drukuj    zapisz    Powrót do listy

6038 Inne uprawnienia  do  wykonywania czynności  i zajęć w sprawach objętych symbolem 603, Ruch drogowy, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Uchylono zaskarżoną decyzję, IV SA/Po 387/11 - Wyrok WSA w Poznaniu z 2011-06-15, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

IV SA/Po 387/11 - Wyrok WSA w Poznaniu

Data orzeczenia
2011-06-15 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2011-04-20
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
Sędziowie
Donata Starosta /przewodniczący sprawozdawca/
Izabela Bąk-Marciniak
Maciej Dybowski
Symbol z opisem
6038 Inne uprawnienia  do  wykonywania czynności  i zajęć w sprawach objętych symbolem 603
Hasła tematyczne
Ruch drogowy
Sygn. powiązane
II GSK 1922/11 - Wyrok NSA z 2012-12-18
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Uchylono zaskarżoną decyzję
Powołane przepisy
Dz.U. 2005 nr 108 poz 908 art. 83b, art. 84 ust. 3 pkt 2
Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym - tekst jednolity
Dz.U. 1997 nr 88 poz 553 art. 271 par. 1
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny.
Dz.U. 1997 nr 78 poz 483 art. 32 ust. 1
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Donata Starosta /spr./ Sędziowie WSA Maciej Dybowski WSA Izabela Bak-Marciniak Protokolant st. sekr. sąd. Laura Szukała po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 czerwca 2011r. sprawy ze skargi Prokuratora Rejonowego we W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w P. z dnia [...] grudnia 2010 r. nr [...] w przedmiocie odmowy cofnięcia uprawnień do wykonywania badań technicznych uchyla zaskarżoną decyzję

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] lipca 2010 r., nr [...] (dalej decyzja z dnia [...] lipca 2010 r.) Starosta W. (zwany dalej Starostą albo organem I instancji) działając na podstawie art. 84 ust. 3 pkt. 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz. U. 2005 r., nr 108, poz. 908 ze zm. dalej prd) oraz art. 104 i 107 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. 2000 r., nr 98, poz. 1071 ze zm., dalej kpa), po rozpatrzeniu wniosku Prokuratora Rejonowego we W. (zwanego dalej Prokuratorem) z dnia [...] czerwca 2010 r. orzekł o odmowie cofnięcia diagnoście M. W. uprawnień do wykonywania badań technicznych pojazdów.

W uzasadnieniu organ I instancji wskazał, że diagnosta M. W. posiada uprawnienie do wykonywania badań technicznych pojazdów, wydane w dniu [...] grudnia 2004 r. przez Starostę, nr uprawnienia [...].

Prokurator wystąpił z wnioskiem do Starosty o wszczęcie postępowania zmierzającego do cofnięcia M. W. uprawnień diagnosty do wykonywania badań technicznych pojazdów. W uzasadnieniu wniosku Prokurator wskazał, że przeciwko w/wymienionemu Sąd Rejonowy we W., prawomocnym wyrokiem z dnia [...] kwietnia 2010 r., skazał go za poświadczenie nieprawdy w ramach przysługujących jemu uprawnień, poprzez wbijanie w dowody rejestracyjne przeglądów technicznych pojazdów, które to pojazdy w rzeczywistości nie były przez niego weryfikowane pod względem stanu technicznego, ani nie były przeprowadzone badania techniczne tych pojazdów. Prokurator wniósł o cofnięcie diagnoście uprawnień do wykonywania badań technicznych uznając, że skazujący wyrok karny uprawnia Starostę do podjęcia takiej decyzji.

Starosta opierając się na literalnej wykładni art. 84 ust. 3 prd wskazał, że uprawnienie do cofnięcia uprawnień przysługuje Staroście jedynie, gdy w czasie kontroli, o której mowa w art. 83 ust. 6 prd stwierdzi przeprowadzenie przez diagnostę badania technicznego niezgodnie z określonym zakresem i sposobem wykonywania lub wydanie przez diagnostę zaświadczenia albo dokonanie wpisu do dowodu rejestracyjnego pojazdu niezgodnie ze stanem faktycznym lub przepisami. Art. 84 ust. 3 prd daje staroście prawo do orzeczenia w drodze decyzji administracyjnej zakazu, który w swojej treści odpowiada orzeczeniu przez sąd powszechny środka karnego w postaci zakazu wykonywania określonego zawodu lub pełnienia funkcji. Tym samym na organie administracji spoczywa obowiązek zachowania wyjątkowej staranności w dokonywaniu oceny zebranego materiału dowodowego i wydaniu decyzji o cofnięciu uprawnień. Należy przy tym podkreślić, że okoliczności w których organ administracji wykonuje w/w uprawnienie zostały ściśle określone przepisami prd i nie jest dopuszczalna wykładnia rozszerzająca zastosowania tych przesłanek.

