drukuj    zapisz    Powrót do listy

6329 Inne o symbolu podstawowym 632, Pomoc społeczna, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Uchylono zaskarżony wyrok w części i w tej części skargę oddalono, I OSK 2617/18 - Wyrok NSA z 2019-02-12, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I OSK 2617/18 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2019-02-12 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2018-07-18
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Jacek Hyla
Jolanta Rudnicka /przewodniczący/
Leszek Kiermaszek /sprawozdawca/
Symbol z opisem
6329 Inne o symbolu podstawowym 632
Hasła tematyczne
Pomoc społeczna
Sygn. powiązane
II SA/Łd 22/18 - Wyrok WSA w Łodzi z 2018-03-14
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Uchylono zaskarżony wyrok w części i w tej części skargę oddalono
Powołane przepisy
Dz.U. 2018 poz 1508 art. 8 ust. 1, 3, 4 i 11 pkt 1
Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej - tekst jedn.
Dz.U. 2018 poz 2096 art. 7, art. 77 § 1, art. 80, art. 107 § 3
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jedn.
Dz.U. 2018 poz 1302 art. 141 § 4, art. 145 § 1 pkt 1 lit. c, art. 153
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jolanta Rudnicka Sędziowie Sędzia NSA del. Jacek Hyla Sędzia NSA Leszek Kiermaszek (spr.) po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2019 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 14 marca 2018 r. sygn. akt II SA/Łd 22/18 w sprawie ze skargi M.C. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] listopada 2017 r. nr [...] w przedmiocie zmiany decyzji o odpłatności za pobyt w mieszkaniu chronionym 1) uchyla zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym i w tym zakresie oddala skargę, 2) odstępuje od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w całości.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 14 marca 2018 r., sygn. akt II SA/Łd 22/18 w sprawie ze skargi M.C. (dalej określanej jako skarżąca) na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia [...] listopada 2017 r., nr [...] w przedmiocie odpłatności za pobyt w mieszkaniu chronionym uchylił zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Prezydenta Miasta [...] z dnia [...] października 2017 r., nr [...] (pkt 1) oraz przyznał pełnomocnikowi skarżącej, będącemu adwokatem, wynagrodzenie tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (pkt 2).

Wyrok wydano w następujących okolicznościach stanu faktycznego i prawnego sprawy:

Powołaną na wstępie decyzją z dnia [...] października 2017 r. Prezydent Miasta [...], powołując się na 106 ust. 5 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2017 r. poz. 1769, ze zm., obecnie Dz. U. z 2018 r. poz. 1508, ze zm., dalej powoływanej jako ustawa), zmienił swoją ostateczną decyzję z dnia [...] lipca 2017 r., nr [...] w sprawie dotyczącej odpłatności skarżącej za pobyt w mieszkaniu chronionym TPN w L. w ten sposób, że od dnia 1 września 2017 r. ustalił tę odpłatność w wysokości 84,17 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu tego rozstrzygnięcia stwierdził, że po wydaniu decyzji z dnia [...] lipca 2017 r. zmieniła się sytuacja dochodowa skarżącej. Dokonano sprzedaży licytacyjnej jej lokalu, położonego w L. przy ul. [...], za kwotę 101.000 zł. Środki uzyskane ze sprzedaży wpłynęły na rachunek bankowy komornika sądowego i w dniu 30 sierpnia 2017 r. zostały przekazane na konto wierzyciela. Według zaświadczenia Komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym [...] z dnia 13 września 2017 r., sygn. akt [...] nie udało się jednak zaspokoić wszystkich egzekwowanych należności wraz z kosztami postępowań, wobec czego skarżącej nie przysługiwała żadna kwota. Zgodnie z art. 8 ust. 11 pkt 1 ustawy dochód uzyskany z tytułu sprzedaży lokalu własnościowego jest dochodem jednorazowym przekraczającym kryterium dochodowe w takim stopniu, że należy go rozliczyć w równych częściach po 8.416,67 zł na kolejne miesiące. Skoro dochód na osobę w rodzinie przekracza kryterium wynikające z art. 8 ust. 1 ustawy (634,00 zł), konsekwencją tego jest brak prawa do zwolnienia z opłat za pobyt w mieszkaniu chronionym na podstawie § 8 uchwały Rady Miejskiej w [...] z dnia [...] września 2005 r., nr [...] w sprawie organizacji oraz szczegółowych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt w ośrodkach wsparcia i mieszkaniach chronionych (Dz. Urz. Woj. [...] Nr 311, poz. 2889) i ustalenie opłaty w oparciu o § 4 pkt 11 tej uchwały.

