drukuj    zapisz    Powrót do listy

6460 Znaki towarowe, Własność przemysłowa, Urząd Patentowy RP, Oddalono skargę, VI SA/Wa 1860/10 - Wyrok WSA w Warszawie z 2011-04-12, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

VI SA/Wa 1860/10 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2011-04-12 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2010-09-07
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Jolanta Królikowska-Przewłoka /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6460 Znaki towarowe
Hasła tematyczne
Własność przemysłowa
Sygn. powiązane
II GSK 2153/11 - Wyrok NSA z 2013-02-05
Skarżony organ
Urząd Patentowy RP
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2003 nr 119 poz 1117 art. 132 ust. 2 pkt 2 i 3, art. 131 ust. 2 pkt 1.
Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Urszula Wilk Sędziowie Sędzia WSA Jolanta Królikowska-Przewłoka (spr.) Sędzia WSA Henryka Lewandowska-Kuraszkiewicz Protokolant ref. staż. Katarzyna Smaga po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 marca 2011 r. sprawy ze skargi H. K. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia [...] marca 2010 r. nr [...] w przedmiocie unieważnienia prawa ochronnego na znak towarowy O’LEARY o numerze [...] oddala skargę

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] marca 2010 r. Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej działając w trybie postępowania spornego unieważnił prawo ochronne na znak towarowy O’LEARY o numerze [...] udzielone na rzecz P. K., skarżącego w niniejszej sprawie (pkt 1) i orzekł o kosztach postępowania (pkt 2).

Decyzja została wydana w następującym stanie faktycznym i prawnym.

W dniu [...] sierpnia 2007 r. do Urzędu Patentowego wpłynął sprzeciw francuskiej firmy L. S.A. z siedzibą w P. wobec decyzji Urzędu z dnia [...] grudnia 2006 r. o udzieleniu prawa ochronnego na rzecz P. K. na znak towarowy O’LEARY o numerze [...]. Ww. znak towarowy został przeznaczony do oznaczania towarów zawartych w klasie 3 i 5 Klasyfikacji Nicejskiej tj. kosmetyków do pielęgnacji i upiększania skóry, ciała i włosów dla dzieci, kobiet i mężczyzn, maskar i tuszów do rzęs, kremów, mleczka, śmietanki, toników, szamponów, mydła, żeli i płynów pod prysznic i do kąpieli, kremów i żeli kosmetycznych, artykułów perfumeryjnych, wacików i patyczków do celów kosmetycznych, chusteczek oraz kosmetyków leczniczych (klm. 5).

Ostatecznie wnioskodawca sprecyzował podstawę prawną sprzeciwu na rozprawie [...] marca 2010 r. wskazując, iż stanowi ją art. 132 ust. 2 pkt 2, art. 132 ust. 2 pkt 3 i art. 131 ust. 2 pkt 1 pwp.

W uzasadnieniu sprzeciwu przywołano historię firmy działającej w branży produkcji i dystrybucji kosmetyków, wskazano na zasięg jej działania i pozycję rynkową oraz na fakt oznaczania produktów szeregiem "renomowanych i powszechnie znanych znaków towarowych". Są to m.in.: [...],[...],[...],[...],[...],[...]. Jednym z głównych znaków towarowych spółki jest firmowy znak L'ORÉAL, stosowany często jako "megamarka" na produktach zawierających jednocześnie inne znaki towarowe. Sprzeciwiający podniósł, że znak towarowy L'ORÉAL stał się nazwą przedsiębiorstwa w roku 1939.

Sprzeciwiający wskazał na następujące znaki towarowe zarejestrowane na jego rzecz i chronione w Polsce:

1) L'ORÉAL o numerze [...]; znak słowny; przeznaczony do oznaczania towarów z klasy 3 Klasyfikacji Nicejskiej tj. wyrobów perfumeryjnych i kosmetycznych, mydeł toaletowych, szminek, środków do pielęgnowania jamy ustnej, środków do farbowania włosów, szamponów, środków do pielęgnowania i upiększania włosów;

2) L’ORÉAL PROFESSIONEL o numerze [...]; znak słowno-graficzny; przeznaczony do oznaczania towarów zawartych w klasach 3 i 5 KN;

3) L’ORÉAL EXPERTISE o numerze [...]; znak słowny; przeznaczony do oznaczania towarów z klasy 3 KN;

4) L’ORÉAL PERFECTION o numerze [...]; znak słowny; przeznaczony do oznaczania towarów z klasy 3 KN;

5) L’ORÉALITY o numerze [...], wspólnotowy znak towarowy przeznaczony do oznaczania towarów z klasy 3 i 5 KN;

6) L’ORÉAL VISIBLE RESULTS o numerze [...], wspólnotowy znak towarowy przeznaczony do oznaczania towarów z klasy 3 KN;

7) L’ORÉAL EXCELLENCE o numerze [...]; przeznaczony do oznaczania towarów z klasy 3 KN.

Sprzeciwiający podniósł, że znak towarowy L'ORÉAL jest znakiem powszechnie znanym i renomowanym na terytorium Polski. W odniesieniu do powszechnej znajomości tego znaku towarowego sprzeciwiający wskazał na badania wizerunku marki L’ORÉAL, przeprowadzonego wśród potencjalnych nabywców kosmetyków na terytorium Polski, wg którego znak L’ORÉAL, plasuje się na trzecim miejscu z wynikiem 85% rozpoznawalności wśród wszystkich badanych w 2004 r. respondentów. O powszechnej znajomości znaku, zdaniem sprzeciwiającego, świadczy również niezwykle duża liczba wyników uzyskanych w internetowej wyszukiwarce Google odnoszących się do polskich stron zawierających hasło "L'ORÉAL".

