Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Ewa Krawczyk, Sędziowie Sędzia WSA Piotr Broda (spr.),, Sędzia WSA Maria Taniewska-Banacka, Protokolant Izabela Maj-Dziubańska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 kwietnia 2014 r. sprawy ze skargi T.K. (K.) na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Burmistrza Gminy i Miasta C. w przedmiocie zmiany stosunków wodnych na gruncie 1) stwierdza, że postępowanie było prowadzone w sposób przewlekły przy czym nie miało to miejsca z rażącym naruszeniem prawa; 2) umarza postępowanie w części dotyczącej zobowiązania organu do wydania aktu administracyjnego; 3) zasądza od Gminy C. na rzecz skarżącego kwotę 357 (trzysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Wnioskiem z dnia [...] r. pełnomocnik T. K. wystąpił do Burmistrza Gminy i Miasta C. o wszczęcie postępowania w sprawie przywrócenia stosunków wodnych na działce nr [...] oraz nr [...] obręb K., Gmina i Miasto C.. W dniu [...] r. Burmistrz Gminy i Miasta C. wezwał T. K. do stawienia się osobiście lub przez pełnomocnika w siedzibie organu, w dniu [...] r., celem złożenia wyjaśnień w tej sprawie. W dniu [...] r. sporządzono protokół służbowy ze złożonych przez strony (W.K.-H. i T. K.) wyjaśnień na okoliczność zmiany stanu wody na powyższych gruntach. Następnie organ zlecił biegłemu wykonanie oględzin i wydanie opinii w przedmiotowej sprawie. Pismem z dnia [...] r. biegły poinformował organ o konieczności dłuższej obserwacji terenu, w okresach bezdeszczowych, jaki i deszczowo-śniegowych oraz konieczności przeprowadzenia pomiarów geodezyjnych i badań geotechnicznych. Wskazał przy tym, że opinia zostanie opracowana do [...] r.

Pismem z dnia [...] r. pełnomocnik T. K. wystąpił, w oparciu o treść art. 37 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego – Dz.U. z 2012 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm., dalej zwanej k.p.a.) do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K., z zażaleniem na niezałatwienie sprawy w terminie. Pismem z dnia [...] r. organ wyższej instancji zwrócił się do Burmistrza o zajęcie stanowiska i nadesłanie akt sprawy.

Pismem z dnia [...] r. Burmistrz Gminy i Miasta C. poinformował T. K., że sprawa wymaga dłuższego czasookresu obserwacji terenu, wobec tego opinia uprawnionego melioranta wydana zostanie do dnia [...] r. Następnie, przy piśmie z dnia [...] r. organ przesłał akta sprawy do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K..

Pismem z dnia [...] r. pełnomocnik T. K. wystąpił z kolejnym zażaleniem w trybie art. 37 § 1 k.p.a.

Pismem z dnia [...] r. organ I instancji poinformował pełnomocnika skarżącego o oględzinach terenu w dniu [...] r. (błędnie wskazano dzień [...] r.). Następnie przy piśmie z dnia [...] r. przesłał do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. powyższe zażalenie strony.

Pismem z dnia [...] r. pełnomocnik T. K. poinformował organ, że w wyznaczonym dniu biegły nie stawił się na oględziny, bez podania przyczyny zaniechania w tym zakresie.

W dniu [...] r. Burmistrz Gminy i Miasta C. wydał postanowienie o dopuszczeniu dowodu z opinii uprawnionego melioranta, zaś następnego dnia zwrócił się do tego biegłego o pisemne wyjaśnienie przyczyn niewykonania oględzin w wyznaczonym terminie.

Postanowieniem z dnia [...] r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. uznało zażalenie pełnomocnika T. K. za zasadne i wyznaczyło Burmistrzowi Gminy i Miasta C. dodatkowy termin załatwienia sprawy do dnia [...] r., zarządzając wyjaśnienie przyczyny i ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie. Jednocześnie stwierdziło, że niezałatwienie sprawy w terminie nie miało miejsca z rażącym naruszeniem prawa, gdyż organ nie pozostawał całkiem bezczynny.

