Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Arkadiusz Windak Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Grzegorczyk-Meder, Sędzia WSA Katarzyna Sokołowska (spr.) Protokolant starszy sekretarz sądowy Alicja Poznańska po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 14 marca 2019 r. sprawy ze skargi A. G. i P. T. na uchwałę Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 25 czerwca 2013 r. nr XXVI/362/13 w przedmiocie podziału Województwa Zachodniopomorskiego na obwody łowieckie I. stwierdza nieważność zaskarżonej uchwały w części dotyczącej obwodu łowieckiego nr [...] w zakresie obejmującym nieruchomość A. G. i P. T., składającą się z działek o numerach ewidencyjnych [...], położonych w miejscowości S. G., gmina B., wpisanych do księgi wieczystej numer [...], prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Szczecinku, II. w pozostałej części skargę oddala, III. zasądza od Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego solidarnie na rzecz A. G. i P. T. kwotę [...]([...]) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego, dalej "Sejmik" w dniu 25 czerwca 2013 r. podjął uchwałę Nr XXVl/362/13 w sprawie podziału Województwa Zachodniopomorskiego na obwody łowieckie (Dz. Urz. Woj. Zachodniopomorskiego

z 2013 r., poz. 2754). Uchwała została podjęta na podstawie art. 18 pkt 20 ustawy

z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2013 r., poz. 596) oraz art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. 2005 r. Nr 127, poz. 1066, ze zmianami: Dz. U. z 2005 r., Nr 175, poz.1462, Dz. U. z 2006 r., Nr 220, poz. 1600, Dz. U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238, Dz. U. z 2008 r. Nr 201, poz. 1237, Dz. U. z 2009 r. Nr 92, poz. 753, Nr 223, poz. 1777, Dz. U. z 2011 r., Nr 106, poz. 622, dalej jako "u.p.ł."). W powyższej uchwale Sejmik dokonał podziału województwa zachodniopomorskiego na obwody łowieckie. Ustalił również numerację, opisy granic, dane powierzchniowe i informacje dotyczące typu, lesistości i organów wydzierżawiających obwodów łowieckich w załączniku nr 1 do uchwały, natomiast mapę z oznaczeniem granic obwodów łowieckich w załączniku nr 2 do niniejszego aktu. Uchwała podlegała ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Zachodniopomorskiego i weszła w życie z dniem 1 kwietnia 2014 r.

Skarżący A. G. i P. T., dalej jako "skarżący", wnieśli do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę na przedmiotową uchwałę. Powyższemu aktowi skarżący zarzucili sprzeczność z prawem powstałą w związku

z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r. (sygn. akt P 19/13). Zaskarżając wskazaną powyżej uchwałę w części dotyczącej obwodu łowieckiego

nr [...], określonego w załączniku do tej uchwały, wnieśli o:

1) stwierdzenie nieważności uchwały Sejmiku z 25 czerwca 2013 r. Nr XXVI/362/13 w sprawie podziału Województwa Zachodniopomorskiego na obwody łowieckie;

2) zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wystąpienia skarżący wskazali, że są współwłaścicielami nieruchomości położonej w miejscowości S. gmina B., w skład której wchodzą działki o numerach [...]. Dla nieruchomości prowadzona jest

w Sądzie Rejonowym w S. księga wieczysta numer [...]

Skarżący podnieśli również, że podstawą prawną podjęcia uchwały Sejmiku

nr XXVI/362/13 był art. 27 ust. 1 u.p.ł., który w dniu 22 stycznia 2016 r. utracił moc obowiązującą, w związku z wejściem w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r. W wyroku tym Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność art. 27 ust. 1 u.p.ł., z art. 64 ust. 1 i ust. 3 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP polegającą na upoważnieniu do objęcia reżimem obwodu łowieckiego nieruchomości bez zapewnienia jej właścicielowi odpowiednich środków ochrony praw, w sytuacji sprzeciwu wobec wykorzystywania należącej do niego nieruchomości na cele związane z organizacją i prowadzeniem polowań na zwierzęta. Trybunał zauważył,

że konieczność znoszenia przez właściciela faktu wykonywania polowania na terenie jego nieruchomości jest podstawowym ograniczeniem prawa własności. Uciążliwość tego ograniczenia jest tym większa, że wykonywanie polowania wiąże się z używaniem przez myśliwych broni palnej, co może powodować zagrożenie dla życia i zdrowia wszelkich osób przebywających na terenie, na którym się ono odbywa, wiąże się również z ryzykiem powstania szkód w mieniu (szkody łowieckie). Właścicielom nieruchomości wchodzących w skład obwodu łowieckiego nie przysługują zarazem żadne środki prawne umożliwiające wyrażenie sprzeciwu wobec wykonywania polowania na gruntach będących przedmiotem ich własności.