Odnosząc się do renomy znaku towarowego L'ORÉAL sprzeciwiający wskazał na wyniki badania konsumenckiego Trusted Brands przeprowadzonego w 2001 i 2003 r. uznając, że badania te wskazują na zaufanie polskich nabywców kosmetyków do pielęgnacji włosów oznaczanych tym znakiem towarowym. Ponadto sprzeciwiający wskazał na: artykuły prasowe, nagrody i wyróżnienia, członkostwo firmy w Polskim Stowarzyszeniu Wytwórców, wpływ innowacyjności produktów L’ORÉAL na ich uznanie wśród odbiorców, wpływ działań reklamowych produktów L’ORÉAL na budowanie prestiżu marki, obecność na targach i pokazach, działania public relation, wpływ renomy znaku L’ORÉAL na prestiżowy charakter innych działań firmy w zakresie mody i urody oraz potwierdzenie atrakcyjności i prestiżu znaku L’ORÉAL przez nasilone działania podmiotów nieuprawnionych.

Uzasadniając zarzut naruszenia art. 132 ust. 2 pkt 2 u.p.w.p. sprzeciwiający podniósł, że wskazane w sprzeciwie znaki towarowe zostały zarejestrowane na jego rzecz z wcześniejszym pierwszeństwem względem spornego znaku towarowego, a towary oznaczane tymi znakami są identyczne lub łudząco podobne do tych, którymi opatrywany jest znak sporny. Identyczność ta występuje w odniesieniu do towarów zawartych w klasie 3 KN. Natomiast towary z klasy 5 KN, są co najmniej podobne, a w przypadku niektórych znaków L’ORÉAL także identyczne. Sprzeciwiający podniósł, że kosmetyka jest dziedziną, która służy do upiększania i utrzymywania stanu urody. Preparaty stosowane w kosmetyce nie są w rezultacie lekami, lecz produktami kosmetycznymi, a tym samym są co najmniej podobne do kosmetyków ujętych w klasie 3 KN.

Nadto stwierdził, że słowo tworzące sporny znak towarowy jest pozbawione jakiegokolwiek desygnatu i stanowi jedynie wyraz słowotwórczej działalności uprawnionego, bazującej silnie na słowie L’ORÉAL. Sporny znak O'LEARY jest jedynie zbitką liter wystylizowaną na słowo pochodzące z języka francuskiego, w którym w racjonalny sposób nie można wyjaśnić ani wyboru liter, ani tym bardziej zastosowania apostrofu. Z kolei brak warstwy znaczeniowej znaku uprawnionego nie pozwala na jego łatwe odróżnienie od znaku L’ORÉAL Na podobieństwo znaków wpływa także bardzo podobna ich wymowa, gdyż w znaku spornym przestawiono jedynie pewne litery znaku L’ORÉAL, przy zachowaniu pewnej melodyjności właściwej dla znaku sprzeciwiającego.

Zdaniem sprzeciwiającego polski odbiorca może przypuszczać, że produkty opatrywane spornym znakiem towarowym mogą pochodzić od sprzeciwiającego z uwagi na fakt, że zabiegi polegające na skracaniu nazw, dodawaniu do wcześniejszego znaku nowych elementów słownych lub tworzenie nowych słów z wykorzystaniem silnego skojarzenia z wcześniejszym znakiem są wyjątkowo charakterystyczne dla przemysłu kosmetycznego, perfumeryjnego i przemysłu produktów kosmetycznych.

Zdaniem sprzeciwiającego podobieństwo towarów i przeciwstawionych znaków jest tego rodzaju, że skutkuje ono ryzykiem wprowadzenia w błąd. Wynika to także z faktu, że artykuły kosmetyczne są towarami powszechnego użytku i kupowane są automatycznie. Tym samym przeciętny odbiorca łatwiej może zostać wprowadzony w błąd.

Uzasadniając zarzut naruszenia art. 132 ust. 2 pkt 3 u.p.w.p. sprzeciwiający podkreślił, że ochrona przewidziana powyższymi przepisami nie wymaga wykazania ryzyka wprowadzenia odbiorców w błąd. O renomie znaku L’ORÉAL świadczy natomiast materiał dowodowy załączony do akt sprawy. Zdaniem sprzeciwiającego udzielenie prawa ochronnego na sporny znak towarowy prowadzi do uzyskania przez uprawnionego nienależnej korzyści, jak również jest szkodliwe dla renomy znaków spółki L’ORÉAL Nawiązanie zaś do znaku renomowanego prowadzi do bezprawnej eksploatacji prestiżu znaków wcześniejszych. Zdaniem sprzeciwiającego uprawniony do znaku O'LEARY odniesie korzyść z atrakcyjności oznaczenia L’ORÉAL, ponieważ wszystkie korzystne skojarzenia nabywców kosmetyków ze znakiem L'ORÉAL zostaną przeniesione na produkty oznaczane znakiem O'LEARY.

