Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Grochowska-Jung Sędziowie WSA Adam Lipiński Sławomir Antoniuk (spr.) Protokolant starszy sekretarz sądowy Dorota Kwiatkowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 października 2013 r. sprawy ze skargi A. F. na decyzję Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia [...] marca 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania stypendium za wybitne osiągnięcia w nauce 1) uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] grudnia 2012 r.; 2) stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości; 3) zasądza od Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na rzecz A. F. kwotę 457 zł (słownie: czterysta pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego (dalej jako – Minister) decyzją z dnia [...] marca 2012 r. nr [...], wydaną na podstawie art. 178 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 572 ze zm.) oraz art. 127 § 3 w zw. z art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., utrzymał w mocy własną decyzję z dnia [...] grudnia 2012 r. nr [...], odmawiającą przyznania A. F., studentce VI roku studiów jednolitych magisterskich [...], stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za wybitne osiągnięcia na rok akademicki 2012/2013.

W uzasadnieniu powyższej decyzji Minister przywołał treść art. 178 ust. 1 i 2 i art. 181 ust. 2 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz podniósł, iż w dniu 30 października 2012 r. Minister Zdrowia przekazał wraz ze swoją opinią wniosek Rektora [...] zaopiniowany przez Radę Wydziału [...] o przyznanie A. F. stypendium Ministra za wybitne osiągnięcia na rok akademicki 2012/2013. Rektor uzasadnił wniosek studentki wysoką średnią ocen oraz osiągnięciami naukowymi. W dniu [...] grudnia 2012 r. Minister wydał decyzję o odmowie przyznania stypendium.

We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy studentka podniosła, iż przy ocenie wniosku nie uwzględniono wszystkich jej osiągnięć, a także przyznano zbyt niską liczbę punktów za określone osiągnięcia.

Ponownie rozpoznając sprawę Minister miał na względzie przepisy § 2 ust. 1 pkt 1 i 2, ust. 4 oraz § 4 ust. 1, ust. 4 i ust. 6 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 1 września 2011 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłacania studentom stypendiów ministra za wybitne osiągnięcia (Dz. U. Nr 214, poz. 1270). Minister wskazał, iż w dniu 31 października 2012 r. powołał Zespół do spraw oceny wniosków o przyznanie stypendium ministra za wybitne osiągnięcia (zwany dalej – Zespołem), w skład którego weszło 27 ekspertów reprezentujących osiem obszarów nauki i sztuki. W celu zapewnienia jednolitej i obiektywnej oceny Zespół uchwalił zasady oceniania wniosków dla studentów. Zgodnie z powyższymi zasadami, wniosek mógł uzyskać maksymalnie 100 pkt, z tego: 5 pkt - za średnią ocen i 95 pkt — za wybitne osiągnięcia. Liczba punktów za średnią ocen zależała od pozycji na liście wniosków z danej uczelni z danego kierunku uszeregowanej według średniej ocen. Za 1 miejsce Zespół przyznawał 5 pkt, za 2 miejsce - 4 pkt, za 3 miejsce - 3 pkt, za 4 miejsce - 2 pkt, a za 5 i dalsze miejsca - 1 pkt. Przy tej ocenie brana była pod uwagę średnia ocen uzyskanych w ostatnim zaliczonym roku studiów, która klasyfikowała studenta w grupie 5% najlepszych studentów danego kierunku. Liczba punktów za osiągnięcia naukowe zależała od liczby wybitnych osiągnięć oraz ich rangi. Zespół przyznawał od 0 do 5 pkt za każde wymienione we wniosku osiągnięcie w zależności od prestiżu danego osiągnięcia, wykorzystując swoją ekspercką wiedzę w danych dziedzinach, dbając jednocześnie o zachowanie porównywalności osiągnięć i obiektywizm oceny.

