Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Dorota Pędziwilk-Moskal, Sędziowie Sędzia WSA Dorota Chobian, Sędzia WSA Sylwester Miziołek (spr.), Protokolant Starszy sekretarz sądowy Urszula Opara, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 21 czerwca 2012r. sprawy ze skargi T.D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] znak: [...] w przedmiocie dodatku mieszkaniowego I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji; II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do chwili uprawomocnienia się wyroku; III. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Kielcach na rzecz T.D. 10 (dziesięć) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Decyzją z dnia [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy decyzję z dnia [...], wydaną z upoważnienia Burmistrza Miasta B. przez Dyrektora Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w B. w przedmiocie przyznania dodatku mieszkaniowego.

Rozstrzygnięcie organu odwoławczego zapadło w następującym stanie faktycznym i prawnym:

W dniu 16.12.2011r. T. D. złożyła w siedzibie Miejsko – Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w B. wniosek o przyznanie dodatku mieszkaniowego.

Decyzją z dnia [...] organ I instancji przyznał T. D. dodatek mieszkaniowy na okres sześciu miesięcy, tj. od dnia 1.01.2012r. do dnia 30.06.2012r., w wysokości 284,96 zł miesięcznie, w tym ryczałt na zakup opału 15,59 zł – na podstawie art. 2 ust. 1, art. 3, art. 6 ust. 10, art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 21.06.2001r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 2001r. nr 7, poz. 734 ze zm.), zwanej dalej ustawą. W uzasadnieniu przedstawiono szczegółowe dane, w oparciu o jakie wyliczono przyznane świadczenie, wskazując w pkt 4, że udokumentowane wydatki nie mogą przekraczać wydatków liczonych wg art. 6 ust. 6 ustawy, a do dalszych obliczeń będą brane wydatki liczone wg art. 6 ust. 6 ustawy, to jest 452,19 zł.

W odwołaniu od decyzji z dnia [...] T. D., wskazując na błędne ustalenie stanu faktycznego sprawy, zakwestionowała przyjętą przez organ I instancji w pkt 4 wysokość wydatków na mieszkanie za ostatni miesiąc.

Organ I instancji, przekazując odwołanie organowi wyższego stopnia, wskazał w piśmie z dnia 1[...], że w niniejszej sprawie – na podstawie art. 6 ust. 6 ustawy – pomniejszono wysokość wydatków do wyliczenia dodatku mieszkaniowego dla osób zamieszkujących w lokalach mieszkalnych niewchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy do wysokości czynszu, jaki obowiązuje w zasobach mieszkaniowych gminy, stosownie do zarządzenia nr [...] z dnia 18.08.2004 r Burmistrza Miasta i Gminy B., uwzględniając przy tym dane o budynku mieszkalnym, w którym znajduje się lokal mieszkalny wnioskodawczyni.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze , utrzymując w mocy zakwestionowane rozstrzygnięcie, podzieliło w całości ustalenia faktyczne i rozważania prawne organu I instancji. W uzasadnieniu wskazano, że T. D. prowadzi gospodarstwo domowe wraz ze swoją córką - M. D., mieszkając w lokalu o powierzchni 47m2, na podstawie umowy najmu lokalu z dnia 30.11.2011r., zawartej ze Spółdzielnią Mieszkaniową w B.. Łączny dochód rodziny za trzy miesiące poprzedzające wniosek, tj. wrzesień październik i listopad 2011r. wyniósł 3.007,54 zł. Miesięczny dochód rodziny wyniósł zatem 1.002,51 zł, zaś na jednego członka tej rodziny - 501,26 zł. W rezultacie w niniejszej sprawie nie została przekroczona norma dochodu wynosząca 910,23 zł, tj. 125 % kwoty najniższej emerytury. Ponadto zarządca budynku w treści wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego potwierdził, że wydatki na mieszkanie za ostatni miesiąc wyniosły ogółem 571,66 zł, w tym eksploatacja i fundusz remontowy, centralne ogrzewanie, odbiór nieczystości stałych, opłata za zimną wodę. Na podstawie danych zarządcy przedstawionych we wniosku organ I instancji przyjął do wyliczenia dodatku mieszkaniowego wydatki składające się na czynsz w niższej kwocie tj. 452,19 zł.

