Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Uchwała rady gminy, ustalająca na podstawie art. 5 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych /Dz.U. nr 9 poz. 31/, stawkę podatku o wysokości "O" zł od 1 m2 powierzchni budynku, jest wydana z naruszeniem tego przepisu.

Rozstrzygnięciem nadzorczym z dnia 28.02.1992 r. Wojewoda O. na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym /Dz.U. nr 16 poz. 95 ze zm./ orzekł o nieważności uchwały Rady Gminy w D. z dnia 5.02.1992 r. w sprawie podatków i opłat lokalnych w częściach dotyczących:

- par. 1 ust. 1 pkt 1 uchwały ustalającego "0" zł stawkę roczną podatku od nieruchomości od 1 m2 powierzchni użytkowej budynków mieszkalnych lub ich części,

- par. 2 uchwały ustalającego opłatę administracyjną za czynności urzędowe tj. 10.000 zł za wydanie zaświadczenia i 100.000 zł za pozostałe.

par. 1 ust. 1 pkt 1 uchwały był - zdaniem Wojewody - sprzeczny z prawem, gdyż obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości /w tym dotyczącym budynków mieszkalnych lub ich części/ wynika z art. 2 i 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych /Dz.U. nr 9 poz. 31 ze zm./. Art. 7 ust. 1 tej ustawy wymienia podmioty, od których nie pobiera się podatku, a ust. 2 tego artykułu daje Radzie Gminy możliwość wprowadzenia innych zwolnień niż wymienione w ustawie, co nie oznacza jednak, iż może ona uchwalić całkowite zniesienie obowiązku nałożonego przez ustawę. Ustalenie przez Radę Gminy podatku od nieruchomości od budynków mieszkalnych lub ich części w wysokości "0" zł jest równoznaczne z zaniechaniem pobierania tego podatku na terenie gminy.

Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody z dnia 28.02.1992 r. Rada Gminy w D. zaskarżyła do Naczelnego Sądu Administracyjnego w części dotyczącej stwierdzenia nieważności par. 1 ust. 1 pkt 1 uchwały wnosząc o uchylenie rozstrzygnięcia nadzorczego w tej części. Zdaniem Rady Gminy skoro art. 5 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych upoważnia Radę Gminy do określania wysokości stawek podatku od nieruchomości, a równocześnie ustala tylko stawkę maksymalną nie ustalając stawki minimalnej, to stawka ta może być równa "0".

Rada Gminy nie zgadza się z zarzutem Wojewody, że uchwała naruszała art. 7 ustawy. Art. 7 ust. 2 daje bowiem radzie gminy pełne możliwości do wprowadzania innych zwolnień niż określone w ust. 1.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda Ostrołęcki wniósł o jej oddalenie podtrzymując dotychczasowe swoje stanowisko. Dodatkowo w odpowiedzi na skargę podniesiono, że w rozstrzygnięciu nadzorczym pominięty został fakt sprzecznego z prawem, tj. z art. 42 ustawy samorządowej wprowadzania w życie przedmiotowej uchwały Rady Gminy.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stanowisko Wojewody O. zawarte w zaskarżonym rozstrzygnięciu nadzorczym, że par. 1 pkt 1 uchwały Rady Gminy z dnia 5.02.1992 r. był sprzeczny z prawem należało uznać za uzasadnione. Nie można natomiast zgodzić się z poglądem wyrażonym w skardze, że skoro w art. 5 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych ustawodawca określił tylko maksymalną wysokość stawki podatku, a nie określił stawki minimalnej, to stawka ta mogła być równa "0". Tego rodzaju interpretacja pozostaje - zdaniem Sądu - w oczywistej sprzeczności z wykładnią celowościową i systemową przepisów ustawy, zaś proponowana przez Radę Gminy wykładnia art. 5 ustawy nie jest możliwa do przyjęcia.

Mając na uwadze, że wpływy z podatku od nieruchomości położonych na terenie gmin stanowią dochody gmin jak również uwzględniając zasady samorządności i samodzielności gmin ustawodawca w art. 5 ustawy upoważnił rady gmin do określania wysokości stawek podatku od nieruchomości ustanawiając równocześnie górne granice stawek podatkowych. Upoważnienie to miało na celu zapewnienie gminom realnych dochodów z podatku od nieruchomości przy równoczesnym umożliwieniu dostosowania wysokości stawek podatku do warunków lokalnych. Jak trafnie podkreślono to w zaskarżonym rozstrzygnięciu nadzorczym ustalenie przez Radę Gminy stawki "0" zł od 1 m2 powierzchni budynków mieszkalnych lub ich części jest równoznaczne z zaniechaniem pobierania tego podatku na terenie całej gminy, co oznacza całkowite zniesienie na tym terenie obowiązku podatkowego nałożonego przez ustawę /art. 2 w zw. z art. 3 i art. 5 ustawy/. Takiemu celowi z całą pewnością nie mogło służyć upoważnienie dla rad gmin zamieszczone w art. 5 ustawy. Za tym argumentem przemawia również wykładnia systemowa przepisów ustawy. Skoro bowiem ustawodawca w odrębnym przepisie jakim jest art. 7 ust. 2 ustawy ustanowił podstawę prawną dla rad gmin do wprowadzania zwolnień od podatku od nieruchomości /innych niż określone w art. 7 ust. 1/, to nie mógł zakładać, iż ten sam skutek rady gmin będą mogły osiągnąć wykorzystując podstawę prawną z art. 5 przez ustalenie stawki podatku w wysokości "0" zł.

W konsekwencji należy stwierdzić, że uchwała Rady Gminy ustalająca na podstawie art. 5 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych /Dz.U. nr 9 poz. 31/ stawkę podatku w wysokości "0" zł od 1 m2 powierzchni budynku jest wydana z naruszeniem tego przepisu.

Omawiana uchwała Rady Gminy z dnia 5.02.1992 r. nie wprowadzała wprost zwolnień w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy od podatku od budynków mieszkalnych lub ich części. Dlatego też zbędne wydaje się tu obszerniejsze ustosunkowanie się do kwestii zakresu zwolnień, jakie na podstawie tego przepisu mogą być wprowadzane. Jednakże w związku z tym, że zarówno w skardze jak i w odpowiedzi na skargę odwołano się do tego przepisu należy wskazać, że wyroku z dnia 6 października 1992 r. III SA 1471/92 Naczelny Sąd Administracyjny wypowiedział pogląd, że "zwolnienie przez radę gminy na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych /Dz.U. nr 9 poz. 31 ze zm./ generalnie wszystkich mieszkańców gminy od podatku od nieruchomości przypadającego od budynków mieszkalnych i ich części stanowi przekroczenie uprawnień rady gminy przewidzianych w tym przepisie".

Ponieważ w świetle powyższych rozważań Sąd nie dopatrzył się naruszenia przepisów prawa przez zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody, skarga na podstawie art. 207 par. 5 Kpa podlegała oddaleniu.