Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wlkp. w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sławomir Pauter Sędziowie Sędzia WSA Jacek Jaśkiewicz (spr.) Sędzia WSA Adam Jutrzenka-Trzebiatowski Protokolant referent stażysta Katarzyna Grycuk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 sierpnia 2018 r. sprawy ze skargi T.R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie odmowy wydania polskiego prawa jazdy kat. B I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Starosty z dnia [...] r., nr [...], II. zasądza na rzecz T.R. od Samorządowego Kolegium Odwoławczego kwotę 697 (sześćset dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

1. Starosta decyzją z dnia [...] marca 2018 r., nr [...], działając na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (teks jedn. Dz. U. z 2017 r., poz. 978 ze zm.; dalej jako u.k.p.) oraz art. 104 i art. 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 1257, dalej k.p.a.), odmówił T.R. wydania krajowego prawa jazdy kat. B.

W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że w dniu 7 lipca 2017 r. T.R., będący obywatelem RFN, złożył wniosek o wydanie polskiego prawa jazdy kat. B. Organ, w oparciu o art. 4 pkt 2 u.k.p., zwrócił się do organów RFN celem zbadania czy wnioskodawca nie posiada niemieckiego krajowego prawa jazdy. Federalny Urząd Transportu przesłał pismo z dnia [...] czerwca 2014r., z którego wynika, że wnioskodawca nie posiada ważnego niemieckiego prawa jazdy, gdyż w dniu [...] stycznia 2007 r. został on pozbawiony uprawnień do kierowania pojazdami z powodu prowadzenia jazdy pod wpływem alkoholu. Warunkiem odzyskania niemieckiego prawa jazdy jest pozytywny wynik badań lekarsko-psychologicznych przeprowadzonych w Niemczech, co umożliwia dopuszczenie wnioskodawcy do kierowania pojazdami mechanicznymi.

Organ wskazał, że zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 5 u.k.p. prawo jazdy nie może być wydane osobie, która uzyskała za granicą krajowe prawo jazdy, a to prawo jazdy zostało zatrzymane lub uprawnienie do kierowania pojazdami zostało cofnięte – w okresie zatrzymania prawa jazdy lub cofnięcia uprawnienia. Wobec ustalenia negatywnej przesłanki wydania wnioskującemu polskiego krajowego prawa jazdy kategorii B, tj. cofnięcia uprawnień do kierowania pojazdami Starosta wydał decyzję odmowną.

2. Po rozpatrzeniu odwołania wniesionego przez stronę Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...] kwietnia 2018 r., nr [...] utrzymało w mocy decyzję Starosty (numer decyzji sprostowano postanowieniem z dnia [...] lipca 2018 r.)

W uzasadnieniu decyzji Kolegium wskazało, że zgodnie z art. 4 ust. 2 u.k.p., kierowca może posiadać tylko jedno ważne prawo jazdy. Na terytorium R.P. nie jest uznawane za ważne prawo jazdy wydane w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innych państwach - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, jeżeli na terytorium któregokolwiek z tych państw to prawo jazdy zostało zatrzymane lub czasowo albo na stałe cofnięto posiadane uprawnienie do kierowania pojazdem – art. 4 ust. 3 u.k.p.

Kolegium wyjaśniło, że pozytywne przesłanki wydania prawa jazdy reguluje art. 11 ust. 1 u.k.p., zaś przesłanki negatywne - art. 12 ust. 1 u.k.p. Zgodnie z art. 12 ust. 2a i 2b u.k.p., w celu wydania prawa jazdy właściwy organ wydający prawo jazdy zwraca się do odpowiednich organów innych państw o potwierdzenie, że osoba ubiegająca się o uprawnienie nie posiada prawa jazdy wydanego w jednym z tych państw ani nie rozpoczęła procedury wymiany prawa jazdy na krajowe prawo jazdy lub procedury wydania wtórnika polskiego krajowego prawa jazdy.

Z informacji udzielonej przez Federalny Urząd Transportu, otrzymanej w wyniku wniosku złożonego przez organ I instancji za pośrednictwem Europejskiej Sieci Praw Jazdy, wynika przyczyna utraty przez wnioskującego niemieckiego prawa jazdy (prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu ) oraz okoliczność, że strona może ponownie uzyskać prawo do kierowania pojazdami w Niemczech, gdy przedłoży pozytywną opinię medyczno-psychologiczną.

Zdaniem Kolegium wobec pozbawienia strony przez organy niemieckie dwukrotnie uprawnień z powodu prowadzenia pojazdu pod wpływem narkotyków dopiero po upływie wskazanego w decyzji organu niemieckiego okresu istnieje możliwość odzyskania dokumentu potwierdzającego posiadanie uprawnień do kierowania pojazdami kat. B. Jednak by dokument został zwrócony strona musi przedłożyć pozytywne wyniki badań medyczno-psychologicznych. Do momentu przedstawienia orzeczeń, niemieckie prawo jazdy pozostaje zatrzymane.