Organ zwrócił uwagę, iż w każdej z kategorii osiągnięć wymienionych w § 2 ust. 4 powołanego rozporządzenia Zespół przypisał określoną wagę, tj. 5 - w przypadku nagród i wyróżnień w konkursach o zasięgu międzynarodowym, 4 - w przypadku publikacji naukowych w recenzowanych czasopismach naukowych o zasięgu co najmniej krajowym lub publikacji naukowych w formie książki, 3 - w przypadku autorstwa lub współautorstwa patentu lub wzoru użytkowego, 2 - w przypadku udziału w projektach badawczych prowadzonych we współpracy z innymi ośrodkami akademickimi lub naukowymi i 1 - w przypadku udziału w projektach badawczych prowadzonych przez uczelnię oraz w przypadku wystąpień na konferencjach naukowych. Liczbę punktów w danej kategorii stanowił iloczyn liczby punktów przyznanych za dane osiągnięcie i wagi danej kategorii osiągnięć. Ogólna liczba punktów za osiągnięcia stanowiła sumę punktów w poszczególnych kategoriach, z tym że jeśli przekraczała ona 95 pkt, była korygowana w dół do 95 pkt.

Przy ocenie wniosków, zgodnie z § 2 ust. 3 tego rozporządzenia, brane były pod uwagę osiągnięcia uzyskane w okresie zaliczonych lat studiów, a więc w przypadku studentów studiów pierwszego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich - w okresie od daty rozpoczęcia tych studiów do dnia 30 września 2012 r., a w przypadku studentów studiów drugiego stopnia - w okresie od daty rozpoczęcia studiów pierwszego stopnia poprzedzających studia drugiego stopnia do dnia 30 września 2012 r. Mając na względzie § 4 ust. 5 ww. rozporządzenia, przy ocenie wniosków nie były uwzględniane osiągnięcia, które były uprzednio podstawą przyznania stypendium ministra. Zgodnie z uchwalonymi przez Zespół zasadami, przy ocenie wniosku nie były uwzględniane: osiągnięcia uzyskane przed studiami, osiągnięcia niewynikające ze studiowania na danym kierunku oraz osiągnięcia niezdefiniowane w rozporządzeniu jako wybitne, np. publikacje w czasopismach nierecenzowanych lub o zasięgu mniejszym niż krajowy, publikacje w toku (w druku lub w recenzji), udział w projektach badawczych, które nie były prowadzone przez uczelnie (a np. przez koła naukowe), zgłoszenia patentowe, udział w organizacji lub bierny udział w konferencjach naukowych, czy nagrody i wyróżnienia w konkursach uczelnianych, ogólnopolskich lub eliminacjach krajowych do konkursów międzynarodowych.

Na podstawie przedstawionego przez Zespół protokołu ponownej oceny stwierdzono, iż wniosek o przyznanie A. F. stypendium ministra uzyskał 19 pkt, w tym: 4 pkt - za 2 pozycję na liście wniosków z danego kierunku uszeregowanej według średniej ocen (za średnią 4,76), 4 pkt - w kategorii "publikacje naukowe w recenzowanych czasopismach naukowych o zasięgu co najmniej krajowym lub publikacje naukowe w formie książki" (za 1 publikację), 11 pkt - w kategorii "wystąpienia na konferencjach naukowych" (za 5 referatów).

Pozostałe zaś osiągnięcia wymienione we wniosku studentki nie stanowiły - zdaniem Zespołu - osiągnięć określonych w 2 ust. 4 powołanego rozporządzenia.

Zatem w stosunku do pierwotnej punktacji wniosku (12 pkt), ponowna ocena wniosku została podwyższona o 7 pkt, co jednak nie wpłynęło na zmianę decyzji z dnia [...] grudnia 2012 r., gdyż w roku akademickim 2012/2013 stypendium ministra za wybitne osiągnięcia otrzymali studenci, których wniosek uzyskał co najmniej 20 pkt.