Skarżący podnieśli także, że uchwała Sejmiku nr XXVI/362/13 została podjęta

w sposób naruszający ich konstytucyjne prawa i wolności, bowiem nie została im zapewniona prawnie skuteczna możliwość sprzeciwienia się włączeniu posiadanej nieruchomości do obwodu łowieckiego, jak wymaga tego art. 64 ust. 1 i ust. 3 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Ponadto, pozostawanie

w obrocie prawnym powyżej wskazanej uchwały mimo braku istnienia podstawy prawnej oznacza istnienie stanu istotnego i rażącego naruszenia prawa, albowiem uchwała Sejmiku wywierająca bezpośrednie skutki prawne w sferze uprawnień

i obowiązków osób trzecich (w tym właścicieli nieruchomości) nie może mieć charakteru samoistnego i zachowywać mocy obowiązującej mimo tego, że podstawa do jej wydania odpadła, a zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego sposób wyznaczania obwodów łowieckich zastosowany przy jej podejmowaniu naruszał konstytucyjnie chronione uprawnienia właścicieli nieruchomości.

Skarżący przywołali również stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego, który wskazał na konieczność eliminowania z obrotu prawnego wydanych przed ogłoszeniem wyroku Trybunału rozstrzygnięć opartych na podstawie przepisów, których niekonstytucyjność stwierdził Trybunał oraz wydanych w przedmiocie zastosowania tych przepisów wyroków sądowych, względnie użycia innych środków procesowych w celu sanacji stanu niekonstytucyjności, w obszarze stosowania prawa i jego kontroli. Ponadto stwierdzili, że fakt, że przepis art. 27 ust. 1 u.p.ł. nie może być stosowany, poczynając od daty jego uchwalenia został utrwalony w orzecznictwie przez kilkadziesiąt prawomocnych wyroków sądów administracyjnych w analogicznych sprawach dotyczących obwodów łowieckich ustanowionych na prywatnym gruncie.

W odpowiedzi na skargę Sejmik Województwa Z., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o oddalenie skargi.

W uzasadnieniu organ wskazał, że nie kwestionuje, iż działki wskazane przez skarżących leżą na terenie obwodu łowieckiego nr [...] i tym samym nie kwestionuje interesu prawnego skarżących, jednak tylko w granicach ich nieruchomości. Organ wskazał ponadto, że interes prawny skarżących ogranicza się tylko do tej części zaskarżonej uchwały, w której dotyczy ona nieruchomości skarżących, gdyż skarżący wywiedli go z prawa własności tych nieruchomości.

Przyjmując, że skarga dotyczy uchwały Sejmiku, organ wskazał, że zgodnie

z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r. (sygn. akt P19/13), przepis art. 27 ust. 1 w związku z art. 26 u.p.ł. został uznany za niezgodny z art. 64

ust. 1 w związku z art. 64 ust. 3 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej przez to, że upoważnia do objęcia nieruchomości reżimem obwodu łowieckiego, nie zapewniając odpowiednich prawnych środków ochrony praw właściciela tej nieruchomości. W powołanym wyroku Trybunał wskazał, że sporny przepis traci moc obowiązującą z upływem osiemnastu miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw, tj. 22 stycznia 2016 r. Przepis będący dotąd podstawą dla Sejmiku do ustalania w drodze uchwały granic obwodów łowieckich, został zastąpiony innym przepisem dopiero poprzez nowelizację ustawy – u.p.ł., która weszła w życie z dniem 1 kwietnia 2018 r. Sejmik uzyskał nową podstawę prawną do podziału województwa na obwody łowieckie, jednak jest to procedura wymagająca czasu na uzgodnienia i opinie poprzedzające podjęcie uchwały.

