drukuj    zapisz    Powrót do listy

6460 Znaki towarowe, Własność przemysłowa, Urząd Patentowy RP, Oddalono skargę kasacyjną, II GSK 349/05 - Wyrok NSA z 2006-01-26, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II GSK 349/05 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2006-01-26 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2005-10-22
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Andrzej Kuba /sprawozdawca/
Edward Kierejczyk /przewodniczący/
Jan Grabowski
Symbol z opisem
6460 Znaki towarowe
Hasła tematyczne
Własność przemysłowa
Sygn. powiązane
VI SA/Wa 333/04 - Wyrok WSA w Warszawie z 2005-01-20
II GZ 103/05 - Postanowienie NSA z 2005-10-03
Skarżony organ
Urząd Patentowy RP
Treść wyniku
Oddalono skargę kasacyjną
Powołane przepisy
Dz.U. 2002 nr 153 poz 1270 art. 184
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Edward Kierejczyk, Sędziowie NSA Andrzej Kuba (spr.), Jan Grabowski, Protokolant Agnieszka Romaniuk, po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2006 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej I. S.A. w T. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 20 stycznia 2005 r. sygn. akt VI SA/Wa 333/04 w sprawie ze skargi I. S.A. w T. na decyzję Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 12 listopada 2003 r. Nr [...] w przedmiocie unieważnienia prawa rejestracji znaku towarowego oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 20 stycznia 2005 r., sygn. VI SA/Wa 333/04, oddalił skargę I. S.A. z siedzibą w J. na decyzję Urzędu Patentowego RP z dnia 12 listopada 2003 r. Nr [...] w przedmiocie unieważnienia prawa z rejestracji znaku towarowego.

W uzasadnieniu wyroku między innymi podano, że Urząd Patentowy RP decyzją z dnia 12 listopada 2003 r. oddalił, na podstawie art. 8 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (Dz.U. Nr 5, poz. 17) w zw. z art. 315 ust. 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117), wniosek R. S.A. z siedzibą w J. (obecnie I. S.A.) przeciwko Z. W. P. T. Sp. z o.o. z siedzibą w P. o unieważnienie prawa z rejestracji znaku towarowego słowno-graficznego KIERYAKD mocne nr R-131390. Urząd Patentowy wyjaśnił, że ustawa o znakach towarowych nie zawiera instytucji dysklamacji, polegającej na wskazywaniu, które z elementów zarejestrowanego znaku są elementami nie podlegającymi ochronie i są określeniami ogólnoinformacyjnymi. Słowo "mocne" odnosi się do cechy (właściwości) papierosów, która związana jest z faktem, że papieros mocny zawiera więcej substancji smolistych i nikotyny niż papieros słaby. Papierosy M-mocne wskutek kilkudziesięcioletniej obecności na rynku uzyskały status znaku powszechnie znanego wśród palaczy, co nie zmienia jednak zdaniem Urzędu Patentowego oceny, iż oznaczenie "mocne" jest określeniem ogólnoinformacyjnym.

I. S.A. złożyła skargę na powyższą decyzję, wnosząc o jej uchylenie. Skarżąca zarzuciła wydanej decyzji naruszenie przepisów prawa materialnego i procesowego: art. 7, 9, 77, 80 i 107 k.p.a. Zdaniem skarżącej, Urząd Patentowy nie rozpatrzył i nie ustosunkował się do przedłożonych w postępowaniu dowodów, pominął między innymi przedstawioną opinię prawną, w której wskazano, iż element "mocne" nabył wtórną zdolność odróżniającą i funkcjonuje w praktyce jako znak towarowy, bez względu na jego formę znaczeniową. Nie jest on elementem ogólnoinformacyjnym, ponieważ nie informuje ani bezpośrednio, ani pośrednio o konkretnej cesze (jakości) papierosów.

