Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Tadeusz Wołek Sędziowie WSA Maria Zawadzka (spr.) SO del. Janusz Bociąga Protokolant Magdalena Karcz po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 10 kwietnia 2013 r. sprawy ze skargi J. K. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 1 czerwca 2012 r. nr [...] w przedmiocie cofnięcia uprawnień diagnosty I. uchyla zaskarżoną decyzję. II. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżącego J. K. kwotę 440,00 zł (słownie: czterysta czterdzieści złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Zaskarżoną decyzją z dnia 1 czerwca 2012 r., nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze na podstawie art. 81 ust. 3, ust. 13, art. 84 ust. 3 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity Dz. U. 2005, nr 108, poz. 908 z późn. zm.), § 3, § 4 ust. 1 pkt 10, § 11, § 2, § 3 załącznika nr 6 do rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 7 września 1999 r. w sprawie zakresu i sposobu przeprowadzania badań technicznych pojazdów oraz wzorów dokumentów przy tym stosowanych (Dz. U. 1999, nr 81, poz. 917) oraz art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. utrzymało w mocy z decyzję organu I instancji z dnia [...] 2012 r., nr [...] wydaną z upoważnienia Starosty o cofnięciu skarżącemu J. K. uprawnienia diagnosty.

Powyższa decyzja zapadła w następujących okolicznościach faktycznych i prawnych.

W dniu 7 sierpnia 2000 r. skarżący będący diagnostą przeprowadził badanie techniczne (dodatkowe i okresowe) pojazdu [...] autobus o nr rej. [...] – zaświadczenie nr [...]. Załącznikiem do zaświadczenia był opis zmian dokonanych w pojeździe. Zapisano, iż pojazd przystosowany jest do przewozu 19 osób plus siedzenie kierowcy i można go zaliczyć do grupy autobusów. W danych odnośnie masy własnej pojazdu podano 2030 kg, odnośnie dopuszczalnej masy własnej – 3500 kg, odnośnie liczby miejsc do siedzenia – 19 + 1. Zaznaczono także, iż nie żądano przeprowadzenia opinii rzeczoznawcy. W zaświadczeniu nr [...] diagnosta wskazał, iż pojazd może być dopuszczony do ruchu.

W dniu 23 maja 2011 r. do Starosty wpłynęło pismo Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego w sprawie wszczęcia postępowania w trybie art. 83b ust. 1 ustawy prawo o ruchu drogowym w stosunku do właściwego przedsiębiorcy prowadzącego stację kontroli pojazdów i uprawnionego diagnosty, wydającego pierwsze zaświadczenie o przeprowadzonym badaniu technicznym, w którym błędnie określono masę własną pojazdu marki [...]. W piśmie stwierdzono, iż w wydanym przez diagnostę zaświadczeniu z przeprowadzonego badania dodatkowego pojazdu podano nieprawdziwe dane dotyczące masy własnej oraz liczby miejsc.

Podczas przeprowadzonej 6 kwietnia 2011 r. kontroli pojazdu marki [...] nr rej. [...] stwierdzono, iż rzeczywista masa własna pojazdu znacząco różni się od masy własnej pojazdu wpisanej w dowodzie rejestracyjnym – ważenie wykazało, że masa własna kontrolowanego pojazdu wynosi 2560 kg, a nie jak wskazał diagnosta w opisie zmian dokonanych w pojeździe – 2030 kg. W konsekwencji stwierdzono wydanie przez uprawnionego diagnostę zaświadczenia z przeprowadzenia badania dodatkowego pojazdu, w którym podano nieprawdziwe dane dotyczące masy własnej, dopuszczalnej masy całkowitej oraz liczby miejsc siedzących/stojących – przy stwierdzonej masie własnej i przy zachowaniu dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu na poziomie 3500 kg liczba miejsc w pojeździe może wynieść maksymalnie 13, a nie jak określił diagnosta 20.

Organ pierwszej instancji stwierdził, że z wyjaśnień skarżącego wynikało, że przeprowadzając badanie techniczne posługiwał się zapisami dotyczącymi masy pojazdu przedstawionymi przez właściciela pojazdu po dokonaniu ważenia na wadze poza stacją kontroli pojazdów. Tymczasem właściciele pojazdu stwierdzili, że po zmianie rodzaju pojazdu z ciężarowego na autobus nie dokonywano żadnych modernizacji mogących mieć wpływ na masę własną kontrolowanego pojazdu. Natomiast obecny właściciel oświadczył natomiast, że w celu osiągnięcia masy własnej określonej przez skarżącego podczas badania technicznego należało wymontować z pojazdu 3 miejsca siedzące oraz metalowy stelaż znajdujący się pod siedzeniami i dopiero wówczas pojazd osiągnął wagę 2030 kg. W konsekwencji organ I instancji uznał, iż diagnosta wydał zaświadczenie o przeprowadzonym badaniu niezgodnie ze stanem faktycznym, co uzasadnia wydanie decyzji o cofnięciu diagnoście uprawnienia do wykonywania badań technicznych.

