drukuj    zapisz    Powrót do listy

6262 Radni 6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym), Samorząd terytorialny, Inne, *Stwierdzono nieważność aktu, niebędącego aktem prawa miejscowego w całości, III SA/Wr 66/12 - Wyrok WSA we Wrocławiu z 2012-04-25, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

III SA/Wr 66/12 - Wyrok WSA we Wrocławiu

Data orzeczenia
2012-04-25 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2012-02-06
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu
Sędziowie
Bogumiła Kalinowska /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6262 Radni
6391 Skargi na uchwały rady gminy w przedmiocie ... (art. 100 i 101a ustawy o samorządzie gminnym)
Hasła tematyczne
Samorząd terytorialny
Skarżony organ
Inne
Treść wyniku
*Stwierdzono nieważność aktu, niebędącego aktem prawa miejscowego w całości
Powołane przepisy
Dz.U. 2010 nr 176 poz 1190 art. 190 ust. 1 pkt 2a
Ustawa z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw -tekst jednolity.
Dz.U. 2001 nr 142 poz 1591 art. 24 f, art. 43,
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - t. jedn.
Dz.U. 1997 nr 78 poz 483 art. 22
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r.
Dz.U. 1964 nr 9 poz 59 art. 31 par. 1, par. 2 pkt 1, art. 43 par. 1, art. 36 par. 3, art. 29,
Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
Dz.U. 2002 nr 163 poz 1349 par. 14 ust. 2 pkt 1 lit. c, par. 2 ust. 1,2
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.
Dz.U. 2010 nr 220 poz 1447 art. 2, art. 3,
Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Józef Kremis Sędziowie Sędzia WSA Bogumiła Kalinowska (sprawozdawca) Sędzia WSA Maciej Guziński Protokolant Ewa Pąsiek po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 4 kwietnia 2012 r. sprawy ze skargi K. B. R. na uchwałę Rady Miejskiej w M. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego I. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały; II. zasądza od Gminy M. na rzecz skarżącego 457 (czterysta pięćdziesiąt siedem) złotych kosztów postępowania; III. określa, że zaskarżona uchwała nie podlega wykonaniu do dnia prawomocności wyroku.

Uzasadnienie

Zaskarżoną uchwałą z dnia [...] r. Nr [...] Rada Miejska w M., działając na podstawie art. 190, ust. 1 pkt. 2a oraz ust. 6 ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz.U. z 2010 r. Nr 176, poz. 1190 ze zm.) stwierdziła wygaśnięcie mandatu radnego Rady Miejskiej w M. K. B.R. (zwanego dalej skarżącym) "wskutek naruszenia ustawowego zakazu łączenia mandatu radnego z wykonywaniem określonych w odrębnych przepisach działalności" .

W uzasadnieniu Rada Miejska stwierdziła, że skarżący składając oświadczenie majątkowe nie podał faktu prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia stanowiącego własność Gminy M., gdy z ustaleń przeprowadzonych w sprawie wynika, że małżonka radnego, prowadząca, gospodarstwo rolne, dzierżawi od Gminy grunty położone w B. na działkach nr [...] o pow. 1,09 ha i nr [...] o pow. 0,84 ha (umowa z dnia [...] r., na okres od 1 stycznia 2010 r., do 31 grudnia 2014 r.). Dochody uzyskiwane z prowadzenia gospodarstwa rolnego przez małżonkę radnego stanowią majątek wspólny małżeństwa R.. Rada podniosła nadto, że radny, negując konieczność wygaśnięcia jego mandatu, wskazał, że prowadzenie gospodarstwa rolnego przez jego małżonkę nie jest objęte zakazem określonym w art. 24f ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz U. z 2001 r. Nr 142 poz. 1591 ze. zm.). Na poparcie swych twierdzeń radny przedłożył opinię prawną z której wynika, że zakaz ten dotyczy stricte radnego rady miejskiej, nie obejmuje natomiast jego małżonki. W ocenie Rady zastosowana jednak w opinii prawnej wykładnia językowa jest niewystarczająca, gdyż prowadzi do rezultatów absurdalnych i w oczywisty sposób naruszających podstawowe wartości systemu prawa. Rozumienie przepisów prawnych powinno być w rozpatrywanej sprawie wyznaczone nie tylko przez literalne ich brzmienie, lecz także przez treść innych przepisów prawa mających wpływ na rozumienie tego przepisu w ramach wykładni systemowej. Do majątku wspólnego małżonków bowiem, zgodnie z art. 31 § 2 pkt. 1 i 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, należą w szczególności dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków, dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków. Tymczasem małżonka radnego, przed rozpoczęciem wykonywania przez niego mandatu, prowadziła działalność gospodarczą, o której mowa w art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, czyli prowadziła gospodarstwo rolne, w tym także na wydzierżawionych od gminy gruntach, z którego uzyskiwała dochody – które to w istocie stanowiły majątek wspólny małżeństwa. Nadto w ciągu trzech miesięcy od dnia złożenia ślubowania, to jest do 28 lutego 2011 r., nie zaprzestała prowadzenia tej działalności, jak też nie zrezygnowała z prowadzenia wskazanej działalności z wykorzystaniem mienia Gminy M.. Reasumując, Rada uznała zasadność stwierdzenia wygaśnięcia mandatu radnego.