Decyzja Ministra z dnia [...] marca 2012 r. stała się przedmiotem skargi wniesionej przez pełnomocnika A. F. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Wnosząc o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych, strona skarżąca podniosła zarzut naruszenia przepisów postępowania w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy, tj.:

1. art. 7, 77 § 1 i art. 80 k.p.a., poprzez niewyczerpujące zebranie i rozpatrzenie całego materiału dowodowego i niepodjęcie wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego i załatwienia sprawy, w tym niewyjaśnienie, dlaczego zdobycie 3 miejsca w Sesji [...] podczas [...] Międzynarodowej Konferencji Naukowej Studentów [...] nie zostało zakwalifikowane jako wyróżnienie lub nagroda w konkursie międzynarodowym, a także niewyjaśnienie, dlaczego nie przyznano skarżącej punktów z tytułu wszystkich przedstawionych przez nią publikacji naukowych w recenzowanych czasopismach naukowych o zasięgu co najmniej krajowym lub publikacji naukowych w formie książki;

2. art. 7, 77 § 1 i art. 107 § 3 k.p.a., poprzez niewyczerpujące zebranie i rozpatrzenie całego materiału dowodowego wbrew ciążącemu na organie obowiązkowi w tym zakresie i w konsekwencji niepodjęcie wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy oraz sporządzenie uzasadnienia niezgodnie z wymogami wynikającymi z art. 107 § 3 k.p.a.;

3. art. 8 i 107 § 3 k.p.a., poprzez nieustosunkowanie się do zarzutów wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy oraz nienależyte uzasadnienie zaskarżonej decyzji z uwagi na zawarcie w nim zbyt ogólnych stwierdzeń, co uniemożliwia realizację zasady pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa oraz uniemożliwia dokonanie kontroli zaskarżonej decyzji;

4. art. 9 i 11 k.p.a., poprzez niedostateczne wyjaśnienie podstaw i przesłanek utrzymania w mocy decyzji o odmowie przyznania stypendium Ministra;

7. art. 8 k.p.a., poprzez brak pogłębienia zaufania obywateli do organów administracji publicznej poprzez wydawanie odmiennych decyzji przy istnieniu tożsamych stanów faktycznych i prawnych, a mianowicie decyzji odmawiającej przyznania stypendium skarżącej i decyzji przyznającej stypendium A. P., mimo tożsamych osiągnięć naukowych.

Strona skarżąca podniosła także zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego, tj.:

1. § 2 ust. 1 pkt 2 oraz § 2 ust. 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 1 września 2011 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłacania studentom stypendiów ministra za wybitne osiągnięcia w zw. z art. 187 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, poprzez błędną jego wykładnię i tym samym przyjęcie, że część dokonań skarżącej nie stanowi osiągnięć o charakterze wybitnym;

2. § 2 ust. 1 pkt 2 oraz § 2 ust. 4 pkt 5 powołanego rozporządzenia w zw. z art. 187 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, poprzez błędną jego wykładnie i tym sam uznanie, że zdobycie 3 miejsca w Sesji [...] podczas [...] Międzynarodowej i Międzywydziałowej Konferencji Studentów [...] nie stanowi nagrody(bądź wyróżnienia) w konkursie o zasięgu międzynarodowym;

W uzasadnieniu skargi strona skarżąca podniosła m. in., iż w przypadku decyzji uznaniowej, a taki charakter ma zaskarżona decyzja, jej uzasadnienie ma szczególne znaczenie w wypadku wydania rozstrzygnięcia negatywnego dla strony postępowania. W niniejszej sprawie organ w uzasadnieniu faktycznym decyzji ograniczył się jedynie do wskazania punktów przyznanych skarżącej bez wskazania jednak, które z osiągnięć skarżącej zostały uwzględnione i dlaczego zostały ocenione w ten sposób. Minister nie uzasadnił, ani nawet nie wskazał na pominięcie osiągnięcia naukowego skarżącej, jakim jest 3 miejsce w Sesji [...] w konkursie prac o zasięgu międzynarodowym-[...] Konferencja Naukowa Studentów [...] w kategorii "nagrody i wyróżnienia w konkursach o zasięgu międzynarodowym", mimo że obowiązkiem organu jest uzasadnienie takiego stanowiska, decyzja ta ma, bowiem charakter uznaniowy, a nie dowolny i powinna podlegać kontroli, która w tej sytuacji jest uniemożliwiona. Organ w żadnym stopniu nie odniósł się do zarzutów wskazanych przez skarżącą we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, w tym do zarzutów w kwestii przyznania stypendium A. P., mimo istnienia w większości tożsamych osiągnięć naukowych ujawnionych we wniosku.