Postanowieniem z dnia [...] r. organ I instancji zawiadomił strony o przedłużeniu terminu załatwienia sprawy do dnia [...] r. ze względu na konieczność uzyskania opinii biegłego melioranta. Pismem z dnia [...] r. odniósł się zaś do uwag zgłoszonych przez skarżącego po zapoznaniu się z aktami sprawy. Wyjaśnił przy tym przyczyny dotychczasowej zwłoki.

Pismem z dnia [...] r. organ wezwał T. K. do zapoznania się w dniu [...] r. z opinią biegłego (opracowaną w lipcu 2013 r.). W dniu [...] r. T. K. zwrócił się o ponowne wyznaczenie terminu do dokonania powyższej czynności, z uwagi na nieobecność jego pełnomocnika. Jednocześnie złożył wniosek o wydanie kserokopii tej opinii. Następnego dnia T. K. zapoznał się z aktami sprawy i złożył pisemne zastrzeżenia do treści opinii. Pismem z dnia [...] r. zastrzeżenia do opinii zgłosił jego pełnomocnik. W tej dacie pełnomocnik wystąpił także z kolejnym zażaleniem do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. na niezałatwienie sprawy w terminie.

Przy piśmie z dnia [...] r. organ przesłał T. K. kserokopię opinii. Tego samego dnia organ wystąpił do biegłego o pisemne ustosunkowanie się do zgłoszonych przez stronę uwag, wyznaczając w tym celu biegłemu termin do dnia [...].

Dnia [...] r. Kolegium zwróciło się do Burmistrza Gminy i Miasta C. o złożenie w sprawie wyjaśnień w związku z zażaleniem na niezałatwienie sprawy w terminie.

Pismem z dnia [...] r. organ wystąpił do biegłego z prośbą o zachowanie terminu wyznaczonego do udzielenia odpowiedzi na uwagi zgłoszone do opinii. Następnego dnia wydał postanowienie o przedłużeniu terminu załatwienia sprawy do dnia [...] r., ze względu na konieczność sporządzenia opinii uzupełniającej przez biegłego. W dniu [...] r. biegły przesłał opinię uzupełniającą, proponując spotkanie w terenie w celu jednoznacznego wyjaśnienia swojego stanowiska. W odpowiedzi, pełnomocnik pismem z dnia [...] r. wniósł o wyznaczenie terminu tego spotkania po [...] r.

Postanowieniem z dnia [...] r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. uznało kolejne zażalenie pełnomocnika T. K. za zasadne, wyznaczając termin załatwienia sprawy do dnia [...] r. Jednocześnie Kolegium zarządziło ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie i podjęcia środków zapobiegających naruszaniu terminów załatwienia spraw w przyszłości. Stwierdziło także, iż nie załatwienie sprawy w terminie nie miało miejsca z rażącym naruszeniem prawa.

W dniach [...] r. przeprowadzono w terenie oględziny z udziałem pracowników organu.

W dalszej kolejności, pismem z dnia [...] r. pełnomocnik T. K. wystąpił do biegłego o zmianę terminu spotkania w terenie, proponowanego na dzień [...] r. Pismem z dnia [...] r. biegły zaproponował nowy termin spotkania na dzień [...] r. W tej ostatniej dacie miało miejsce spotkanie w terenie. Nadto, pełnomocnik T. K. przekazał biegłemu pisma swojego mocodawcy wraz z dokumentacją zdjęciową, celem zapoznania biegłego z ich treścią. Pismem z dnia [...] r. biegły udzielił wyjaśnień w sprawie.

Postanowieniem z dnia [...] r. Burmistrz Gminy i Miasta C. zawiadomił strony o przedłużeniu terminu załatwienia sprawy do dnia [...] r., jednocześnie wskazał na możliwość zapoznania się z aktami sprawy.