Analiza art. 84 ust. 3 prd nie pozostawia wątpliwości, że cofnięcie przez starostę uprawnień diagnoście do wykonywania badań technicznych musi być poprzedzone przeprowadzeniem kontroli, przy czym wyłącznie uchybienia stwierdzone w jej trakcie mogą stanowić podstawę do nałożenia sankcji, o których w nim mowa. Oznacza to, że o ile wyniki kontroli przeprowadzonej w trybie ustawowo określonym nie wykażą, aby diagnosta dopuścił się przeprowadzenia badania technicznego w sposób niezgodny z określonym zakresem i sposobem wykonania lub też by dopuścił się on wydania zaświadczenia albo dokonania wpisu do dowodu rejestracyjnego pojazdu w sposób niezgodny ze stanem faktycznym lub przepisami, niemożliwym staje się odebranie mu uprawnień w trybie art. 84 ust. 3 prd.

Z kolei samo powzięcie przez starostę wiadomości o naruszeniu przez stronę obowiązków diagnosty w związku z zapadłym wyrokiem karnym za przestępstwo poświadczenia nieprawdy, nie może stanowić samodzielnej podstawy do wydania przez organ decyzji w trybie art. 84 ust. 3 pkt. 2 prd. Nie oznacza to bynajmniej, że diagnosta taki nie może ponieść konsekwencji popełnionego czynu. Jednakże kompetencje do pozbawienia diagnosty uprawnień zawodowych w takiej sytuacji posiada jedynie sąd, który może zdecydować o orzeczeniu środka karnego w postaci zakazu wykonywania określonego zawodu w oparciu o art. 39 pkt. 2 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. 1997 r., nr 88, poz. 553 ze zm., dalej kk).

W świetle powyższej argumentacji organ stwierdził, że okoliczność uznania przez Sąd Rejonowy we W. M. W. za winnego popełnienia poświadczenia nieprawdy nie mogła stać się przyczyną nałożenia na niego sankcji w trybie art. 84 ust. 3 prd. Jedynie sąd w ramach postępowania karnego mógł odebrać diagnoście przedmiotowe uprawnienie, na wniosek Prokuratora, czego jednak nie uczynił, uznając że nie jest to w rozpoznawanym przypadku celowe.

Odwołanie od powyższej decyzji pismem z dnia [...] sierpnia 2010 r. złożył Prokurator zarzucając naruszenie art. 84 ust. 3 prd przez błędne przyjęcie, że przepis ten nie stanowi w niniejszym przypadku podstawy do cofnięcia diagnoście uprawnień do wykonywania badań technicznych pojazdów. Powołując się na art. 138 § 1 pkt 2 kpa, Prokurator wniósł o uchylenie decyzji organu I instancji oraz cofnięcie diagnoście uprawnień do wykonywania badań technicznych pojazdów.

W uzasadnieniu Prokurator zwrócił uwagę, że Starosta w niewłaściwy sposób ograniczył swoje rozważania tylko do językowej wykładni art. 84 prd, która to wykładnia w istniejącym stanie faktycznym oraz realiach funkcjonowania stacji diagnostycznych jest błędna. Prowadzi bowiem do swoistego absurdu, w którym pomimo potwierdzenia przez Sąd, prawomocnym wyrokiem wydanym w imieniu Rzeczpospolitej Polskiej, że diagnosta popełnił przestępstwo polegające na poświadczeniu nieprawdy w sposób literalnie wskazany jako okoliczność uzasadniająca cofnięcie jemu uprawnień, uznaje się, że ze względu na to, że takich samych ustaleń nie dokonał Starosta, to nie są one wiarygodne, czy też nie mogą być wzięte przez organ administracji samorządowej pod uwagę. Pomijając negację orzeczenia Sądu Rejonowego we W. i dokonanych w postępowaniu karnym ustaleń, skupić się należy na założeniu racjonalnego ustawodawcy oraz celu, w jakim art. 84 ust. 3 prd został wydany. Celem art. 84 ust. 3 prd jest odsunięcie od czynności diagnostycznych nierzetelnych diagnostyków, dokonujących wpisów do dowodów rejestracyjnych łub wystawiających zaświadczenia, skutkujących dopuszczeniem do ruchu pojazdów niesprawnych bądź w istocie niesprawdzonych pod względem technicznym, co naraża na niebezpieczeństwo uszkodzenia ciała lub utraty życia osoby korzystające ze zgłoszonych do badań pojazdów jak i innych użytkowników drogi, nie mówiąc już o szkodach w mieniu. Potwierdzenie takowych nieprawidłowości, w szczególności poświadczenia nieprawdy powinno być udowodnione, w tym także poprzez wydanie wyroku skazującego, tak jak to miało miejsce w tej sprawie.