Na podjętą w tej materii uchwałę skarżący, reprezentowany przez pełnomocnika, wywiódł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, wnosząc o uchylenie zaskarżonej uchwały, zarzucając jej rażące naruszenie przepisów prawa materialnego, to znaczy art. 24f ust. 1, 1a i 2 ustawy o samorządzie gminnym i art. 190 ust. 1 pkt 2a ustawy - Ordynacja wyborcza rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, poprzez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że prowadząc działalność gospodarczą skarżący naruszył ustawowy zakaz łączenia mandatu radnego z wykonywaniem działalności określonej w odrębnych przepisach. Sformułowano także wniosek o zasądzenie kosztów postępowania, w tym z tytułu kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 960 zł, tj. stanowiącej czterokrotność stawki przewidzianej w § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielanej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu z dnia 28 września 2002 r. (Dz. U. Nr 163, poz. 1349).

W uzasadnieniu argumentowano, że jak wynika z art. 22 Konstytucji, każdy obywatel Rzeczpospolitej posiada konstytucyjne prawo do prowadzenia działalności gospodarczej, w związku z powyższym wszelkiego rodzaju ograniczenia tej swobody, zarówno podmiotowe jak i przedmiotowe, powinny być wprowadzane w drodze ustawy. Ograniczenie takie winno być precyzyjne i w sposób wyczerpujący określać wszystkie okoliczności przy spełnieniu się których można by ograniczyć swobodę działalności gospodarczej danego podmiotu. Wykładnię przepisów mających charakter ograniczający prawa oraz swobody obywatelskie należy dokonywać w sposób zawężający. Tymczasem w świetle przepisów art. 24f ust. 1 i 2 ustawy o samorządzie gminnym znajduje się rozróżnienie sytuacji w których ograniczenie swobody gospodarczej rozciągnięte jest również na współmałżonka i tego ostatniego dotyczy wyłącznie ustęp 2. A co za tym idzie, w pełni uprawniony jest wniosek, że w żaden sposób nie jest ograniczone prawo małżonka osoby będącej radnym do prowadzenia działalności gospodarczej, w której wykorzystuje się mienie komunalne gminy, w której współmałżonek pozostaje radnym. Rozszerzająca wykładnia przepisu art. 24f dokonana przez Radę Miejską rażąco godzi w zasady demokratycznego państwa i prawa zagwarantowane w Konstytucji, w szczególności w przepisy art. 2, 7, 8, 22 i 32.