Pismem z dnia [...] r. pełnomocnik T. K. wystąpił do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ze skargą na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Burmistrz Gminy i Miasta C. w powyższej sprawie. Pełnomocnik wniósł o:

- zobowiązanie organu do wydania odpowiedniego aktu administracyjnego w terminie 14 dni od daty zwrotu akt organowi;

- stwierdzenie, że przewlekłe prowadzenie postępowania miało miejscem z rażącym naruszeniem prawa i wymierzenie organowi kary grzywny;

- zobowiązanie organu do ukarania dyscyplinarnego pracownika winnego niezałatwienia sprawy w terminie;

- zasądzenie kosztów postępowania sądowego.

W uzasadnieniu skargi, opisując stan faktyczny sprawy, pełnomocnik skarżącego zwrócił uwagę, że do dnia złożenia skargi sprawa nie została rozstrzygnięta, przez co organ naruszył art. 35 § 3 k.p.a., a także art. 8 i art. 12 § 1 k.p.a.

W odpowiedzi na skargę Burmistrz Gminy i Miasta C. wniósł o jej oddalenie i wskazując na przebieg postępowania administracyjnego, podkreślił, że skarżący wnosił uwagi oraz zastrzeżenia do każdej czynności podejmowanej przez ten organ, co wymagało dodatkowych działań ze strony organu, zatem istotnie wpłynęło na wydłużenie terminu zakończenia postępowania w sprawie. Nadto, organ poinformował, że w dniu [...] r. wydał decyzję

Nr 2/13, którą odmówił wydania decyzji zobowiązującej do przywrócenia stanu poprzedniego lub wykonania urządzeń zapobiegających szkodom w sprawie zmiany stosunków wodnych wpływających szkodliwie na nieruchomości sąsiednie obejmującej działkę nr [...] oraz nr [...] w K..

Na rozprawie w dniu 2 kwietnia 2014 r. pełnomocnik skarżącego podtrzymał skargę, wycofując żądanie zobowiązania organu do wydania decyzji, z uwagi na powyższą decyzję z dnia [...] r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269, z późn. zm.) wojewódzki sąd administracyjny sprawuje kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Z mocy przepisu art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm., dalej: p.p.s.a.) kontrola ta obejmuje również bezczynność organów oraz przewlekłość w prowadzeniu spraw. Stosownie do treści art. 149 § 1 p.p.s.a., sąd uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4a, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa. Ponadto, na zasadzie art. 149 § 2 p.p.s.a., w razie uwzględnienia skargi, sąd może orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny.

Przypomnienia wymaga, że przedmiot postępowania sądowego w niniejszej sprawie stanowiła skarga na przewlekłe prowadzenie postępowania przez Burmistrza Miasta i Gminy C. w przedmiocie przywrócenia stosunków wodnych w gruncie.

W pierwszej kolejności należy ocenić dopuszczalność skargi, w związku z czym zaznaczyć trzeba, że w świetle art. 52 § 1 i 2 p.p.s.a. skarga na przewlekłe prowadzenie postępowania, może być wniesiona po uprzednim wyczerpaniu środków zaskarżenia przewidzianych w art. 37 § 1 k.p.a. W odniesieniu do przedmiotowego postępowania prowadzonego przez Burmistrza Miasta i Gminy C. jako organu I instancji, zażalenie służy do organu wyższego stopnia którym jest Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K.. Do skargi na przewlekłe prowadzenie sprawy nie mają natomiast zastosowania terminy z art. 53 § 1 i § 2 p.p.s.a., stąd skuteczne jej wniesienie może nastąpić do chwili ustania stanu zwłoki organu.