Zdaniem sprzeciwiającego, zgłoszenie spornego znaku towarowego nastąpiło w złej wierze, gdyż zgłaszający zdawał sobie sprawę, że oznaczenie to mu nie przysługuje. Jako podmiot działający profesjonalnie na tym samym rynku miał wiedzę o wcześniejszej ofercie innych producentów, a z pewnością miał wiedzę o renomowanym i powszechnie znanym znaku towarowym L’ORÉAL Sprzeciwiający wymienił prowadzone przeciwko uprawnionemu postępowania sądowe oraz wskazał na inne zgłoszenia uprawnionego dokonane w złej wierze.

Skarżący (uprawniony) nie zgodził się z zarzutami sprzeciwiającego i wniósł o oddalenie sprzeciwu.

Zakwestionował twierdzenie o kolizyjnym podobieństwie porównywanych znaków towarowych i stwierdził także, że wprowadzenie w błąd nie jest możliwe z uwagi na fakt, że towary oznaczane porównywanymi znakami towarowymi znajdują się na różnych półkach, co wynika z różnic cenowych tych towarów. Zdaniem uprawnionego wyraz O'LEARY odwołuje się do popularnego irlandzkiego nazwiska.

Podkreślił, że nie kwestionuje renomy znaku L’ORÉAL i przyznał, że jest to powszechnie rozpoznawalna marka w świecie kosmetyków.

Odnosząc się do zarzutu złej wiary uprawniony stwierdził, że nie przedstawiono w powyższym zakresie żadnych dowodów, ani nie wskazano żadnych okoliczności, które obalałyby dobrą wiarę.

Decyzją z dnia [...] marca 2010 r. nr [...] Urząd Patentowy RP w postępowaniu spornym na podstawie art. 246, art. 247, art. 132 ust. 2 pkt 2, art. 132 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. 2003 r., Nr 119, poz. 1117) unieważnił prawo ochronne na znak towarowy O’LEARY nr [...].

W pierwszej kolejności Urząd Patentowy RP dokonał oceny podobieństwa spornego znaku towarowego O'LEARY do przeciwstawionego, słownego znaku towarowego L’ORÉAL o numerze [...], który to znak korzysta z wcześniejszego (względem znaku spornego) pierwszeństwa, bo został zgłoszony do ochrony w Urzędzie Patentowym [...] maja 1960 roku. Jeżeli bowiem wystąpiłby brak podnoszonego podobieństwa w świetle przywołanego przepisu w powyższym zakresie, to tym bardziej niepodobne pozostawałyby kolejne znaki towarowe zawierające poza elementem słownym L’ORÉAL inne elementy słowne. Elementy te potęgowałyby jedynie różnice, gdyż niezależnie od oceny ich siły odróżniającej nie są podobne do jednoelementowego znaku spornego. Natomiast uznanie przeciwstawionych znaków towarowych za podobne (znaku towarowego O'LEARY i słownego znaku towarowego L’ORÉAL o numerze [...]) w rozumieniu art. 132 ust. 2 pkt 2 u.p.w.p. skutkowałoby unieważnieniem prawa ochronnego i czyniłoby, zdaniem Urzędu, bezprzedmiotowym i dalsze ustalenia dotyczące pozostałych przeciwstawionych znaków towarowych. Unieważnienie prawa ochronnego na sporny znak towarowy z uwagi na prawo ochronne na znak towarowy L’ORÉAL o numerze [...] związane byłoby także z brakiem konieczności rozpatrywania podobieństwa znaku spornego do znaku towarowego L’ORÉALITY o numerze [...], który charakteryzuje się odmienną strukturą niż pozostałe przeciwstawione znaki towarowe.

Dokonując oceny podobieństwa na podstawie art. 132 ust. 2 pkt 2 u.p.w.p. Urząd Patentowy podniósł, że przeciwstawiony znak towarowy L'ORÉAL o numerze [...] przeznaczony został do oznaczania towarów z klasy 3 KN, tj. wyrobów perfumeryjnych i kosmetycznych, mydeł toaletowych, szminek, środków do pielęgnowania jamy ustnej, środków do farbowania włosów, szamponów, środków do pielęgnowania i upiększania włosów. Zakres ochrony znaku spornego obejmuje natomiast towary zawartych w klasie 3 i 5 KN. Są to: kosmetyki do pielęgnacji i upiększania skóry, ciała i włosów dla dzieci, kobiet i mężczyzn, maskary i tusze do rzęs, kremy, mleczka, śmietanki, toniki, szampony, mydła, żele i płyny pod prysznic i do kąpieli, kremy i żele kosmetyczne, artykuły perfumeryjne, waciki i patyczki do celów kosmetycznych, chusteczki kosmetyczne oraz kosmetyki lecznicze.

Powyższe zakresy dowodzą, zdaniem Urzędu, że porównywane znaki towarowe przeznaczone są do oznaczania identycznych lub niemal identycznych towarów. Wszystkie wymienione towary mieszczą się bowiem w ogólnym pojęciu wyrobów perfumeryjnych i kosmetycznych, które to wyroby wskazane zostały w wykazie znaku przeciwstawionego. Są to więc artykuły służące do pielęgnacji, oczyszczania, ochrony i upiększania ludzkiego ciała. Wprawdzie wskazane dla znaku spornego kosmetyki lecznicze znajdują się w innej klasie Klasyfikacji Nicejskiej to jednak należy mieć na uwadze, że wybranym typom kosmetyków przypisuje się leczniczy czy też prozdrowotny charakter z uwagi na korzystny ich wpływ na np.: skórę lub włosy, a różnica między kosmetykiem leczniczym, a tym, który pozbawiony jest takich właściwości jest dla przeciętnego odbiorcy nieostra. Producentem kosmetyków niezależnie od ich właściwości może być natomiast ten sam podmiot gospodarczy. Dlatego też nawet jeśli kosmetyki lecznicze stanowią odrębną kategorię od kosmetyków jako takich to i tak uznać należy takie towary za bardzo podobne do siebie.

