Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dnia 4 września 2020 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział II w składzie następującym: Przewodnicząca Sędzia WSA Magdalena Sieniuć Sędziowie Sędzia WSA Robert Adamczewski (spr.) Sędzia WSA Agnieszka Grosińska-Grzymkowska Protokolant St. sekretarz sądowy Anna Łyżwa po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 września 2020 roku sprawy ze skargi M. S. i M. S. na decyzję Wojewody [...] z dnia [...] nr [...] znak: [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowalnego i udzielenia pozwolenia na budowę 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Starosty [...] z dnia [...], nr [...] znak: [...]; 2. zasądza od Wojewody [...] solidarnie na rzecz skarżących M. S. i M. S. kwotę 1014 (jeden tysiąc czternaście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania. a.bł.

II SA/Łd 5/20

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z [...] (nr [...]) Wojewoda [...] orzekł o utrzymaniu w mocy decyzji Starosty [...] z [...] (nr [...]) w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego oraz udzielenia A.K. pozwolenia na budowę budynku usługowego wraz z wewnętrzną infrastrukturą techniczną (przebudowa wewnętrznej instalacji wodociągowej, kanalizacyjnej i energetycznej) na działce nr ewid. 232 obr. [...] w ., ul. A 66.

Powyższa decyzja zapadła w następującym stanie faktycznym:

Wnioskiem z 21 maja 2018 r. A.K. wystąpił do Starosty [...] o udzielenie pozwolenia na ww. budowę. Do wniosku załączył projekt budowlany, oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz ostateczną decyzję Prezydenta Miasta Z. z [...] marca 2017 r. (Nr [...]) o warunkach zabudowy dla przedmiotowej inwestycji.

Sprawa była już przedmiotem postępowania odwoławczego, bowiem Wojewoda [...] decyzją z [...] lipca 2018 r. (Nr [...]) powtórnie uchylił decyzję Starosty [...] o pozwoleniu na przedmiotowa budowę i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji. Po przeprowadzeniu postępowania Starosta [...] decyzją z [...] (znak [...]) zatwierdził projekt budowlany i udzielił A.K. pozwolenia na przedmiotową budowę.

Od decyzji tej odwołanie wniosły strony postępowania, których nieruchomości sąsiadują z działką inwestora: M.S. i M.S. (działka nr ewid. 231 ) oraz R.S.- M. (działka nr ewid. 237).

Odwołujący się wskazali na niezgodności projektu budowlanego z przepisami określonymi w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tj. Dz.U. z 2019 r., poz. 1065) [dalej: rozporządzenie Ministra Infrastruktury] w tym dotyczące odległości: projektowanego budynku usługowego, miejsc parkingowych i pojemników na odpady stałe od okien pomieszczeń na pobyt ludzi oraz od granicy działki budowlanej. Strony zakwestionowały również uprawnienia projektanta, który wykonał projekt budowlany.

W wyniku rozpoznania odwołań Wojewoda [...] wskazaną na wstępie decyzją utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji.

W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy wyjaśnił, że projektant C.S. - technik budowlany uzyskał w 1961 r., na podstawie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 16 lutego 1928 r. o prawie budowlanym i zabudowaniu osiedli (Dz.U. z 1939 r. Nr 34 poz. 216) uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi z wyjątkiem robót dotyczących budynków monumentalnych i budynków określonych w art. 358 ust 2 rozporządzenia (budynki większe o skomplikowanych konstrukcjach żelaznych, żelazobetonowych i innych) oraz do sporządzania projektów (planów) tych robót z wyjątkiem planów robót budowlanych w miastach: W., B., C., G., K., L., L., Ł., P., T. i W.

Przedmiotowa inwestycja polega na budowie budynku dwukondygnacyjnego o powierzchni zabudowy 100,61 m², kubaturze 720 m³, o funkcji usługowej, zaprojektowanego w tradycyjnej konstrukcji obejmującej ławy fundamentowe, ściany zewnętrzne i konstrukcyjne z cegły o grubości 25 cm lub z pustaków, strop gęstożebrowy typu "Teriva 4,0/2" i dach jednospadowy o konstrukcji krokwiowopłatowej. Tym samym, w ocenie organu odwoławczego, C.S. jest uprawniony do sporządzenia projektu przedmiotowego budynku usługowego.

