa w ust. 1.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne wywodzi się z obowiązku alimentacyjnego, o którym mowa w art. 128 K.r.o., który sprowadza się do obowiązku dostarczania środków utrzymania (niekiedy także środków wychowania) i obciąża krewnych w linii prostej (zstępnych i wstępnych) oraz rodzeństwo. Kodeks rodzinny i opiekuńczy ustala przy tym kolejność zobowiązanych, w związku z czym obowiązek alimentacyjny zobowiązanego w dalszej kolejności powstaje dopiero, gdy nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności, albo, gdy osoba ta nie jest w stanie uczynić zadość swemu obowiązkowi, lub gdy uzyskanie od niej na czas potrzebnych uprawnionemu środków utrzymania jest niemożliwe lub połączone z nadmiernymi trudnościami (art. 132 K.r.o.).

Uregulowanie zawarte w art. 17 ust. 1a ustawy o świadczeniach rodzinnych i powyższa regulacja kodeksowa (art. 132 K.r.o.) posługują się tym samym zwrotem pojęciowym, odnoszącym się do osoby zobowiązanej w bliższej kolejności do udzielania pomocy potrzebującemu członkowi rodziny, to jest "gdy osoba ta nie jest w stanie". Obowiązek alimentacyjny może, bowiem polegać albo na świadczeniu określonych sum pieniężnych, albo na dostarczaniu w naturze określonej ilości produktów potrzebnych do życia, bądź też na osobistych staraniach. W sytuacji, gdy zobowiązany do alimentacji wybiera ten ostatni sposób wspomagania potrzebującej osoby mu bliskiej, polegający na rezygnacji z zatrudnienia po to, by osobistym staraniem wspierać tę osobę, z pomocą przychodzi mu Państwo. Osoba zobowiązana do alimentacji otrzymuje w zaistniałej sytuacji pomoc polegającą na przyznaniu jej tzw. świadczenia pielęgnacyjnego (art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych). Świadczenie to jest niejako surogatem wynagrodzenia za pracę. Jest to, bowiem określona przepisami kwota pieniężna, z którą wiąże się również opłacanie przez Państwo składek emerytalno-rentowych. Podkreślenia wymaga w tym miejscu, że pomoc świadczona w taki sposób przez Państwo jest przeznaczona jednak dla konkretnych przypadków to jest dla osób, które obciąża obowiązek alimentacyjny. Zaakcentować należy, że obowiązek ten powstaje z mocy prawa a nie z wyboru dokonanego w danej rodzinie przez jej członków. Uprawnienie do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego uzyska osoba "zobowiązana w dalszej kolejności" dopiero w sytuacji, gdy brak będzie osoby zobowiązanej w pierwszej kolejności do alimentacji, to jest, gdy takiej osoby nie będzie albo, gdy osoba taka nie będzie w stanie sprawować opieki nad potrzebującym. To nie rodzina, bowiem decyduje, komu spośród jej członków winno być przyznane świadczenie pielęgnacyjne a decyduje o tym przepis prawa. Z tego powodu zawarte w art.17 ust. 1a ustawy o świadczeniach rodzinnych uregulowanie prawne, musi być wykładane przy zastosowaniu przesłanek obiektywnych, do których nie należy sam fakt pozostawania w zatrudnieniu. Okoliczność ta jest, bowiem wynikiem dokonanego w sposób świadomy wyboru przez określoną osobę i nie zwalnia przy tym tej osoby z obowiązku alimentacyjnego względem uprawnionego. W takim przypadku obowiązek ten nie przybierze wprawdzie świadczenia pomocy w formie starań osobistych ale może polegać na np. opłaceniu osoby trzeciej, która tę opiekę zapewni. Może nią być również inny członek rodziny, który nie jest zobowiązany w danym momencie do alimentacji, choć mieści się w kręgu osób zobowiązanych do niej w dalszej kolejności.