Dalej organ wywiódł, że z mocy prawa, kwestionowana uchwała Sejmiku zachowuje moc obowiązującą do dnia 31 marca 2020 r. Uchwała po wejściu w życie odniosła bowiem ten skutek, że obwody zostały utworzone, i nie zmienia tego okoliczność późniejszej utraty mocy przepisu ustawy prawo łowieckie. Dodał ponadto, że w obecnym stanie prawnym, istnieją już środki ochrony prawa własności skarżących, na potrzebę których zapewnienia wskazywał Trybunał Konstytucyjny w cytowanym wyroku. Zgodnie z art. 27 b ust. 1 u.p.ł., będący osobą fizyczną właściciel albo użytkownik wieczysty nieruchomości wchodzącej w skład obwodu łowieckiego może złożyć oświadczenie o zakazie wykonywania polowania na tej nieruchomości w formie pisemnej.

Niezależnie od powyższego organ podniósł, że podział województwa z. na obwody łowieckie Sejmik przeprowadził na podstawie zapisów art. 27 u.p.ł. Uchwała Sejmiku, o której mowa w skardze, uwzględniała w treści powierzchnie niewchodzące w skład obwodów łowieckich, przy czym do obwodów łowieckich nie zaliczono powierzchni mających cechy określone w art. 26 u.p.ł. Przed podjęciem uchwały zostały również uzyskane wszystkie opinie, wymagane przez przepisy ówczesnej ustawy.

Podsumowując organ wskazał, że zgodnie z poglądem ugruntowanym

w orzecznictwie, organom stanowiącym jednostek samorządu terytorialnego nie przysługuje kompetencja do stwierdzenia nieważności własnego aktu, więc możliwość skorzystania z instytucji autokontroli określonej przepisem art. 54 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, jest tym samym wyłączona. Innymi słowy, zgodnie z poglądem orzecznictwa, Sejmik nie może sam stwierdzić nieważności swojej uchwały.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie z w a ż y ł, co następuje:

Stosownie do art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2018 r., poz. 2107 – j.t.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Wykonywana przez sądy administracyjne kontrola administracji publicznej obejmuje również orzekanie w sprawach skarg na akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej oraz na akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej – art. 3 § 1 w związku z § 2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 - j.t. ze zm.), dalej "p.p.s.a.".

W przypadku wniesienia skargi na akt prawa miejscowego, bądź na akt organu jednostki samorządu terytorialnego z zakresu administracji publicznej, w pierwszej kolejności obowiązkiem sądu jest zbadanie, czy wniesiona skarga podlega rozpoznaniu przez sąd administracyjny oraz czy spełnione zostały formalne warunki do jej wniesienia.

Uprawnionym do wniesienia skargi w świetle art. 90 ust. 1 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 roku o samorządzie województwa (Dz. U. z 2016 roku poz. 486, ze zm., dalej "u.s.w."), jest każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przepisem aktu prawa miejscowego, wydanym w sprawie z zakresu administracji publicznej po bezskutecznym wezwaniu organu samorządu województwa, który wydał przepis, do usunięcia naruszenia prawa.

Przytoczony przepis art. 90 ust. 1 u.s.w. w powołanej wyżej treści znajduje

w sprawie zastosowanie zgodnie z art. 17 ust. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 2017 r.

o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2017 r., poz. 935). Idąc dalej, oceniając termin dla wniesienia niniejszej skargi również należy kierować się treścią art. 53 § 2 p.p.s.a., w brzmieniu sprzed nowelizacji, który stanowił wówczas, że skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa. Skargę do sądu administracyjnego na uchwałę podjętą przez organ samorządu terytorialnego w sprawie z zakresu administracji publicznej wnosi się zatem najpóźniej z upływem sześćdziesiątego dnia, licząc od daty wniesienia wezwania do usunięcia naruszenia prawa, jeżeli odpowiedź na to wezwanie nie została udzielona przez organ tej jednostki samorządu terytorialnego (por. uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 kwietnia 2007 r., sygn. akt II OPS 2/07, dostępna na stronie internetowej http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Zdaniem sądu, z pewnością zaskarżona uchwała jest uchwałą z zakresu administracji publicznej. Wniesienie skargi zostało poprzedzone wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa, a także zachowany został termin do wniesienia skargi.

Następnym niezbędnym warunkiem skuteczności skargi na uchwałę jest wykazanie przez stronę skarżącą, że dana uchwała narusza jej interes prawny lub uprawnienie. Z treści art. 90 ust. 1 i art. 91 ust. 1 u.s.w., wynika, że skargę w trybie tych przepisów może wnieść skutecznie tylko taki podmiot, który wykaże się naruszeniem własnego interesu prawnego lub uprawnienia wskutek uchwalonych przepisów prawa miejscowego lub podjętych czynności prawnych i faktycznych z zakresu administracji publicznej. Zaskarżeniu w tym trybie podlega zatem uchwała organu samorządu województwa nie tylko niezgodna z prawem, ale i jednocześnie godząca w sferę prawną skarżącego - wywołująca dla niego negatywne konsekwencje prawne, np. zniesienia, ograniczenia, czy też uniemożliwienia realizacji jego uprawnienia lub interesu prawnego.