Zgodnie z ustaloną praktyką oraz orzecznictwem oznaczenia powinny być, zdaniem Urzędu, oceniane jako całość, gdyż sama powtarzalność wyodrębnionych elementów lub zbieżność członów oznaczeń nie musi determinować stworzenia ryzyka wprowadzenia odbiorców w błąd. Dlatego mając na uwadze całościową ocenę znaku towarowego należy zwrócić uwagę na proporcje w sile odróżniającej poszczególnych elementów, a także ich oryginalność i sposób ich postrzegania, miejsce w znaku i kontekst w jakim poszczególne elementy zostały użyte. Dokonanie oceny porównawczej powinno się odbywać na różnych płaszczyznach postrzegania, mając na uwadze jednocześnie ogólne wrażenie jakie znaki wywierają na odbiorcy.

Znak sporny O'LEARY oraz znak przeciwstawiony L'ORÉAL o numerze [...] są znakami słownymi. Oznacza to, że wizualna ocena podobieństwa dotyczy samych wyrazów, które nie znajdują się we wzajemnym oddziaływaniu z elementami graficznymi. Wymóg uwzględnienia ogólnego wrażenia jakie wywołują porównywane znaki towarowe oznacza, że skrupulatne sprawdzenie sekwencji liter następujących po sobie odgrywa rolę drugorzędną. W obu znakach słownych występuje nagromadzenie tych samych liter pomimo, że ich kolejność jest różna. Znaki te nie zawierają identycznych sylab. Należy jednak mieć na uwadze, że znaki te zostały stworzone według tej samej koncepcji. W pierwszej kolejności należy podnieść, że znaki te stworzone zostały w oparciu o wyrazy fantazyjne. Jeżeli wyrazy te nie odwołują się do żadnego desygnatu i nie można im przypisać żadnego znaczenia to możliwość ewentualnego ich zniekształcenia na płaszczyźnie wizualnej lub fonetycznej jest większa. Wskutek takiego zniekształcenia dystans istniejący między znakami towarowymi może uleć zmniejszeniu lub całkowitemu zatarciu. Dotyczy to w szczególności sytuacji, gdy wyrazy fantazyjne mają obce brzmienie, są tej samej długości i wykorzystują niemal te same litery. Dodatkowo, wyrazy te zawierają apostrof po pierwszej literze, przy czym litery poprzedzające apostrof oraz następujące po nim są te same ("L" oraz "O"). Znak sporny zawiera jedynie jedną (ostatnią) odmienną literę "Y", nie występującą w znaku przeciwstawionym. Ocena podobieństwa znaków towarowych, wykorzystujących w zdecydowanej większości te same litery, przy odmiennym ich szyku jest wprawdzie szczególnie kłopotliwa, jednak praktyka orzecznicza wskazuje na istnienie podobieństwa między tego typu znakami. Sąd Pierwszej Instancji w wyroku z dnia 21 października 2008 r. (T-95/07) uznał zarzucane podobieństwo między znakami towarowymi PRAZOL i PREZAL pomimo braku identyczności sylab, a w oparciu o powtarzalność liter w wyrazach tej samej długości. Powyższe stwierdzenie dotyczyło znaków przeznaczonych do oznaczania produktów farmaceutycznych wobec których uwaga przeciętnego odbiorcy jest podwyższona. Podobne stanowisko zawarte zostało w wyroku Sądu Pierwszej Instancji z 17 listopada 2005 r. (T-154/03), w którym uznano "wysoki stopień podobieństwa" znaków towarowych ALREX i ARTEX. Wprawdzie przytoczone przykłady dotyczą znaków mających tę samą pierwszą literę, to jednak w tym przypadku brak ten rekompensowany jest, zdaniem Urzędu, przez zastosowanie wspomnianej koncepcji opartej na apostrofie i zamianie kolejności dwóch pierwszych liter występujących przed apostrofem lub po nim. Z tego też względu porównywane znaki towarowe O'LEARY oraz L’ORÉAL wykazują podobieństwo wizualne oraz fonetyczne bez konieczności odwoływania się do podnoszonej przez sprzeciwiającego dużej znajomości znaku L'OREAL. Podobieństwo to ma charakter dominujący względem widocznych i słyszalnych różnic. Sporny znak towary sprawia wrażenie modyfikacji znaku przeciwstawionego, nawet jeśli uprawniony nie miał intencji (która nie jest oceniana na gruncie przepisów art. 132 ust. 2 pkt 2 u.p.w.p.) upodobnienia swojego znaku towarowego do znaku innego.

