Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Eugeniusz Wasilewski Sędziowie WSA Sławomir Antoniuk (spr.) Iwona Dąbrowska Protokolant referent stażysta Aleksandra Olczak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 marca 2013 r. sprawy ze skargi M.H. na bezczynność Burmistrza Gminy [...] w przedmiocie rozpatrzenia wniosku o udostępnienie informacji publicznej postanawia: 1) odrzucić skargę, 2) zwrócić skarżącemu M.H. 100 zł (sto złotych) tytułem wpisu sądowego

M. H. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na bezczynność Burmistrza Gminy [...] w przedmiocie rozpatrzenia wniosku o udostępnienie informacji publicznej. Zarzucając organowi naruszenie art. 61 ust. 1 i 2 Konstytucji RP i art. 1 ust. 1 w zw. z art. 10 ust. 1 i art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej, skarżący wniósł o zobowiązania Burmistrza Gminy [...] do udostępnienia informacji - skanu dokumentu regulującego wykorzystanie oficjalnej strony Gminy [...] w serwisie Facebook (prawdopodobnie regulaminu Urzędu lub strategii komunikacji), w którym byłoby określone, jakiego typu materiały można zamieszczać w tymże oficjalnym publikatorze Gminy. Skarżący wniósł także o zasądzenie kosztów postępowania wg norm przypisanych.

W uzasadnieniu skargi M. H. podniósł, iż w dniu 13 listopada 2012 r. na oficjalnej stronie Gminy [... w serwisie Facebook (https://[...]) złożył wniosek o udostępnienie informacji publicznej o następującej treści, cyt: "Na podstawie art. 61 Konstytucji RP - w trybie przewidzianym przez ustawę o dostępie do informacji publicznej - uprzejmie proszę o udostępnienie informacji publicznej w postaci skanu dokumentu regulującego wykorzystanie oficjalnej strony Gminy [...] w serwisie Facebook. Interesuje mnie dokument (prawdopodobnie regulamin Urzędu lub strategia komunikacji) w którym byłoby określone, jakiego typu materiały można zamieszczać na gminnym fejsbooku czy np. tylko oficjalne informacje miejskie, czy też np. publicystykę prezentującą prywatne poglądy urzędników miejskich. Wnioskuję o przekazanie wnioskowanych informacji drogą mailową na adres [...]@gamil.com". Nadmienił, że strona w serwisie Facebook prowadzona jest przez Urząd Gminy [...] i przez sam organ określana jest jako "oficjalna strona Gminy".

Do dnia wniesienia skargi (9 grudnia 2012 r.) skarżący nie otrzymał odpowiedzi na wniosek. Organ pozostaje zatem w stanie bezczynności, co czyni skargę konieczną i uzasadnioną.

W odpowiedzi na skargę Burmistrz Gminy [...] wniósł o odrzucenie skargi na podstawie art. 58 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.)

W uzasadnieniu pisma procesowego organ podniósł, iż nie otrzymał wymienionego w skardze wniosku i o jego istnieniu dowiedział się ze skargi. Wymieniony wniosek nie wpłynął do organu drogą pocztową, elektroniczną, nie został również złożony ustnie. Już po wpłynięciu skargi organ ustalił, że tekst przedmiotowego wniosku Skarżący umieścił jako komentarz pod jednym z materiałów opublikowanych w serwisie Facebook. Wymieniony materiał, zatytułowany ",[...]", nie został napisany ani podpisany przez Burmistrza [...]. W wymienionym komentarzu, stanowiącym zdaniem Skarżącego wniosek z dostępu do informacji publicznej, nie wskazano adresata wniosku. Strona Gminy [...] prowadzona jest przez Biuro Promocji, Informacji i Kultury Urzędu Miejskiego w [...], a nie, jak błędnie podaje skarżący, przez Urząd Gminy [...].