Skarżąca złożyła od tej decyzji odwołanie kwestionując zasadność zaliczenia do dochodu kwoty uzyskanej z licytacji komorniczej, wskazała także na swoją trudną sytuację osobista i zdrowotną.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] decyzją z dnia [...] listopada 2017 r. utrzymało zaskarżoną decyzję w mocy. W uzasadnieniu podzieliło stanowisko organu pierwszej instancji i nawiązując do orzecznictwa zwróciło uwagę, że do dochodu mającego wpływ na kryterium dochodowe uprawniające do świadczeń z pomocy społecznej trzeba zaliczyć wszystkie dochody poza tymi, które zostały w tym zakresie w ustawie wyraźnie wyłączone. Dlatego dochód uzyskany przez skarżącą ze sprzedaży mieszkania nie może być pominięty i dalszą kwestią pozostaje, w jaki sposób i na jaki cel go spożytkowano, a nawet to, czy skarżąca miała możliwość dysponowania nim i czy zmienił on jej sytuację życiową.

Skarżąca wniosła na tę decyzję skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, podnosząc, że nie otrzymała żadnych środków ze sprzedaży mieszkania, zaś jej trudne położenie życiowe uległo pogorszeniu, stała się osobą bezdomną bez żadnych dochodów.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...] w odpowiedzi na skargę wniosło o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasową argumentację.

W uzasadnieniu wyroku z dnia 14 marca 2018 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi na wstępie przedstawił zasady przeprowadzania kontroli sądowoadministracyjnej oraz podstawę materialnoprawną zaskarżonego rozstrzygnięcia, w tym art. 8 ust. 3 ustawy określający dochód jako sumę miesięcznych przychodów podlegających dalszemu pomniejszeniu. Zauważył, że ustawa nie definiuje pojęcia przychodu, wobec czego trzeba w tej materii sięgnąć do ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032, ze zm., obecnie Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, ze zm.). W tym kontekście podkreślił, że stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b przywołanej ustawy zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego jest wprawdzie źródłem przychodu, ale pod warunkiem, że nastąpiło przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym prawo zostało nabyte. Tymczasem organy nie wyjaśniły, kiedy skarżąca nabyła swoje mieszkanie, przez co naruszyły art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1257, ze zm., obecnie Dz. U. z 2018 r. poz. 2096, ze zm., dalej powoływanej jako K.p.a.).

Z tego powodu Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2017 r. poz. 1369, ze zm., obecnie Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, ze zm., dalej powoływanej jako P.p.s.a.) uchylił zaskarżoną decyzję wraz z poprzedzającą ją decyzją organu pierwszej instancji, zobowiązując organy do ustalenia tej okoliczności i następnie oceny, czy w świetle art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych sprzedaż mieszkania stanowiła przychód, a tym samym dochód skarżącej w rozumieniu art. 8 ust. 3 ustawy.

Stosownie do art. 250 § 1 P.p.s.a. Sąd przyznał wynagrodzenie pełnomocnikowi skarżącej tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w [...], reprezentowane przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, wniosło skargę kasacyjną od wyroku z dnia 14 marca 2018 r., zaskarżając to orzeczenie w całości.

Skarga kasacyjna zawiera zarówno zarzuty materialnoprawne, jak i zarzuty procesowe.

Najpierw pełnomocnik zarzucił niewłaściwe zastosowanie art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2188, ze zm., obecnie Dz. U. z 2018 r. poz. 2107), polegające na dokonaniu oceny dowolnej, niepełnej, nieprzystającej do stanu prawnego i zebranego materiału dowodowego oraz wykraczającej poza właściwość sądu administracyjnego.