W odpowiedzi na skargę Minister wniósł o jej oddalenie oraz podtrzymał argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Odnosząc się do zarzutów skargi, organ podniósł, iż nie uznano skarżącej publikacji w uczelnianych zeszytach naukowych (streszczeń referatów konferencyjnych) jako publikacji o zasięgu co najmniej krajowym, gdyż nie stanowiły one wybitnych osiągnięć wymienionych w § 2 ust. 4 rozporządzenia (nie miały zasięgu krajowego). Publikacje te nie powinny w ogóle znaleźć się we wniosku studentki i winny być odrzucone na etapie opiniowania wniosku przez radę podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni. Natomiast uzyskanie 3 miejsca w Sesji [...] podczas [...] Międzynarodowej Konferencji Naukowej Studentów [...] nie stanowiło wybitnego osiągnięcia wymienionego w § 2 ust. 4 pkt 5 rozporządzenia, tj. nagrody lub wyróżnienia w konkursach międzynarodowych. Przy ocenie wniosku były bowiem uwzględniane jedynie nagrody lub wyróżnienia w konkursach międzynarodowych, tzn. konkursach mających zasięg międzynarodowy. Konkurs na najlepszy referat lub poster na konferencji miał zasięg lokalny - ograniczony do uczestników konferencji. A sama konferencja nie była konkursem międzynarodowym. Skarżąca nie mogła zatem uzyskać punktów w tej kategorii. Nagroda w tym konkursie w ogóle nie powinna znaleźć się we wniosku studentki i winna być odrzucona na etapie opiniowania wniosku przez radę podstawowej jednostki organizacyjnej uczelni. Nadto w kategorii publikacji artykuł w recenzowanym czasopiśmie naukowym [...] pt. "[...]..." oceniono na 1 pkt (w skali od 1 do 5 pkt).

W kwestii zarzutu lakonicznego uzasadnienia decyzji organ wyjaśnił, iż biorąc pod uwagę adresatów decyzji, wystarczającym wydaje się być przedstawienie w uzasadnieniu decyzji przesłanek, jakimi organ się kierował się podejmując taką, a nie inną decyzję i wskazanie, na jakich dowodach się oparł. Wykazanie, na czym polega naukowy charakter pracy w kołach naukowych lub pracy na oddziałach szpitalnych, w przypadku decyzji uznaniowych, spoczywa na wnioskodawcy. Tylko on bowiem ma wiedzę w tym zakresie. Organ ocenia te osiągnięcia, które zostały wykazane we wniosku, w zakresie w jakim zostały wykazane. Brak określenia aspektu naukowego, chociażby we wskazanym wyżej zakresie, czyni oczywistym, że praca ta nie miała charakteru naukowego. Do uzasadnienia powyższego wystarczające jest zatem wskazanie, że pozostałe osiągnięcia nie mają charakteru naukowego.