Jak wynika z przedłożonych akt administracyjnych, skarżący pismami z dnia [...] r. oraz [...]. wniósł pierwsze zażalenie na przewlekłe prowadzanie postępowania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K., które postanowieniem z dnia [...] r. uznało zażalenie za zasadne. Następnie skarżący pismem z dnia [...]. wniósł kolejne zażalenie na niezałatiwenie sprawy w terminie, które postanowieniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...]. ponownie uznane zostało za zasadne. Zatem należało przyjąć, że skarżący wyczerpał w tym zakresie środki zaskarżenia, w związku z czym skargę na przewlekłe prowadzenie postępowania uznać należało za dopuszczalną.

Przystępując do kwestii merytorycznych, wskazać należy na wstępie, że zgodnie z ustanowioną w art. 12 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267, dalej: "k.p.a."), zasadą szybkości postępowania organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia (§ 1). Sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwione bezzwłocznie (§ 2). Z kolei zgodnie z art. 35 k.p.a., sprawy winny być załatwiane bez zbędnej zwłoki (§ 1), a niezwłocznie winny być załatwione sprawy, które mogą być rozpatrzone w oparciu o dowody, którymi dysponuje organ, bądź takie które są mu znane (§ 2). Załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno zaś nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu dwóch miesięcy, od dnia wszczęcia postępowania, zaś w postępowaniu odwoławczym - w ciągu miesiąca od dnia otrzymania odwołania (art. 35 § 3 k.p.a.). Do terminów określonych wyżej nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organów ( § 5). Natomiast stosownie do art. 36 § 1 k.p.a., o każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie określonym w art. 35 k.p.a. lub w przepisach szczególnych organ administracji publicznej jest obowiązany zawiadomić strony, podając przyczyny zwłoki i wskazując nowy termin załatwienia sprawy. Ten sam obowiązek ciąży na organie administracji publicznej również w przypadku zwłoki w załatwieniu sprawy z przyczyn niezależnych od organu (art. 36 § 2 k.p.a.).

Na tle przytoczonych przepisów zauważyć należy, że jest w nich mowa o "załatwieniu sprawy", co oznacza zastosowanie normy prawa materialnego do danego stanu faktycznego (por. B. Adamiak (w:) B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Wyd. C.H.BECK, Warszawa 2012, s. 79). Pojęcia "załatwienie" i "niezałatwienie sprawy" należy rozpatrywać w związku z art. 104 k.p.a., z którego wynika, że organ załatwia sprawę przez wydanie decyzji, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej. Załatwienie sprawy polega zatem na osiągnięciu końcowego celu postępowania, poprzez wydanie rozstrzygnięcia kończącego postępowanie w danej instancji.

W tych okolicznościach instytucja skargi na przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ, przewidziana w powołanym na wstępie przepisie art. 149 p.p.s.a., ma na celu ochronę praw strony poprzez doprowadzenie do wydania rozstrzygnięcia w sprawie, ale przede wszystkim stanowi podstawę do dokonania przez sąd oceny prowadzonego lub przeprowadzonego postępowania pod względem sprawności, a więc tego czy nie doszło w nim do nieuzasadnionego przedłużania terminu załatwienia sprawy. Należy mieć na względzie, że w wyniku nowelizacji dokonanej na mocy art. 2 pkt 7 ustawy z dnia 3 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz o ustawy o zmianie ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2011 r. Nr 6, poz. 18), w przepisie art. 149 p.p.s.a. mowa jest zarówno o bezczynności, jak i o przewlekłym prowadzeniu postępowania przez organ. Na tle wykładni tego przepisu w orzecznictwie i doktrynie ukształtowany został pogląd, że stan "bezczynności" organu ma miejsce wówczas, gdy dochodzi do przekroczenia terminu załatwienia sprawy. Natomiast "przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ" zachodzi w przypadku, gdy organ podejmuje skuteczne działania na podstawie przepisów k.p.a., dzięki którym nie wydaje rozstrzygnięcia w terminie przewidzianym w art. 35 § 1 k.p.a. Przewlekłość ma zatem miejsce, gdy organ prowadzi postępowanie w sposób nieefektywny, poprzez wykonywanie czynności w dużym odstępie czasu, lub czynności pozornych, zbędnych, powodujących, że formalnie nie jest bezczynny (por. wyrok NSA z 5 lipca 2012 r., I OSK 1031/12, LEX nr 1228235 oraz J. Drachal (w:) Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz. Pod redakcją R. Hausera i M. Wierzbowskiego, Wyd. C.H.BECK, Warszawa 2011, s. 70).