Stosownie do art. 147 § 1 p.p.s.a. jeżeli akt prawny, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 6 p.p.s.a. wydany zostanie z naruszeniem prawa, to sąd uwzględnia skargę, stwierdzając jego nieważność w całości lub w części. Unormowanie to nie określa jakiego rodzaju naruszenia prawa są podstawą do stwierdzenia przez sąd nieważności uchwały. Doprecyzowanie przesłanek określających kompetencje sądu administracyjnego w tym względzie następuje w ustawach samorządowych lub przepisach szczególnych. Zgodnie z art. 82 ust. 1 u.s.w. uchwała organu samorządu województwa sprzeczna z prawem jest nieważna. W myśl natomiast art. 82 ust. 5 tej ustawy, w przypadku nieistotnego naruszenia prawa nie stwierdza się nieważności uchwały, ograniczając się do wskazania, iż uchwałę wydano z naruszeniem prawa.

Analiza wskazanych przepisów prowadzi do wniosku o istnieniu dwóch rodzajów wad aktów stanowionych przez organ województwa – istotnych i nieistotnych. Do istotnych wad uchwały, skutkujących stwierdzeniem jej nieważności, zalicza się naruszenie przepisów wyznaczających kompetencję organów samorządu do podejmowania uchwał, naruszenie podstawy prawnej podjętej uchwały, naruszenie przepisów prawa ustrojowego oraz prawa materialnego, a także przepisów regulujących procedury podejmowania uchwał. Za istotne naruszenie prawa uznać należy w szczególności uchybienie prowadzące do skutków, które nie mogą być tolerowane w demokratycznym państwie prawnym (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 9 grudnia 2003 r., sygn. akt P 9/02).

Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 10 lipca 2014 r. sygn. akt P 19/13 uznał art. 27 ust. 1 w związku z art. 26 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – u.p.ł. przez to, że upoważnia do objęcia nieruchomości reżimem obwodu łowieckiego, nie zapewniając odpowiednich prawnych środków ochrony praw właściciela tej nieruchomości, za niezgodny z art. 64 ust. 1 w związku z art. 64 ust. 3 i art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Orzekł także, że wymieniony przepis traci moc obowiązującą z upływem osiemnastu miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw (Dz. U. z 2014 r., poz. 951). Na uwagę zasługują argumenty Trybunału Konstytucyjnego, które legły u podstaw powołanego wyroku. Trybunał podkreślił, że właścicielom nieruchomości objętych granicami obwodu łowieckiego nie przysługują żadne szczególne środki prawne pozwalające na wyłączenie nieruchomości stanowiących przedmiot ich własności spod reżimu obwodu łowieckiego. Właściciel nieruchomości nie może złożyć sprzeciwu wobec włączenia przedmiotu jego własności do obwodu łowieckiego, zarówno na etapie stanowienia uchwały przez sejmik województwa, jak i po jej wejściu w życie. Poza tym właścicielowi nie przysługują żadne instrumenty prawne umożliwiające wyłączenie jedynie niektórych ograniczeń, wprowadzonych w związku z objęciem jego nieruchomości granicami obwodu łowieckiego, w szczególności nie może on stanowczo sprzeciwić się wykonywaniu na swoim gruncie polowania przez uprawnione do tego osoby trzecie. Ponadto Trybunał stwierdził, że mechanizm tworzenia obwodów łowieckich, biorąc pod uwagę całokształt ograniczeń będących skutkiem objęcia nieruchomości granicami obwodu łowieckiego, jest ukształtowany w sposób niespełniający przesłanki sensu stricto proporcjonalności. Trybunał także zauważył, że na wszystkie te ograniczenia nakłada się dodatkowo niedostatecznie uregulowany obowiązek informacyjny wobec właścicieli, których nieruchomość należy do obwodu łowieckiego. Brak jakichkolwiek prawnych form udziału właścicieli nieruchomości w procesie tworzenia obwodów łowieckich, obejmujących te nieruchomości oraz brak instrumentów prawnych umożliwiających właścicielom wyłączenie ich nieruchomości spod reżimu obwodu łowieckiego lub wyłączenie poszczególnych ograniczeń, jakie przewiduje prawo łowieckie, niezależnie od powodu, jakim uzasadniają to żądanie (ekonomiczny, światopoglądowy itp.), nie jest konieczne dla zapewnienia należytego poziomu ochrony środowiska, w szczególności zaś ochrony zwierzyny. Swoistego automatyzmu przyjętego unormowania nie uzasadnia również to, że prawidłowe prowadzenie gospodarki łowieckiej wymaga zapewnienia ciągłości powierzchni obwodów łowieckich. Ochrona środowiska stanowi jedną z wartości uzasadniających ograniczenie konstytucyjnych praw i wolności (art. 31 ust. 3 Konstytucji). Ograniczenia wprowadzane ze względu na ochronę środowiska powinny mieć jednak charakter proporcjonalny do innych wartości konstytucyjnie chronionych. Taką wartością jest zgodnie z art. 21 ust. 1 Konstytucji ochrona prawa własności. Trybunał podkreślił, że analiza rozwiązań przyjętych w prawie łowieckim oraz w innych aktach przewidujących objęcie nieruchomości specjalnym reżimem administracyjnoprawnym dowodzi, że wykonywanie przez uprawnione podmioty zadań publicznych, a także prowadzenie gospodarki łowieckiej, jest możliwe przy zapewnieniu właścicielom nieruchomości bardziej skutecznych środków ochrony. Trybunał zaznaczył, że zapewnienie takich środków nie wyklucza także realizacji przewidzianego w prawie łowieckim celu społecznego w zakresie uprawiania myślistwa, kultywowania tradycji oraz krzewienia etyki i kultury łowieckiej (art. 3 pkt 4 u.p.ł.).