W odpowiedzi Rada Miejska w M. wniosła o oddalenie skargi jako bezzasadnej, podnosząc, że w piśmiennictwie prawniczym, poglądach doktryny oraz orzecznictwie można spotkać się ze stanowiskiem, w myśl którego reguły wykładni funkcjonalnej i systemowej pozwalają stwierdzić, że omawiane zakazy obowiązują także w przypadku, gdy mienie komunalne jest wykorzystywane w działalności prowadzonej przez małżonka radnego, jeżeli między małżonkami ma miejsce wspólność małżeńska, a nawet w przypadku konkubinatu (A. Wierzbicka w "Ograniczenia antykorupcyjne w samorządzie terytorialnym", Wolters Kluwer 2008, s. 37). Potwierdzeniem przedstawionej tezy jest treść uzasadnienia wyroku Trybunału Konstytucyjnego, z którego wynika, że wspólne pożycie małżonków, a nawet -w przeważającej liczbie przypadków - pozostawanie we wspólności majątkowej, powoduje, że wszelkie dobra nabywane przez jednego z małżonków, uzyskiwane przez niego korzyści, wynagrodzenie za pracę stanowią o poprawie sytuacji materialnej obojga małżonków, są przeznaczone do wspólnego korzystania, nawet jeśli małżonkowie znieśli ustrój wspólności ustawowej. W konsekwencji, uzyskanie korzyści przez małżonka funkcjonariusza powinno być traktowane niemal tak samo, jak uzyskanie jej przez samego funkcjonariusza. Zainteresowanie funkcjonariusza uprzywilejowaniem jego małżonka jest na pewno bardzo duże, stąd i duża pokusa ułatwienia małżonkowi nabycia określonego dobra, uzyskania lepszych warunków umów (przykładowo: dzierżawy), załatwienia mu dobrej pracy, itd. (wyrok TK z 13 lipca 2004 r., OTK-A 2004, nr 7, poz. 63).

Opowiadając się za zastosowaniem wykładni systemowej i funkcjonalnej strona przeciwna wyraziła zapatrywanie, że celem ustawodawcy było ograniczenie ewentualnej niekorzystnej dla gminy aktywności radnych we wszelkich prawnie możliwych formach. aktywności, także poprzez wpływanie przez radnych na warunki umów dzierżawy gruntów gminnych. Za szeroką interpretacją zakazów przemawia bez wątpienia interes publiczny.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zważył, co następuje:

Skarga jest zasadna.

Podstawą prawną zaskarżonej uchwały są wskazane w niej przepisy art. 190 ust. 1 pkt 2a ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz.U. z 2010 r. Nr 176, poz. 1190 ze zm.), przywoływanej dalej jako "ordynacja", w związku z art. 24f ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tj. Dz U. z 2001 r. Nr 142 poz. 1591 ze. zm.), zwanej dalej w skrócie "u.s.g."

Stosownie do art. 190 ust. 1 pkt 2a ordynacji, wygaśnięcie mandatu radnego następuje wskutek naruszenia ustawowego zakazu łączenia mandatu z wykonywaniem określonych w odrębnych przepisach funkcji lub działalności. O wygaśnięciu mandatu radnego stwierdza rada w drodze uchwały.

Nie może budzić wątpliwości, że cytowany przepis odsyła między innymi do przypadków wymienionych w art. 24f ust. 1 u.s.g., w myśl którego radni nie mogą prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami, z wykorzystaniem mienia gminy, w której radny uzyskał mandat, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności.

Podejmując zaskarżoną uchwałę Rada Miejska w M. uznała, że skarżący naruszył ustawowy zakaz przewidziany w art. 24f ust. 1 u.s.g. wskutek dzierżawienia przez jego małżonkę - z którą pozostaje w ustroju wspólności majątkowej – na użytek prowadzonego gospodarstwa rolnego, gruntów na działkach w B., stanowiących własność Gminy M., w której skarżący jest radnym.