Bez względu na sposób dokonania ustaleń polegających na stwierdzeniu nierzetelności diagnosty w wystawianiu dokumentów i prowadzeniu wymaganej w stacji dokumentacji, diagnosta taki nie jest wiarygodny, a tym samym nie daje rękojmi właściwego wykonywania powierzonych jemu obowiązków, które wiążą się ze stwierdzaniem mających znaczenie prawne okoliczności. Odmienne traktowanie dwóch sprawców identycznego czynu tylko ze względu na różny sposób jego ujawnienia, nie tylko podważałoby sens zamieszczonej w art. 84 ust. 3 prd regulacji, lecz również sprzeczne byłoby z interesem społecznym oraz godziłoby w konstytucyjne zasady równości wobec prawa i sprawiedliwości.

Na marginesie dodać należy, że zakres możliwości dowodowych organów ścigania jest znacznie szerszy od uprawnień kontrolnych Starosty. W niniejszej sprawie przeprowadzono obserwację, zebrano zeznania świadków, którzy potwierdzili, że nie były dokonywane przeglądy. Sama kontrola dokumentacji takich materiałów dostarczyć by nie mogła.

Podkreślić należy z całą stanowczością, że w niniejszej sprawie bezsporny pozostaje fakt, że M. W. dopuścił się czynu, o którym mowa w pkt 2 ust. 3 art. 84 prd. Przy czym ujawnione to zostało przez organy ścigania. Zostały więc spełnione przesłanki, które przewidział ustawodawca, a które uzasadniają cofnięcie uprawnień diagnoście.

Ustosunkowując się natomiast do zarzutu, że nie został w sprawie orzeczony środek karny w postaci zakazu wykonywania określonego zawodu, czy też zajmowania określonego stanowiska, to jego orzeczenie ma charakter fakultatywny i Sąd może go orzec, aczkolwiek nie musi, bez względu na zaistniałe okoliczności. W tej sytuacji powoływanie się w tym zakresie na zdanie Sądu nie może stanowić argumentu w dyskusji.

Decyzją z dnia [...] grudnia 2010 r., nr [...] (dalej decyzja z dnia [...] grudnia 2010 r.) Samorządowe Kolegium Odwoławcze w P. (zwane dalej SKO albo Kolegium) utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję Starosty z dnia [...] lipca 2010 r.

Motywując podjęte rozstrzygnięcie Kolegium wskazało, że podziela pogląd organu I instancji uważając, że racjonalny ustawodawca inaczej sformułowałby treść art. 84 ust. 3 pkt 2 prd, gdyby chciał objąć zakresem jego działania także inne przypadki niż wynikające z literalnego brzmienia przepisu.