Zaskarżona uchwała wydana została na podstawie art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.), przy czym w dacie podejmowania tej uchwały przepisy te stanowiły, że podziału na obwody łowieckie oraz zmiany granic tych obwodów dokonuje w obrębie województwa właściwy sejmik województwa, w drodze uchwały, po zasięgnięciu opinii właściwego dyrektora regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe i Polskiego Związku Łowieckiego, a także właściwej izby rolniczej (ust. 1). Unormowanie to niewątpliwie upoważniało sejmik województwa do podjęcia uchwały w przyjętym kształcie. Jednakże okoliczność ta nie może obecnie skutkować oddaleniem skargi, jak wnioskuje o to pełnomocnik organu, gdyż późniejsza utrata mocy obowiązującej tych przepisów na skutek cytowanego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który orzekł o ich niezgodności z ustawą zasadniczą, ma istotne znaczenie dla oceny legalności zaskarżonej uchwały. Skoro Trybunał pozbawił przepis ustawy Prawo łowieckie domniemania konstytucyjności, to skutek ten należy uwzględniać od początku ich obowiązywania.

W wyroku z dnia 3 grudnia 2014 r., sygn. akt II OSK 2311/14, Naczelny Sąd Administracyjny uznając wsteczną moc przedmiotowego wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2014 r., P 19/13, wskazał, że za niestosowaniem przepisu, który utracił domniemanie konstytucyjności przemawia: ochrona praw jednostki oraz ekonomia procesowa. W ocenie tegoż sądu, pominięcie wzruszenia domniemania konstytucyjności przepisu stanowiącego podstawę prawną działania organu administracji publicznej byłoby sprzeczne z regułami demokratycznego państwa prawnego, urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej z uwagi na konieczność ochrony innych wartości konstytucyjnych, tutaj prawa własności. Naczelny Sąd Administracyjny we wskazanym wyroku przekonywująco argumentował,