Z uwagi na podobieństwo towarów oraz znaków towarowych O’LEARY oraz L’ORÉAL, istnieje ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, a w konsekwencji pomylenie przez przeciętnych odbiorców towarów tak oznaczanych. Urząd nie podzielił stanowiska sprzeciwiającego o tym, że znak sporny "jest jedynie zbitką liter wystylizowaną na słowo pochodzące z języka francuskiego", jak też nie podzielił twierdzenia uprawnionego jakoby wyraz "O'LEARY" oznaczał dla odbiorcy popularne irlandzkie nazwisko. Powyższe tezy nie zostały poparte żadnymi dowodami i nie ma podstaw twierdzić, by przeciętnemu polskiemu odbiorcy nasuwały się takie właśnie skojarzenia. Dla przeciętnego odbiorcy porównywane znaki towarowe będą znakami typowo fantazyjnymi, a użycie apostrofu może co najwyżej sugerować odbiorcy, że wyrazy te są pochodzenia obcego i być może mają znaczenie w języku obcym, które jednak nie będzie znane. Oceniając ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd należy mieć, zdaniem Urzędu, na uwadze, że towary oznaczane porównywanymi znakami są powszechnego użytku, spośród których co najmniej część jest relatywnie tania. Nie są to towary kupowane okazjonalnie lub w długich odstępach czasu, lecz towary kupowane systematycznie i z założenia obecne w każdym gospodarstwie domowym. W stosunku do tego typu towarów należy mieć także na uwadze, że pierwszy zakup danego towaru wymaga bliższego zapoznania się z informacjami zawartymi na opakowaniu z uwagi na właściwości kosmetyków i indywidualne potrzeby klienta. Charakter takiego zakupu znacznie zmniejsza ryzyko pomylenia towarów tak oznaczanych. Specyfika zakupów podstawowych produktów kosmetycznych (jak np.: szamponów czy innych towarów służących do utrzymywania higieny) powoduje jednak, że podczas kolejnych zakupów tych samych towarów uwaga odbiorcy jest już obniżona. Wprawdzie przeciętnym odbiorcą takich towarów pozostaje osoba dobrze poinformowana, to jednak osoba taka może bez zwracania szczególnej uwagi sięgnąć po produkt podobnie oznaczony będąc w przeświadczeniu, że kupuje towar, który już wcześniej sprawdziła i który odpowiada jej gustom. Wynika to także z systematyczności zakupów towarów tego rodzaju oraz relatywnie niskiej ich ceny. Urząd Patentowy nie podzielił stanowiska uprawnionego, że ryzyko pomylenia znaków towarowych nie występuje, gdyż strony postępowania wprowadzają do obrotu towary wyraźnie różne cenowo. Nawet gdyby powyższa teza została udowodniona, to, zdaniem Urzędu, należy mieć na względzie, że cena towarów nie jest objęta zakresem ochrony znaków towarowych i może ulec zmianie w zależności od strategii biznesowej danego podmiotu gospodarczego.

Analizowanie przeciwstawionych w niniejszej sprawie oznaczeń według ich cech wspólnych dowodzi zatem, jak stwierdził organ, że cechy te mogą prowadzić do pomylenia znaków, gdyż oznaczenia postrzegane jako całość wywołują wrażenie wspomnianego podobieństwa co uzasadnia zarzut naruszenia art. 132 ust. 2 pkt 2 pwp.

Urząd Patentowy uznał również za zasadny zarzut sprzeciwiającego sformułowany na podstawie art. 132 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo własności przemysłowej.

Na rozprawie w dniu [...] marca 2010 r. uprawniony podkreślił, że nie kwestionuje renomy znaku L'ORÉAL i przyznał, że jest to powszechnie rozpoznawalna marka w świecie kosmetyków.

W tym stanie rzeczy i w świetle złożonego przez uprawnionego do spornego znaku towarowego oświadczenia Urząd Patentowy RP uznał renomę znaku towarowego za bezsporną i nie wymagającą dowodzenia. Jedynie, jak podał, tytułem komentarza odniósł się do wybranej części materiału dowodowego, który budzi wyraźne zastrzeżenia.

Przedmiotem oceny na gruncie art. 132 ust. 2 pkt 3 u.p.w.p. jest renoma znaku towarowego, a nie renoma przedsiębiorstwa. W przypadku korzystania z tego samego oznaczenia jako znaku towarowego oraz nazwy przedsiębiorstwa wymagana jest właściwa selekcja materiału dowodowego, gdyż dowód dotyczący nazwy przedsiębiorstwa nie musi i często nie dotyczy renomy znaku towarowego. Sam sprzeciwiający opisuje załącznik nr 5 do sprzeciwu jako "artykuły prasowe wskazujące na renomę przedsiębiorstwa L’ORÉAL". Tymczasem zadaniem sprzeciwiającego, w przypadku zakwestionowania renomy znaku towarowego L'ORÉAL byłoby wykazanie renomy tego znaku towarowego, a nie renomy przedsiębiorstwa L’ORÉAL. W kontekście niniejszej sprawy i sformułowanych zarzutów za bezwartościowe Urząd uznał w szczególności wydruki artykułów prasowych poświęconych bieżącym notowaniom firmy L’ORÉAL na giełdzie (zawarte m.in. w załączniku nr 6 do sprzeciwu). Powyższe artykuły w żaden sposób nie potwierdzają, zdaniem Urzędu, stawianych zarzutów, a w szczególności nie dowodzą renomy znaku towarowego. Urząd Patentowy krytycznie ocenił praktykę załączania do akt sprawy wszystkich możliwych do zgromadzenia materiałów dowodowych, tylko z uwagi na fakt, że znajduje się tam wzmianka dotycząca wyrazu L’ORÉAL, nawet jeśli sprzeciwiający dokonał stosownego uporządkowania takiego materiału i podzielił go tematycznie.