Spośród wykładni znanych teorii prawa pierwszą stosowaną jest wykładnia gramatyczna, a dopiero w przypadku gdy wykładnia ta nie jest wystarczająca stosuje się inne takie jak wykładnia funkcjonalna, celowościowa. Następnie Kolegium zwracając uwagę na rozbieżności w interpretacji art. 84 ust. 3 prd wskazało, że obecnie z orzecznictwa sądowego wynika, że niezbędnym warunkiem podjęcia decyzji o cofnięciu diagnoście uprawnienia do wykonywania badań technicznych jest stwierdzenie określonych uchybień w wyniku kontroli przeprowadzonej w trybie określonym w ustawie prd. Oznacza to, że jeżeli przeprowadzona kontrola nie wykaże by diagnosta dopuścił się przeprowadzenia badania technicznego niezgodnie z określonym zakresem i sposobem wykonania lub wydania zaświadczenia albo dokonania wpisu do dowodu rejestracyjnego pojazdu niezgodnie ze stanem faktycznym lub przepisami, pozbawienie go uprawnienia do wykonywania badań technicznych jest wyłączone. Podkreślenia przy tym wymaga, że ustalenie dotyczące stwierdzenia uchybień w wykonywaniu obowiązków diagnosty powinno wynikać z czynności o charakterze kontrolnym, a nie dopiero z aktów kończących postępowanie w sprawie. Art. 84 ust. 3 prd jest przepisem o charakterze sankcyjnym i z tego powodu musi być stosowany ściśle. W wypadku, gdy w drodze decyzji administracyjnej dochodzi do pozbawienia określonego uprawnienia wykładnia rozszerzająca przepisu prawa materialnego stanowiącego podstawę podjęcia decyzji nie może mieć miejsca. W związku z tym cofnięcie diagnoście uprawnień nie może nastąpić przy zaistnieniu innych przesłanek, niż wymienione w art. 84 ust. 3 prd.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w P. (dalej WSA) na powyższą decyzję Kolegium złożył pismem z dnia [...] marca 2011 r. Prokurator zarzucając jej obrazę prawa materialnego – art. 84 ust. 3 prd polegającą na błędnej jego wykładni i niewłaściwym zastosowaniu, a w efekcie uznaniu, że stwierdzenie wydania przez diagnostę zaświadczenia i dokonanie wpisu do dowodu rejestracyjnego pojazdu niezgodnie ze stanem faktycznym lub przepisami w postępowaniu karnym nie jest przesłanką uzasadniającą cofnięcie uprawnień przez starostę w trybie tego przepisu. Mając powyższe na uwadze Prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz decyzji Starosty z dnia [...] lipca 2010 r.

W uzasadnieniu Prokurator podtrzymał swój pogląd wyrażony w odwołaniu od decyzji Starosty z dnia [...] lipca 2010 r. wskazując, że błędnym w tym przypadku jest ograniczenie się wyłącznie do literalnej wykładni art. 84 prd, która to wykładnia w istniejącym stanie faktycznym oraz realiach funkcjonowania stacji diagnostycznych oderwana jest od rzeczywistości. Prokuratorowi znany jest pogląd, że wykładnia gramatyczna jest stosowana w pierwszej kolejności. Jednakże w sytuacji, gdy przepis jest powszechnie uznany za kontrowersyjny, a zarówno w orzecznictwie, jak i w doktrynie pojawiają się poglądy przemawiające za odmiennym podejściem do interpretacji omawianego przepisu, pomijanie innej metody interpretacyjnej sprowadza stosowanie prawa do odtwarzania treści przepisów z pominięciem okoliczności sprawy i oczywistości celu, w jakim przepis został powołany. Zwracając uwagę na wynikającą z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP zasadę równości wobec prawa Prokurator zwrócił uwagę, że rozumowanie zawarte w zaskarżonej decyzji opiera się na założeniu, że tylko te osoby podlegają sankcji przewidzianej przez ustawę, których łamanie prawa zostało ujawnione tylko i wyłącznie przez określony organ samorządowy. Przy takim podejściu kluczowa okoliczność - naruszenie prawa - przestaje mieć znaczenie z uwagi na formalizm związany z błędnym w odczuciu skarżącego, ograniczeniu kompetencji kontrolnych wyłącznie do jednego organu. Na pierwszym miejscu stawia się nie fakt łamania prawa i dopuszczanie do ruchu pojazdów niesprawnych technicznie, ale fakt, że Starosta nie przeprowadził bądź też nie ujawnił podczas kontroli naruszeń, podczas gdy postępowanie karne ujawniło łącznie nie jeden fakt łamania prawa, a kilka, co znalazło odbicie w wyroku karnym. Odnosząc te uwagi do Konstytucji Prokurator stwierdził, że stanowisko wyrażone przez SKO popiera nierówność stosowania prawa, albowiem w tych samych okolicznościach - potwierdzając nieprawdę w dowodzie rejestracyjnym- wtedy tylko można spodziewać się sankcji w postaci cofnięcia uprawnień przez Starostę, gdy zostanie to ujawnione przez ten właśnie organ podczas kontroli. To samo zachowanie, które w myśl zasady równości wobec prawa powinno rodzić te same konsekwencje, może skutkować pozbawieniem uprawnień diagnostycznych (jeśli ujawni się ten fakt podczas kontroli sprawowanej przez starostę), jak również brakiem reakcji w tym zakresie, w przypadku ujawnienia takiego naruszenia prawa w jakiejkolwiek innej formie.