że realizacja także przez sądy gwarancji konstytucyjnych - na gruncie istniejącego stanu normatywnego zakładającego przez określony czas obowiązywanie niekonstytucyjnego przepisu (art. 190 ust. 3 Konstytucji RP) - stawia zarazem wyzwania i możliwości wyboru przez same sądy takiego środka proceduralnego, który najlepiej pozwoli na osiągnięcie efektu najbliższego nakazowi wykładni i stosowania prawa w zgodzie z Konstytucją (por. wyrok TK z dnia 27 października 2004 r. sygn. akt SK 1/04, OTK-A z 2004 r., nr 9, poz. 96). Z tych też przyczyn sądy, dokonując wyboru odpowiedniego środka procesowego, zobowiązane są brać pod uwagę przedmiot regulacji objętej niekonstytucyjnym przepisem, przyczyny naruszenia i znaczenie wartości konstytucyjnych naruszonych takim przepisem, powody, dla których Trybunał odroczył termin utraty mocy obowiązującej niekonstytucyjnego przepisu, a także okoliczności rozpoznawanej przez sąd sprawy i konsekwencje stosowania lub odmowy zastosowania konstytucyjnego przepisu (wyroki NSA z dnia 23 lutego 2006 r. sygn. akt II OSK 1403/05; z dnia 28 stycznia 2011 r. sygn. akt I OSK 483/10; z dnia 29 kwietnia 2011 r. sygn. akt I OSK 1070/10; z dnia 9 czerwca 2011r. sygn. akt I OSK 231/11;

z dnia 24 listopada 2016 r. sygn. akt II OSK 375/15 - dostępne na stronie internetowej http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego zaprezentowane w cytowanym wyroku, sąd orzekający w niniejszej sprawie w całej rozciągłości popiera i uznaje je za własne - brak jakichkolwiek mechanizmów prawnych umożliwiających właścicielom nieruchomości wyrażenie woli w przedmiocie włączenia ich gruntów do obwodów łowieckich i w konsekwencji nałożenie na nich określonych obowiązków, stanowi nieproporcjonalne naruszenie gwarantowanego konstytucyjnie prawa własności.

Wyjaśnienia też wymaga, że sąd mógł orzekać jedynie w granicach naruszonego przedmiotową uchwałą interesu prawnego skarżących. Zaskarżona uchwała, co nie jest kwestionowane w niniejszej sprawie, narusza interes prawny skarżących, gdyż ingeruje bezpośrednio w przysługujące im prawo własności do działek objętych reżimem wskazanego obwodu łowieckiego. Skarżący wykazali, że na terenie tego obwodu posiadają grunty (działki nr [...] m. S. ., gm. B..), których nie mogą spokojnie użytkować z powodu zagrożeń związanych z polowaniami.

Fakt ten pozwalał w świetle normy art. 90 ust. 1 u.s.w., dokonać kontroli legalności zaskarżonej uchwały w zakresie obszaru stanowiącego współwłasność skarżących, położonego w obwodzie łowieckim. Obszar wymienionego obwodu łowieckiego wynosi [...] ha, stąd sąd uznał za zasadne stwierdzić nieważność zaskarżonej uchwały jedynie w zakresie w jakim w wydzielonym obwodzie znajdują się działki skarżących.

Dodać należy, że ustawa z dnia 13 października 1995 r. Prawo łowieckie (Dz.U. z 2018 r., poz. 2033 t.j.), w obecnym brzmieniu, przewiduje udział właścicieli nieruchomości w ustalaniu obwodów łowieckich na wskazanym terenie i między innymi możliwość składania przez nich oświadczeń o zakazie wykonywania polowania na terenie ich nieruchomości, jednakże podjęcie nowych uchwał w przedmiocie podziału województw na obwody łowieckie dopiero ma nastąpić. Natomiast stwierdzenie w art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy – Prawo łowieckie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz.651), że: "Podziały województw na obwody łowieckie oraz zaliczenia obwodów łowieckich do poszczególnych kategorii dokonane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy zachowują ważność do dnia wejścia w życie pierwszych uchwał, o których mowa w art. 27 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nie dłużej jednak niż do dnia 31 marca 2010 r.", pozostaje bez wpływu na przedstawioną powyżej ocenę sądu. Nadal bowiem podjęta w dniu 25 czerwca 2013 r. uchwała Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego nr XXVI/362/13 nie jest zgodna z przepisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

W takiej sytuacji, zdaniem sądu, możliwość częściowego stwierdzenia nieważności zaskarżonej uchwały bądź złożenia oświadczenia, o którym mowa

w art. 27b ust. 1 obecnie obowiązującej ustawy – Prawo łowieckie, zależy od wyboru osób posiadających interes prawny.

W tym stanie rzeczy, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie,

na podstawie art. 147 § 1 p.p.s.a., orzekł jak w pkt I sentencji. W pozostałej części sąd skargę oddalił na podstawie art. 151 p.p.s.a. (pkt III sentencji). O kosztach postępowania sąd orzekł w pkt III sentencji, w oparciu o art. 200 p.p.s.a.