Następnie pełnomocnik podniósł rażąco błędną wykładnię art. 8 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 3, ust. 4 i ust. 11 pkt 1 ustawy poprzez uznanie, że kwota pochodząca ze sprzedaży w drodze licytacji komorniczej spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nie stanowi dochodu skarżącej, chociaż przepisy ustawy zawierają kompleksową regulację w tej materii i brak podstaw, by przy ocenie kryterium dochodowego uwzględniać przepisy prawa podatkowego.

Z kolei pierwszy zarzut procesowy odniesiono do art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w związku z art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 K.p.a. Pełnomocnik stwierdził, że Sąd pierwszej instancji błędnie przyjął, iż te ostatnie przepisy zostały naruszone w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy, ponieważ nie zachodzi konieczność uzupełnienia materiału dowodowego, skoro data nabycia lokalu przez skarżącą nie ma znaczenia podczas ustalania jej dochodu.

Zarzucił też naruszenie art. 141 § 4 w związku z art. 153 P.p.s.a. poprzez niepełne przedstawienie stanu faktycznego i prawnego sprawy, dokonanie oceny prawnej niespójnej, dowolnej i będącej kompilacją (w skardze kasacyjnej mowa o "komplikacji") różnych poglądów, schematyzm uzasadnienia, brak uwzględnienia poglądów doktryny i orzecznictwa odmiennego od wywiedzionej tezy, brak wykazania, że uchybienia miały wpływ na wynik rozstrzygnięcia oraz brak jasnych, pełnych i wyczerpujących wskazań co do dalszego postępowania.

W oparciu o te podstawy kasacyjne pełnomocnik wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie skargi lub uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji oraz o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej pełnomocnik wyraził pogląd, że Sąd pierwszej instancji nie zastosował podczas kontroli sądowoadministracyjnej wynikającego z art. 1 ustawy - Prawo o ustroju sądów administracyjnych kryterium legalności. Jego zdaniem "błędnie przyjął, że ma miejsce naruszenie norm prawa materialnego oraz naruszenie norm postępowania, i w konsekwencji dokonał oceny decyzji przez pryzmat względów słuszności, a tym samym Sąd pierwszej instancji pominął zasadniczą kwestię swojej właściwości, bowiem dokonał oceny dowolnej i wybiórczej".

W kolejnej części uzasadnienia skargi kasacyjnej pełnomocnik, nawiązując do orzecznictwa, podkreślił, że wbrew stanowisku Sądu pierwszej instancji ustawa, w tym jej art. 8, zawiera własną, autonomiczną regulację, wobec czego podczas jej wykładni nie można posługiwać się potocznym rozumieniem pojęcia dochodu lub jego definicją zamieszczoną w innych aktach prawnych, m.in. w ustawach podatkowych, do których ustawa nie odsyła. Przytoczył treść art. 8 ust. 11 ustawy i zaakcentował, że organy się do niej zastosowały, uznając kwotę uzyskaną ze sprzedaży mieszkania skarżącej za jej jednorazowy dochód podlegający rozliczeniu w równych częściach na 12 kolejnych miesięcy i powodujący przekroczenie kryterium dochodowego uprawniającego do zasiłku. W jego ocenie data nabycia lokalu pozostawała bez znaczenia w rozpatrywanym zakresie.

Pełnomocnik przytoczył obszerne fragmenty uzasadnienia wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 stycznia 2018 r., sygn. akt I OSK 1673/17 (LEX nr 2436443). Skonstatował, że środki uzyskane ze sprzedaży lokalu stanowią dochód, niezależnie od tego, na jakie cele go przeznaczono, czyli bez możliwości odliczenia jego części spożytkowanej na spłatę zadłużenia. Istotne jest bowiem to, że skarżąca dysponowała kwotą, którą mogła przeznaczyć na przezwyciężenie trudnej sytuacji życiowej.

