Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Jacek Hyla, Sędziowie Sędzia WSA Alina Dominiak (spr.), Sędzia WSA Felicja Kajut, Protokolant Starszy Sekretarz Sądowy Hanna Tarnawska, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 grudnia 2018 r. sprawy ze skargi Prokuratora Rejonowego w C. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego [...] z dnia 11 kwietnia 2018 r. nr [...] w przedmiocie skierowania na badania lekarskie oddala skargę.

Decyzją z dnia 5 lutego 2018 r. nr [...] Starosta skierował M. P. na badania lekarskie w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami do Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy. Organ wskazał, że w uzyskanej opinii sądowo – psychiatrycznej lekarze specjaliści potwierdzili rozpoznanie u kierowcy zespołu zależności alkoholowej, wobec czego zachodzi przypadek nasuwający zastrzeżenia co do stanu zdrowia strony.

Decyzją z dnia 11 kwietnia 2018 r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze, po rozpatrzeniu odwołania M. P., działając na podstawie m.in. art. 99 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz. U. z 2017 r., poz. 978 ze zm.), uchyliło zaskarżoną decyzję i umorzyło postępowanie pierwszej instancji.

Organ odwoławczy stwierdził, że opinia sądowo - psychiatryczna z dnia 13 marca 2017r., przedłożona przez Prokuraturę Rejonową nie pozwala na wyciągnięcie wniosku, że w stosunku do strony postępowania zachodzą uzasadnione wątpliwości co do jej stanu zdrowia. Przede wszystkim z opinii tej nie wynika, aby występowała wątpliwość co do możliwości bezpiecznego prowadzenia pojazdów. We wnioskach opinii wskazano, że strona nie jest chora psychicznie ani upośledzona umysłowo. Wprawdzie zespół psychiatrów rozpoznał u strony zespół zależności alkoholowej oraz zaburzenia psychotyczne w oparciu o wywiad z przeszłości, jednakże wyraźnie zaznaczono, że obecnie nie stwierdza się u opiniowanego żadnych objawów psychotycznych. Nie wskazano też zalecenia do leczenia odwykowego w warunkach ambulatoryjnych. Zdaniem Kolegium powyższa opinia nie wskazuje, że występują uzasadnione zastrzeżenia co do stanu zdrowia strony, które miałyby wpływać na jej orientację i możliwość bezpiecznego prowadzenia pojazdu. Dlatego nie było podstaw do skierowania strony na badania lekarskie w celu ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, w związku z czym postępowanie w pierwszej instancji należało umorzyć.

Na powyższą decyzję Prokurator Rejonowy wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, domagając się jej uchylenia.

Zarzucił naruszenie art. 99 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy o kierujących pojazdami poprzez nieuprawnione przyjęcie, że pomimo rozpoznania zespołu zależności alkoholowej nie istnieją uzasadnione zastrzeżenia co do stanu zdrowia strony. Skarżący wskazał, że był inicjatorem wniosku o skierowanie na badania lekarskie, którego podstawę stanowiły ustalenia dokonane w toku postępowania karnego prowadzonego przeciwko M. P., a w szczególności wnioski wynikające z jednorazowego badania psychiatrycznego , któremu został on poddany. Biegli lekarze psychiatrzy rozpoznali zespół zależności alkoholowej, które uzasadnili głodem alkoholowym, zespołem abstynencyjnym, utratą kontroli nad piciem, piciem ciągami, zmianami tolerancji, piciem alkoholu mimo negatywnych konsekwencji osobistych i zdrowotnych oraz świadomości oczywistej szkodliwości. Okoliczność ta stanowiła uzasadnione zastrzeżenie co do stanu zdrowia strony w rozumieniu art. 99 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy o kierujących pojazdami, a tym samym wystarczającą podstawę do wydania decyzji o skierowaniu na badania lekarskie. Ustawodawca nie wymaga istnienia pewności co do występowania przeciwwskazań, a jedynie ich prawdopodobieństwa, tj. oparcia na usprawiedliwionych podstawach. Wobec kategoryczności rozpoznania uzależnienia nie ma znaczenia fakt, że obecnie biegli nie rozpoznali u skarżącego objawów psychotycznych w postaci halucynozy alkoholowej. Uzależnienie do alkoholu jest wystarczającą przesłanką wskazującą na istotne zmniejszenie sprawności kierującego pojazdem, a tym samym dostatecznym uzasadnieniem do skierowania kierującego na badania lekarskie, które samo w sobie nie przesądza jeszcze o utracie uprawnień do kierowania pojazdami.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Uczestnik postępowania M. P. wniósł o oddalenie skargi. Dodał, że od ponad 5 lat jest abstynentem i nie spożywa alkoholu w żadnej postaci. Postanowieniem z dnia 14 czerwca 2017 r. Sąd Rejonowy w Ch. oddalił wniosek Prokuratury Rejonowej w Ch. o zastosowanie obowiązku poddania się przez niego leczeniu odwykowemu, biorąc też pod uwagę treść przedmiotowej opinii sądowo- psychiatrycznej. Nie znalazły się w niej żadne konkretne dane, wskazujące na istnienie podstaw do skierowania go na badanie lekarskie. Prawo jazdy posiada od lutego 2016 r. nie popełnił żadnego wykroczenia drogowego. Postępowanie karne, jakie toczyło się w Prokuraturze nie miało żadnego związku z alkoholem.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

W myśl art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 2107) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz. U. z 2018 r., poz. 1302), sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 99 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami ( tj. Dz.U. z 2017 r., poz.978 ze zm.), dalej zwanej "ustawą" , starosta wydaje decyzję administracyjną o skierowaniu kierowcy na badanie lekarskie, jeżeli istnieją uzasadnione zastrzeżenia co do stanu zdrowia.