W odpowiedzi na skargę Urząd Patentowy wniósł o jej oddalenie podnosząc, iż wbrew twierdzeniom skarżącego, decyzja uwzględnia wszystkie materiały zawarte w aktach sprawy, również zawiera ustosunkowanie się do tez przedstawionej opinii prawnej. Słowo "mocne" nie odnosi się do jakości, jak w niej wskazano, tylko do zawartości nikotyny i ciał smolistych w papierosie. Nieprawdziwy jest też zarzut, iż decyzja nie uwzględniła wyników badań znaku M-mocne.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalając skargę spółki I. stwierdził, że Urząd Patentowy trafnie uznał, iż oznaczenie "mocne" jest oznaczeniem zawierającym informację o właściwościach papierosów, przeznaczoną dla odbiorców towarów (palaczy). Oznaczenie "mocne" wskazuje na zawartość nikotyny i substancji smolistych i jest informacją, iż określone papierosy zawierają większą zawartość tych substancji niż inne papierosy nie zawierające tego oznaczenia.

Sąd I instancji wyjaśnił, że oznaczenia ogólnoinformacyjne ze względu na swój charakter, nie mogą być znakami ze względu na brak dostatecznych znamion odróżniających. Zdolności odróżniającej nie można uzyskać w wyniku używania oznaczenia ogólnoinformacyjnego w charakterze znaku towarowego, nawet długotrwałego. Prawo używania oznaczenia stanowiącego informację o cesze nabywanych towarów posiadają wszyscy producenci papierosów. Niezasadne zdaniem Sądu jest zatem twierdzenie skarżącego, iż używanie przez niego zarejestrowanego znaku towarowego słowno-graficznego z napisem M-mocne spowodowało uzyskanie przymiotu znaku powszechnie znanego jednego elementu tego znaku.

W konkluzji Sąd stwierdził, iż z faktu powszechnej znajomości znaku M-mocne, wynikającej z wieloletniego jego używania, nie można wywodzić powszechności oznaczenia informacyjnego mieszczącego się w tym znaku. Rejestracja znaku w postaci etykiety nie jest tożsama z uzyskaniem wyłączności do każdego z elementów tego znaku, w sytuacji gdy ten składnik znaku jest oznaczeniem ogólnoinformacyjnym.

W skardze kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego I. S.A. wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku z dnia 20 stycznia 2005 r. przez uwzględnienie skargi na decyzję Urzędu Patentowego lub uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie do ponownego rozpoznania.

Zaskarżonemu wyrokowi skarżąca zarzuciła naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 7, 77, 80, 107 Kodeksu postępowania administracyjnego, które to naruszenia mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy oraz naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 8 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (Dz.U. Nr 5, poz. 17).

Skarżąca Spółka wyjaśniła, że Urząd Patentowy nie uwzględnił całości zebranego materiału dowodowego, co miało istotny wpływ na wydane orzeczenie. Opinia dr E. W.-G. wydana na wniosek Sądu Wojewódzkiego w Kielcach, sygn. akt VII GC 335/97, dla oceny naruszenia praw skarżącego z rejestracji znaku "M mocne" nr 68755 przez wprowadzenie na rynek papierosów z oznaczeniem "Super mocne", została złożona do akt sprawy i powinna zostać uwzględniona przez Kolegium w prowadzonym postępowaniu przed Urzędem Patentowym z wniosku o unieważnienie. Bez odwołania się do tej opinii i wbrew jej ustaleniom, Kolegium uznało element "mocne" za element ogólnoinformacyjny, nie podejmując z tezami opinii żadnej polemiki. Nie odnosząc się do tego dowodu, Kolegium naruszyło wskazane przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, tj.: art. 7, 77, i 80 k.p.a. Podjęta bez merytorycznej analizy decyzja Urzędu, utrzymana następnie wyrokiem WSA, w konsekwencji naruszyła także art. 8 ust. 1 i 2 ustawy o znakach towarowych.