Następnie pełnomocnik odwołał się do orzecznictwa dotyczącego przesłanek uchylenia zaskarżonej decyzji na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a., podtrzymując zapatrywanie, że Sąd pierwszej instancji niezasadnie przyjął, iż w sprawie wystąpiły naruszenia art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 K.p.a., które uzasadniałyby takie rozstrzygnięcie. Jego zdaniem materiał dowodowy sprawy jest kompletny i nie wymaga uzupełnienia.

Pełnomocnik stwierdził, że Sąd pierwszej instancji nie zachował wymogów określonych w art. 141 § 4 P.p.s.a., ponieważ nie wykazał, że te dostrzeżone przez niego uchybienia miały faktycznie wpływ na wynik sprawy i poprzestał na ogólnikowych wskazaniach co do dalszego postępowania. Zakwestionował zarazem ocenę prawną Sądu jako pomijającą zarówno odmienne orzecznictwo, jak i brzmienie obowiązujących przepisów,

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna okazała się zasadna, choć nie wszystkie jej zarzuty zasługują na uwzględnienie.

Nie można zgodzić się z zarzutem odniesionym do art. 141 § 4 i art. 153 P.p.s.a. Ten drugi przepis przewiduje związanie w sprawie oceną prawną i wskazaniami co dalszego postępowania wyrażonymi w orzeczeniu sądu. Nie ulega więc wątpliwości, że art. 153 P.p.s.a. nie mógł być naruszony w niniejszej sprawie, jeżeli zważyć, iż zaskarżony wyrok był pierwszym wydanym w niej orzeczeniem sądowym i nie był poprzedzony wcześniejszym wyrokiem, któremu należałoby się podporządkować ze względu na jego wiążącą moc. Bezsprzecznie przy tym mocy takiej nie mają orzeczenia podjęte w innych sprawach, choćby tworzyły one jednolitą linię orzeczniczą. Dlatego o naruszeniu prawa przez Sąd pierwszej instancji nie może świadczyć niejako sama przez się często podnoszona w rozpoznawanej skardze kasacyjnej odmienność rozważań Sądu na tle orzecznictwa czy doktryny. Sąd miał obowiązek rozpoznać sprawę, nie zaś ustalać i zastosować się do utrwalonych czy przeważających zapatrywań na temat stosowanych przez niego przepisów. Pełnomocnik organu nie jest zresztą w rozpatrywanej materii konsekwentny. Zarzuca przecież Sądowi z jednej strony nieuwzględnienie judykatury i literatury, a z drugiej brak samodzielności polegający na ograniczeniu się do kompilacji cudzych poglądów.

Uzasadnienie zaskarżonego wyroku zawiera wszystkie elementy wymienione w art. 141 § 4 P.p.s.a. Sąd pierwszej instancji przedstawił stan sprawy, stanowiska stron, w tym zarzuty skargi. Skądinąd pełnomocnik poprzestał na ogólnym stwierdzeniu braków w tej materii i nie sprecyzował, jaka okoliczność stanu faktycznego, czy jakie racje powołane przez strony zostały w uzasadnieniu pominięte. Sąd wyjaśnił też podstawę prawną rozstrzygnięcia. Wiadomo przecież, jakie przepisy wziął pod uwagę i jakie wnioski z nich wyprowadził, w szczególności dlaczego, jego zdaniem, organy powinny ustalić datę nabycia lokalu przez skarżącą. Uznał mianowicie, że data ta w świetle przepisów prawa podatkowego rozstrzyga o tym, czy środki uzyskane ze sprzedaży lokalu stanowią przychód, a co za tym idzie również dochód skarżącej, który podlega uwzględnieniu podczas oceny kryterium dochodowego uprawniającego do zasiłku okresowego. W efekcie oczywiste jest, że tego rodzaju uchybienie, jakie według Sądu pierwszej instancji w sprawie wystąpiło, musiało mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Wystarczająco konkretnie zostało w tym stanie rzeczy sformułowane wskazanie co do dalszego postępowania, ponieważ organy zobowiązano do usunięcia tego uchybienia, czyli ustalenia, kiedy skarżąca nabyła prawo do lokalu. Trudno oczekiwać rozwinięcia tego wskazania, które musiałoby się sprowadzać do sprecyzowania, za pomocą jakich środków dowodowych organy mają to zadanie wykonać. Stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku jest zatem spójne, logiczne i jasne, toteż umożliwia poznanie motywów Sądu i ich weryfikację w toku kontroli instancyjnej. Z punktu widzenia art. 141 § 4 P.p.s.a. dalszą kwestią pozostaje, czy jest ono prawidłowe.