Na tle normy prawnej z art. 24f ust. 1 u.s.g. trzeba zauważyć, że pojęciu "działalności gospodarczej", należy przypisywać znaczenie w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (j.t. Dz. U. z 2010 Nr 220, poz. 1447). W tym miejscu podkreślenia wymaga, że wprawdzie stosownie do art. 3 powołanej ustawy jej przepisów nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów, to jednak przewidziane w tym artykule wyłączenie nie może prowadzić do wniosku, że działalność wytwórcza w rolnictwie nie jest działalnością gospodarczą, o której mowa w art. 2, lecz jedynie, że działalność ta nie podlega reżimowi tej ustawy. Sposób ujęcia przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, polegającej na tym, że w art. 2 określa się, co jest działalnością gospodarczą, a następnie w art. 3 stanowi się, że przepisów tej ustawy nie stosuje się do działalności wymienionej w tym artykule, wyraźnie bowiem wskazuje, że działalność wytwórcza w rolnictwie (prowadzenie gospodarstwa rolnego) jest działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 2 tej ustawy, jednakże do tej działalności nie stosuje się pozostałych jej przepisów. W uchwale z dnia 2 kwietnia 2007 r. w sprawie sygn. II OPS 1/07, opublikowanej w ONSAiWSA 2007/3/62, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził wprost, że prowadzenie gospodarstwa rolnego przez radnego z wykorzystaniem wydzierżawionych od gminy gruntów rolnych, będących mieniem gminy, w której radny uzyskał mandat, jest prowadzeniem działalności gospodarczej, o której mowa w art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym.

Z kolei przesłanka druga - "wykorzystanie mienia gminy", jako ustawowo niezdefiniowana, winna być pojmowana szeroko, tak jak w języku potocznym, czyli zgodnie z ugruntowanym poglądem doktryny i judykatury obejmuje także przypadki nie tylko bezpośredniego ale i pośredniego wykorzystania mienia, bez względu na jego podstawę prawną. Bez znaczenia pozostaje, czy jest to wykorzystanie stałe, czy okresowe, bądź też incydentalne (jednorazowe), pod tytułem odpłatnym czy darmym, czy radny korzystający z mienia gminy osiąga z tego tytułu korzyści w postaci pożytków lub przychodów. Przesądzający jest bowiem sam fakt prowadzenia działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia gminy, bez oceny wpływu owego wykorzystania mienia gminy na tę działalność. Użycie określenia "mienie gminy", oznacza natomiast objęcie zakresem tego pojęcia wszystkiego, co wchodzi w skład ustawowej kategorii mienia komunalnego po myśli art. 43 u.s.g.

Odnosząc treść normatywną przepisu art. 24f ust. 1 u.s.g. do kontekstu rozpatrywanej sprawy trzeba wszakże stwierdzić, że ustalone okoliczności faktyczne nie uzasadniały zastosowania przez Radę sankcji z art. 190 ust. 1 pkt 2a ordynacji, w związku z art. 24f ust. 1 u.s.g., ponieważ nie można przyjąć aby hipotezą normy prawnej komentowanego przepisu były objęte przypadki, w których działalność gospodarczą z wykorzystaniem mienia gminy, w której radny uzyskał mandat, prowadzi małżonek radnego, pozostający z nim w ustroju wspólności majątkowej. Wprawdzie stan prawny, w którym małżonek radnego byłby objęty zakazem prowadzenia działalności gospodarczej w takiej sytuacji - z racji oczywistego występowania interesu publicznego w celu przeciwdziałania praktykom korupcyjnym wszelkiej natury – byłby jak najbardziej pożądany, lecz w ocenie Sądu, nie można po analizie obowiązujących rozwiązań prawnych przyjąć dopuszczalności stosowania tu wykładni rozszerzającej, funkcjonalnej, i nie znajduje ona także oparcia w wykładni systemowej zewnętrznej.

Przede wszystkim wypada podzielić pogląd wywiedziony w skardze, że ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej należy interpretować zawężająco, ponieważ stanowią wyjątek od konstytucyjnie chronionej zasady swobody gospodarczej, sformułowanej w art. 22 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Poza powszechną regułą exceptiones non sunt extendendae (wyjątki nie mogą być interpretowane rozszerzająco) w judykaturze podkreśla się, że jakiekolwiek zakazy w sferze praw i wolności obywatelskich nie mogą być domniemywane bądź wyprowadzane w drodze wykładni rozszerzającej (por. wyroki sądów: NSA z dnia 12 kwietnia 2006 r. sygn.. II GSK 23/06, LEX nr 209721, SN z dnia 12 września 2008 r., sygn.. akt PK 27/08, publ. M.P.Pr. 2009/12/648-654, WSA w Warszawie z dnia 24 października 2006 r., sygn.. VI SA/Wa 1128/06, LEX nr 265647, z dnia 16 października 2007 r., sygn.. VI SA/Wa 623/07, LEX nr 395327). Nakaz wykładni ścisłej odnosi się do wszelkich ograniczeń praw i wolności obywatelskich, a to dlatego, że stanowią one wyjątek od zasady, iż w demokratycznym państwie prawa wszystkim obywatelom przysługują prawa i wolności obywatelskie (por. wyrok TK z 25 lutego 1999 r., K 23/98, OTK 1999/2/25).