Następnie Wojewoda podniósł, że postanowieniem z [...] r. (Nr [...]) organ I instancji zgodnie ze wskazówkami Wojewody [...], nałożył na inwestora obowiązek uzupełnienia dokumentacji projektowej.

W określonym w postanowieniu terminie inwestor przedłożył:

1. pismo z 19 listopada 2018 r. uzupełniające brak, dotyczący zastosowania § 12 ust. 2 ww. rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie w brzmieniu dotychczasowym, zgodnie z § 2 ust. 2 rozporządzenia zmieniającego, aby organ mógł zastosować przepis w brzmieniu dotychczasowym (str. 30 w aktach sprawy); oraz uzupełnił dokumentację projektową poprzez załączenie następujących dokumentów, wykonanych przez uprawnionego projektanta:

- analizę zacienienia przez projektowany budynek pomieszczeń mieszkalnych w budynkach na sąsiedniej działce nr ewid. 231 należącej do skarżących, w którym wykazał, że zachowane zostały przesłanki z przepisu § 13 ust. 1 pkt 1a) ww. rozporządzenia (od str. 82 do str. 94 w projekcie budowlanym);

- opracowanie wykazujące zachowanie zgodnych z przepisami odległości zaprojektowanego miejsca parkingowego od okna w sąsiednim budynku na działce nr ewid. 231 oraz od budynku na działce nr ewid. 237 (str. 22b ww. projekcie budowlanym);

- opracowanie wykazujące zachowanie zgodnych z przepisami odległości zaprojektowanego miejsca z pojemnikami na odpady stałe od okien i drzwi do budynku z pomieszczeniami na pobyt ludzi na działce inwestora i działkach sąsiednich (str. 22c w projekcie budowlanym).

Z uwagi na to, że skarżący kwestionowali podane w projekcie budowlanym rozwiązania Wojewoda wyjaśnił, iż za wszelkie rozwiązania zawarte w projekcie budowlanym odpowiada projektant, obowiązki organu zaś zostały precyzyjnie określone w art. 35 ust. 1 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tj. Dz.U. z 2020, poz. 1333) [dalej: Prawo budowlane].

W dalszej kolejności Wojewoda podniósł, iż inwestycja spełnia ustalenia decyzji Prezydenta Miasta Z. z [...] marca 2017 r. (Nr [...]) o warunkach zabudowy.

Organ nadmienił również, że autor projektu budowlanego wyznaczył kąt 60° w osi okna przesłanianego, określił wysokość przesłaniania budynku projektowanego na 6,78 m, wykazując że wysokość projektowanego budynku wynosi 7,93 m, a wysokość najniżej położonego okna przesłanianego od poziomu terenu wynosi 1,15 m. W odległości 6,78 m wzdłuż wyznaczonego ramienia kąta 60° nie znajduje się żadna część budynku przesłaniającego. Do projektu dołączono też analizę zacieniania 4 pomieszczeń mieszkalnych na stały pobyt ludzi w sąsiednim budynku mieszkalnym, z której wynika, że spełniony został warunek z § 60 ust. 1 i ust. 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury.

Wojewoda zbadał także zgodność projektu z § 19 ww. rozporządzenia, tj. odległość stanowiska postojowego od okna pomieszczeń przeznaczonych na stały pobyt ludzi w budynku (powinna ona wynosić nie mniej niż 7 m, a od granic działki nie mniej niż 3 m). Z opracowanego przez uprawnionego projektanta dodatkowego rysunku na str. 22b projektu budowlanego, zdaniem organu jednoznacznie wynika, że miejsce parkingowe o wymiarach 2,5 m x 5,0 m, zlokalizowane wzdłuż granicy działki inwestora z działką drogową oddalone jest od granicy działki nr ewid. 231 o 5,5 m i o kolejne 1,5 m w linii prostej od okna w znajdującym się tam budynku mieszkalnym położonym w granicy między działkami. Ponadto miejsce to jest zlokalizowane 3 m od południowej granicy działki inwestora i dalej w linii prostej o kolejne 4 m od ściany znajdującego się na sąsiedniej działce o nr ewid. 237 budynku mieszkalnego.