Decyzję taką, w myśl art. 99 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, starosta wydaje z urzędu, na podstawie informacji i ustaleń stanu faktycznego uzyskanych w ramach wykonywania zadań własnych.

Z przywołanego art. 99 ust. 1 pkt 2 lit. b ustawy nie wynika wprost, jakie zastrzeżenia co do stanu zdrowia kierowcy są wystarczające, by skierować go na przedmiotowe badanie. Mowa jest w nich bowiem tylko o tym, że muszą być one "uzasadnione", co oznacza, że właściwy organ administracji po otrzymaniu informacji poddającej w wątpliwość należytą zdolność psychofizyczną kierowcy winien przeprowadzić postępowanie celem oceny, czy w konkretnym badanym przypadku zastrzeżenia są rzeczywiście tego rodzaju, że uzasadniają wydanie decyzji w oparciu o powołany przepis. W orzecznictwie przyjmuje się, że przy interpretacji powyższej przesłanki należy mieć na względzie cel ustawy o kierujących pojazdami, czyli zapobieganie zagrożeniom w ruchu drogowym. Dlatego też zastrzeżenia co do stanu zdrowia kierowcy powinny dotyczyć tego rodzaju aspektów zdrowia, które mogłyby mieć wpływ na zdolność do bezpiecznego prowadzenia pojazdów a sformułowanie, że mają być uzasadnione oznacza, że są one oparte na słusznych i usprawiedliwionych podstawach (tak np. wyrok NSA z dnia 7 września 2016 r., sygn. akt I OSK 1051/16, LEX nr 2118707).

W niniejszej sprawie organ odwoławczy uznał, że Starosta wadliwie skierował uczestnika postępowania na badanie lekarskie, bowiem opinia biegłych psychiatrów, którą dysponował, nie dawała podstaw do przyjęcia, by istniały uzasadnione zastrzeżenia co do stanu zdrowia uczestnika postępowania.

W ocenie Sądu, wbrew stanowisku skarżącego Prokuratora, organ odwoławczy wydając zaskarżoną decyzję nie naruszył wskazanych w skardze przepisów prawa. Organ odwoławczy zasadnie stanął na stanowisku , że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dawał podstaw do przyjęcia, że w czasie wydawania decyzji istniały uzasadnione zastrzeżenia co do stanu zdrowia uczestnika postępowania, uzasadniające skierowanie go na badanie lekarskie mające na celu stwierdzenie bądź wykluczenie przeciwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.

Podstawą wydania przez Starostę decyzji o skierowaniu uczestnika postępowania na badanie lekarskie była treść opinii sądowo-psychiatrycznej, sporządzonej przez biegłych psychiatrów na potrzeby postępowania prowadzonego przez Prokuraturę Rejonową w Ch., po jednorazowym badaniu sądowo-psychiatrycznym przeprowadzonym w dniu 7 marca 2017 r. wobec uczestnika postępowania, podejrzanego o popełnienie czynu z art. 233 § 1 k.k. - czyli czynu nie związanego z kierowaniem pojazdami. W opinii tej biegli stwierdzili, że uczestnik postępowania w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu – o ile go popełnił - miał zachowaną zdolność rozpoznania znaczenia czynu i zachowaną zdolność pokierowania swoim postępowaniem. Biegli rozpoznali zespół zależności alkoholowej, stwierdzając, że badany nie miał zaburzeń świadomości, nie był w stanie psychozy. Nie stwierdzono u badanego żadnych objawów psychotycznych, a zaburzenia psychotyczne związane z uzależnieniem od alkoholu podawane były w wywiadzie jako zdarzenia z przeszłości.

Wskazywane przez skarżącego Prokuratora w skardze okoliczności przywołane przez biegłych - głód alkoholowy, utrata kontroli nad piciem, picie ciągami, picie alkoholu mimo negatywnych konsekwencji - zostały przywołane w opinii jako zdarzenia z przeszłości, albowiem biegli podali, że uczestnik postępowania deklaruje całkowitą abstynencję od alkoholu od 3 lat. Abstynencję tę potwierdzają też zapisy w znajdującej się w aktach administracyjnych dokumentacji lekarskiej, przedłożonej przez uczestnika podstępowania. Istotne jest także, że Sąd Rejonowy w Ch. prawomocnym postanowieniem z dnia 14 czerwca 2017 r. sygn. akt III RNs 90/17 oddalił wniosek Prokuratora Rejonowego w Ch. o zastosowanie wobec uczestnika postępowania obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu.

Zdaniem Sądu organ pierwszej instancji nie przeanalizował prawidłowo przedłożonej opinii, biorąc pod uwagę jedynie jej fragment wyrwany z kontekstu, nie wziął też pod uwagę pozostałych dowodów znajdujących się w aktach sprawy.

Zauważyć też na marginesie należy - mając na uwadze okres abstynencji uczestnika postępowania oraz wskazywany przez niego czas uzyskania prawa jazdy - że jego zdolność do kierowania pojazdami była już weryfikowana w związku z uzyskaniem uprawnień do kierowania pojazdami.

W tym stanie rzeczy, w ocenie Sądu, podzielić należało stanowisko organu odwoławczego, że nie było uzasadnionych podstaw do przyjęcia, by obecnie istniały uzasadnione zastrzeżenia co do stanu zdrowia uczestnika postępowania, dotyczące jego zdolności do bezpiecznego prowadzenia pojazdów.

Mając na uwadze powyższe Sąd, nie podzielając zarzutów skargi co do wadliwości zaskarżonej decyzji organu odwoławczego, na podstawie art. 151 p.p.s.a. skargę oddalił.