Podkreślenia wymaga fakt, że bez względu na sposób dokonania ustaleń polegających na stwierdzeniu nierzetelności diagnosty w wystawianiu dokumentów i prowadzeniu wymaganej w stacji dokumentacji, diagnosta łamiący prawo nie jest wiarygodny, a tym samym nie daje rękojmi właściwego wykonywania powierzonych mu obowiązków, które wiążą się ze stwierdzaniem mających znaczenie prawne okoliczności (k. 4-6 akt sądowych).

W odpowiedzi na skargę z dnia [...] kwietnia 2011 r., nr [...] Kolegium wniosło o jej oddalenie, ugruntowując argumentację zawartą w uzasadnieniu decyzji z dnia [...] grudnia 2010 r. (k. 7 akt sądowych).

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Złożona skarga zasługiwała na uwzględnienie.

Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone przepisami m.in. art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm., dalej ppsa), sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem jej zgodności z prawem. W tym zakresie mieści się ocena, czy zaskarżona decyzja odpowiada prawu i czy postępowanie prowadzące do jej wydania nie jest obciążone wadami uzasadniającymi wyeliminowanie decyzji z obrotu prawnego. Wskazać również należy, że sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ppsa).

Badając zgodność z prawem zaskarżonych aktów administracyjnych oraz poprzedzającego ich wydanie postępowania Sąd miał na względzie, że prawomocnym wyrokiem z dnia [...] kwietnia 2010 r., sygn. akt [...], Sąd Rejonowy we W. uznał oskarżonego M. W. za winnego popełnienia czynów polegających na poświadczeniu nieprawdy odnośnie spełnienia przez badane pojazdy samochodowe wymogów dopuszczających je do ruchu polegających na potwierdzeniu, że pojazdy zostały poddane przeglądowi technicznemu i ich stan techniczny pozwala na dopuszczenie ich do ruchu, podczas gdy w rzeczywistości nie były one w ogóle poddane przeglądowi technicznemu, a diagnoście przedłożono wyłącznie dowody rejestracyjne bez poddania pojazdów badaniu technicznemu. W ten sposób diagnosta M. W. wypełnił swoim zachowaniem znamiona art. 271 § 1 kk w zw. z art. 12 kk, za co został skazany na podstawie art. 271 § 1 kk w zw. z art. 91 § 1 kk na 1 rok i 2 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem na okres 2 lat tytułem próby. Z mocy art. 11 ppsa Sąd w niniejszej sprawie pozostawał związany ustaleniami poczynionymi przez Sąd Rejonowy we W. odnośnie popełnienia opisanego przestępstwa przez M. W.

Materialnoprawną przesłanką decyzji podjętych przez organy obu instancji w rozpoznawanej sprawie był art. 84 ust. 3 pkt 2 prd, uzależniający cofnięcie diagnoście uprawnień do wykonywania badań technicznych od rezultatu kontroli przeprowadzonej przez Starostę której efektem końcowym było stwierdzenie, że diagnosta wydawał zaświadczenia albo dokonywał wpisu do rejestru pojazdu danych niezgodnych ze stanem faktycznym lub przepisami. W doktrynie wskazuje się, że w wypadku wydania przez diagnostę zaświadczenia albo dokonania wpisu w dowodzie rejestracyjnym niezgodnie ze stanem faktycznym ponosi on odpowiedzialność za przestępstwo z art. 271 kk, gdyż nie ulega wątpliwości, że jest on osobą uprawnioną do wystawienia dokumentu (R. A. Stefański, Prawo o ruchu drogowym. Komentarz, Warszawa 2008, str. 664). W rozpoznawanej sprawie ustalone zostało ponad wszelką wątpliwość, że diagnosta M. W. dopuścił się przestępstwa z art. 271 kk. Rację ma zatem Prokurator zarzucając organom obu instancji naruszenie art. 84 ust. 3 prd przez błędne uznanie, że stwierdzenie wydania przez diagnostę zaświadczenia i dokonanie wpisu do dowodu rejestracyjnego pojazdu niezgodnie ze stanem faktycznym lub przepisami prawa karnego nie stanowi przesłanki uzasadniającej cofnięcie uprawnień do wykonywania badań technicznych.