Z dotychczasowych spostrzeżeń wynika, że trafność pozostałego zarzutu procesowego skargi kasacyjnej zależy od zasadności zarzutu materialnoprawnego. Pełnomocnik podnosi przecież naruszenie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. w związku z art. 7, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 K.p.a., kwestionując pogląd o konieczności uzupełnienia ustaleń faktycznych w powyższym zakresie. To zaś, jakie okoliczności należy ustalić jako mające znaczenie dla rozstrzygnięcia, wynika ze znajdujących w sprawie zastosowanie przepisów prawa materialnego, które określają przesłanki tego rozstrzygnięcia.

Jest poza sporem, że żadnej z tych przesłanek nie wskazuje art. 1 ustawy-Prawo o ustroju sądów administracyjnych, objęty pierwszym kasacyjnym zarzutem materialnoprawnym. Zarzut ten jest całkowicie chybiony. Wbrew twierdzeniom pełnomocnika Sąd pierwszej instancji rozpoznał skargę zgodnie ze swoją właściwością rzeczową i miejscową. Jeżeli nawet przy tym orzeczenie wydane w tym przedmiocie jest wadliwe, to nie oznacza to przecież, że wykracza ono poza granice właściwości sądów administracyjnych. Ponadto Sąd zastosował przewidziane w przywołanym przepisie kryterium legalności, skoro, jak już była o tym mowa, dokonał wykładni prawa i na tej podstawie sformułował wnioski co do zgodności z prawem zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji organu pierwszej instancji. Wnioski te nie odwołują się do żadnych względów natury pozaprawnej, tj. nie pozostają w tego rodzaju sprzeczności z prawem, która byłaby uzasadniona potrzebą rozstrzygnięcia, wprawdzie nieznajdującego oparcia w jego treści, ale słusznego.

Odrębnym zagadnieniem jest, że wnioski te nie znajdują dostatecznego potwierdzenia w treści przepisów przywołanych przez Sąd pierwszej instancji. Naczelny Sąd Administracyjny dostrzega dokonaną próbę znalezienia dla nich uzasadnienia normatywnego, a także przyczyny, jakie leżały u jej podstaw, łączące się z zamiarem ochrony interesu skarżącej, co zostało także dostrzeżone we wcześniej wydanym wyroku z dnia 8 stycznia 2019 r. w innej sprawie dotyczącej skarżącej, sygn. akt I OSK 2598/18 (publ.: cbois.nsa.gov.pl).

Niemniej uwzględnić należało zarzut błędnej wykładni art. 8 ust. 3 i 4 ustawy. W sposób nieuzasadniony sięgnął Sąd do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tymczasem ustawa zawiera kompleksowe uregulowanie w kwestiach pomocy społecznej, wobec czego brak podstaw do tego, by przy ocenie kryterium dochodowego uprawniającego do tej pomocy brać pod uwagę przepisy znajdujące się w innych aktach prawnych, w tym w prawie podatkowym (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 sierpnia 2016 r., sygn. akt I OSK 162/15, LEX nr 2118722). Stosownie do art. 8 ustawy dochodem są wszystkie przychody bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania (ust. 3), z wyłączeniem przychodów wyraźne wymienionych (ust. 4). Nie ulega wątpliwości, że wyłączenia te w art. 8 ust. 4 ustawy mają postać katalogu zamkniętego (tak przywołany w skardze kasacyjnej wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 stycznia 2018 r., sygn. akt I OSK 1673/17, a także np. wyrok tego Sądu z dnia 9 stycznia 2018 r., sygn. akt I OSK 1673/17, LEX nr 2436443). Dowodzi tego fakt, że nie zostały one poprzedzone zastrzeżeniem wskazującym na ich formę przykładową, np. zwrotem "w szczególności", czy otwartą poprzez odesłanie do innych ustaw lub stworzenie możliwości uzupełnienia katalogu w drodze przepisów odrębnych określających dalsze kategorie przechodów pozostających bez wpływu na ocenę wspomnianego kryterium dochodowego. Podzielić należy zatem stanowisko wypowiedziane w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 grudnia 2011 r., sygn. akt I OSK 1699/11 (LEX nr 1096354), że w rozpatrywanej materii nie można odwoływać się do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz że w efekcie nawet zwolnienie określonych przychodów od tego podatku nie powoduje, że przychody te nie podlegają zaliczeniu do dochodu w rozumieniu art. 8 ust. 3 ustawy.