Nadto Urząd podniósł, że w przedmiotowej sprawie porównywane znaki towarowe przeznaczone są do oznaczania towarów identycznych lub niemal identycznych, a podobieństwo znaków zostało stwierdzone przy ocenie naruszenia przepisów art. 132 ust. 2 pkt 2 u.p.w.p. W doktrynie następuje weryfikacja poglądu o konieczności wykazywania elementów jakościowych przy ocenie renomy znaków towarowych. Wykazanie pozytywnych wyobrażeń o znaku towarowym nie jest niezbędne na użytek dowodzenia renomy znaku towarowego. Wystarczy wykazanie stopnia znajomości znaku towarowego. Natomiast dobra opinia jaką cieszą się towary opatrywane takim znakiem może przesądzać o zaistnieniu okoliczności przemawiających za realizacją dalszych przesłanek wskazanych w przepisach art. 132 ust. 2 pkt 3 u.p.w.p. W niniejszej sprawie uprawniony wskazał na wyniki badań konsumenckich Trusted Brands przeprowadzonych w 2001 i 2003 r., a więc pochodzących sprzed daty zgłoszenia spornego znaku towarowego ([...] lipca 2004 r.). Wynika z nich, że "marka" L’ORÉAL cieszy się wśród polskich odbiorców największym zaufaniem w kategorii "kosmetyki do pielęgnacji włosów". Zadeklarowane "zaufanie" należy natomiast łączyć z dobrą opinią i wysoką jakością towarów tak oznaczanych.

Natomiast Urząd Patentowy uznał, że zgłoszenie spornego znaku towarowego nie zostało dokonane wbrew przepisom art. 131 ust. 2 pkt 1 u.p.w.p. W świetle utrwalonego orzecznictwa wobec ustanowienia w art. 7 k.c. domniemania dobrej wiary, w braku udowodnienia złej wiary przyjmuje się istnienie dobrej wiary. Brak jest jednocześnie podstaw do modyfikacji ogólnego pojęcia dobrej i złej wiary na gruncie ustawy o znakach towarowych. Zarzut złej wiary musi dowodzić, że wraz ze zgłoszeniem znaku towarowego zaistniały dodatkowe okoliczności wskazujące na naganne postępowanie zgłaszającego, a takich nie wykazano. Z okoliczności tej sprawy wynika, że uprawniony dokonał zgłoszenia znaku towarowego w celu jego używania, gdyż towary oznaczane spornym znakiem towarowym zostały wprowadzone do obrotu. Zgłoszenie znaku towarowego nie nastąpiło zatem w innym celu niż używanie znaku tj. np. w celu wymuszenia ustępstw finansowych czy zawarcia umowy licencyjnej. Nie zachodzi również sytuacja w której np. dystrybutor towarów zgłasza do ochrony znak towarowy producenta tych towarów bez jego zgody lub dokonuje zgłoszenia znaku towarowego podmiotu, z którym zgłaszającego łączył szczególny stosunek zaufania. Sama znajomość rynku - niewątpliwa z uwagi na wieloletnią obecność uprawnionego w branży kosmetycznej nie determinuje złej wiary. O złej wierze nie mogą także świadczyć, zdaniem Urzędu Patentowego, toczące się przeciwko uprawnionemu postępowania sądowe. Stosowanie zaś w obrocie nie tylko znaku towarowego, ale i informacji lub innych elementów słownych nie objętych ochroną przysługującą znakowi towarowemu może być rozpatrywane w oparciu o przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, nie znajdującej zastosowania w postępowaniu przed Urzędem Patentowym. Brak jest zatem podstaw do przyjęcia złej wiary w zgłoszeniu znaku towarowego.

W skardze na powyższą decyzję skarżący zarzucił, że:

1) Organ administracyjny przyjął nieprawidłowe zasady przy ocenie podobieństwa pomiędzy znakami towarowymi, oraz błędnie ustalił, iż spełnione są kryteria, które przesądzają o podobieństwie pomiędzy znakami towarowymi w niniejszej sprawie, a także że Organ błędnie przyjął, iż występujące pomiędzy znakami różnice są nieistotne dla dokonania takiej oceny,

2) Organ błędnie przyjął, iż różnica między kosmetykiem leczniczym, a tym, który pozbawiony jest takich właściwości, jest dla przeciętnego odbiorcy nieostra, a co za tym idzie, bez znaczenia przy ocenie podobieństwa towarów,

3) Organ administracyjny wykazując rzekome ryzyko konfuzji i powołując się na praktykę na rynku kosmetycznym wybiórczo przywołał okoliczności towarzyszące zakupom produktów kosmetycznych,

4) Organ bezpodstawnie posłużył się błędnym modelem odbiorcy towarów oznaczanych badanymi znakami tj. modelem odbiorcy, który jest osobą "nieuważną",