Sąd w składzie rozpoznającym sprawę podziela stanowisko, że art. 84 ust. 3 prd jako przepis o charakterze sanacyjnym powinien być stosowany w sposób ścisły (por. wyrok NSA z dnia 20 października 2009 r., sygn. akt II GSK 87/09, lex nr 573546). Oznacza to, że cofnięcie diagnoście uprawnień do dokonywania badań technicznych pojazdów powinno mieć miejsce w sytuacji nie budzącego wątpliwości zaistnienia jednej z przesłanek ustawowych interpretowanych z uwzględnieniem wszystkich dyrektyw pierwszego i drugiego stopnia. Z wykładni językowej art. 84 ust. 3 prd wynika, że cofnięcie diagnoście uprawnień do wykonywania badań technicznych może nastąpić na skutek stwierdzenia jednej ze wskazanych w tym artykule przesłanek, w wyniku przeprowadzonej kontroli, o której stanowi obecnie art. 86b ust. 2 pkt 1 prd, dodany do prd mocą art. 22 pkt 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2004 r., nr 173, poz. 1808 ze zm.). Z uwagi wszakże na podniesione w skardze do WSA wątpliwości odnośnie zawężenia interpretacji art. 84 ust. 3 prd tylko do reguł wykładni językowej oraz mając na uwadze, że należyta interpretacja tekstu prawnego nakazuje w każdym przypadku po pomyślnym zakończeniu wykładni językowej, zastosowanie reguł systemowych oraz funkcjonalnych (zob. M. Zieliński, Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2002, s. 244), Sąd uznał za niezbędne odwołanie się do pozajęzykowych reguł wykładni. Jednakowy rezultat uzyskany przez zastosowanie wszystkich trzech typów reguł wykładni w znaczny sposób wzmacnia ostateczny rezultat interpretacji. Natomiast odmienny rezultat uzyskany przy zastosowaniu pozajęzykowych reguł wykładni w stosunku do reguł językowych może doprowadzić do odstępstwa od sensu językowego w przypadku, gdy prowadziłby on do skutków niezamierzonych oraz niezgodnych z celami instytucji, którą określa interpretowany przepis. Przykładem potrzeby odstępstwa jest wskazywana w piśmiennictwie sytuacja, w której wynik posłużenia się wykładnią językową prowadzi do absurdów albo do rażąco niesprawiedliwych lub irracjonalnych konsekwencji. Wykładnia językowa nie może bowiem prowadzić do rozstrzygnięcia, które w świetle powszechnie akceptowanych wartości musi być uznane za rażąco niesłuszne, niesprawiedliwe, nieracjonalne lub niweczące rationem legis interpretowanego przepisu ( por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 22 marca 2007r. sygn. akt III CZP 8/2007, OSNC 2008/2/21, Biul.SN 2007/3/12, Prok. i Pr. 2008/7-8/61, lex nr 230973 , czy wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 1998 r. sygn. akt I CKN 664/9, publ. OSNC 1999, nr 1, poz. 7. Zob. też O. Bogucki, M. Zieliński, Wykładnia prawa we współczesnym orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego, w: red. L. Gardocki, J. Godyń, M. Hudzik, L.K. Paprzycki, Orzecznictwo sądowe w sprawach karnych. Aspekty europejskie i unijne, Rajgród-Wilno 2008, s. 83-84).