Decyzja organu pierwszej instancji została podpisana przez wicestarostę Z. S. Na pieczęci wicestarosty widniała adnotacja "z up. Starosty".

Od decyzji organu I instancji odwołanie wniósł skarżący, podnosząc naruszenie przepisów prawa materialnego poprzez błędną wykładnię przepisu art. 83b ust. 1 ustawy prawo o ruchu drogowym, błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzekania wyrażający się w przyjęciu, że zachodzą przesłanki cofnięcia nadanych skarżącemu uprawnień, naruszenie podstawowych zasad postępowania administracyjnego poprzez uniemożliwienie skarżącemu udziału w postępowaniu, zaniechanie przeprowadzenia postępowania dowodowego (art. 7, art. 10 § 1, art. 61 § 4 k.p.a.), tendencyjne gromadzenie materiałów przemawiających wyłącznie na niekorzyść skarżącego (art. 77 § 1 w związku z art. 8 i 9 k.p.a.), prowadzenie postępowania przez osobę nieposiadającą pełnomocnictwa administracyjnego (art. 268a k.p.a.) oraz pominięcie obowiązku zapewnienia udziału w postępowaniu pozostałym stronom. Skarżący zarzucił, że "najprawdopodobniej osoby prowadzące postępowanie i wydający decyzję nie posiadali pełnomocnictwa administracyjnego".

Decyzją z dnia 1 czerwca 2012 r., nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu organ wskazał na mające w sprawie zastosowanie przepisy prawa, w szczególności zaś na ustawę z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym. Oceniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy organ II instancji w pełni podzielił ustalenia dokonane przez organ I instancji zarówno w zakresie ustalonego stanu faktycznego jak i zastosowanego prawa. Organ II instancji zakwestionował zarzut dotyczący zaniechania prowadzenia w sprawie postępowania dowodowego, twierdząc, że pełnomocnik strony nie wnosił o przeprowadzenie dodatkowych dowodów. Nie zgodzono się z zarzutem, że stronie uniemożliwiono udział w postępowaniu. Odnośnie zarzutu, iż postępowanie prowadzone było przez osobę prawdopodobnie nie posiadającą pełnomocnictwa administracyjnego (art. 268a K.p.a.), Kolegium wskazało na art. 38 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, zgodnie z którym w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości powiatu decyzje wydaje starosta, chyba że przepisy szczególne przewidują wydawanie decyzji przez zarząd. Starosta może zaś upoważnić m.in. wicestarostę do wydawania w jego imieniu decyzji, o których mowa w ust. 1. Organ wskazał, iż w niniejszej sprawie decyzja wydana została przez wicestarostę działającego z upoważnienia Starosty, a na pieczęci widnieje sformułowanie "z upoważnienia Starosty". Nadto, w piśmie z dnia 7 marca 2012 r. organ pierwszej instancji odniósł się do zarzutu pełnomocnika w tym zakresie i poinformował, że postępowanie prowadzone było przez pracowników starostwa zgodnie z kompetencjami i posiadanym zakresem czynności, zaś decyzję podpisała umocowana osoba, wykonując zadania wynikające z regulaminu organizacyjnego Starostwa Powiatowego.

Na powyższą decyzję skarżący wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, w której zarzucił:

- naruszenie prawa materialnego w postaci przepisu art. 84 ust. 3 ustawy prawo o ruchu drogowym w związku z art. 22 pkt 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. – przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej poprzez zastosowanie nieobowiązującego od 2004 r. ustępu 6 art. 84 ustawy prawo o ruchu drogowym i przyjęcie przez organ, iż wynik kontroli przeprowadzonej przez inspektora transportu drogowego mógł stanowić przesłankę cofnięcia uprawnień diagnoście,

- naruszenie przepisów postępowania w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 10 § 1 w związku z art. 61, art. 77 § 1 i art. 78 § 1 k.p.a. oraz art. 268a k.p.a.,

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie podtrzymując dotychczasowe stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje.

Skarga zasługuje na uwzględnienie z przyczyn częściowo wskazanych w skardze.

Stosownie do treści art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. 2002 nr 153 poz. 1269) w zw. z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity, Dz. U. z 2012 r., poz. 270) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Na podstawie art.134 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Sąd przy rozstrzyganiu sprawy nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Sąd administracyjny nie rozstrzyga więc merytorycznie, lecz ocenia zgodność decyzji z przepisami prawa.