W odniesieniu do zarzutu wydania dwóch odmiennych decyzji w oparciu o tożsamy stan faktyczny Minister wyjaśnił, iż przy ocenie wniosku A. P. Zespół omyłkowo przyznał dwukrotnie punkty za ten sam referat wygłoszony na konferencji, niemniej jednostkowa omyłka Zespołu nie może być podstawą zmiany wszystkich dokonanych przez Ministra rozstrzygnięć, opartych na ocenie będącej wynikiem prac Zespołu, który - zgodnie z uchwałą nr 2 (str. 25 akt sprawy) i treścią rozporządzenia - uwzględniał jako wybitne nagrody lub wyróżnienia jedynie w konkursach międzynarodowych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę pod względem zgodności z prawem zaskarżonej decyzji administracyjnej i to z przepisami obowiązującymi w dacie jej wydania. Innymi słowy, wojewódzki sąd administracyjny nie orzeka, co do istoty sprawy w zakresie danego przypadku, lecz kontroluje legalność rozstrzygnięcia zapadłego w tym postępowaniu, z punktu widzenia jego zgodności z prawem materialnym i obowiązującymi przepisami prawa procesowego.

Badana pod tym kątem skarga zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaskarżoną decyzję z dnia [...] marca 2013 r. oraz poprzedzającą ją decyzja z dnia [...] grudnia 2012 r. wydano z naruszeniem art. 7, art. 77 § 1 oraz art. 107 § 3. k.p.a.

Stosownie do art. 178 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 1995 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 572 ze zm.), stypendia ministra za wybitne osiągnięcia przyznaje studentom minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego na wniosek rektora uczelni zaopiniowany przez radę podstawowej jednostki organizacyjnej, a w przypadku uczelni nieposiadającej podstawowej jednostki organizacyjnej - przez senat uczelni. Zgodnie z art. 181 ust. 2 powołanej ustawy, stypendium ministra za wybitne osiągnięcia może być przyznane studentowi szczególnie wyróżniającemu się w nauce lub posiadającemu wybitne osiągnięcia naukowe, artystyczne lub sportowe.

Szczegółowe kwestie związane z przyznawaniem stypendium reguluje rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 1 września 2011 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłacania studentom stypendiów ministra za wybitne osiągnięcia (Dz. U. Nr 214, poz. 1270). W świetle § 2 ust. 1 rozporządzenia, stypendium na dany rok akademicki może być przyznane studentowi, który zaliczył rok studiów w poprzednim roku akademickim oraz: 1) szczególnie wyróżniał się w nauce, uzyskując w ostatnim zaliczonym roku średnią arytmetyczną ocen z egzaminów i zaliczeń przewidzianych w planie studiów klasyfikującą studenta w grupie 5% najlepszych studentów danego kierunku, lub 2) uzyskał wybitne osiągnięcia naukowe, artystyczne lub sportowe w okresie studiów na danym kierunku, a w przypadku studiów prowadzonych w trybie indywidualnym lub studiów międzykierunkowych - w okresie tych studiów. Za wybitne osiągnięcia naukowe, o których mowa w ust. 1 pkt 2, uważa się: 1) publikacje naukowe w recenzowanych czasopismach naukowych o zasięgu co najmniej krajowym lub publikacje naukowe w formie książki; 2) udział w projektach badawczych prowadzonych przez uczelnię lub we współpracy z innymi ośrodkami akademickimi lub naukowymi; 3) autorstwo lub współautorstwo patentu lub wzoru użytkowego; 4) wystąpienia na konferencjach naukowych; 5) nagrody i wyróżnienia w konkursach o zasięgu międzynarodowym (§ 2 ust. 4 rozporządzenia).