5) Organ administracyjny błędnie przyjął, iż przez pojęcie "ryzyka wprowadzania w błąd" należy rozumieć sytuacje, w której nabywca kupując ponownie produkt "może bez zwracania szczególnej uwagi sięgnąć po produkt podobnie oznaczony będąc w przeświadczeniu, że kupuje towar, który już wcześniej sprawdziła i który odpowiada jej gustom", a także nie uwzględnił, że pomimo koegzystencji obu znaków, nie miało miejsca dotychczas wprowadzenie w błąd odbiorcy, oraz nie uwzględnił, że poziom uwagi przeciętnego odbiorcy jest wyższy dla produktów kosmetycznych przeznaczonych dla celów leczniczych,

a w rezultacie błędnie zastosował art. 132 ust. 2 pkt 2 pwp

6) Organ administracyjny błędnie przyjął, iż renoma znaku towarowego może być "przyznana", oraz że Organ nie musi samodzielnie oceniać, czy znak towarowy jest renomowany,

7) Organ administracyjny błędnie przyjął, iż do zastosowania przepisu art. 132 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo własności przemysłowej wystarcza wykazanie renomy bez wykazywania pozostałych przesłanek przewidzianych tym przepisem, oraz że nie wykazał, na czym miałoby polegać skojarzenie między znakami oraz nienależna korzyść lub szkodliwość dla odróżniającego charakteru renomy znaku wcześniejszego i w rezultacie błędnie powołany przepis zastosował.

Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji i zasądzenie kosztów wg. norm przepisanych.

W odpowiedzi na skargę Urząd Patentowy RP i uczestnik postępowania L. SA z siedzibą w P. wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153 poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym ta kontrola stosownie do § 2 powołanego artykułu, sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Sąd rozstrzyga przy tym w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi zw. ppsa - Dz. U. Nr 153 poz. 1270 ze zm.).

Badając skargę wg powyższych kryteriów Sąd uznał, iż skarga nie zasługuje na uwzględnienie. Zaskarżona decyzja nie narusza bowiem obowiązującego prawa w stopniu uzasadniającym jej uchylenie.

Podstawę prawną sprzeciwu stanowiły przepisy art. 132 ust. 2 pkt 2 i 3 pwp oraz art. 131 ust. 2 pkt 1 pwp. Urząd Patentowy RP związany zarzutami sprzeciwiającego (uczestnika w niniejszej sprawie) opartymi na powołanych przepisach winien zatem dokonać oceny z punktu widzenia tych przepisów uwzględniając przeciwstawione, wskazane w sprzeciwie znaki towarowe L’ORÉAL, na które Urząd Patentowy RP udzielił praw ochronnych z wcześniejszym niż w przypadku zgłoszenia spornego znaku pierwszeństwem, Urząd Patentowy RP takiej oceny dokonał z tym, że ograniczył się do uwzględnienia w tej ocenie podobieństwa spornego znaku do znaku towarowego L’ORÉAL nr [...] jako znaku korzystającego z najwcześniejszego pierwszeństwa, bo tą datą jest [...] maj 1960 r. Dokonana przez Urząd ocena uzasadniała odstąpienie od oceny i porównania spornego znaku i pozostałych przeciwstawionych znaków firmy L’ORÉAL. Trafnie bowiem Urząd uznał, iż ta ocena skutkująca stwierdzeniem podobieństwa spornego znaku do ww. przeciwstawionego znaku czyni zbędnymi dalsze ustalenia w tym względzie w odniesieniu do pozostałych znaków towarowych.

Stosownie do art. 132 ust. 2 pkt 2 pwp nie udziela się prawa ochronnego na znak towarowy identyczny lub podobny do znaku towarowego, na który udzielono prawa ochronnego z wcześniejszym pierwszeństwem na rzecz innej osoby dla towarów identycznych lub podobnych, jeżeli zachodzi ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd, które w szczególności obejmuje ryzyko skojarzenia znaku ze znakiem wcześniejszym. Chodzi zatem o trzy przesłanki, których spełnienie w świetle powołanego przepisu stanowi przeszkodę do udzielenia prawa ochronnego tj. identyczność lub podobieństwo towarów i usług, dla których znak jest przeznaczony, identyczność lub podobieństwo znaku do znaku towarowego, na który udzielono prawa z wcześniejszym pierwszeństwem i ryzyko wprowadzenia odbiorców w błąd w rozumieniu powołanego przepisu. Do każdego z powyższych aspektów oceny Urząd Patentowy szczegółowo się odniósł w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji stosownie do wymogów z art. 107 § 3 kpa przedstawiając swoje stanowisko i motywy, jakimi kierował się dochodząc do ostatecznej konkluzji co do zasadności zarzutów sprzeciwu opartych na powołanym przepisie.