Sąd uznał za zasadny zarzut naruszenia art. 268a K.p.a., co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Zgodnie z treścią art. 268a K.p.a. organ administracji publicznej może w formie pisemnej upoważnić pracowników kierowanej jednostki organizacyjnej do załatwiania spraw w jego imieniu w ustalonym zakresie, a w szczególności wydawania decyzji administracyjnych, postanowień i zaświadczeń. Powyższa zasada znalazła odzwierciedlenie w przepisach o samorządzie powiatowym. Zgodnie z art. 38 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1592) w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właściwości powiatu decyzje wydaje starosta, chyba że przepisy szczególne przewidują wydawanie decyzji przez zarząd powiatu. Starosta może upoważnić wicestarostę, poszczególnych członków zarządu powiatu, pracowników starostwa, powiatowych służb, inspekcji i straży oraz kierowników jednostek organizacyjnych powiatu do wydawania w jego imieniu decyzji, o których mowa w ust. 1.

Z powyższego wynika, że w istocie prawo przewiduje możliwość upoważnienia wicestarosty przez starostę do wydawania decyzji administracyjnych, nie mniej jednak dla skutecznego umocowania w tym zakresie niezbędne jest legitymowanie się pisemnym upoważnieniem starosty. Zaznaczyć trzeba, iż w tym względzie organy te mają całkowitą swobodę działania i nie są skrępowane żadnymi ograniczeniami komu konkretnie udzielą stosownego upoważnienia, na jaki okres i w jakich sprawach, zależy wyłącznie od nich. Podkreślić należy, że jakkolwiek brak jest przepisów, które nakładałyby na organ obowiązek doręczenia stronie takiego upoważnienia lub każdorazowego włączenia go do akt sprawy, to jednak z całą pewnością sama adnotacja na pieczęci wicestarosty "z up. Starosty" nie świadczy ani o tym, że takie upoważnienie wicestarosta od starosty otrzymał, a nie wskazuje na jego zakres.

Wskazać należy, że zarzut braku umocowania osoby prowadzącej postępowanie został podniesiony już w zarzutach odwołania. Zatem chociażby z tego względu rozpoznanie sprawy przez organ II instancji w poszanowaniu zasad określonych w art. 7, art. 77 i art. 80 K.p.a. wymagało od niego wezwania organu I instancji w trybie art. 136 K.p.a. do przedłożenia pisemnego upoważnienia udzielonego przez starostę wicestaroście, w zakresie możliwości wydawania w jego imieniu decyzji administracyjnych.

Podniesiony zarzut jest o tyle istotny, że działanie pracownika bez upoważnienia pociąga za sobą nieważność decyzji, a zatem naruszenie przepisów w zakresie art. 268a K.p.a. może mieć istotny wpływ na wynika sprawy. Podkreślić należy, że w orzecznictwie nie ma co prawda zgodności co do tego, czy nieważność ta jest skutkiem naruszenia właściwości, czy rażącego naruszenia prawa bądź braku podstawy prawnej (por. wyrok NSA z dnia 26 kwietnia 1996 r. SA/Lu 691/95, LEX nr 26790: "Brak upoważnienia, o którym mowa w art. 268a k.p.a., skutkuje naruszeniem przepisów o właściwości (art. 156 § 1 pkt 1 k.p.a.)"; inaczej: wyrok NSA z dnia 18 grudnia 1996 r., SA/Ka 2564/95, LEX nr 28969: "1. Konsekwencją prawną podpisania rozstrzygnięcia organu podatkowego przez osobę nieupoważnioną będzie uznanie tego rozstrzygnięcia za wydane bez podstawy prawnej, co zgodnie z art. 156 § 1 pkt 2 stanowi przesłankę do stwierdzenia nieważności takiego rozstrzygnięcia"). Nie mniej jednak z uwagi na możliwość konwalidacji decyzji nieważnych z powodu naruszenia właściwości, kwestia ta ma istotne znaczenie.

Wobec powyższego zarzutu, przedwczesnym byłoby rozpoznawanie pozostałych zarzutów podniesionych w skardze.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ II instancji uzupełni postępowanie dowodowe w zakresie brakującego pisemnego upoważnienia udzielonego przez starostę wicestaroście, co do możliwości wydawania w jego imieniu decyzji administracyjnych.

Reasumując Sąd uznał, że w niniejszej sprawie zaistniały podstawy do uchylenia zaskarżonej decyzji na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. z uwagi na naruszenie prawa procesowego, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Z tego też względu Sąd orzekł jak w pkt I sentencji wyroku, a w przedmiocie pkt II Sąd orzekł na podstawie art. 200 P.p.s.a.