Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Sędziowie Sędzia WSA Jerzy Strzebinczyk, Sędzia NSA Magdalena Jankowska - Szostak, Anna Moskała (sprawozdawca), , Protokolant Halina Rosłan, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 25 maja 2011 r. sprawy ze skargi Gminy W. na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody D. z dnia [...] r. Nr [...] w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały Rady Miejskiej W. w sprawie programu współpracy Miasta W. z organizacjami pozarządowymi w 2011 r. oddala skargę.

Wojewoda D., na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), stwierdził nieważność uchwały Nr [...] Rady Miejskiej W. z dnia [...] r. w sprawie programu współpracy Miasta W. z organizacjami pozarządowymi w roku 2011. Organ Nadzoru podniósł, że uchwała ta została podjęta z istotnym naruszeniem art. 5a ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. nr 234 poz. 1536), a to z przekroczeniem terminu określonego w ustawie.

W uzasadnieniu swojego stanowiska Wojewoda wskazał, że zgodnie z art. 5a ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego uchwala, po konsultacjach z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3, przeprowadzonych w sposób określony w art.5 ust. 5, roczny program współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3. Ten roczny program współpracy jest uchwalany do dnia 30 listopada roku poprzedzającego okres obowiązywania programu. Termin ten ma charakter formalnoprawnego wymogu realizacji określonej normy kompetencyjnej i warunkuje prawidłowość podejmowanego aktu.

W dalszej części uzasadnienia podjętego rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewoda wskazał, że uchwała Rady Miejskiej W. w sprawie uchwalenia programu współpracy z organizacjami pozarządowymi na rok 2011 została podjęta w dniu [...] r., a więc po dniu 30 listopada roku poprzedzającego okres obowiązywania programu. Z tego powodu, zdaniem organu nadzoru, takie działanie Rady Miejskiej zakwalifikować należy jako istotne naruszenie prawa, skutkujące nieważnością uchwały, bowiem przepisy wprowadzające art. 5a przedmiotowej ustawy nie przewidywały żadnych wyjątków uzasadniających naruszenie wprowadzonego terminu. Zmiana wprowadzająca termin weszła w życie 12 marca 2010 r.

W skardze na to rozstrzygnięcie Prezydent W. wniósł o uchylenie w całości tego aktu nadzorczego.

W uzasadnieniu skargi podniesiono, że art. 91 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym rozróżnia dwie wadliwości uchwał: nieistotne naruszenie prawa i istotne naruszenie prawa. Ani w ustawie o samorządzie gminnym ani w ustawie Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi nie ma zdefiniowania obu rodzajów naruszeń. W orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntowane jest natomiast stanowisko, że do istotnych naruszeń prawa należy zaliczyć naruszenie przez organ podejmujący uchwałę przepisów o właściwości, podjęcie uchwały bez podstawy prawnej, ale także wadliwe zastosowanie normy prawnej. Oceniając w tym kontekście przedmiotową uchwałę należy stwierdzić – zdaniem Prezydenta W. – że rozstrzygnięcie nadzorcze nie zawiera zarzutów merytorycznych co do treści uchwały, a jedynym uchybieniem jest niedochowanie zawitego terminu do jej podjęcia. W ocenie strony skarżącej termin do podjęcia przedmiotowej uchwały nie jest terminem zawitym. O tym bowiem jaki charakter będzie miał termin określony przez ustawodawcę decyduje on sam określając ewentualne skutki uchybienia temu terminowi.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda D. wniósł o jej oddalenie jako bezzasadnej, podtrzymując dotychczasowa argumentację.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Według art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych i o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego, samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami a organami administracji rządowej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej (art. 1 § 2 tej ustawy).