W przedmiotowej sprawie nie ulegało wątpliwości, że diagnosta wypełnił swoim działaniem przesłankę skutkującą cofnięciem jemu uprawnień do wykonywania badań technicznych o której ustawodawca stanowi w art. 84 ust. 3 pkt 2 prd. Sąd w składzie rozpoznającym sprawę podziela pogląd, że nie może mieć podstawowego znaczenia dla oceny możliwości zastosowania danej sankcji, sam sposób ujawnienia dopuszczenia się określonego naruszenia. Celem tego przepisu jest odsunięcie od czynności diagnostycznych nierzetelnych diagnostów. Konsekwencje naruszania podstawowych zasad wykonywania zawodu diagnosty i dopuszczenie do ruchu pojazdów o niesprawdzonym stanie technicznym doprowadziłyby do zagrożenia najistotniejszych dóbr chronionych prawem, jakimi są życie i zdrowie ludzkie. Celem tego przepisu nie są kwestie związane z nadzorem nad stacjami kontroli pojazdów i sposobem przeprowadzania w ramach tego nadzoru kontroli wykonywania czynności diagnostycznych (wyrok NSA z dnia 1 października 2008 r., sygn. akt I OSK 1450/07, lex nr 529181). Ograniczenie procesu wykładni jedynie do ściśle pojmowanej interpretacji językowej prowadziłoby w niniejszej sprawie do rażąco niespójnego rezultatu z funkcjonalnymi i systemowymi dyrektywami wykładni, w którym pierwszorzędne znaczenie odgrywałby sam sposób ustalenia istnienia jednej z przesłanek prowadzących do cofnięcia diagnoście uprawnień, a nie rezultat tych ustaleń. Tak samo z punktu widzenia art. 32 ust. 1 Konstytucji niezrozumiałym byłoby odmienne traktowanie dwóch podmiotów które w ten sam sposób naruszyły prawo tylko z uwagi na różny sposób ustalenia naruszenia prawa. Stwierdziwszy zatem w sposób ewidentny naruszenie prawa po stronie diagnosty, skutkujące powstaniem istotnych wątpliwości dotyczących prawidłowego wypełniania nałożonych na niego obowiązków organy administracji publicznej nie powinny były ograniczać swoich rozważań jedynie do formalnoprawnego zagadnienia braku przeprowadzenia kontroli, która powinna wykazać określone nieprawidłowości, tylko powinny były dla oceny zasadności pozbawienia diagnosty uprawnień do wykonywania badań technicznych wziąć pod uwagę wyrok skazujący diagnostę na karę pozbawienia wolności. Sąd Rejonowy we W. w toku postępowania karnego dysponował bowiem szerokimi możliwościami przeprowadzenia postępowania dowodowego, w którym to postępowaniu oskarżony dysponował uprawnieniami procesowymi mającymi na celu wykazanie swojej niewinności.

Sąd za zasadną uznał ponadto uwagę Prokuratora, który tak jak organy administracji, dostrzegając różne możliwości przeprowadzenia wykładni art. 84 ust. 3 pkt 2 prd zauważył, że rezultat wykładni zależy od konkretnego stanu faktycznego danej sprawy. Dlatego nie należy w bezkrytyczny sposób przenosić poglądów wyrażonych przez sąd administracyjny w jednym z orzeczeń na grunt innej sprawy, dotyczącej tej samej problematyki prawnej, jednak bazującej na odmiennych ustaleniach stanu faktycznego. Rezultatem wykładni pozostaje bowiem każdorazowo dokonanie subsumcji ustalonego stanu faktycznego sprawy pod stan prawny, co przy odmiennych ustaleniach faktycznych może prowadzić do różnych rezultatów końcowych.

Mając na uwadze powyższe Sąd działając na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a uchylił zaskarżoną decyzję Kolegium z dnia [...] grudnia 2010 r.

Sąd nie wyeliminował tym samym z obrotu prawnego, jak wnosił o to Prokurator, również decyzji z dnia [...] lipca 2010 r. stojąc na stanowisku, że SKO uwzględniwszy przedstawioną powyżej wykładnię art. 84 ust. 3 prd, uwzględniającą również dyrektywy funkcjonalne i systemowe, będzie mogło samodzielnie wydać zgodną z prawem decyzję. Kolegium powinno mieć na względzie, że w każdej sprawie powinno łącznie uwzględniać rezultaty trzech typów dyrektyw: językowych, systemowych i funkcjonalnych. Chronologicznie pierwszym typem stosowanych dyrektyw są każdorazowo reguły językowe. Jednakże uzyskany w ten sposób rezultat wykładni może zostać następnie przełamany, gdy wykładnia językowa burzy podstawowe założenia o racjonalności prawodawcy, prowadzi do niedorzecznych rezultatów natury społecznej albo pozostaje w jaskrawej sprzeczności z przyjmowanymi w danej kulturze prawnej wartościami aksjologicznymi.



Powered by SoftProdukt