Ponadto z dodatkowego rysunku (str. 22c projektu budowlanego), sporządzonego przez uprawnionego projektanta, w ocenie Wojewody wynika, że miejsce do gromadzenia odpadów stałych, o którym mowa w § 22 ust. 2 pkt 3 cytowanego rozporządzenia, zlokalizowane jest w odległościach równych lub większych od wskazanych w § 23 rozporządzenia, tj. 10 m od okna i drzwi budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi i 3 m od granicy działki budowlanej.

Skargę na powyższą decyzję wywiedli M.S. i M.S., zarzucając:

1.naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik sprawy:

a) art. 7, art. 76 § 1, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a. polegające na niewyczerpującym rozpatrzeniu materiału dowodowego oraz na jego dowolnej ocenie, wyrażającej się zwłaszcza w odmówieniu mocy dowodowej i wiarygodności pomiarów dokonanych przez skarżących zawartych w odwołaniu z 20 czerwca 2019 r., a dotyczących przesłaniania pomieszczenia w istniejącym budynku, odległości minimum 7 m od okien do miejsc parkingowych, odległości miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stałe, która powinna wynosić co najmniej 10 m od okien, pomimo że pomiary skarżących zostały przeprowadzone z uwzględnieniem przepisów prawa oraz zasadami wiedzy technicznej, co w konsekwencji doprowadziło uznania okoliczności, że projekt został sporządzony z naruszeniem przepisów w zakresie zgodności z § 13, § 60, § 19 oraz § 23 rozporządzenia Ministra Infrastruktury za nieudowodnioną;

b) art. 8 i art. 107 § 3 k.p.a. poprzez nienależyte uzasadnienie zaskarżonej decyzji z uwagi na brak zawarcia w niej odpowiedzi na zarzuty dotyczące posiadania uprawnień przez projektanta obiektu C.S., co uniemożliwia realizację zasady pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa oraz uniemożliwia dokonanie kontroli zaskarżonej decyzji, w szczególności do niewyjaśnienia czy C.S. był w trakcie sporządzania projektu uprawniony do jego sporządzenia;

c) art. 138 § 1 k.p.a. polegającym na bezzasadnym utrzymaniu w mocy zaskarżonej decyzji w sytuacji, gdy prawidłowe było uchylenie przedmiotowej decyzji Starosty [...] o pozwolenie na budowę oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ l instancji.

2. naruszenie przepisów prawa materialnego: art. 35 ust. 4. w zw. z art. 32 ust 4 Prawa Budowlanego poprzez jego błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że projekt budowlany spełnia wymagania określone w art. 32 ust. 4 Prawa Budowlanego, podczas gdy z pomiarów skarżących zawartych w odwołaniu wynika bezsprzecznie, że projekt został sporządzony niewłaściwie oraz znajdują się w nim istotne błędy konstrukcyjne powodujące ograniczenia korzystania z nieruchomości sąsiednich.

Strona skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości, a ponadto o zasądzenie kosztów postępowania i wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji.

Strona zauważyła, że organ nie odniósł się do wskazywanych przez skarżących zarzutów zawartych w uzasadnieniu co do posiadania przez C.S. ważnego zaświadczenia przynależności projektanta do [...] Izby Inżynierów i Architektów, które wygasło 31 stycznia 2019 r. Zarzuty dotyczyły również D.Ś. wpisanego na listę Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, który posiada zaświadczenie ważne od 1 lipca 2017 r. do 30 czerwca 2018 r.

W ocenie skarżących projektant C.S., urodzony 9 kwietnia 1930 r,. dysponuje uprawnieniami nieodpowiadającymi uprawnieniom do projektowania planu architektonicznobudowlanego pod względem zgodności z przepisami techniczno-budowlanymi. Organ nie odniósł się do zarzutu wynikającego z art. 104 Prawa budowlanego, w którym określono, że osoby, które przed dniem wejścia w życie ustawy uzyskały uprawnienia budowlane lub stwierdzenie posiadania przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, zachowują uprawnienia do pełnienia tych funkcji, ale tylko w dotychczasowym zakresie.