Zakres kontroli administracji publicznej obejmuje również orzekanie w sprawach skarg na akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego (art. 3 § 1 w związku z § 2 pkt 7 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., zwanej dalej w skrócie "p.p.s.a."). Sąd ocenia te akty z punktu widzenia ich zgodności z prawem materialnym i przepisami postępowania administracyjnego, według stanu faktycznego i prawnego obowiązującego w dacie wydania tych aktów. Kryterium legalności przewidziane w art. 1 § 2 ustawy Prawo o ustroju sądów administracyjnych umożliwia sądowi administracyjnemu uchylenie aktu nadzoru, gdy uwzględni on skargę jednostki samorządu terytorialnego na taki akt (art. 148 p.p.s.a.).

Wprowadzając sankcję nieważności jako następstwa naruszenia przepisu prawa ustawodawca nie określił rodzaju naruszenia prawa. W orzecznictwie sądowym przyjmuje się jednak, że podstawę do stwierdzenia nieważności uchwały stanowią takie naruszenia prawa, które mieszczą się w kategorii ciężkich, rażących naruszeń, przykładowo – w razie podjęcia uchwały przez organ niewłaściwy, braku podstawy prawnej do podjęcia uchwały określonej treści, niewłaściwego zastosowania przepisu prawnego będącego podstawą podjęcia uchwały, naruszenia procedury podejmowania uchwał.

Pozostaje więc do rozważenia, czy Wojewoda zasadnie uznał, że w rozpatrywanej sprawie mamy do czynienia z sankcją nieważności uchwały, z powodu przekroczenia ustawowego terminu jej uchwalenia.

Uwzględniając przytoczone wyżej zasady kontroli sądowoadministracyjnej, w ocenie Sądu orzekającego, skarga nie zasługiwała na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 5a ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. nr 234 poz. 1536), organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego uchwala, po konsultacjach z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3, przeprowadzonych w sposób określony w art. 5 ust. 5, roczny program współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami wymienionymi w art. 3 ust. 3. Roczny program współpracy jest uchwalany do dnia 30 listopada roku poprzedzającego okres obowiązywania programu. Przepis powyższy w sposób jasny i precyzyjny wyznacza termin do podejmowania uchwały dotyczącej programu współpracy. W niniejszej sprawie przepis ten został przez Radę Miejską we W. naruszony. W ocenie sądu to uchybienie terminowi do podjęcia uchwały stanowi istotne naruszenie prawa skutkujące nieważnością, ponieważ uchwała stoi w wyraźnej sprzeczności z treścią zapisu ustawy, a przepis zastrzegający termin należy zaliczyć do grupy przepisów ściśle regulujących procedurę podejmowania uchwał (vide: wyrok WSA w Krakowie z dnia 13 stycznia 2010r.sygn.I S.A./Kr 1526/09). Uchybienie terminowi zastrzeżonemu w art. 5a ust.1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie nie może być uznane za nieistotne naruszenie prawa, ponieważ pojęcie to oznacza jedynie wady nie mające znaczenia dla oceny prawidłowości uchwały, np. błędne powołanie podstawy prawnej w sytuacji, kiedy istnieje podstawa prawna do jej podjęcia, czy też drobne wady nie dotyczące istoty regulowanego zagadnienia, np. nieodpowiednie oznaczenie uchwały oraz oczywiste omyłki pisarskie i rachunkowe (patrz wyrok tut. Sądu z dnia 19 maja 2011 r., sygn.. akt III SA/Wr 142/11).

Trafnie organ nadzoru podniósł, że termin określony w art. 5a ust. 1 wskazanej ustawy należy traktować jako termin zawity oraz że jego naruszenie i uchwalenie programu, który ma obowiązywać w następnym roku kalendarzowym, po dniu 30 listopada, powoduje istotne naruszenie prawa przez tak podjętą uchwalę.

Dlatego też argumenty Gminy zawarte w odpowiedzi na skargę, mające wykazać, że termin ten nie jest terminem zawitym już choćby z tego powodu, że ustawodawca nie określił sankcji, jakie takie przekroczenie terminu powoduje albo że zawarte w projekcie rządowym sankcje za nieuchwalenie w terminie tego rocznego programu współpracy były o wiele łagodniejsze - nie zasługują na uwzględnienie.

Z tych powodów Sąd na podstawie art. 151 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji wyroku.