Mając to na uwadze Kolegium uznało, że organ I instancji prawidłowo wydał decyzję o odmowie wydania prawa jazdy. Kolegium podkreśliło, że art. 12 ust. 1 u.k.p. ma charakter imperatywny i nie pozostawiający organowi jakichkolwiek możliwości uznaniowego decydowania w przedmiocie wydania bądź odmowy wydania prawa jazdy. Decyzja wydana na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 5 u.k.p. ma charakter związany, co oznacza obligatoryjność jej wydania w każdym przypadku, kiedy tylko wnioskodawca spełnia chociaż jedną ze wskazanych przesłanek.

3. Skargę na powyższą decyzję złożył T.R. zarzucając jej naruszenie prawa materialnego określonego w art. 12 ust. 1 pkt 5 u.k.p., przez niemające podstaw faktycznych i błędne, w zakresie oceny materialno-prawnej uznanie przez organ, że ubiegając się o wydanie polskiego prawa jazdy strona skarżąca posiadając na terenie Niemiec uprawnienia do kierowania pojazdami mechanicznymi wypełnia tym samym negatywną przesłankę określoną w powołanym przepisie, gdy tymczasem z akt postępowania administracyjnego wprost wynika, że skarżący nie posiada na terenie Niemiec ważnego prawa jazdy, a ponowne uzyskanie przez niego (na terenie Niemiec) uprawnień do kierowania pojazdami może mieć miejsce po wykonaniu i przedłożeniu badań lekarsko-psychologicznych, co tym samym nie sprzeciwia się możliwości ubiegania się o wydanie polskiego prawa jazdy po spełnieniu wymogów określonych w art. 11 u.k.p.

Mając to na uwadze skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości i zobowiązanie Starosty do wydania niezwłocznie decyzji uwzględniającej w całości wniosek o wydanie polskiego prawa jazdy kat. B oraz o zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania.

Zdaniem pełnomocnika skarżącego strona, jako osoba mieszkająca na terenie RP, domaga się wydania prawa jazdy według prawa polskiego, którego warunki przyznania w pełni spełnia. W świetle unijnych zasad wolności przemieszczania i zamieszkania. Nie ma zatem przeszkód do tego by prawo jazdy uzyskała. To od woli strony zależy to, czy przystąpi do wymaganych prawem niemieckim czynności, po upływie wskazanych tym prawem i orzeczeniami okresów i uzyska prawo jazdy na terenie RFN, czy też spełni wymagania określone prawem polskim.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie, podtrzymując w całości stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Na rozprawie w dniu 22 sierpnia 20018 r. pełnomocnik skarżącego podniósł, że skarżący nie posiadał w ogóle prawa jazdy w RFN oraz, że dane dotyczące uprawnień skarżącego do prowadzenia pojazdów wynikające z niemieckiego rejestru federalnego oraz rejestru centralnego różnią się.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

4. Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tekst jedn. Dz.U. z 2017r. poz. 2188 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Zgodnie natomiast z art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. 1302 ze zm., dalej jako p.p.s.a.) wojewódzkie sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, co oznacza, że w zakresie dokonywanej kontroli sąd zobowiązany jest zbadać, czy organy administracji w toku postępowania nie naruszyły przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania w sposób, który miał lub mógł mieć wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a.). Sądowa kontrola legalności zaskarżonych orzeczeń administracyjnych sprawowana jest przy tym w granicach sprawy, a sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.).

5. Zasady wydawania prawa jazdy regulują przepisy ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r. poz. 978), a podstawę odmowy wydania prawa jazdy w rozpoznawanej sprawie stanowił art. 12 ust. 1 pkt 5 tej ustawy zgodnie z którym, prawo jazdy nie może być wydane osobie, która uzyskała za granicą prawo jazdy, a to prawo jazdy zostało zatrzymane lub uprawnienie do kierowania pojazdami zostało cofnięte – w okresie obowiązywania zatrzymania prawa jazdy lub cofnięcia uprawnienia.

W ocenie Sądu dokonane przez organy ustalenia co do wystąpienia okoliczności uzasadniających odmowę wydania skarżącemu polskiego prawa jazdy są przedwczesne z powodu niewyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla kwalifikacji prawnej.

Z tłumaczenia pisma Federalnego Urzędu Komunikacji wynika, że wobec skarżącego została orzeczona kara zakazu prowadzenia pojazdów do dnia [...] stycznia 2008 r. za "umyślne prowadzenie pojazdów w stanie nietrzeźwości". W piśmie tym nie ma jednak informacji dotyczących tego, czy skarżący posiadał niemieckie prawo jazdy (por. rubryka nr uprawnień do prowadzenia pojazdów). Z drugiego pisma tego organu wynika, że strona nie jest w posiadaniu ważnego niemieckiego prawa jazdy, co nie wyjaśnia czy w ogóle takie posiadała. Jednak to w tym piśmie zawarto informację o konieczności przedłożenia opinii lekarsko-psychologicznej koniecznej do ponownego uzyskania prawa jazdy w Niemczech, co – wobec braku wskazania faktu posiadania takich uprawnień przed skazaniem – wywołuje wątpliwości co do rzeczywistego stanu faktycznego. Nadto w urzędowym tłumaczeniu dokumentu "Kraftfahrt – Bundesamt" występują różnice w porównaniu do wersji niemieckiej, co szczególnie dotyczy istotnej okoliczności dotyczącej daty zatarcia skazania, do której to daty stronę obowiązują skutki skazania i orzeczone środki karne i administracyjne, w tym w szczególności ma obowiązek przedłożenia opinii lekarsko-psychologicznej w celu uzyskania prawa jazdy w Niemczech. Na oryginale dokumentu w rubryce "Tilgungs-Datum" jest podana data "[...].01.2022.", zaś na dokumencie tłumaczenia odpowiadająca wskazanej rubryce - rubryka "data zatarcia" jest niewypełniona.