Dla stwierdzenia przewlekłości postępowania nie ma przy tym znaczenia fakt z jakich powodów dany akt administracyjny nie został podjęty, a w szczególności, czy przewlekłość ta została spowodowana zawinioną lub też niezawinioną opieszałością organu w jego podjęciu. Okoliczności jakie spowodowały zwłokę organu oraz jego działania w toku rozpoznawania sprawy (jak też zaniechania) oraz stopień przekroczenia terminów mają natomiast znaczenie przy ocenie Sądu, czy stwierdzona przewlekłość miała charakter kwalifikowany, tj. czy była ona rażąca, w rozumieniu art. 149 § 1 zdanie drugie p.p.s.a., czy też nie.

W niniejszej sprawie, po wpłynięciu w dniu [...]. wniosku skarżącego T. K. o wszczęcie postępowania w przedmiocie przywrócenia stosunków wodnych w gruncie, po stronie organu powstał obowiązek, wynikający z art. 104 § 1 k.p.a., załatwienia w drodze decyzji, bez zbędnej zwłoki, sprawy administracyjnej w terminie określonym w art. 35 § 1 i 3 k.p.a.

W oparciu o powyższe Sąd stwierdził, że organ administracji publicznej zmierza do załatwienia sprawy, jeżeli prowadzi postępowanie w zgodzie ze standardami wskazanymi w powołanych wyżej przepisach. Jeżeli tak nie jest, to występuje przypadek niezałatwienia sprawy w terminie, a więc przewlekłego prowadzenia postępowania przez organ.

Taka sytuacja wystąpiła w przedmiotowej sprawie. Burmistrz Miasta i Gminy C. rozpoznając wniosek z dnia [...]. przekroczył terminy zakreślone w wyżej wskazanych przepisach, bowiem jak wynika z akt administracyjnych, od dnia złożenia wniosku do dnia [...]. kiedy wydał w sprawie decyzję upłynęło 18 miesięcy. Nadto pomimo niezałatwienia sprawy w terminie określonym w art.35 k.p.a. nie zawiadomił o tym fakcie strony, nie podał jakie były przyczyny zwłoki oraz nie wskazał nowego terminu do załatwienia tej sprawy zgodnie z art.36 k.p.a. Takie zawiadomienie zostało skierowane do strony dopiero [...]. i było spowodowane zapewne wniesionym przez stronę zażaleniem na niezałatwienie sprawy w terminie ( z dnia [...].). Nadto po przyjęciu wyjaśnień od stron ([...].) dopiero po upływie kolejnego miesiąca zlecił wykonanie oględzin i wydanie opinii biegłemu ([...] r.).