Brak odniesienia się do przedstawionych zarzutów dotyczących uprawnień C.S. - zdaniem skarżących - narusza zasadę pogłębiania zaufania obywateli do organów administracji publicznej, gdyż organ drugiej instancji w uzasadnieniu ceduje odpowiedzialność za rozwiązania zawarte w projekcie budowlanym na projektanta.

Strona podniosła dalej, że organ naruszył art. 7, art. 76 § 1, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a., bowiem uznał, że obliczenia zawarte w projekcie zostały wykonane prawidłowo, pomimo faktu, że skarżący w odwołaniu stawiali zarzuty dotyczące sposobu wykonania projektu oraz opierając się na przepisach prawa oraz zasadach wiedzy technicznej przedstawili wyniki własnych obliczeń oraz pomiarów, które nie zostały uwzględnione przez organ II instancji. Z tych powodów, organ II instancji niesłusznie uznał wyliczenia skarżących zawarte w odwołaniu za nieistotne i oparł decyzje jedynie na wyliczeniach dokonanych przez projektanta, co do którego istniały uzasadnione wątpliwości co do jego uprawnień do sporządzenia projektu zgodzie z przepisami.

Na koniec skarżący wskazali, że organ naruszył w konsekwencji przepisy prawa materialnego polegające na naruszeniu art. 35 ust. 4. w zw. z art. 32 ust. 4 Prawa Budowlanego polegającą na błędnym przyjęciu, że projekt budowlany spełnia wymagania określone w art. 32 ust. 4 Prawa Budowlanego, podczas gdy z pomiarów skarżących wynika, że projekt sporządzono niewłaściwie oraz znajdują się w nim istotne błędy konstrukcyjne powodujące ograniczenia korzystania z nieruchomości sąsiednich.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda [...] wniósł o jej oddalenie.

Postanowieniem z 19 czerwca 2020 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi odmówił wstrzymania wykonania decyzji Starosty [...] z [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzieleni pozwolenia na budowę.

Na rozprawie przed Wojewódzki Sądem administracyjnym w Łodzi pełnomocnik skarżących popierał skargę.

Uczestnik postępowania R.S.-M. podzielała stanowisko skarżących i wnosił o uchylenie zaskarżonej decyzji. Uczestnik postępowania A.K. wnosił o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zważył, co następuje:

Skarga jest zasadna.

Zgodnie z art. 1 § 1 i § 2 ustawy z 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 2167) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W zakresie swej kognicji sąd bada, czy przy wydaniu zaskarżonego aktu nie doszło do naruszenia prawa materialnego i przepisów postępowania.

W wyniku takiej kontroli decyzja (postanowienie) może zostać uchylona w razie stwierdzenia, że naruszono przepisy prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy lub doszło do takiego naruszenia przepisów prawa procesowego, które mogłoby w istotny sposób wpłynąć na wynik sprawy, ewentualnie w razie wystąpienia okoliczności mogących być podstawą wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a), b) i c) ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tj. Dz.U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.) [dalej: ustawa p.p.s.a.].

Dokonując kontroli Sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną, powinien jednak rozstrzygać w granicach danej sprawy, co wynika wprost z treści art. 134 § 1 ustawy p.p.s.a.

W ocenie Sądu, zaskarżona decyzja zapadła z naruszeniem przepisów prawa procesowego (art. 7, art. 8, art. 11, art. 77 § 1, art. 80, art. 107 § 3 k.p.a.) oraz prawa materialnego (w tym art. 35 ust. 1 pkt 2 i 4 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tj. Dz.U. z 2020, poz. 1333) [dalej: Prawo budowlane].).

Z art. 35 ust. 1 Prawa budowlanego wynika, że przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę organ sprawdza w szczególności zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami (w tym techniczno-budowlanymi) oraz wykonanie lub sprawdzenie projektu przez osobę posiadającą wymagane uprawnienia budowlane i legitymującą się aktualnym na dzień opracowania projektu - lub jego sprawdzenia - zaświadczeniem, wydanym przez właściwą izbę samorządu zawodowego. W razie stwierdzenia naruszeń, w zakresie określonym w ust. 1, organ nakłada postanowieniem obowiązek usunięcia wskazanych nieprawidłowości, określając termin ich usunięcia, a po jego bezskutecznym upływie wydaje decyzję o odmowie zatwierdzenia projektu i udzielenia pozwolenia na budowę.