Zdaniem Spółki I., powielanie przez podmioty konkurujące elementów znaków towarowych, zwłaszcza znaków znanych dla własnych nieuzasadnionych korzyści, stanowi niewątpliwie czyn sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, wypełniając normę określoną art. 8 pkt 1 ustawy o znakach towarowych. Takie działanie jest sprzeczne z ważnymi celami społecznymi i gospodarczymi, mającymi na uwadze prawo do łatwego rozróżnienia przez konsumentów pochodzenia towarów w celu ich świadomego nabycia. Element "mocne" używany intensywnie w okresie ponad 30 lat do oznaczania papierosów, stanowi dobro osobiste firmy, o którym mowa w art. 23 w zw. z art. 43 Kodeksu cywilnego. Sąd Najwyższy w wyroku z 14.11.1986 r. (II CR 295/86 OSNCP 1988/2-3, poz. 40) wyraził pogląd, iż dobra osobiste osób prawnych to wartości niemajątkowe, dzięki którym osoba prawna może funkcjonować zgodnie ze swym zakresem działań. Rejestracja znaku "KIERY AKD mocne" narusza prawa osobiste skarżącego, wypełniając normę prawną określoną art. 8 pkt 2 ustawy o znakach towarowych.

W ocenie skarżącej, Urząd Patentowy nie odniósł się także do szeregu innych ważnych dowodów, dopuszczając się tym samym naruszenia wymienionych reguł procesowych w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy. Konsekwencją naruszeń procesowych jest sprzeczność zaskarżanej decyzji z wymienionymi w petitum skargi przepisami prawa materialnego, ponieważ znak towarowy "Kiery AKD mocne", jako nie spełniający wyrzeczonych w tych przepisach przesłanek rejestracyjnych, nie powinien uzyskać ochrony prawnej.

Zdaniem skarżącej, w sprawie dodatkowo występuje istotne zagadnienie prawne, które winno być rozstrzygnięte przez Sąd Najwyższy, odnoszące się do odpowiedzi na pytanie, czy fakt, iż zarejestrowany znak towarowy zawiera słowo powszechne (zdaniem Urzędu Patentowego ogólnoinformacyjne), nie będące nazwą własną (tutaj słowo: "mocne") oznacza automatycznie, iż słowo to nie podlega ochronie prawnej i może być przedmiotem rejestracji na rzecz innego podmiotu w tej samej kategorii towarowej.

W odpowiedzi na skargę kasacyjną uczestnik postępowania Z. W. P. T. Spółka z o.o. z siedzibą w P. wniosła o odrzucenie skargi. Zdaniem Spółki, w sprawie nie doszło do naruszenia zasad współżycia społecznego oraz praw majątkowych osób trzecich. Słowo "mocne" nie może być przypisane jednemu przedsiębiorcy, ponieważ stanowi pewne określenie towaru, w tym przypadku określenie papierosów mocnych.

Spółka podniosła, iż porównując znaki towarowe bierze się pod uwagę wszystkie elementy występujące w tych znakach. Zasadniczym elementem znaku towarowego "M mocne" jest wyeksponowana litera "M", a nie jak twierdzi skarżąca "mocne". Sam wyraz "mocne" nie identyfikuje producenta, lecz stanowi formę informacyjną. Z tego też względu, klient kupując papierosy opatrzone znakiem towarowym "KIERY AKD mocne" poprosi o KIERY, a nie o "mocne", bowiem słowo mocne będzie stanowiło jedynie informację, że kupowane papierosy są mocne, w przeciwieństwie do innych oznaczeń, np. "lights" (słabe).

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

W myśl art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270), powoływanej dalej jako: p.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania. Ze względu na przyjęty model orzekania przez NSA ustawodawca stawia wysokie wymagania skardze kasacyjnej. Skarga kasacyjna powinna między innymi wskazywać podstawy kasacyjne przez powołanie konkretnych przepisów prawa, które zostały naruszone przez Sąd oraz określenie sposobu ich naruszenia, a w razie zgłoszenia zarzutu naruszenia prawa procesowego - wykazać dodatkowo, że to wytknięte uchybienie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Rygoryzm formalny w stosunku do skargi kasacyjnej służyć ma ustaleniu w sposób nie budzący wątpliwości zakresu rozpoznania sprawy przez Naczelny Sąd Administracyjny. Sąd nie powinien bowiem domyślać się intencji skarżącego i formułować za niego zarzuty pod adresem zaskarżonego wyroku.

