Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Anna Żak, Sędziowie Sędzia WSA Dorota Chobian (spr.), Sędzia WSA Dorota Pędziwilk-Moskal, Protokolant Joanna Nowak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 16 lipca 2015 r. sprawy ze skargi Z. Ł. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] znak: [...] w przedmiocie odmowy zmiany decyzji ostatecznej oddala skargę.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia [...], znak: [...], po rozpatrzeniu odwołania Z.Ł. od decyzji wydanej z upoważnienia Prezydenta Miasta dnia [...], odmawiającej zmiany swojej decyzji z dnia [...] w zakresie współwłasności samochodu osobowego marki Volkswagen Passat, na podstawia art.138 § 1 pkt 1 w związku z art. 127 § 2 kpa utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu organ odwoławczy podał, że w dniu 7 maja 2010 r. Z.Ł. i M.F., złożyli wniosek o rejestrację samochodu osobowego marki Volkswagen Passat. Do wniosku dołączyli: dowód rejestracyjny pojazdu, zaświadczenie o przeprowadzonym badaniu technicznym pojazdu, umowę kupna sprzedaży zawartą w dniu 1 maja 2010 r. pomiędzy M. W. (sprzedającym), a Z. Ł. i M.F. (kupującymi), kartę pojazdu oraz tablice rejestracyjne. Po rozpatrzeniu tego wniosku, decyzją z dnia 17 czerwca 2010 r. organ dokonał rejestracji powyższego pojazdu.

W dniu 1.09.2014 r. do Urzędu Miasta Kielce wpłynęło pismo Z.Ł., w którym oświadczył pod rygorem odpowiedzialności karnej, że nie jest już współwłaścicielem pojazdu Volkswagen Passat, nie wie gdzie znajduje się ten pojazd i nie ma żadnego kontaktu z M. F. Nadto zwrócił się: "o wykreślenie mnie z ewidencji". Natomiast wezwany przez organ I instancji, w dniu 16.10.2014 r. zeznał do protokołu, "iż stając się współwłaścicielem przedmiotowego pojazdu, uczyniłem to tylko z tych względów, aby móc swobodnie prowadzić ten pojazd na Ukrainie". Dodał, "iż w świetle faktów nigdy nie byłem rzeczywistym właścicielem pojazdu i nigdy go swobodnie nie użytkowałem w kraju (w Polsce)".

W odpowiedzi Prezydent Miasta poinformował stronę, iż organy rejestrujące nie prowadzą "ewidencji właścicieli, współwłaścicieli czy użytkowników". Jednocześnie w związku z niejasnym charakterem żądania zwrócił się

o jego sprecyzowanie i dostarczenie stosownych dokumentów potwierdzających zbyciu pojazdu lub stanowiących podstawę do jego wyrejestrowania. Prezydent podjął także działania zmierzające do ustalenia pobytu M. F. Z Referatu Organizacyjnego i Spraw Społecznych - Ewidencji Ludności Urzędu Gminy organ I instancji uzyskał informację, że M.F. po 2 grudnia 2011 r. nie wnioskował o przedłużenie zameldowania na terenie tej Gminy i nie jest znany jego aktualny adres zameldowania. Z Wydziału Spraw Obywatelskich i Cudzoziemców Urzędu Wojewódzkiego organ I instancji uzyskał informację, że M.F. nie ubiegał się o przedłużenie zezwolenia na pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Z Konsulatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Charkowie organ I instancji uzyskał informację, że M.F. nie ubiegał się o wydanie wizy w ich konsulacie.

Pismem z dnia 9 lutego 2015 r. Z.Ł. wniósł o "wykreślenie z ewidencji w/w pojazdu jako współwłaściciela" bądź wydanie "decyzji o odmowie wykreślenia z ewidencji". Nie przedłożył jednak żadnych dokumentów.

Dalej organ odwoławczy cytując treść art. 72 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 ze zmianami) podał, że niesporne jest, iż posiadaczami pojazdu marki Volkswagen Passat są Z.Ł. i M.F. Świadczy o tym dowód zakupu pojazdu z dnia 1 maja 2010 r., jak również wniosek o zarejestrowanie tego pojazdu. Spór natomiast sprowadza się do rozstrzygnięcia, na jakiej podstawie Z.Ł. jako współwłaściciel może zostać wykreślony z dowodu rejestracyjnego.