Odnosząc się do zarzutów skargi, iż projektanci nie wykazali odpowiednich uprawnień wskazać należy, że w aktach administracyjnych przy projekcie złożono zaświadczenie, iż projektant C.S. legitymuje się uprawnieniami do 31 stycznia 2019 r., jednak uprawnienia te posiada w ograniczonym zakresie (nie może projektować i nadzorować skomplikowanych konstrukcji w rozumieniu art. 358 rozporządzenia Prezydenta RP z 16 lutego 1928 r. o prawie budowlanym i zabudowaniu osiedli). Skoro C.S. nabył uprawnienia projektanta w zakresie ograniczonym, to pozostaje ono nadal uprawnieniem w zakresie ograniczonym. Zakres zaś, posiadanych uprawnień należy odczytywać zgodnie z treścią decyzji o ich nadaniu i w oparciu o przepisy będące podstawą ich nadania. Sąd zwraca w tym miejscu uwagę, iż uzyskanie przez C.S. uprawnień przed datą 1 listopada 1962 r. (kiedy to wprowadzono legalną definicję pojęcia obiektów budowlanych o skomplikowanej konstrukcji rozporządzeniem Przewodniczącego Komitetu Budownictwa, Urbanistyki i Architektury z 10 września 1962 r.), czyli jeszcze pod rządami rozporządzenia Ministra Odbudowy z 11 grudnia 1947 r. o skomplikowanych konstrukcjach, stosowanych w budynkach, które definiowało skomplikowane konstrukcje w odwołaniu do specjalistycznej wiedzy technicznej. Przepis § 1 powołanego rozporządzenia z 1947 r. stanowi, że za skomplikowane konstrukcje w rozumieniu rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z 16 lutego 1928 r. o prawie budowlanym i zabudowaniu osiedli uważa się:

1) wszelkie ustroje budowlane statycznie niewyznaczalne z wyjątkiem:

a) belek ciągłych o jednakowym momencie bezwładności przęseł,

b) ustrojów powszechnie stosowanych, które można obliczać jako statycznie wyznaczalne, lub też takich, których obliczenie następuje przy użyciu tablic ogólnie stosowanych;

2) belki następujących rodzajów o rozpiętości między podporami ponad 10 m:

a) blachownice o przekroju złożonym,

b) kratownice stalowe lub drewniane,

c) belki żelbetowe;

3) ustroje łukowe i wiszące z wyjątkiem sklepień ceglanych o rozpiętości do 10 m;

4) ściany oporowe o wysokości ponad 5 m;

5) kominy fabryczne wolnostojące i maszty o wysokości ponad 15 m;

6) wieże konstrukcji szkieletowej o wysokości ponad 15 m;

7) fundamenty z posadowieniem sposobami sztucznymi, wymagające obliczeń z zakresu teorii mechaniki gruntów;

8) ustroje podlegające obciążeniom użytkowym większym od 800 kg/m2;

9) ustroje podlegające obciążeniom dynamicznym;

10) ustroje, których konstrukcja oparta jest na zasadach odmiennych od ogólnie stosowanych.

Podkreślenia wymaga, że zgodnie z przepisem art. 12 pkt 2 ustawy - Prawo budowlane samodzielne funkcje techniczne w budownictwie mogą wykonywać wyłącznie osoby posiadające odpowiednie wykształcenie techniczne i praktykę zawodową, dostosowane do rodzaju, stopnia skomplikowania działalności i innych wymagań związanych z wykonywaną funkcją, stwierdzone decyzją, zwaną dalej "uprawnieniami budowlanymi", wydaną przez organ samorządu zawodowego. Przepis ten nie tylko określa wymagania prawne, lecz pełni również w systemie prawa budowlanego funkcję gwarancyjną, stojąc na straży bezpieczeństwa projektowanych budowli. Zasadą jest uzyskiwanie uprawnień budowlanych bez ograniczeń, co wynika z najwyższych kwalifikacji. Uprawnienia zaś do projektowania z ograniczeniami są wyjątkiem od zasady, będąc skutkiem niższego poziomu wiedzy i doświadczenia w danej dziedzinie.

