Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu wyrokiem z dnia 22 lutego 2016 r., sygn. akt II SA/Op 551/15, po rozpoznaniu skargi D. S., w pkt 1) uchylił postanowienie Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Opolu z dnia [...] września 2015 r., nr [...] oraz poprzedzające je postanowienie Starosty Prudnickiego z dnia [...] maja 2015 r., nr [...] wydane w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania w sprawie ustalenia opłaty za wykonanie pracy geodezyjnej, a w pkt 2) zasądził od Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w Opolu na rzecz skarżącego D. S. kwotę 237 zł, tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego. Uzasadniając rozstrzygnięcie w zakresie zwrotu kosztów postępowania zawarte w pkt 2 wyroku Sąd I instancji podał, że orzeczenie o zwrocie należnych skarżącemu kosztów postępowania sądowego znajduje oparcie w art. 200 i art. 205 § 2 w zw. z art. 206 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej p.p.s.a.). Natomiast art. 206 p.p.s.a. przewiduje, że sąd może w uzasadnionych przypadkach odstąpić od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania w całości lub w części, w szczególności jeżeli skarga została uwzględniona w części niewspółmiernej w stosunku do wartości przedmiotu sporu ustalonej w celu pobrania wpisu. Zdaniem Sądu, uzasadnione było przyznanie skarżącemu kosztów postępowania w wysokości 237 zł, na które składa się wpis od skargi wynoszący 100 zł, opłata od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz miarkowane koszty zastępstwa procesowego w wysokości 120 zł. Sąd wskazał, że skorzystał z uprawnienia do miarkowania zwracanych stronie skarżącej kosztów, mając na uwadze, że o uchyleniu postanowień nie zadecydowały tylko zarzuty zgłoszone w skardze, a także uwzględniając nakład pracy pełnomocnika, który w dwóch sprawach skierowanych do Sądu powielił argumentację skarg.
Na postanowienie w przedmiocie zwrotu kosztów postępowania sądowego zawarte w pkt 2) wyroku zażalenie wniósł D. S., reprezentowany przez radcę prawnego, zarzucając naruszenie art. 206 p.p.s.a. poprzez jego nieuzasadnione zastosowanie, a w konsekwencji zasądzenie od organu na rzecz skarżącego tytułem zwrotu kosztów postępowania wyłącznie kwoty 237 zł, podczas gdy Sąd I instancji winien był zasadzić na jego rzecz kwotę 357 zł. Zawnioskował o uchylenie i zmianę postanowienia poprzez zasądzenie na jego rzecz od organu administracji kwoty 357 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu podniósł, że w sytuacji, gdy Sąd nie stwierdził, że czynności ustanowionego pełnomocnika były rażąco sprzeczne z zasadami profesjonalizmu, powinien przyznać wynagrodzenie pełnomocnikowi według zasad określonych w § 19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 461). Skoro skarga została uwzględniona w całości, to nie zachodzi "uzasadniony przypadek", który upoważniałby Sąd I instancji do miarkowania zwracanych skarżącemu kosztów zastępstwa procesowego. Nie można w tych okolicznościach stwierdzić, że pomoc prawna udzielona skarżącemu była rażąco nieprofesjonalna, bądź też, że nie zastała mu ona udzielona. Kwota kosztów zastępstwa procesowego powinna wynosić 240 zł.
Naczelny Sąd Administracyjny rozważył, co następuje:
Zasada związana z rozliczaniem kosztów postępowania przed wojewódzkim sądem administracyjnym została określona w art. 200 p.p.s.a., który stanowi, iż w razie uwzględnienia skargi przez sąd I instancji przysługuje skarżącemu od organu, który wydał zaskarżony akt lub podjął zaskarżoną czynność albo dopuścił się bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania, zwrot kosztów postępowania niezbędnych do celowego dochodzenia praw. Zgodnie z art. 205 § 2 p.p.s.a. do niezbędnych kosztów postępowania strony reprezentowanej przez adwokata lub radcę prawnego zalicza się ich wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata lub radcy prawnego, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Wyjątek od opisanej zasady uregulowany jest w art. 206 p.p.s.a., zgodnie z którym sąd może w uzasadnionych przypadkach odstąpić od zasądzenia zwrotu kosztów postępowania w całości lub w części, w szczególności jeżeli skarga została uwzględniona w części niewspółmiernej w stosunku do wartości przedmiotu sporu ustalonej w celu pobrania wpisu. Stosowanie art. 206 p.p.s.a. zostało pozostawione do uznania sądu i uzależnione od wykazania zaistnienia uzasadnionego przypadku.
Argumentacja przedstawiona w uzasadnieniu Sądu I instancji dotyczącym kosztów postępowania nie uzasadnia zastosowania art. 206 p.p.s.a. Po pierwsze, skarga nie została uwzględniona w części, a wpis pobrany w sprawie nie miał charakteru stosunkowego i nie zależał od wartości przedmiotu sporu. Nie zachodzi zatem sytuacja uregulowana w art. 206 in fine p.p.s.a. W wyniku skargi uchylono postanowienia organów obu instancji, zatem odniosła ona skutek. Sąd na podstawie art. 134 § 1 p.p.s.a. wziął pod rozwagę naruszenia prawa dostrzeżone z urzędu, niemniej jednak uznał także zasadność zarzutu skargi odnoszącego się do pominięcia przez organy uchwały NSA I OSK 1/14 (str. 9 uzasadnienia). Stwierdził ponadto, że odniesienie się do pozostałych zarzutów skargi jest przedwczesne. Fakt, że o uwzględnieniu skargi decydowały nie wyłącznie zarzuty skargi, wobec obowiązków wynikających dla Sądu I instancji z art. 134 § 1 p.p.s.a., nie jest wystarczający dla zastosowania art. 206 p.p.s.a. Natomiast o nakładzie pracy pełnomocnika nie może świadczyć powtórzenie argumentacji w sprawie o analogicznym przedmiocie, zaskarżenie dwóch postanowień opartych na takich samych podstawach prawnych łączy się w oczywisty sposób z koniecznością powtórzenia argumentacji. Ma także rację strona żaląca się, że skoro Sąd I instancji nie stwierdził, że czynności ustanowionego w sprawie pełnomocnika były rażąco sprzeczne z zasadami profesjonalizmu, powinien był przyznać wynagrodzenie pełnomocnikowi skarżącego według zasad określonych w § 15 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r., poz. 163 ze zm.), tj. z uwzględnieniem minimalnych stawek opłat za czynności radcy prawnego, określonych w przepisach tego rozporządzenia. W niniejszej sprawie pełnomocnikiem skarżącego był radca prawny, zatem dlatego zastosowanie mieć będzie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości dotyczące radców prawnych, a nie powołane w zażaleniu rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości dotyczące adwokatów. Powstałe uchybienie nie miało jednak wpływu na zasadność żądania skarżącego. Przepisy wskazanego wyżej rozporządzenia z 28 września 2002 r. znajdują w sprawie zastosowanie ze względu na przepis przejściowy § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1804), zgodnie z którym do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji. Niniejsza sprawa została wszczęta przed 1 stycznia 2016 r.
Mając na względzie podane argumenty, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 185 § 1 w zw. z art. 197 p.p.s.a., postanowił jak w sentencji.