Organ wskazał, iż zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, każdemu przysługuje, z zastrzeżeniem art. 5, prawo dostępu do informacji publicznej, a od osoby wykonującej prawo do informacji publicznej nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego (art. 2 ust. 2 tej ustawy.). Stosownie do art. 10 powołanej ustawy, informacja publiczna, która nie została udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej, jest udostępniana na wniosek. W takim przypadku złożenie wniosku jest zatem warunkiem realizacji prawa do informacji publicznej. Ustawodawca postanowił także w art. 10 ust. 2 ww. ustawy, że informacja publiczna, która może być niezwłocznie udostępniona, jest udostępniana w formie ustnej lub pisemnej bez pisemnego wniosku. Nie zawsze zatem konieczne jest złożenie wniosku w formie pisemnej. Zawsze jednak żądanie udostępnienia określonej informacji publicznej musi być organowi przedstawione. Samo wysłanie wniosku przez skarżącego nie przesądza o dopuszczalności skargi na bezczynność organu. Wniosek musi bowiem dotrzeć do organu, aby można było uznać, że postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej zostało wszczęte (II SAB/Wa 491/11).

Ponadto organ wskazał, iż w wymienionym serwisie widnieją informacje, zawierające adres korespondencyjny, mailowy oraz numer telefonu Urzędu Miejskiego i przy zastosowaniu tylko jednego z nich Skarżący mógł skutecznie złożyć wniosek z zakresu dostępu do informacji publicznej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Na podstawie art. 3 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie m. in. w sprawach skarg na:

• decyzje administracyjne,

• postanowienia wydawane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty,

• postanowienia wydawane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie,

• inne akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa,

• pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach,

• bezczynność organów w przypadkach określonych wyżej.

Z bezczynnością organu administracji publicznej mamy do czynienia wówczas, gdy organ, zobowiązany do podjęcia przewidzianej prawem czynności, nie podejmuje jej w terminie określonym przez przepisy prawa. Celem wprowadzenia do systemu sądowej kontroli administracji skargi na bezczynność organu, było wyposażenie jednostki w środek prawny, którego zastosowanie skutkowałoby podjęciem przez organ przewidzianego prawem działania.

W niniejszej sprawie skarżący przedmiotem skargi uczynił bezczynność Burmistrza Gminy [...] w zakresie rozpatrzenia wniosku z dnia 13 listopada 2012 r. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej.

Zasady i tryb udostępniania informacji publicznej uregulowane zostały w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. nr 112, poz. 1198 ze zm.). Zgodnie z art. 2 ust. 1 powołanej ustawy, każdemu przysługuje, z zastrzeżeniem art. 5, prawo dostępu do informacji publicznej, a od osoby wykonującej prawo do informacji publicznej nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego (art. 2 ust. 2 tej ustawy). Stosownie do art. 10 ww. ustawy, informacja publiczna, która nie została udostępniona w Biuletynie Informacji Publicznej, jest udostępniana na wniosek. W takim przypadku złożenie wniosku jest zatem warunkiem realizacji prawa do informacji publicznej. Ustawodawca postanowił także w art. 10 ust. 2 powołanej ustawy, że informacja publiczna, która może być niezwłocznie udostępniona, jest udostępniana w formie ustnej lub pisemnej bez pisemnego wniosku. Nie zawsze zatem konieczne jest złożenie wniosku w formie pisemnej. Zawsze jednak żądanie udostępnienia określonej informacji publicznej musi być organowi skutecznie przedstawione.

W rozpatrywanej sprawie skarżący podał, że w dniu 13 listopada 2012 r. złożył wniosek o udostępnienie informacji publicznej poprzez zamieszczenie na oficjalnej stronie Gminy [...] w serwisie Facebook (https://[...]).

Zasadniczą kwestią w niniejszej sprawie ze skargi na bezczynność jest ustalenie, czy po stronie Burmistrza Gminy [...] istniał prawny obowiązek rozpatrzenia konkretnego wniosku w przewidzianej prawem formie, tj. zgodnie z rozwiązaniami przyjętymi w ustawie o dostępie do informacji publicznej, albo w formie czynności materialno-technicznej w przypadku udzielenia informacji, albo – w razie odmowy jej udzielenia – w formie decyzji.

Podkreślenia wymaga jednakże, iż ocena taka może zostać dokonana przez Sąd tylko wówczas, gdy do organu administracji publicznej wpłynął wniosek z określonym żądaniem.

Skarżący nie kwestionuje, iż swój wniosek o udostępnienie informacji publicznej złożył poprzez dodanie komentarza do artykułu "[...]" na stronie Gminy [...] w serwisie Facebook (https://[...]).