Mając na uwadze treść powołanych przepisów ustawowych, jak i brzmienie § 2 ust. 1 rozporządzenia ("stypendium na dany rok akademicki może być przyznane studentowi") uznać należy, iż decyzja w przedmiocie przyznania stypendium ma charakter uznaniowy. Przesądza o tym fakt, iż poza spełnieniem kryteriów o charakterze ostrym, wymienionych w § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, student ubiegający się o stypendium musi również spełnić kryterium o charakterze ocennym, za które uznać należy legitymowanie się osiągnięciami naukowymi - § 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia. Wprawdzie § 4 pkt 1-5 określa ogólnie pojęcie wybitnych osiągnięć naukowych, wyliczając ich formy, niemniej nie dokonuje gradacji jakościowej w każdej grupie osiągnięć naukowych. Zatem Minister jest upoważniony w pierwszej kolejności do oceny wartości merytorycznej poszczególnych osiągnięć naukowych studenta, co też czyni metodą punktową (§ 4 ust. 4 rozporządzenia) przy pomocy Zespołu, o którym mowa w § 4 ust. 1 – 3 rozporządzenia. Organ rozstrzyga, które z przejawów działalności naukowej studentów zasługują na wyróżnienie stypendium i dlatego jest zobowiązany swoje uznanie w tym zakresie dokładnie i wyczerpująco uzasadnić. Podkreślić należy, iż w związku z wydawaniem decyzji o charakterze uznaniowym na organie administracji ciąży obowiązek szczególnie starannego sporządzenia ich uzasadnienia, zwłaszcza decyzji dla strony negatywnych. Dlatego ze względu na możliwy do podniesienia zarzut niewłaściwego korzystania z uznania administracyjnego (przekroczenia granic tego uznania), obowiązki w zakresie uzasadnienia decyzji są większe wobec organu orzekającego w ramach uznania administracyjnego, aniżeli w przypadku orzekania w ramach ustawowego związania.

Na uznaniowy charakter decyzji przyznającej stypendia, wydanych w oparciu o przepisy ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym, wielokrotnie wskazywało orzecznictwo sądów administracyjnych (wyrok NSA z dnia 21 marca 2007 r., sygn. I OSK 2032/06 oraz wyroki WSA w Warszawie: z dnia 2 grudnia 2008 r., sygn. I SA/Wa 1201/08, z dnia 13 listopada 2008 r., sygn. I SA/Wa 890/08, z dnia 25 września 2007 r., sygn. akt I SA/Wa 958/07 - publikowane w internetowej Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych). NSA w wyroku z dnia 10 maja 2012 r., sygn. akt I OSK 369/12 (publik. LEX nr 1264785) podkreślił, iż cyt.: "Jeżeli przyznane ministrowi w budżecie środki finansowe na stypendia "naukowe" są zbyt małe, żeby takie stypendium otrzymał każdy student, który spełni przesłanki wskazane w art. 181 ust. 2 p.sz.w., organ musi dokonać dodatkowej gradacji osiągnięć naukowych wnioskodawców, ponieważ może przyznać tylko tyle stypendiów, na ile pozwalają mu posiadane fundusze. Niemniej jednak, gradacja ta powinna być dokonana wedle jednakowych, możliwie maksymalnie zobiektywizowanych i wiadomych dla stron postępowania kryteriów, tak aby każdy z ubiegających się o stypendium mógł ocenić, czy zastosowana wobec niego punktacja opiera się na tych samych wskaźnikach, wedle których ustalono pozycję rankingową innych studentów ubiegających się o stypendium za osiągnięcia w nauce. W rezultacie uzasadnienie decyzji uznaniowej musi być na tyle wyczerpujące i zindywidualizowane, aby sąd administracyjny był w stanie ocenić, czy zawarte w decyzji rozstrzygnięcie nie zapadło z przekroczeniem granic uznania administracyjnego".

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy podnieść należy, iż w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji Minister wskazał kryteria, którymi posługiwał się w celu wyłonienia najlepszych studentów. Szczegółowo przybliżył zasady przyznawania punktów za poszczególne osiągnięcia naukowe. Określił minimum punktowe (20 pkt) kwalifikujące studenta do otrzymania przedmiotowego stypendium. Organ wskazał ile łącznie punktów uzyskała skarżąca oraz w zakresie wybitnych osiągnięć naukowych (§ 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia) ujawnił punktację w kategorii "publikacje naukowe..." i "wystąpienia na konferencjach naukowych". Odnosząc się do dokonań i osiągnięć skarżącej wykazanych we wniosku, a nie uznanych (za które nie przyznano punktów) Minister stwierdził jedynie, iż cyt.: "Pozostałe osiągnięcia wymienione we wniosku studentki nie stanowiły – zdaniem Zespołu – osiągnięć określonych w § 2 ust. 4 ww. rozporządzenia".