Wskazać należy, że zgodnie z art. 5 ustawy - Prawo budowlane wśród wymagań projektowych i wykonawczych wymienia się konieczność zapewnienia bezpieczeństwa konstrukcji, bezpieczeństwa pożarowego i użytkowego. Artykuł 12 ust. 6 ustawy - Prawo budowlane stanowi, że osoby wykonujące samodzielne funkcje w budownictwie są odpowiedzialne za wykonywanie tych funkcji zgodnie z przepisami i zasadami wiedzy technicznej oraz z należytą starannością w wykonywaniu pracy, jej właściwą organizację, bezpieczeństwo i jakość. Zatem niezbędna jest konieczność powiązania odpowiedniego poziomu wiedzy z zakresem ograniczeń w przyznawanych uprawnieniach, co ma zapewnić bezpieczeństwo obiektów budowlanych. Zgodnie z art. 104 ustawy - Prawo budowlane osoby, które, przed dniem wejścia w życie ustawy, uzyskały uprawnienia budowlane lub stwierdzenie posiadania przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie, zachowują uprawnienia do pełnienia tych funkcji w dotychczasowym zakresie.

W ocenie Sądu, wyjaśnienia organu odwoławczego w zakresie uprawnień C.S. nie są wystarczające, bowiem w praktyce organ nie dokonał subsumpcji stanu faktycznego niniejszej sprawy pod treść ww. przepisu, tj. nie wykazał, że projektowany obiekt nie należy do skomplikowanych konstrukcji w rozumieniu art. 358 rozporządzenia Prezydenta RP z 16 lutego 1928 r. o prawie budowlanym i zabudowaniu osiedli. Zdaniem Sądu, w niniejszym postępowaniu organ winien zwrócić się do właściwej izby samorządu zawodowego o potwierdzenie, że sporny obiekt mógł zostać zaprojektowany przez C.S., a więc osobę o ograniczonych uprawnieniach.

Natomiast zarzut odnośnie projektanta D.Ś. okazał się niezasadny, bowiem w aktach administracyjnych przy piśmie inwestora z 9 lipca 2019 r. przedstawiono dwa zaświadczenia odnośnie do uprawnień D.Ś. (zaświadczenia za okres od lipca 2018 r. do czerwca 2019 r. oraz za okres od lipca 2019 r. do czerwca 2020 r.), które w sposób wystarczający dokumentują uprawnienia projektanta. Słusznie skarżący wskazują, iż Wojewoda nie pochylił się nad tym zarzutem odwołania, jednak to uchybienie – w kontekście ww. zaświadczeń – nie miało wpływu na rozstrzygnięcie.

Przechodząc do zarzutów skargi odnośnie do samego projektu wyjaśnić należy, że obowiązkiem organu było sprawdzenie zgodności tegoż projektu z treścią rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2019 r., poz. 1065) [dalej: rozporządzenie Ministra Infrastruktury].

Stosownie do § 13 rozporządzenia odległość budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi od innych obiektów powinna umożliwiać naturalne oświetlenie tych pomieszczeń - co uznaje się za spełnione, jeżeli między ramionami kąta 60°, wyznaczonego w płaszczyźnie poziomej, z wierzchołkiem usytuowanym w wewnętrznym licu ściany na osi okna pomieszczenia przesłanianego, nie znajduje się przesłaniająca część tego samego budynku lub inny obiekt przesłaniający w odległości mniejszej niż wysokość przesłaniania (dla obiektów przesłaniających o wysokości do 35 m) i zostały zachowane wymagania, o których mowa w § 57 i 60 rozporządzenia.

Wysokość przesłaniania powyżej mierzy się od poziomu dolnej krawędzi najniżej położonych okien budynku przesłanianego do poziomu najwyższej zacieniającej krawędzi obiektu przesłaniającego lub jego przesłaniającej części.