Wbrew przekonaniu skarżącego, badając podobieństwo ww. znaków Urząd Patentowy uwzględnił w sposób prawidłowy i pełny przyjęte w praktyce i orzecznictwie zasady badania podobieństwa znaków w rozumieniu powołanego przepisu porównując znaki jako całość i w płaszczyźnie tak fonetycznej, jak i wizualnej z uwzględnieniem w tej ocenie ogólnego wrażenia, jakie porównywane znaki towarowe wywołują. Urząd Patentowy stwierdził, że w obu znakach słownych występuje nagromadzenie tych samych liter przy różnej ich kolejności. Nie zawierają one identycznych sylab. Zostały stworzone w oparciu o wyrazy fantazyjne i nie można im przypisać żadnego znaczenia, co stanowi o większej możliwości ich zniekształcenia na płaszczyźnie wizualnej lub fonetycznej, a w takim przypadku dystans między znakami może ulec zmniejszeniu lub zatarciu. Oba wyrazy tworzące znaki zawierają apostrof po pierwszej literze i litery poprzedzające apostrof i następujące po nim są te same. Sporny znak zawiera jedynie jedną, ostatnią odmienną literę "Y". Znaki zostały stworzone wg. tej samej koncepcji i sporny znak sprawia wrażenie modyfikacji znaku przeciwstawionego. Taki opis i ocena znaku czynią chybionym zarzut, że za podstawę ustalenia co do podobieństwa znaków Urząd Patentowy przyjął nagromadzenie takich samych liter. Nie zawsze nagromadzenie takich samych liter jest podstawą oceny podobieństwa znaków, a nawet w niektórych przypadkach w ogóle nie powinno być brane pod uwagę w tym względzie (jak w przytoczonym w skardze przypadku oznaczeń KORAL i RALKO). Niemniej jednak w rozpoznawanej sprawie ten aspekt oceny winien był i został przez organ uwzględniony. Podkreślić przy tym należy, iż stwierdzenie nagromadzenia takich samych liter stanowi jedynie jeden z elementów oceny, który w połączeniu z pozostałymi jednoznacznie wskazanymi elementami stanowi o zasadności przyjętej przez Urząd oceny co do podobieństwa porównywanych znaków w rozumieniu powołanego przepisu. Tak też UP potraktował powyższe ustalenia. W zw. z zarzutami skargi podkreślić należy, iż przedmiotem oceny z punktu widzenia art. 132 ust. 2 pkt 2 pwp są znaki towarowe w formie zarejestrowanej bez uwzględnienia elementów jakimi towary oznaczane są dodatkowo w obrocie (np. nazwa przedsiębiorcy). Taka też postać porównywanych znaków została przez Urząd poddana ocenie i jest to ocena całościowa. Wybiórcze odniesienie się w skardze do niektórych jej elementów nie uwzględnia powyższego zakresu oceny i nie może stanowić podstawy do uwzględnienia takich zarzutów. Stanowią one jedynie o odmiennej niż przyjęta przez Urząd ocenie podobieństwa porównywanych znaków i o polemicznym charakterze zarzutów. Jak wyżej wskazano ta ocena jest jednak oceną, której wadliwości zarzucić nie można.

Skarżący nie podważa ustaleń Urzędu Patentowego co do podobieństwa towarów do których oznaczenia sporny znak jest przeznaczony w kl. 3 do towarów w tej klasie dla przeciwstawionego znaku L’ORÉAL. Zarzuca jedynie, iż Urząd dokonał błędnej oceny podobieństwa kosmetyków leczniczych. Urząd w tym zakresie uzasadnił podobieństwo towarów przez wskazanie, że: kosmetyki i kosmetyki lecznicze stanowią ten sam rodzaj towaru, kosmetykom w ogólności przypisuje się charakter leczniczy czy prozdrowotny i jeden producent może produkować zarówno kosmetyki jak i kosmetyki lecznicze co wskazuje na to, że podział jest umowny. Nie ma podstaw, by tym ustaleniom zarzucać wadliwość. Zasadnie zatem organ uznał, iż także w tym zakresie towary będą do siebie podobne nawet jeżeli ich właściwości z punktu widzenia charakteru oddziaływania będą się różnić.

Uzasadnione jest również w świetle powyższego, a także dalszych wskazanych przez organ okoliczności stanowisko Urzędu co do zaistnienia trzeciej przesłanki z powołanego przepisu tj. ryzyka wprowadzenia odbiorców w błąd obejmującego w szczególności ryzyko skojarzenia spornego znaku ze znakiem wcześniejszym L’ORÉAL. W uzasadnieniu decyzji wskazano bowiem, iż poza podobieństwem towarów i znaków towary, do których znaki są przeznaczone są produktami powszechnego użytku, część z nich jest relatywnie tania, są kupowane systematycznie i używane w każdym gospodarstwie domowym i chociaż przeciętnym odbiorcą towarów takich jest osoba dobrze poinformowana to jednak może ona bez zwracania szczególnej uwagi sięgnąć po produkt podobnie oznaczony w przekonaniu, że kupuje towar wcześniej przez nią sprawdzony i odpowiadający jej.

Podnieść przy tym należy, iż zarzutowi błędnego posłużenia się przez Urząd modelem odbiorcy, który jest osobą nieuważną i roztargnioną przeczy treść uzasadnienia zaskarżonej decyzji. Wynika bowiem z niego, iż Urząd Patentowy posługiwał się modelem uważnego odbiorcy. Nie ma zatem podstaw, by zarzucać wadliwość ustaleniom Urzędu co do tego, iż w świetle art. 132 ust. 2 pkt 2 pwp (a ten przepis stanowił wraz z art. 132 ust. 2 pkt 3 pwp podstawę materialnoprawną decyzji) zachodzą przesłanki skutkujące unieważnieniem spornego znaku i tym samym zgodnością z prawem zaskarżonej decyzji.

W tym stanie rzeczy dodatkowo należy podnieść, iż również w zakresie istnienia przesłanek do unieważnienia spornego znaku na podstawie art. 132 ust. 2 pkt 3 pwp Urząd Patentowy przeprowadził prawidłowo postępowanie w sprawie i dokonał trafnej oceny i ustaleń zasadnie uznając, iż w świetle powołanego przepisu istnieje również podstawa do uwzględnienia sprzeciwu.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, iż skarga nie zasługuje na uwzględnienie i na podstawie art. 151 ppsa orzekł, jak w sentencji.



Powered by SoftProdukt