Rodzi to wątpliwości dotyczące rzetelności tłumaczenia lub materiału źródłowego, którym dysponował tłumacz. Wynik badania treści dokumentu wraz z jego tłumaczeniem powinien być bowiem jednoznaczny, gdyż dopiero wówczas możliwe jest stwierdzenie, czy i w jakim zakresie przeprowadzony dowód wpływa na rozstrzygnięcie sprawy. Uchybienie temu obowiązkowi stanowi naruszenie przepisów postępowania, mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy (por. wyrok NSA z dnia 31 maja 2007 r., I GSK 1651/06, CBOSA). Wątpliwości budzi również stwierdzenie zawarte w uzasadnieniu decyzji, że dokument Federalnego Urzędu Komunikacji pochodzi z [...] czerwca 2014 r. – co oznacza, że organy nie zweryfikowały aktualności wynikającego z niego stanu faktycznego na dzień orzekania.

6. Wskazać również należy, że przepis art. 12 ust. 1 pkt 5 stanowi odpowiednik regulacji zawartej w art. 11 ust. 4 Dyrektywy 2006/126/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie praw jazdy (Dz.U.UE.L.2006.403.18 ze zm.) zgodnie z którym państwo członkowskie odmawia wydania prawa jazdy osobie, której prawo jazdy podlega ograniczeniu, zawieszeniu lub cofnięciu w innym państwie członkowskim. Państwo członkowskie może także odmówić wydania prawa jazdy osobie ubiegającej się o prawo jazdy, której prawo jazdy zostało w innym państwie członkowskim unieważnione.

Celem tych przepisów jest uniemożliwienie osobom, które zostały wykluczone z uczestnictwa w ruchu drogowym na terytorium jednego z krajów członkowskich Unii Europejskiej, ominięcia sankcji nałożonych mocą prawomocnych orzeczeń właściwych władz i nie dopuszczenie ich do ruchu drogowego bez uprzedniego spełnienia określonych przepisami prawa warunków do odzyskania uprawnień do kierowania pojazdami.

Zgodnie ze stanowiskiem Trybunału Sprawiedliwości UE wyrażonym w wyroku z 1 marca 2012 r. w sprawie C-467/10 Baris Akyüz, przepisy art. 1 ust. 2 oraz art. 8 ust. 2 i 4 dyrektywy Rady 91/439/EWG w związku z art. 2 ust. 1 oraz z art. 11 ust. 4 dyrektywy 2006/126/WE w sprawie praw jazdy należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwiają się one przepisom przyjmującego państwa członkowskiego, które pozwalają, aby odmówiło ono uznania na swoim terytorium prawa jazdy wydanego w innym państwie członkowskim, jeżeli wobec posiadacza owego prawa jazdy przyjmujące państwo członkowskie nie zastosowało żadnego środka w rozumieniu rzeczonych art. 8 ust. 4 dyrektywy 91/439 lub art. 11 ust. 4 akapit drugi dyrektywy 2006/126, lecz w tym ostatnim państwie odmówiono mu wydania pierwszego prawa jazdy na tej podstawie, że zgodnie z przepisami wskazanego państwa nie spełniał on fizycznych i psychologicznych wymogów bezpiecznego prowadzenia pojazdu silnikowego. Z dokumentów zgromadzonych w sprawie nie wynika jednoznacznie jakie konkretnie środki zastosowane przez organy RFN obowiązują stronę w dacie orzekania i do jakiego czasu.

7. Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy wobec istotnych braków dowodowych doszło do naruszenia prawa procesowego to jest art. 7, 77 § 1 i 80 k.p.a., mogącego mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a.), co skutkuje uchyleniem zaskarżonej decyzji. Z uwagi na konieczność znacznego uzupełnienia postępowania dowodowego z wykorzystaniem dokumentów i prawa obcego należało również uchylić decyzję organu I instancji (art. 135 p.p.s.a.). Wypowiadane się na tym etapie o kwalifikacji materialnoprawnej jest przedwczesne.

Zadaniem organów będzie dokładne i wyczerpujące ustalenie aktualnego stanu faktycznego sprawy z wykorzystaniem dokumentów źródłowych oraz zweryfikowanie wyżej wskazanych wątpliwości dotyczących informacji organów RFN oraz dokonanych tłumaczeń.

-----------------------

#

2