Kolegium zauważyło, że problematyka współwłasności, zarządu rzeczą wspólną należy do materii prawa cywilnego i problem własności pojazdu ma znaczenie w sprawie rejestracji pojazdu tylko o tyle, że zarejestrowany może być wyłącznie pojazd, który stanowi przedmiot uregulowanego prawa własności (współwłasności), albowiem istotą postępowania w sprawie rejestracji pojazdu nie może być ingerowanie w prawa właścicielskie (tak wyrok WSA w Krakowie z dnia 26.01.2012 r. sygn. akt III SA/Kr 319/11). Jednakże na etapie rejestracji Volkswagena Passata kwestia własności pojazdu nie budziła wątpliwości. O ile zaś czynność rejestracji pojazdu nie ma wpływu na stosunki właścicielskie, to zmiana właściciela (współwłaściciela) wymaga zmiany dowodu rejestracyjnego. Z.Ł. wnioskował o wykreślenie go z dowodu rejestracyjnego pojazdu. Żądanie to wkracza więc w zakres zmian właścicielskich pojazdu, a więc musi być dokonane zgodnie z prawem i potwierdzone odpowiednimi dokumentami. Wystąpienie ze współwłasności może być dokonane na różny sposób, np. przez darowiznę, przeniesienie uprawnień na współwłaściciela, sprzedaż, lecz zawsze musi być udokumentowane. Tymczasem pomiędzy Z. Ł. a M. F. nie doszło do zmian w zakresie współwłasności spornego pojazdu, bowiem nie można ustalić miejsca pobytu użytkownika auta. Odwołujący wielokrotnie podnosił, że nie zna miejsca pobytu M.F., a Prezydent Miasta, pomimo usilnych prób także tych danych nie ustalił. W związku z powyższym ani organ I instancji ani zainteresowany nie byli w stanie poinformować drugiego współwłaściciela o toczącym się postępowaniu i uzyskać od niego stanowiska

w sprawie. Tym samym wnioskodawca nie był w stanie znieść współwłasności pojazdu, a co za tym idzie nie zaszły okoliczności umożliwiające organowi dokonania zmian w dowodzie rejestracyjnym. Okoliczność ta jest obiektywna i niezawiniona przez żadną ze stron, jednak brak dokumentów wymaganych prawem uniemożliwia organowi spełnienie żądania wnioskodawcy.

W skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach skardze na powyższą decyzje Z.Ł. wskazał, że jest współwłaścicielem blisko trzydziestoletniego Passata wartości 400-600 zł, który fizycznie prawdopodobnie nie istnieje. Nie ma kontaktu z drugim współwłaścicielem i dlatego chciał tę jego część współwłasności wyrejestrować z dokumentów wydziału komunikacji. Jednak okazało się, że nie może tego zrobić, a urzędnicy zdecydowali, że ma "mieć samochód, którego nie ma i to prawdopodobnie dozgonnie".

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Ostatecznie, po pouczeniu go przez organ I instancji o treści art. 79 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz § 15 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 22 lipca 2002 r. w sprawie rejestracji i oznaczenia pojazdów (tekst jedn. Dz. U. Nr 2014 r., poz. 1522) i o tym, jakie dokumenty mogą stanowić podstawę do wyrejestrowania pojazdu, skarżący sprecyzował, że domaga się wykreślenia go z ewidencji jako współwłaściciela pojazdu. Tak więc faktycznie żądanie dotyczyło wykreślenia skarżącego z dowodu rejestracyjnego wydanego w oparciu o decyzję z dnia16 czerwca 2000 r. o rejestracji pojazdu, w związku z czym prawidłowo organ prowadził postępowanie w sprawie zmiany tej decyzji. Jak wskazał WSA Rzeszowie w wyroku z dnia 30 stycznia 2004 r. w sprawie SA/RZ 1636/0,2 ponieważ dowód rejestracyjny wydany właścicielowi pierwotnie, tj. przed zmianą niektórych danych w nim zawartych musiał być poprzedzony wydaniem decyzji administracyjnej o rejestracji, to w konsekwencji należy przyjąć, że również zmiana któregokolwiek z elementów treści tegoż dowodu powinna być poprzedzona stosownym rozstrzygnięciem, tj. decyzją zmieniającą uprzednią decyzję o rejestracji lub też uchyleniem tej poprzedniej decyzji (orzeczenie dostępne w internetowej bazie orzecznictwa sądów administracyjnych).