W rozpoznawanej sprawie do uzyskania wskazanego świadczenia pielęgnacyjnego uprawnione są córki A.K., tj.: R. P. i E. S. Z oświadczeń córek A.K. wynika z kolei, że niemożność sprawowania opieki nad ojcem jest skutkiem wyboru pracy zawodowej przez te osoby. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego fakt pozostawania w zatrudnieniu pozostaje bez wpływu na istnienie obowiązku alimentacyjnego i możliwości sprawowania opieki (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 lipca 2012 r. sygn. akt I OSK 198/12). W tej sytuacji nie dochodzi, więc do nabycia obowiązku alimentacyjnego przez dalszego krewnego, tj. wnuczka M.P.. Skoro tak to w sprawie znajduje zastosowanie pogląd wyrażony w uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 listopada 2013 r. sygn. akt I OPS 5/13, w której Sąd wskazał, że "osobie, którą nie obciąża obowiązek alimentacyjny względem pełnoletniego członka rodziny, legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu znacznym i która nie podejmuje lub rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad tym niepełnosprawnym członkiem rodziny, nie przysługuje świadczenie pielęgnacyjne na podstawie art. 17 ust. 1 i ust. 1a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych".

W uzasadnieniu tej uchwały Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że w art. 17 ust. 1 i ust. 1a ustawy o świadczeniach rodzinnych został zawarty ściśle określony katalog osób uprawnionych do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego, zakreślony m.in. przesłanką pozostawania osobą, na której ciąży obowiązek alimentacyjny względem osoby będącej pod jej opieką. Nie sam fakt opieki nad osobą niepełnosprawną, czy też rezygnacja dla jej sprawowania z zatrudnienia, lecz szczególna więź prawna pomiędzy osobą opiekuna a osobą niepełnosprawną wyróżnia grupę uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego. Sąd podkreślił, że cechą relewantną podmiotów potencjalnie uprawnionych do tego świadczenia jest rezygnacja z zatrudnienia dla wywiązania się z szeroko rozumianego obowiązku alimentacyjnego. Celem tych regulacji jest, bowiem, to by osoba zmuszona do rezygnacji z zatrudnienia w wykonaniu ciążącego na niej obowiązku alimentacyjnego sama nie popadła w niedostatek, tracąc źródło utrzymania. Nie jest natomiast intencją ustawodawcy wspieranie wszystkich osób, które dobrowolnie podejmują się opieki nad niepełnosprawnym członkiem szeroko rozumianej rodziny.

Naczelny Sąd Administracyjny w obecnym składzie w pełni podziela wyrażone w ww. uchwale stanowisko. Tym samym należało uznać, że w świetle art. 17 ust 1 i ust. 1a ustawy o świadczeniach rodzinnych, brak obowiązku alimentacyjnego po stronie osoby ubiegającej się o świadczenie pielęgnacyjne na podstawie powołanych przepisów, stanowi negatywną przesłankę do przyznania takiego świadczenia. Ustalony w sprawie stan faktyczny nie jest sporny. M.P. w stosunku do A.K. nie jest osobą, na której ciąży obecnie obowiązek alimentacyjny, a zatem nie może uzyskać świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad niepełnosprawnym dziadkiem.

W tych okolicznościach Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej jako: "P.p.s.a."), skargę kasacyjną jako pozbawioną usprawiedliwionych podstaw, oddalił. Jednocześnie Naczelny Sąd Administracyjny nie orzekł w wyroku o przyznaniu pełnomocnikowi skarżącego wynagrodzenia na zasadzie prawa pomocy, gdyż przepisy art. 209 i 210 P.p.s.a. mają zastosowanie tylko do kosztów postępowania między stronami. Wynagrodzenie dla pełnomocnika ustanowionego z urzędu za wykonana pomoc prawną należne od Skarbu Państwa (art. 250 P.p.s.a.) przyznawane jest przez wojewódzki sąd administracyjnym w postępowaniu określonym w art. 258-261 P.p.s.a. Stosownie do § 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013, poz. 490), pełnomocnik skarżącego winien złożyć Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Szczecinie wniosek wraz z oświadczeniem, o jakim mowa w tym przepisie.