Skarga kasacyjna wniesiona w rozpatrywanej sprawie nie odpowiada w pełni wymaganiom, o których mowa w art. 176 p.p.s.a. Uwagi te dotyczą przede wszystkim sformułowania przewidzianych w art. 174 p.p.s.a. podstaw skargi kasacyjnej. Nie wskazano bowiem jasno i wyraźnie naruszonych, zdaniem strony skarżącej, przepisów prawa procesowego, jak i sposobu tego naruszenia.

Zarzut sformułowany w skardze kasacyjnej naruszenia przepisów postępowania, tj. art. 7, 77, 80, 107 k.p.a., które to naruszenie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy nie spełnia wymagań podstawy kasacyjnej z art. 174 pkt 2 p.p.s.a.

Przede wszystkim Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nie mógł w tej sprawie naruszyć przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, gdyż ich bezpośrednio nie stosował. Sąd ten orzekał na podstawie przepisów postępowania sądowego, procedury przewidzianej w ustawie Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, których to naruszenia przepisów skarżący nie zarzuca zaskarżonemu wyrokowi.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, ustalony przez Sąd I instancji stan faktyczny będący podstawą rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości i przyjęcie przez Urząd Patentowy a następnie przez Wojewódzki Sąd Administracyjny tezy, że oznaczenie "mocne" względem papierosów jest elementem ogólnoinformacyjnym wymienionym w przepisie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 31 stycznia 1985 r. o znakach towarowych (Dz.U. z 1985 r. Nr 5, poz. 17 z późn. zm.).

Samo słowo "mocne" użyte jako oznaczenie papierosów, w świetle przepisu powołanego wyżej art. 7 ust. 2 ustawy o znakach towarowych nie ma dostatecznych znamion odróżniających jako znak towarowy. Może ono oczywiście występować jako element znaku towarowego, ale o zdolności odróżniającej znaku, w skład którego wchodzi słowo "mocne" decydują pozostałe oznaczenia słowne lub graficzne, a słowo "mocne" nadal pozostaje oznaczeniem ogólnoinformacyjnym, które nie mogło uzyskać zdolności odróżniającej w wyniku używania w charakterze znaku towarowego nawet długotrwałego. Oznaczenia ogólnoinformacyjne nigdy znakami być nie mogą (por. wyrok SN z dnia 10 grudnia 1996 r. III RN 50/96, OSNAPiUS z 1997 r. Nr 15, poz. 263).

Prawo używania oznaczenia ogólnoinformacyjnego "mocne" o cesze nabywanych papierosów posiadają wszyscy producenci papierosów.

Zarzut strony skarżącej, że naruszenie przepisów postępowania przez Urząd Patentowy polegało na nieuwzględnieniu całości zebranego materiału dowodowego, a zwłaszcza opinii prawnej dr E. W.-G. wydanej na wniosek Sądu Wojewódzkiego w Kielcach w innej sprawie sądowej dotyczącej naruszenia praw z rejestracji znaku "M-mocne" przez wprowadzenie na rynek papierosów z oznaczeniem "Super mocne" nie mógł mieć wpływu na ocenę ustaleń faktycznych dokonanych przez Sąd I instancji, gdyż analiza oznaczenia ogólnoinformacyjnego "mocne" względem papierosów nie wymagała opinii biegłego, a ponadto powołana w skardze kasacyjnej opinia nie została przeprowadzona w niniejszej sprawie i nie dotyczyła bezpośrednio kwestii rozstrzyganych w rozpatrywanej sprawie. Opinia ta zawiera zresztą pewne niekonsekwentne twierdzenia, jak np. że słowo "super" zestawione ze słowem "mocne" jako znak towarowy papierosów nie posiada samodzielnie ani w połączeniu z drugim członem znaku "Super mocne", z uwagi na swe znaczenie i formę przedstawieniową, charakteru odróżniającego, a taki charakter posiada słowo "mocne", które niewątpliwie w odbiorze nabywców papierosów kojarzy się z cechą papierosów (w odróżnieniu od papierosów oznaczonych słowem "lights" - lekkie).