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji nie można doszukać się zindywidualizowania poszczególnych ocen, ich uzasadnienia. Skoro w poszczególnych obszarach oceny skarżąca nie uzyskała maksymalnej liczby punktów, to nie można uznać za wystarczające podania skali punktacji danego osiągnięcia czy dokonania studenta, jak to czyni Minister w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Przyznane punkty należało nie tylko odnieść do konkretnie wskazanych dokonań studentki (ten element został w decyzji spełniony), ale także pisemnie uzasadnić dlaczego tak, a nie inaczej oceniono jej dokonania, czego zabrakło do uzyskania maksymalnej liczby punktów za dane osiągnięcie czy działalność.

Największą wadą zaskarżonej decyzji jest jednak to, iż w ogóle nie odniesiono się w niej do zarzutów stawianych przez stronę we wniosku o ponowne rozparzenie sprawy. Organ przede wszystkim nie wyjaśnił, dlaczego praca skarżącej pt. "[...]" nagrodzona 3 miejscem w Sesji [...] podczas [...] Międzynarodowej Konferencji Naukowej Studentów [...] nie może być uznana za uzyskanie nagrody w konkursie o zasięgu międzynarodowym. Skoro organ nie przedstawiał jak należy definiować pojęcie "konkursu o zasięgu międzynarodowym", to niezrozumiałym jest dla strony, a w dalszej kolejności Sąd także jest pozbawiony możliwości kontroli, dlaczego w tym obszarze oceny studentka nie uzyskała punktów. Wątpliwości te tym bardziej wymagają wyjaśnienia, iż z pisma z dnia [...] października 2013 r. Kuratora [...] prof. dr hab. n. [...] złożonego na rozprawie wynika, że na ww. konferencję zaproszono również studentów z zagranicy, ocenie poddano 500 prac 1500 autorów. Ponadto organ nie wyjaśnił sygnalizowanej przez skarżącego rozbieżności oceny wykazu wybitnych osiągnięć skarżącej i stypendystki A. P., której wykaz osiągnięć w okresie studiów pokrywa się z wykazem skarżącej ze względu na współautorstwo wielu prac.

Skoro, wydając decyzję w przedmiocie przyznania stypendium Ministra za wybitne osiągnięcia, organ administracji publicznej orzeka na zasadzie uznania administracyjnego, to właśnie w postępowaniu poprzedzającym wydanie decyzji uznaniowej organ prowadzący to postępowanie jest obowiązany do dołożenia szczególnej staranności w dokładnym wyjaśnieniu stanu faktycznego sprawy, a następnie dokonania oceny całokształtu materiału dowodowego. Natomiast zaskarżona decyzja została uzasadniona w sposób wyjątkowo ogólnikowy i niespełniający wymogów art. 107 § 1 i 3 k.p.a. Uzasadnienie decyzji powinno stwarzać możliwość kontroli przez stronę oraz Sąd prawidłowości toku rozumowania organu ją wydającego oraz motywów rozstrzygnięcia, co jest szczególnie istotne przy ocenie decyzji o charakterze uznaniowym. Brak prawidłowego uzasadnienia uniemożliwia ustalenie, czy organ nie przekroczył granic przyznanego mu zakresu uznania administracyjnego. W oparciu o ustalone kryteria organ powinien wykazać, dlaczego osiągnięcia danej osoby nie były wystarczające do uzyskania stypendium, ale nie tylko przez podanie przyznanych punktów za poszczególne osiągnięcia, ale też wyjaśnienie, dlaczego przyznał taką, a nie inną ilość punktów oraz dlaczego innym dokonaniom studenta odmówił waloru wybitnego osiągnięcia naukowego. Jeżeli, zdaniem organu, przedstawione przez studenta osiągnięcia w świetle przyjętych kryteriów okazały się niewystarczające, niezbędne było dokonanie w tym zakresie szczegółowych ustaleń oraz przede wszystkim wyjaśnienie w uzasadnieniu stronie zasadności przesłanek, którymi przy załatwianiu jej sprawy kierował się organ. W przeciwnym razie, tak jak w niniejszej sprawie, zasadnie skarżąca może postrzegać rozstrzygnięcie zaskarżonej decyzji, jako krzywdzące jej osobę. Dlatego też takie uzasadnienie odmowy przyznania przedmiotowego stypendium jest niewystarczające i nie może zostać zaakceptowane z punktu widzenia praworządności. Podkreślić należy, że ze względu na możliwy do podniesienia zarzut niewłaściwego korzystania z uznania administracyjnego, obowiązki w zakresie uzasadnienia decyzji są większe wobec organu orzekającego w ramach uznania administracyjnego, aniżeli w przypadku orzekania w ramach ustawowego związania.