Zatem, mimo upływu ponad 18 miesięcy, organ nie wykonał obowiązku niezwłocznego załatwienia sprawy. W toku tego postępowania organ przesłuchał skarżącego oraz świadków, zlecił wykonanie oględzin i opinii biegłemu, odniósł się do wszystkich uwag zgłaszanych przez skarżącego oraz jego pełnomocnika, zapoznał strony z treścią opinii oraz zlecił biegłemu ustosunkowanie się do zastrzeżeń zgłoszonych przez strony w formie opinii uzupełniającej. Sąd dostrzega, że od momentu uzyskania opinii dalsze czynności dokonywane były w krótkich odstępach czasu, a niezakończenie postępowania było spowodowane między innymi aktywnością procesową skarżącego oraz jego pełnomocnika. To jednak w okresach wskazanych wyżej organ naruszył podstawowe zasady postępowania administracyjnego, zawarte w art. 12 k.p.a. Co więcej, nie można zaaprobować sytuacji, w której zasadą działania organu stanie się praktyka polegająca na nierozpatrywaniu spraw w podstawowym terminie przewidzianym w art. 35 § 3 k.p.a., tj. w ciągu miesiąca od dnia wpływu odwołania, przetrzymywania spraw bez nadawania im dalszego biegu, a także nie informowania strony o przyczynach zwłoki. Rzeczą organu jest taka organizacja pracy, aby sprawy były rozpoznawane w terminach prawem przewidzianych, a o niemożliwości dochowania terminu strony winny być zawiadamiane jak najszybciej, zaś korzystanie z instytucji przedłużenia terminu miało miejsce wyjątkowo, zgodnie z intencją ustawodawcy.

W tym stanie rzeczy zarzut przewlekłości organu przy rozpoznawaniu powyższego wniosku uznać należało za w pełni uzasadniony. Jednocześnie z uwagi na wydanie w dniu [...]. decyzji przez organ I instancji, rozpoznanie wniosku o zobowiązanie organu do wydania w określonym terminie decyzji stało się bezprzedmiotowe co skutkować musiało umorzeniem postępowania w tym zakresie. Jednocześnie wskazać należy, że wydanie rozstrzygnięcia przez organ nie zwalnia sądu z obowiązku dokonania oceny sprawności postępowania tegoż organu na dzień wniesienia skargi o zbadanie przewlekłości postępowania.

W ocenie Sądu nie ma natomiast wystarczająco usprawiedliwionych podstaw do stwierdzenia, że przewlekłość ta miała charakter rażący.

Wskazać w tym miejscu należy, że stwierdzenie przez sąd rażącego naruszenia prawa jest na podstawie art. 149 § 1 zd. 2 p.p.s.a. fakultatywne w zakresie, w jakim sąd wypowiada się co do występowania tej szczególnej postaci naruszenia prawa lub "zwykłego" naruszenia prawa. Rażące naruszenie prawa jest postacią kwalifikowaną naruszenia prawa i jako takie powinno być interpretowane ściśle. Sąd stwierdza zatem rażące naruszenie prawa, gdy wystąpią szczególne okoliczności uzasadniające przyjęcie takiego stanowiska. Zgodnie ze słownikowym znaczeniem tego sformułowania, za działanie "rażące" należałoby uznać działanie bezspornie ponad miarę, niewątpliwe, wyraźne oraz oczywiste. Nie każde więc naruszenie prawa wskutek prowadzenia postępowania w sposób przewlekły będzie naruszeniem rażącym. Ocena, czy mamy do czynienia z naruszeniem rażącym, powinna być przy tym dokonywana w powiązaniu z okolicznościami danej sprawy, rozpatrywanej indywidualnie, wyznaczonej przez wiele elementów zmiennych. Nie jest bowiem możliwe przesądzenie z góry o tym, że dana kategoria naruszeń przybiera postać kwalifikowaną. Okoliczności rozpatrywanej przez sąd sprawy nie prowadzą natomiast do tak jednoznacznych wniosków, jak przedstawiono je w skardze.

Należy zaznaczyć, że każda przewlekłość postępowania jest naruszeniem prawa. Nie można jednak przyjąć, za wnoszącym skargę, że każde postępowanie prowadzone z naruszeniem terminów określonych w art. 35 § 3 k.p.a. jest przewlekłością, w której mamy do czynienia z rażącym naruszeniem prawa. Pozbawiałoby to wtedy przepis art. 149 p.p.s.a. jego sensu, gdyż sąd nie byłby wtedy uprawniony do oceny charakteru naruszenia prawa. Rażące naruszenie prawa musi posiadać pewne dodatkowe cechy w stosunku do tego stanu, który może być podstawą stwierdzenia przewlekłości. Stan przewlekłości postępowania jest faktem i dla jego stwierdzenia nie ma znaczenia przeświadczenie organu o jego prawidłowym prowadzeniu. Przeświadczenie to ma natomiast znaczenie dla oceny charakteru naruszenia prawa. W tej sytuacji samo stwierdzenie przewlekłości nie powoduje automatycznie stwierdzenia rażącego naruszenia prawa w tym postępowaniu.