Przychód, o którym mowa w art. 8 ust. 3 ustawy, nie jest przychodem w znaczeniu podatkowym, jaki po odliczeniu kosztów jego uzyskania, stanowi dochód do opodatkowania. Jest on przysporzeniem, które po pomniejszeniu o obciążenia wyliczone w art. 8 ust. 3 ustawy – w tym obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ustalone zatem z uwzględnieniem przychodu i dochodu w innej wysokości – ma wpływ na kryterium dochodowe będące przesłanką przyznania prawa do świadczeń z pomocy społecznej. Bezsprzecznie do takich przysporzeń należą kwoty otrzymane ze sprzedaży mieszkania, także wtedy gdy z uwagi na upływ terminu pięciu lat od nabycia nie podlegają opodatkowaniu jako środki związane z tego powodu ze sprzedażą majątku osobistego, nie zaś z obrotem nieruchomościami. Nie można też twierdzić, że przysporzenie to w przypadku skarżącej jest pozorne i że pozbawienie jej tytułu prawnego do lokalu nie łączyło się dla niej z żadnym ekwiwalentem czy też korzyścią. Przekazanie wierzycielom sumy uzyskanej ze sprzedaży zmniejszyło bowiem jej zadłużenie, które zostało w części spłacone z tego dochodu.

Podsumowując, Sąd pierwszej instancji błędnie uwzględnił skargę, choć powinien ją oddalić jako bezzasadną. W takim stanie rzeczy trzeba zastosować w postępowaniu kasacyjnym art. 188 P.p.s.a. W świetle tego przepisu Naczelny Sąd Administracyjny w razie uwzględnienia skargi kasacyjnej, uchylając zaskarżone orzeczenie, rozpoznaje skargę, jeżeli uzna, że istota sprawy jest dostatecznie wyjaśniona. Dlatego Naczelny Sąd Administracyjny zgodnie z art. 188 w związku z art. 151 P.p.s.a. uchylił zaskarżony wyrok w punkcie pierwszym i oddalił skargę.

Naczelny Sąd Administracyjny nie uwzględnił wyrażonego w skardze kasacyjnej wniosku o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości, ograniczając się do tej jego części, która stanowiła rozstrzygnięcie odnośnie do skargi. W istocie bowiem wnosząca skargę kasacyjną nie podważała zaskarżonego wyroku w części przyznającej wynagrodzenie pełnomocnikowi wyznaczonemu w ramach prawa pomocy. Stosownie wszak do art. 250 § 1 P.p.s.a. prawo do wynagrodzenia nie zostało w żaden sposób uzależnione od wyniku sprawy. Wynagrodzenie to przyznawane jest zresztą od Skarbu Państwa i nie stanowi kosztów postępowania, jakie powinny być zwrócone przez stronę, która w sporze sądowym przegrała, na rzecz strony wygrywającej, która koszty poniosła.

Naczelny Sąd Administracyjny nie orzekł natomiast o zwrocie kosztów postępowania kasacyjnego według zasady określonej w art. 203 pkt 2 P.p.s.a. Uznał mianowicie, że zachodzi uzasadniony przypadek, stosownie do art. 206 w związku z art. 207 § 1 P.p.s.a. uprawniający do odstąpienia od zasądzenia tego zwrotu, uwzględniając trudną sytuację życiową skarżącej.



Powered by SoftProdukt