Odnosząc się do zarzutu odwołania, Kolegium, przytoczyło art. 6 ust. 6 pkt 2 ustawy, wskazując jednocześnie, że wynajmowany przez stronę lokal mieszkalny nie wchodzi w skład mieszkaniowego zasobu gminy. W rezultacie organ I instancji zasadnie przyjął do wyliczeń dodatku mieszkaniowego czynsz w niższej kwocie – zgodnie ze stawką obowiązującą w lokalach mieszkalnych wchodzących do mieszkaniowego zasobu gminy i lokali socjalnych. Jak wynika bowiem z zarządzenia nr [...] Burmistrza Miasta i Gminy B. z dnia [...] w sprawie ustalenia stawki czynszu za 1 m2 powierzchni użytkowej lokali wchodzących w skład zasobu gminy czynsz te wynosi 2,03 zł za 1 m2 i podlega powiększeniu w przypadku lokali w budynkach w zabudowie wolnostojącej (o 10%), lokali mieszkalnych wyposażonych w instalację gazową zasilane gazem przewodowym (o 10%) oraz lokali mieszkalnych wyposażonych w instalację centralnego ogrzewania (o 10%). W ten sposób organ I instancji prawidłowo ustalił, że łączna kwota wydatków, uwzględnieniem czynszu jaki obowiązywałby w zasobach mieszkaniowych gminy, wynosiła 452,19 zł. Ze względu na fakt, że lokal mieszkalny, w którym zamieszkuje rodzina T. D., jest większy niż powierzchnia normatywna dla 2 osób (40,00 m2), do podstawy wyliczenia dodatku przyjęto 100% wydatków przypadających na powierzchnię normatywną, który zgodnie z art. 5 ust. 4 ustawy oblicza się, dzieląc wydatki za ten lokal przez jego powierzchnię użytkową i mnożąc uzyskany w ten sposób wskaźnik przez normatywną powierzchnię, o której mowa w ust. 1, tj. 452,19 zł : 47,00 m2 = 9,62 zł ; 62 zł x 40,00 m2 = 384,84 zł. Wydatki mieszkaniowe zasadnie powiększono o ryczałt za brak ciepłej wody – stosownie do art. 6 ust. 7 ustawy w zw. z § 3 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28.12.2001r. sprawie dodatków mieszkaniowych (Dz. U. z 2001r. nr 156, poz. 1817 ze zm.). W rezultacie prawidłowo obliczono wydatki mieszkaniowe stanowiące podstawę wyliczenia dodatku mieszkaniowego – na kwotę 407,09 zł. Kolegium, przytaczając art. 6 ust. 1 ustawy, wskazało że średni miesięczny dochód w gospodarstwie domowym T. D. wyniósł 1.002,51 zł, z czego 12 %, o których mowa w przepisie art. 6 ust. 1 pkt 2 ustawy, wynosi 120,30 zł. Z tego też względu różnica opisująca wysokość dodatku wynosi 286,79 zł. Mając na uwadze dyspozycję art. 6 ust. 10 ustawy organ odwoławczy wskazał, że dodatek mieszkaniowy wynosi 70% sumy wydatków mieszkaniowych – 284,96 zł. Natomiast wartość ryczałtu na zakup opału wynosi 5,47 % tego dodatku i stanowi kwotę 15,59 zł.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego T. D. powtórzyła argumentację przedstawioną w odwołaniu, zarzucając organom obu instancji błędne ustalenie wysokości przyznanego dodatku mieszkaniowego – wobec naruszenia art. 6 ust. 6 ustawy oraz art. 7 i 9 k.p.a.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Na rozprawie przed tut. Sądem w dniu 21 czerwca 2012r. skarżąca wniosła o zasądzenie na jej rzecz kosztów postępowania, na które składają się koszty dojazdu na rozprawę w wysokości 10 zł.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 3 § 1 oraz art. 145 § 1 ustawy z dnia 30.08.2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej ustawą p.p.s.a., wojewódzkie sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Sądowa kontrola legalności zaskarżonych orzeczeń administracyjnych sprawowana jest w granicach sprawy, a sąd nie jest związany zarzutami, wnioskami skargi, czy też powołaną w niej podstawą prawną.

Rozpatrując skargę w ramach tak zakreślonej kognicji Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że w toku postępowania administracyjnego organy administracji obu instancji dopuściły się naruszenia przepisów prawa procesowego – to jest art. 7, 77 § 1 oraz art. 107 § 3 k.p.a. – w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Na wstępie rozważań prawnych wskazać trzeba, że zasady i tryb przyznawania, ustalania wysokości i wypłacania dodatków mieszkaniowych reguluje ustawa z dnia 21.06.2001r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 2001r. nr 7 poz. 734 ze zm.), zwanej dalej ustawą. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy dodatek mieszkaniowy przysługuje osobom, mającym tytuł prawny do zajmowanego mieszkania, jeżeli średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego w okresie 3 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego nie przekracza 175% kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym i 125% tej kwoty w gospodarstwie wieloosobowym, obowiązującej w dniu złożenia wniosku, z zastrzeżeniem art. 6 ust. 8.