W niniejsze sprawie sporny jest poziom dolnej krawędzi najniżej położonych okien budynku przesłanianego, czego zdaje się nie dostrzegać zupełnie Wojewoda, bowiem nie odniósł się do twierdzeń skarżących, iż jest to 0,85 m nad poziomem terenu, zaś bezkrytycznie przyjął wyliczenia przedstawione przez inwestora (1,15 m nad poziomem terenu). Powyższa okoliczność faktyczna jest o tyle doniosła, iż od jej poprawnego ustalenia uzależnione jest wykazanie przesłanek z § 13 rozporządzenia. Być może różnica wynika z tego, że w budynku skarżących w elewacji wschodniej i zachodniej okna balkonowe są posadowione na innym poziomie (jak wskazali skarżący w piśmie z 31 lipca 2019 r.), niemniej jednak organ zupełnie pominął milczeniem powyższe rozbieżności, chociaż były wskazane przed wydaniem zaskarżonej decyzji, czym naraził się na zarzut niewyjaśnienia stanu faktycznego sprawy i naruszenia zasady przekonywania stron.

Uzasadnienie decyzji powinno być skonstruowane w sposób umożliwiający realizację zasady przekonywania, o której mowa w art. 11 k.p.a. Jednocześnie uzasadnienie powinno umożliwić sądowi administracyjnemu sprawdzenie prawidłowości toku rozumowania organu wydającego decyzję oraz motywów rozstrzygnięcia. Zasada przekonywania nie jest zrealizowana, gdy organ pominie milczeniem niektóre twierdzenia lub nie odniesie się do faktów istotnych dla danej sprawy. Wszelkie okoliczności i zarzuty strony, a zwłaszcza te, które mają znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy lub twierdzenia uważane przez strony za istotne dla sposobu załatwienia sprawy, muszą być rzetelnie omówione i wnikliwie przeanalizowane przez organ rozpatrujący sprawę (por. wyrok WSA w Poznaniu z 2 lipca 2020 r., II SA/Po 1038/19).

Wyżej poczynione uwagi odnoszą się również w pełni do ustaleń organu w sprawie miejsca postojowego dla pojazdów. Tutaj ponownie organ nie wyjaśnił stanu faktycznego sprawy i nie odniósł się do wszystkich zarzutów odwołania w tym zakresie, przyjmując tylko wyliczenia inwestora. Tymczasem według twierdzeń skarżących odległość miejsca postojowego od ich okna wynosi 6,79 m zamiast minimalnej 7 m (§ 19 rozporządzenia).

Zasadny okazał się także zarzut niewyjaśnienia istotnych okoliczności faktycznych dotyczących lokalizacji miejsca na składowanie odpadów. Po raz kolejny organ nie odniósł się do zarzutów odwołania, przyjmując tylko wyliczenia inwestora i co ważne: błędnie powołując się na stronę 22c projektu, gdzie wykazano odległości miejsca na odpady od okien budynku innego niż obiekt skarżących (posłużono się zatem dowodem nieprzydatnym w tym zakresie). Uznać tym samym należy, że organ zupełnie nie dokonał ustaleń w jakiej odległości od okna budynku skarżących zlokalizowane będzie miejsce na odpady.

W tym kontekście wyjaśnić należy, że ściana budynku projektowanego nie może być przeszkodą do dokonania wspomnianych wyliczeń. W myśl § 23 ust. 1 rozporządzenia odległość tych miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stałe powinna wynosić, co najmniej 10 m od okien i drzwi do budynków z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz co najmniej 3 m od granicy z sąsiednią działką. Wymóg ten nie ma zastosowania w przypadku, gdy na sąsiedniej działce znajdują się podobne urządzenia, przy czym mają się one ze sobą stykać. Stosownie zaś do przepisu § 9 ust. 3 rozporządzenia określone w rozporządzeniu odległości między budynkami i terenowymi urządzeniami budowlanymi mierzy się w miejscu ich najmniejszego oddalenia, przy czym dopuszczalne jest pominiecie grubości tynków i okładzin zewnętrznych. Żaden inny przepis nie określa sposobu dokonywania pomiaru. Bez wątpienia wspomniana w skardze ściana budynku nie będzie stanowiła bariery dla zapachów, gdyż będą one od niej odbijane i unosząc do góry dotrą do okien budynku (por. wyrok NSA z 15 stycznia 2009 r., II OSK 1863/07).