Tym samym wskazać należy, że gdyby ustawodawca miał zamiar objąć omawianym zakazem prowadzenie działalności gospodarczej przez małżonka radnego, to powinien wyartykułować to w sposób wyraźny, a nie dorozumiany. Tymczasem zestawiając ustęp 2 z pozostałymi ustępami artykułu 24f u.s.g. nie sposób nie zauważyć, że ich zakres podmiotowy różni się zasadniczo a krąg adresatów obejmujący inne, niż tylko radni, osoby, został zamieszczony w ustępie 2, który jako jedyny jest wprost skierowany do małżonków radnych, stanowiąc, że nie mogą oni być członkami władz zarządzających lub kontrolnych i rewizyjnych, pełnomocnikami spółek handlowych z udziałem gminnych osób prawnych lub przedsiębiorców, w których uczestniczą takie osoby. W istocie jest tu też określony inny rodzaj sankcji niż ustanowiony w ustępie 1.

W kontekście zaś wykładni systemowej, dokonywanej na gruncie unormowań Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, stwierdzić trzeba, że stosownie do treści art. 31 § 1 k.r.o. z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Ustrój wspólności ustawowej między małżonkami ma charakter wspólności łącznej, poszczególne uprawnienia mają postać współuprawnień, przysługujących niepodzielnie obojgu małżonkom. Charakter każdego uprawnienia do określonego składnika majątku wspólnego zależy z kolei od charakteru poszczególnych przedmiotów majątkowych wchodzących w skład tego majątku. Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Po myśli § 2 pkt 1 powołanego przepisu, do majątku wspólnego należą również dochody "z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków". Dochody zatem z samodzielnie prowadzonej na własny rachunek przez małżonka radnego działalności gospodarczej, prowadzenia własnego przedsiębiorstwa (art. 431 Kodeksu cywilnego; art. 4 ust.1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej), prowadzenia także szeroko rozumianej działalności rolniczej - wchodzą do majątku wspólnego i każdy z małżonków ma zarówno prawo do udziału w majątku wspólnym (art. 43 § 1 k.r.o.), jak i w odniesieniu do poszczególnych składników majątku wspólnego.

Aczkolwiek zasadnym jest więc twierdzenie organu, że dochody uzyskiwane z prowadzenia gospodarstwa rolnego przez małżonkę radnego, dzierżawiącą składające się na to gospodarstwo grunty pozostające we własności Gminy (czyli z wykorzystaniem mienia komunalnego do prowadzonej działalności), stanowią majątek wspólny małżeństwa, to jednak tego rodzaju przesłanka prawna nie wynika z konstrukcji przepisu art. 24f ust.1 u,s,g, Przepis ten stanowi wyłącznie o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej przez samego radnego – na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami. Niewątpliwie niezdefiniowane ustawowo wyrażenie "na własny rachunek" oznacza prowadzenie działalności we własnym imieniu. Jak wskazano wyżej – każdy z małżonków, mimo pozostawania we wspólności ustawowej, ma prawo prowadzić własną działalność zarobkową, we własnym imieniu i wyłącznie osiągane dochody z tego tytułu wchodzą w skład majątku wspólnego. Przedmiotami majątkowymi służącymi małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności zarobkowej małżonek ten zarządza samodzielnie (art. 36 § 3 k.r.o.). Jedynie w razie przemijającej przeszkody współmałżonek może dokonywać niezbędnych bieżących czynności (zdanie drugie art. 36 § 3 k.r.o.). Zwrot - "lub wspólnie z innymi osobami", odnosi się także do prowadzenia działalności na własny rachunek przez radnego, lecz razem z innymi osobami, np. w ramach spółki cywilnej jako jej wspólnik, bądź też do działalności prowadzonej przez radnego z innymi osobami w ramach spółek osobowych prawa handlowego, ale nie dotyczy sytuacji, w której małżonek radnego prowadzi odrębną działalność gospodarczą, jako jednoosobowy przedsiębiorca, gdyż czyni to w swoim własnym imieniu a nie w imieniu radnego.