Niesporne w niniejszej sprawie jest, że T. D. spełnia przesłanki określone w cyt. powyżej przepisie, jak również fakt, iż wynajmuje lokal od Spółdzielni Mieszkaniowej w B.. Okolicznością, jaka budzi sprzeciw skarżącej jest natomiast wysokość przyznanego dodatku mieszkaniowego. Z tego też względu T. D. kwestionuje przedstawiony przez organy sposób wyliczenia tego świadczenia, powołując się w tym zakresie na art. 6 ust. 6 ustawy. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli osoba ubiegająca się o dodatek mieszkaniowy zamieszkuje w lokalu mieszkalnym lub domu niewchodzącym w skład mieszkaniowego zasobu gminy do wydatków przyjmowanych dla celów obliczenia dodatku mieszkaniowego zalicza się:

1) wydatki, które w wypadku najmu lokalu mieszkalnego byłyby pokrywane w ramach czynszu, lecz wyłącznie do wysokości czynszu, jaki obowiązywałby dla danego lokalu, gdyby lokal ten wchodził w skład zasobu mieszkaniowego gminy,

2) opłaty, poza czynszem, które obowiązywałyby w zasobie mieszkaniowym gminy, gdyby lokal ten wchodził w skład tego zasobu.

Odnośnie pkt 1 organy prawidłowo przyjęły do wyliczeń dodatku mieszkaniowego czynsz w niższej kwocie – zgodnie ze stawką obowiązującą w lokalach mieszkalnych wchodzących do mieszkaniowego zasobu gminy i lokali socjalnych. W tym zakresie prawidłowo powołano się na § 1 zarządzenia nr [...] Burmistrza Miasta i Gminy B. z dnia [...] (k. 11 akt administracyjnych), z którego wynika, że stawka czynszu za 1 m2 powierzchni użytkowej lokali wchodzących w skład zasobu gminy wynosi 2,03 zł za 1 m2. Z kolei zgodnie z dyspozycją § 2 ust. 1 tego zarządzenia kwota ta ulega powiększeniu o:

- 10% w przypadku lokali w budynkach w zabudowie wolnostojącej (pkt 1 lit. b);

- 10% w przypadku lokali mieszkalnych wyposażonych w instalację gazową zasilane gazem przewodowym (pkt 3 lit. b);

- 10% w przypadku lokali mieszkalnych wyposażonych w instalację centralnego ogrzewania (pkt 3 lit. c).

Organy obu instancji, mając na uwadze dane zawarte we wniosku T. D., prawidłowo wskazały na znajdujące zastosowanie w niniejszej sprawie wymienione w powołanych regulacjach zwiększenia czynszu. Podkreślić jednakże trzeba, że uzasadnieniach decyzji nie przedstawiono sposobu wyliczenia tej wartości oraz wyniku tej operacji.

Co się zaś tyczy pkt 2 powołanej regulacji podnieść należy, że żaden z organów nie poczynił jakichkolwiek ustaleń co do określonych w tym przepisie opłat (poza czynszem), które obowiązywałyby w zasobie mieszkaniowym gminy, gdyby lokal ten wchodził w skład tego zasobu.

W rezultacie w niniejszej sprawie organy obu instancji podały jedynie końcową wartość wydatków przyjętych w oparciu o art. 6 ust. 6 ustawy dla celów obliczenia dodatku mieszkaniowego – to jest 452,19 zł. Stanowiska takiego nie sposób zaakceptować, jako że wysokość poszczególnych składników, składających się na tę wartość – to jest czynszu oraz opłat, które obowiązywałyby dla przedmiotowego lokalu w zasobie mieszkaniowym gminy (określonych w art. 6 ust. 6 pkt 1 i 2 ustawy) powinna być starannie i szczegółowo ustalona przez organy orzekające w niniejszej sprawie. Zgodnie bowiem z zasadą prawdy obiektywnej, wyrażoną w art. 7 k.p.a., organy administracji publicznej w toku postępowania stoją na straży praworządności i podejmują wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na uwadze interes społeczny i słuszny interes obywateli. Cytowana regulacja ustanawia dla organów obowiązek ustalenia stanu faktycznego zgodnie ze stanem rzeczywistym. Natomiast zabezpieczeniem realizacji opisanej powyżej zasady jest szereg przepisów o postępowaniu dowodowym, spośród których zasadnicze znaczenie ma art. 77 § 1 k.p.a., który nakłada na organy powinność zebrania i rozpatrzenia w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego.