W niniejszej sprawie niesporne jest to, że samochód marki Volkswagen Passat został zarejestrowany na wniosek dwóch osób występujących jako jego współwłaściciele: Z.Ł. i M. F. Podstawą do rejestracji pojazdu oraz wydania dowodu rejestracyjnego, w którym obie te osoby zostały wpisane jako jego współwłaściciele była umowa kupna sprzedaży zawarta pomiędzy poprzednim właścicielem M. W. jako sprzedającym i Z. Ł. oraz M. F. jako kupującymi.

We wniosku z 1 września 2004 r. skarżący wskazał, że samochód został zarejestrowany na współwłasność, aby bez przeszkód mógł być przez niego prowadzony, co mogłoby sugerować, że od początku wyłącznym właścicielem tego pojazdu był M. F. W dalszej jednak części tego pisma Z.Ł. wskazał, że nie jest już właścicielem tego pojazdu (tak więc nie przeczy, że wcześniej nim był). Jednakże, mimo stosownego pouczenia przez organ, skarżący nie przedłożył żadnych dokumentów, które potwierdziłyby, że albo umowa kupna sprzedaży, w której został wskazany jako nabywca samochodu została zawarta dla pozoru (na przykład wyroku sądu stwierdzający nieważność umowy kupna sprzedaży w tej części), ani też żadnego dokumentu potwierdzającego przejście udziału we współwłasności tego pojazdu ze skarżącego na inną osobę (przykładowo umowy sprzedaży udziału, darowizny, zniesienia współwłasności). Samo oświadczenie skarżącego, że nie chce już być tym współwłaścicielem, czy też, że przestał nim być, nie jest wystarczające do zmiany decyzji o zarejestrowaniu pojazdu i zmianie w związku z tym dowodu rejestracyjnego, polegającej na wykreślenia skarżącego jako współwłaściciela tego pojazdu. Po pierwsze nie jest możliwe porzucenie udziału we współwłasności (porzucić można tylko rzecz), a po drugie nie jest możliwe zarejestrowanie pojazdu o nieznanym statusie prawnym, tak jak i nie jest możliwe zarejestrowanie samego udziału w pojeździe.

Organy administracyjne nie są uprawnione do samodzielnego rozstrzygania sporów własnościowych zarówno pozytywnych jak i negatywnych, tak jak ma to miejsce w tej sprawie. Tak więc, jeżeli skarżący twierdzi, że nie jest już współwłaścicielem pojazdu, powinien złożyć stosowny dokument, który tę okoliczność potwierdzi. Nie jest wystarczające samo jego oświadczenie, że już tym współwłaścicielem nie chce być, gdyż nie wie, co się dzieje z pojazdem. W sytuacji, gdy doszło do utraty pojazdu skarżący mógłby żądać jego wyrejestrowania, ale w tym celu, stosownie do § 15 ust. 1 pkt 5 powołanego wyżej rozporządzenia, powinien złożyć dokument potwierdzający trwałą i zupełną utratę posiadania pojazdu. Takiego dokumentu nie złożył. Z kolei zawarte w skardze stwierdzenie, że pojazd, z uwagi na swój wiek prawdopodobnie fizycznie nie istnieje także nie może stanowić podstawy do wykreślenia skarżącego z dowodu rejestracyjnego jako współwłaściciela. Możliwe byłoby wyrejestrowanie pojazdu na skutek jego zniszczenia za granicą (art. 79 ust. 1 pkt 4), ale wymagałoby to złożenia dokumentu potwierdzającego zniszczenie pojazdu.

Reasumując zawarte w skardze zarzuty nie mogą odnieść skutku w postaci uchylenia zaskarżonej decyzji. Skoro zaś decyzja ta odpowiada prawu i przy jej wydawaniu nie doszło do naruszenia przepisów postępowania w stopniu, który mógłby mieć istotny wpływ na wynik sprawy, skarga jako niezasadna podlegała oddaleniu, o czym Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zmianami).