Powyższe prowadzi do konstatacji, że adresatem normy art. 24f ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym jest wyłącznie radny a nie jego małżonek, choćby pozostawali oboje w ustroju wspólności ustawowej.

Komentowany przepis ustanawia w swym końcowym fragmencie także zakaz pozostawania przez radnego przedstawicielem lub pełnomocnikiem w prowadzeniu działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia gminy, w której sprawuje mandat. Dotyczy to również działalności gospodarczej prowadzonej przez małżonka radnego. W tej materii godzi się wszakże podkreślić, że niezależnie od obowiązującego małżonków ustroju majątkowego, w zakresie wzajemnej reprezentacji (przedstawicielstwa ustawowego) obowiązuje art. 29 k.r.o., który przewiduje wprawdzie działanie bez pełnomocnictwa w imieniu współmałżonka z bezpośrednim skutkiem dla reprezentowanego, o ile pozostają we wspólnym pożyciu, ale tylko gdy zachodzi czasowa, nie mająca trwałego charakteru przeszkoda i nie sprzeciwi się temu współmałżonek. Zgodnie bowiem z tym uregulowaniem, w razie przemijającej przeszkody, która dotyczy jednego z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu, drugi małżonek może za niego działać w sprawach zwykłego zarządu, w szczególności może bez pełnomocnictwa pobierać przypadające należności, chyba że sprzeciwia się temu małżonek, którego przeszkoda dotyczy. Względem osób trzecich sprzeciw jest skuteczny, jeżeli był im wiadomy.

W rozpatrywanej sprawie nie dokonano jednakże ustaleń faktycznych, z których by jednoznacznie wynikało, że skarżący jest pełnomocnikiem małżonki lub jej przedstawicielem w prowadzonej przez nią działalności.

Z przytoczonych względów, na mocy art. 147 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ((Dz. U. Nr 153, poz. 1271 ze zm.), Sąd stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały (pkt I sentencji), natomiast orzeczenie w pkt III sentencji wyroku znajduje wsparcie w art. 152 powołanej ustawy. O kosztach postępowania (pkt II) orzeczono na podstawie art. 200 w związku z art. 205 § 1-3 tejże ustawy oraz § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielanej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu z dnia 28 września 2002 r. (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).

Po myśli § 2 ust. 1 rozporządzenia, zasądzając opłatę za czynności radcy prawnego z tytułu zastępstwa prawnego, sąd bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika, a także charakter sprawy i wkład pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Według ust. 2 - podstawę zasądzenia opłaty, o której mowa w ust. 1, stanowią stawki minimalne określone w rozdziałach 3-4. Opłata ta nie może być wyższa niż sześciokrotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy.

W skardze, na poparcie wniosku o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w wysokości stanowiącej czterokrotność stawki minimalnej, określonej w § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c, powołano się jedynie ogólnikowo na "nakład pracy, charakter przedmiotowej sprawy", nie precyzując rodzaju czynności pełnomocnika, które przyczyniły się do wyjaśnienia sprawy oraz sporządzenia skargi a na podstawie treści skargi nie sposób tego ocenić. Nie kwestionując zaś kontrowersyjnej materii prawnej rozpoznawanej sprawy Sąd nie uznał jednak by jej charakter na tyle odbiegał od innych spraw z praktyki orzeczniczej sądów administracyjnych, dotyczących zagadnień z zakresu ustaw o samorządzie terytorialnym by uzasadniał dopuszczalne zwielokrotnienie stawki minimalnej z tego tytułu. W zakresie kosztów zastępstwa procesowego zasądzono zatem kwotę odpowiadającą stawce minimalnej, wynoszącej 240 zł, zgodnie z § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c rozporządzenia.



Powered by SoftProdukt