Podnieść również trzeba, że zgodnie z art. 107 § 3 k.p.a. uzasadnienie faktyczne decyzji administracyjnej powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. W uzasadnieniu faktycznym należy zatem dokładnie wskazać podstawę faktyczną rozstrzygnięcia. Organ musi zająć stanowisko wobec całego materiału procesowego oraz uzasadnić jasno i należycie swoje zdanie. Zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że obowiązek ten wiąże się z zasadą przekonywania (art. 11 k.p.a.) oraz z zasadą pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa oraz świadomości i kultury prawnej obywateli (art. 8 k.p.a.). Natomiast wszelkie niejasności, które ujawnią się przy zestawieniu podstawy faktycznej postanowienia z zebranym materiałem procesowym, muszą budzić uzasadnioną wątpliwość, czy ustalenie podstawy faktycznej nastąpiło prawidłowo.

W tym miejscu podnieść trzeba, iż do cech dobrego uzasadnienia należą: logiczny związek i zgodność z rozstrzygnięciem i jego treścią, brak wywodów sprzecznych lub rozbieżnych z rozstrzygnięciem, ścisłość i dokładność wywodów, ich zwięzłość i prostota ujęcia oraz kompletność motywów. Do wadliwości uzasadnienia zaliczyć należy: 1) niepełność uzasadnienia, 2) pozorność uzasadnienia (także sprzeczność uzasadniania z obiektywnymi motywami), 3) brak uzasadnienia obligatoryjnego, 4) niepowiązane uzasadnienia z rozstrzygnięciem decyzji, 5) wady formalne – błędy logiczne, stylistyczne, wady budowy wewnętrznej, wady metodologiczne (por. komentarz do k.p.a. B. Adamiak, J. Borkowski, CH Beck, W-wa 2000, str. 453).

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że uzasadnienia wydanych w niniejszej sprawie decyzji administracyjnych nie spełniają wymogów określonych w art. 107 § 3 k.p.a. – z uwagi na niekompletność danych, o jakich mowa w art. 6 ust. 6 pkt 1 i 2 ustawy, oraz dotyczących ich wywodów, odnoszących się do podstawy faktycznej rozstrzygnięcia. W rezultacie organy dopuściły się uchybienia podstawowym zasadom postępowania administracyjnego – przekonywania (art. 11 k.p.a.) oraz pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa, świadomości i kultury prawnej obywateli (art. 8 k.p.a.).

Nie budzi wątpliwości Sądu, że opisane nieprawidłowości – w połączeniu ze stwierdzonym naruszeniem przepisów art. 7, 77 § 1 k.p.a. – mogły mieć wpływ na wynik niniejszej sprawy, wobec czego nieuzasadnienie przyczyn przyznania dodatku mieszkaniowego w takiej, a nie innej wysokości narusza postanowienia art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy p.p.s.a. Za niewystarczające należy uznać samo przywołanie przepisów i podanie kwot branych pod uwagę przy wyliczaniu wysokości przyznanego dodatku mieszkaniowego, jako że organy administracji były zobligowane także do wskazania charakteru poszczególnych kwot i ich znaczenia przy ustalaniu wysokości dodatku (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 12.02.2009r., sygn. akt: IV SA/Gl 585/08, LEX nr 481591). Należy przy tym zauważyć, że brak przedstawienia w decyzjach szczegółowych danych, określonych w art. 6 ust. 6 pkt 1 i 2 ustawy, uniemożliwił objęcie kontrolą sądowoadministracyjną poprawności poczynionych na ich podstawie ustaleń w zakresie wydatków przyjętych dla celów obliczenia dodatku mieszkaniowego dla T. D., a w konsekwencji również wysokości przyznanego świadczenia.

Orzekając w niniejszej sprawie ponownie organy administracji publicznej, mając na względzie poczynione wyżej uwagi, przeprowadzą postępowanie zgodne z wymogami procedury administracyjnej, wyeliminują błędy i wydadzą stosowne rozstrzygnięcia – uzasadniając je w sposób właściwy i kompletny. W szczególności – stosownie do wymogów art. 6 ust. 6 pkt 1 i 2 ustawy – zostanie przedstawione obliczenie wysokości czynszu oraz zestawienie opłat (poza czynszem), jakie obowiązywałby dla lokalu T. D., gdyby lokal ten wchodził w skład zasobu mieszkaniowego gminy.

Ze względu na powyższe Wojewódzki Sąd Administracyjny na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c w zw. z art. 135 ustawy p.p.s.a. orzekł jak w pkt I sentencji wyroku.

Orzeczenie zawarte w pkt II wyroku znajduje oparcie w art. 152 ustawy p.p.s.a.

O kosztach orzeczono w pkt III wyroku na podstawie art. 200 w zw. z art. 205 § 1 ustawy p.p.s.a.