Ponadto - co nie zostało objęte zarzutami skargi, jednak na podstawie art. 134 § 1 ustawy p.p.s.a. Sąd badając sprawę w jej całokształcie jest zobowiązany wskazać dostrzeżone uchybienia – organ zupełnie nie odniósł się do zarzutów odwołania R.S.-M., która podniosła, że jej budynek będzie zacieniać nowoprojektowaną inwestycję oraz zarzuciła naruszenie § 14 ust. 2 rozporządzenia odnośnie szerokości zaprojektowanych dojazdów.

Zaakcentować więc należy raz jeszcze, że organ odwoławczy wydając decyzję na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. o utrzymaniu w mocy decyzji organu I instancji, powinien ustosunkować się w uzasadnieniu decyzji do całości rozstrzygnięcia przyjętego w decyzji organu I instancji oraz wszystkich zarzutów odwołania. Decyzja organu drugoinstancyjnego, której immanentną częścią jest uzasadnienie, musi być zgodna z zakresem odwołania i przede wszystkim odnosić się do przedmiotu odwołania oraz całości sprawy objętej decyzją organu I instancji. Jeżeli zatem organ odwoławczy nie ustosunkował się do całości rozstrzygnięcia przyjętego w decyzji organu pierwszej instancji oraz do zarzutów odwołania, to tym samym naruszył on nie tylko art. 107 § 3 k.p.a. określający wymagania dotyczące prawidłowego uzasadnienia decyzji, ale również art. 11 k.p.a., który wymaga od organu, aby wyjaśnił on stronom zasadność przesłanek, którymi kierował się przy załatwieniu sprawy.

Przede wszystkim jednak organy w niniejszej sprawie uchybiły normom zawartym w przepisach art. 7 i art. 77 § 1 k.p.a., gdyż wbrew obowiązkowi należytego wyjaśnienia sprawy nie ustaliły one faktów, które mają znaczenie dla załatwienia sprawy, czyli mają znaczenie dla zastosowania określonej normy prawa materialnego, przyznającej stronie konkretne uprawnienie lub przewidującej jej obowiązek publicznoprawny.

W tym miejscu nadmienić również należy, iż organ dokonał oceny zebranych dowodów w sprzeczności z art. 80 k.p.a., bowiem z niewiadomych powodów pominął dowody przedstawiane przez skarżących, nie wykazując braku ich wiarygodności lub poprawności. Naruszenie przepisu art. 80 k.p.a. występuje wówczas, gdy organ uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, ograniczył ocenę do wybranych dowodów, z pominięciem innych, nie uwzględnił powiązań między dowodami, ich znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Przypomnieć więc wypada, iż swobodna ocena dowodów, aby nie przerodziła się w samowolną, musi być dokonana zgodnie z normami prawa procesowego oraz z zachowaniem reguł tej oceny, tj. po pierwsze, opierać się należy na materiale dowodowym zebranym przez organ, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w przepisach prawa. Po drugie, ocena powinna być oparta na wszechstronnej ocenie całokształtu materiału dowodowego i po trzecie, organ powinien dokonać oceny znaczenia i wartości dowodów dla toczącej się sprawy, z zastrzeżeniem ograniczeń dotyczących dokumentów urzędowych, które mają na podstawie art. 76 § 1 k.p.a. szczególną moc dowodową. W końcu, po czwarte, rozumowanie, w wyniku którego organ ustala istnienie okoliczności faktycznych, powinno być zgodne z zasadami logiki.

Ponownie prowadząc postępowaniu organ uwzględni wyżej poczynione uwagi, w szczególności ustali w sposób niewątpliwy stan faktyczny sprawy, a następnie sporządzi uzasadnienie umożliwiające stronom postępowania poznanie motywów, którymi kierował się organ administracji wydając decyzję, a z drugiej strony kontrolę tego rozstrzygnięcia.

Z uwagi na powyższe Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organ I instancji na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) w zw. z art. 135 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (pkt 1 wyroku).

Rozstrzygnięcie o kosztach (punkt 2 wyroku) zapadło na podstawie art. 200 i art. 205 § 2 ustawy p.p.s.a. Na zasądzone koszty złożyła się kwota wpisu od skargi (500 zł) oraz kwota wynagrodzenia radcy prawnego w wysokości 480 zł ustalona zgodnie z § 14 ust. 1 pkt 1 lit. c rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r., poz. 265) powiększona o kwotę 34 zł z tytułu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

k.ż.