Wskazać należy, iż w świetle konstytucyjnej zasady działania organów władzy publicznej na podstawie i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji RP), w państwie demokratycznym, w którym rządzi prawo, organy władzy publicznej mogą powstać tylko na podstawie prawnej, a normy prawne muszą określać ich kompetencje, zadania i tryb postępowania, wyznaczając tym samym granice ich aktywności. Oznacza to, iż w zakresie zadań, wykonywanych przez organy administracji publicznej, tzw. spraw urzędowych, organy te mogą wykorzystywać instrumenty prawne, których stosowanie przewidują przepisy prawa powszechnie obowiązującego. Do tej kategorii spraw należy zaliczyć także sprawy załatwiane z wniosku obywatela o udzielenie informacji publicznej. Zatem podanie (wniosek) w takiej sprawie będzie skutecznie złożone organowi, jeśli nastąpi ustnie do protokołu, zostanie wniesione w formie pisemnej w danym urzędzie, bądź w formie elektronicznej na adres poczty elektronicznej (z rozszerzeniem "gov.pl", zastrzeżonym dla organów administracji publicznej).

Posiadanie przez Gminę strony w portalu społecznościowym typu Facebook służy zazwyczaj promocji, przedstawia dokonania władz lokalnych, określa zamierzenia i wskazuje na inicjatywy społeczne, itp. Tego typu nośnik informacji jest używany do wymiany poglądów, prowadzenia dyskusji, komentowania pewnych zdarzeń, itp. Natomiast posiadanie takiej strony przez podmioty publiczne nie jest określone, a zatem i wymagane przepisami prawa. W obowiązującym porządku prawnym, tego typu strona nie jest dopuszczalnym sposobem komunikowania się w tzw. sprawach urzędowych, w tym nie służy wnoszeniu podań i wniosków.

Nie bez znaczenia w sprawie pozostaje, iż w ww. serwisie społecznościowym Gminy [...] zamieszczony został adres korespondencyjny, mailowy oraz wskazano numer telefonu Urzędu Miejskiego. Osoba zainteresowana, nie wychodząc nawet z ww. serwisu, jest informowana o sposobie "urzędowego" kontaktu z Urzędem.

Jak wynika z akt sprawy, Burmistrz Gminy [...] nie otrzymał wniosku skarżącego z dnia 13 listopada 2012 r. i nie mógł zapoznać się z jego treścią. Wniosek taki nie wpłynął bowiem do podmiotu, którego bezczynność zaskarżono w niniejszej postępowaniu i nie został przedstawiony organowi gminnemu w innej dopuszczlnej prawem formie.

Wobec powyższego, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie obowiązany jest stwierdzić, że w przedstawionym stanie faktycznym skarga na bezczynność Burmistrza Gminy [...] jest niedopuszczalna. Brak jest bowiem możliwości badania przez sąd administracyjny – w sytuacji stwierdzenia, że dany podmiot nie otrzymał wniosku (ani pisemnego ani ustnego) – czy pozostaje on w bezczynności w zakresie jego rozpatrzenia.

Ocena przez sąd administracyjny tego, czy na organie ciążył obowiązek rozpoznania wniosku 13 listopada 2012 r. o udostępnienie informacji publicznej w przewidzianych prawem formach, byłaby możliwa, a zatem dopuszczalna, tylko wówczas, gdyby wniosek taki został w organie faktycznie złożony. Wniosek musi bowiem dotrzeć do organu, aby można było uznać, że postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej zostało wszczęte. Tylko zaś skuteczne złożenie wniosku o udostępnienie informacji publicznej stanowić może podstawę merytorycznego badania przez sąd administracyjny skargi na bezczynność organu w zakresie rozpoznania tego wniosku.

Wobec niezłożenia w organie wniosku z 13 listopada 2012 r. o udostępnienie informacji publicznej, skargę na bezczynność Burmistrza Gminy [...] w zakresie jego rozpatrzenia uznać należało za niedopuszczalną.

W tym stanie sprawy, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 i § 3 w zw. z art. 3 § 2 pkt 8 oraz art. 232 § 1 pkt 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł, jak w sentencji.