Jeśli nawet nieodniesienie się do powyższej opinii stanowiłoby uchybienie procesowe Sądu I instancji, to i tak brak jest podstaw do przyjęcia, że uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Należy podkreślić z całą mocą, że słowo "mocne" stanowi tylko jeden z wielu elementów spornego znaku towarowego słowno-graficznego "KIERY AKD mocne" z bogatą grafiką i to element, który niewątpliwie nie ma charakteru wyróżniającego dla tego znaku, a jedynie jest oznaczeniem ogólnoinformacyjnym w rozumieniu art. 7 ust. 2 ustawy o znakach towarowych.

Zatem ustalony w toku postępowania przed Urzędem Patentowym stan faktyczny w niniejszej sprawie, potwierdzony w całej rozciągłości przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, będący podstawą rozstrzygnięcia, nie został skutecznie zakwestionowany w skardze kasacyjnej i dlatego do tak ustalonego stanu faktycznego należało odnieść zarzuty prawa materialnego, a konkretnie rzekome naruszenie art. 8 pkt 1 i 2 ustawy o znakach towarowych podnoszone przez stronę skarżącą w skardze kasacyjnej.

W tym miejscu należy stwierdzić, że ani ustawa o znakach towarowych, ani ustawa - Prawo własności przemysłowej obowiązująca obecnie nie zawierają instytucji dysklamacji, która polega na tym, że jeśli zarejestrowany znak np. w postaci etykiety zawiera określenie ogólnoinformacyjne to w świadectwie ochronnym na taki znak jest wymienione to określenie z informacją iż nie podlega ono ochronie.

W przedstawionym stanie faktycznym nie było żadnych podstaw do zastosowania przepisów art. 8 pkt 1 i 2 ustawy o znakach towarowych i dlatego Sąd I instancji tych przepisów w niniejszej sprawie nie stosował.

Nie było bowiem żadnych przesłanek do przyjęcia, że sporny znak towarowy słowno-graficzny "KIERY AKD mocne" jest sprzeczny z obowiązującym prawem lub zasadami współżycia społecznego.

Strona skarżąca nie wskazuje nawet, z jakimi konkretnie przepisami prawa omawiany znak towarowy miałby być sprzeczny. Na pewno nie jest sprzeczny z przepisami ustawy o znakach towarowych ani z żadnymi innymi przepisami prawa obowiązującymi w Polsce. Nie jest on sprzeczny również z zasadami współżycia społecznego, gdyż na użycie w tym znaku między innymi oznaczenia ogólnoinformacyjnego w postaci słowa "mocne", które jednocześnie znajduje się w znaku towarowym "M-mocne" zarejestrowanym na rzecz skarżącego pozwala prawo swobodnego dostępu do oznaczeń ogólnoinformacyjnych każdego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Takie uprawnienie mieści się w zakresie konstytucyjnej wolności gospodarczej wyrażonej również w ustawie Prawo działalności gospodarczej.

Przedmiotowy znak towarowy "KIERY AKD mocne" nie mógł naruszyć praw osobistych lub majątkowych skarżącego, gdyż słowo "mocne" jako oznaczenie ogólnoinformacyjne użyte w zarejestrowanym znaku towarowym skarżącego "M-mocne" nie stało się jego "własnością" i nie mogło się stać. Do tego słowa jako elementu znaku towarowego nie jest uprawniony ani skarżący, ani uprawniony ze znaku towarowego "KIERY AKD mocne", dlatego nie można mówić o naruszeniu praw osobistych i majątkowych, które nie występują względem oznaczeń ogólnoinformacyjnych, w tym przypadku słowa "mocne" jako oznaczenia cechy papierosów.

Z powyższych przyczyn brak było podstaw do uwzględnienia zarzutów skargi kasacyjnej i dlatego skarga ta podlega oddaleniu na mocy art. 184 p.p.s.a.



Powered by SoftProdukt