Każde przewlekłe prowadzenie postępowania godzi w przepisy prawa, lecz w rozpatrywanej sprawie charakter działań organu nie ma przymiotu rażącego naruszenia prawa. Długość trwania przewlekłości postępowania nie jest prymarną przesłanką przemawiająca za uznaniem, że rażąco narusza ono prawo, niemniej jednak ma ono pewne znaczenie w sprawie ( por. postanowienie NSA z dnia 27 marzec 2013r., sygn. akt II OSK 468/13, LEX nr 1299457).

Przy ocenie stanu zwłoki organu w załatwieniu konkretnej sprawy administracyjnej nie można również abstrahować od charakteru sprawy, w której organ jest w przewlekłości. Postępowania w przedmiocie przywrócenia stosunków wodnych w gruncie prowadzone w trybie art. 29 ustawy z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne ( tekst jedn. Dz. U. z 2012r., poz.145 z późn. zm.) są postępowaniami niewątpliwie skomplikowanymi, wymagającymi wiedzy fachowej i precyzyjnych ustaleń w zakresie dotyczącym istniejących pierwotnie stosunków wodnych w danym gruncie oraz oceny zmian dokonanych w terenie i ich wpływu na sygnalizowane przez strony skutki tych zmian. Nie bez znaczenia jest również fakt, że w tego typu sprawie konieczne jest przeprowadzenie oględzin w terenie przy określonych warunkach atmosferycznych, czy też porze roku. Dokonując oceny prowadzonego przez organ postępowania Sąd miał również na uwadze, że niewątpliwie na długotrwałość postępowania, a w konsekwencji uchybienie terminom procesowym w zakresie wszczęcia postępowania i załatwienia sprawy, miała wpływ konieczność przesłuchania skarżącego celem uściślenia zawartych we wniosku o wszczęcie postępowania kwestii oraz świadków. Podobny wpływ na długotrwałość postępowania miała również aktywność procesowa skarżącego oraz jego pełnomocnika, którzy najpierw w dniu [...]. wnieśli o zmianę terminu do zaznajomienia się z treścią opinii, następnie pismem z dnia [...]. wnieśli o zmianę wyznaczonego terminu oględzin. Niezależnie od tego organ dwukrotnie zobligowany był do przekazania całości akt do organu odwoławczego celem rozpoznania wniesionych zażaleń na niezałatwienie sprawy w terminie.

Zatem mając na względzie powyższe oraz wspomniany skomplikowany charakter sprawy, w załatwieniu której organ pozostawał w zwłoce, nie można uznać, że zwłoka ta przybrała postać rażącą, w rozumieniu art. 149 § 1 p.p.s.a.

Sąd nie wymierzył organowi grzywny uznając, że w świetle stwierdzonej przewlekłości postępowania bez rażącego naruszenia prawa, brak było podstaw do jej wymierzenia.

Odnosząc się do wniosku skargi o zobowiązanie Burmistrza Gminy i Miasta C. do ukarania dyscyplinarnego pracownika winnego niezałatwienia sprawy w terminie, stwierdzić należ, że sąd nie ma ustawowych kompetencji do zobowiązania organu w tym zakresie. Uprawnienia sądu względem organu pozostającego w przewlekłości uregulowane zostały w treści art. 149 p.p.s.a. i zawierają zamknięty katalog.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 149 § 1 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji wyroku. O zwrocie kosztów postępowania postanowiono na podstawie art. 200 p.p.s.a. oraz §18 ust.1 pkt 1 lit.c Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. z 2013r., poz.461)