Równocześnie wyjaśnić należy, że przedstawione przez organ w odpowiedzi na skargę stanowisko, dotyczące ustosunkowania się przez organ do zarzutów przedstawionych przez skarżącego we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, nie może sanować wadliwości wydanych decyzji. Odpowiedź na skargę nie może uzupełniać zaskarżonej decyzji przez zamieszczenie w niej rozważań i ocen, które zgodnie z art. 107 § 3 k.p.a. powinno zawierać jej uzasadnienie faktyczne i prawne. Odpowiedź na skargę nie może, jako pismo procesowe, być traktowana jako "aneks" do decyzji, gdyż należy już do postępowania sądowo-administracyjnego, a nie administracyjnego. W odpowiedzi na skargę organ orzekający winien bowiem odnieść się do podniesionych w niej zarzutów, a nie dokonywać brakujących ustaleń faktycznych lub prawnych (art. 54 § 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Oznacza to, że przedmiotem badania pod kątem legalności i zgodności z prawem przez Sąd jest wyłącznie zaskarżona oraz decyzja ją poprzedzająca, zatem Sąd w swych rozważaniach mógł odnieść się wyłącznie do argumentacji przedstawionej w treści wskazanych decyzji. Biorąc zatem pod uwagę, że odpowiedź na skargę nie stanowi dokumentu, który podlega kontroli przez Sąd, stanowisko w nim zawarte nie może zostać poddane ocenie Sądu (patrz wyrok WSA w Warszawie z dnia 13 listopada 2008 r., sygn. akt I SA/Wa 890/08 – publik. LEX nr 521947).

Wobec stwierdzonych wad procesowych zaskarżonej decyzji, które mogły mieć istotny wpływ na końcowy wynik sprawy, nie może ona ostać się w obrocie prawnym. Także poprzedzająca ją decyzja Ministra z dnia [..] grudnia 2012 r. z powodu błędnej oceny stanu faktycznego sprawy, dostrzeżonej przez organ w postępowaniu z wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, podlega uchyleniu.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ powinien wnikliwie przeanalizować materiał dowodowy w sprawie, w szczególności dokonać kwalifikacji [...] Międzynarodowej Konferencji Naukowej Studentów [...] w odniesieniu do pojęcia konkursu o zasięgu międzynarodowym z § 4 pkt 5 rozporządzenia oraz poddać weryfikacji punktację osiągnięć skarżącej zgłoszonych we wniosku. Uzasadniając podjęte w sprawie rozstrzygnięcie, organ weźmie pod uwagę powyższe wskazania Sądu, w szczególności odniesie się do zarzutów strony przedstawionych we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy.

W związku z powyższym, uznając, że zaskarżona decyzja narusza prawo, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł, jak w sentencji wyroku, na podstawie art. 145 § 1 ust. 1 lit. c oraz art. 152 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze. zm.). W przedmiocie kosztów Sąd orzekł na podstawie art. 200 w zw. z art. 205 § 2 oraz art. 209 tej ustawy.