Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

I. Zwrot przez spółdzielnię mieszkaniową kosztów wymiany stolarki okiennej nie stanowi przychodu z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust 1 pdof;

II. W przypadku otrzymania przez członka spółdzielni zwrotu wydatków poniesionych uprzednio na wymianę okien stanowiących własność spółdzielni nie sposób uznać, iż po stronie członka spółdzielni następuje przysporzenie majątkowe - bowiem otrzymuje on jedynie zwrot poniesionych już wydatków.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jacek Jaśkiewicz Asesor WSA Anna Juszczyk - Wiśniewska (spr.) Asesor WSA Alina Rzepecka Protokolant Asystent sędziego Aleksandra Kosiecka po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 grudnia 2008 r. sprawy ze skargi W.D. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2007 r. 1. uchyla zaskarżoną decyzję, 2. określa, że zaskarżona decyzja nie może być wykonana, 3. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej na rzecz skarżącej kwotę 100 (sto) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Skarżąca – W.D. złożyła skargę na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] października 2008r. nr [...]. Zaskarżona decyzja utrzymywała w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia [...] lipca 2008r. w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2007r. w kwocie 2.056 zł.

Decyzja organu wydana została w następującym stanie faktycznym. W dniu [...] lutego 2008r. skarżąca złożyła w Urzędzie Skarbowym zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu w roku podatkowym 2007r. na druku PIT-37, w którym wykazała zarówno dochody z emerytury-renty krajowej (16.294,68 zł) jak i dochody z innych źródeł (4.187,54 zł). Ze złożonego zeznania wynikał podatek należny w wysokości 2.056 zł oraz kwota do zapłaty w wysokości 796 zł. W dniu [...] maja 2008 r. skarżąca złożyła korektę zeznania PIT-37 za 2007r., w której nie uwzględniła dochodu z innych źródeł w wysokości 4.187,54 zł w wyniku czego podatek należny za 2007r. wyniósł 1.261 zł, a kwota do zapłaty 1 zł. Wyjaśniając przyczyny złożenia korekty podała, iż w pierwotnym zeznaniu bezzasadnie wykazała kwotę częściowego zwrotu przez Spółdzielnię Mieszkaniową wydatków związanych z wymianą stolarki okiennej, które nie zostały odliczone w ramach ulgi budowlanej.

Naczelnik Urzędu Skarbowego postanowieniem wszczął z urzędu postępowanie podatkowe wobec skarżącej w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2007r. W konsekwencji postępowania wydana została decyzja z dnia [...] lipca 2007r. w której określona została wysokość tego zobowiązania na kwotę 2.056 zł. Decyzję organ wydał w oparciu m.in. art. 3 ust. 1, art. 9 ust. 1 i ust. 1a, art. 10 ust. 1 pkt 1 i pkt 9, art. 20 ust. 1, art. 21 ust. 1, art. 45 ust. 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) - dalej zwana u.p.d.f. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ uznał, iż częściowa refundacja przez Spółdzielnię Mieszkaniową kosztów wymiany stolarki okiennej stanowi przychód z innych źródeł, do którego ustawodawca nie zastosował zwolnienia przedmiotowego.

Od decyzji organu skarżąca złożyła odwołanie. Decyzji zarzuciła błędne zaliczenie do przychodów z innych źródeł częściowy zwrot kosztów poniesionych w latach 2001 i 2003 na wymianę stolarki okiennej, otrzymany od Spółdzielni Mieszkaniowej w kwocie 4.187,54 zł. Podniosła, iż organ pierwszej instancji nie uwzględnił faktu, że koszt wymiany stolarki okiennej zrefundowany przez Spółdzielnię, nie został odliczony w ramach ulgi remontowej w rozliczeniu podatkowym za lata 2001 i 2003. Zwrot kosztów wymiany stolarki miał jedynie charakter częściowy i nie stanowił całkowitej refundacji poniesionych przez skarżącą na ten cel kosztów pokrytych w całości z jej własnych środków. Skarżąca zwróciła również uwagę, że zwrot pochodził m.in. z wpłaconych przez nią opłat na Fundusz Remontowy. Nadto zarzuciła, że organ nie uwzględnił postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia [...] czerwca 2007r., a także artykułu prasowego autorstwa Tomasza Króla pt. "Jak rozliczać przychody z innych źródeł".

Dyrektor Izby Skarbowej decyzją z dnia [...] października 2008r. utrzymał w mocy decyzje organu I instancji. W uzasadnieniu wskazał, że zwrot wydatków poniesionych na wymianę stolarki okiennej w wysokości 4.187,54 zł powinien zostać wykazany w rocznym zeznaniu podatkowym i od sumy uzyskanych dochodów należało obliczyć podatek wg obowiązującej w tym roku skali podatkowej. Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. Z 2003R. Nr 119 poz.. 1116) członkowie spółdzielni, do których zalicza się osoby posiadające spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, odrębną własność lokalu jak i osoby legitymujące się spółdzielczym lokatorskim prawem do lokalu mieszkalnego, mają obowiązek uczestniczenia w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczenie opłat zgodnie z postanowieniami statutu. Skoro zatem Spółdzielnia mimo ww. zapisu ustawowego nakładającego na członków spółdzielni obowiązek pokrywania kosztów związanych m.in. z remontem nieruchomości w części przypadającej na ich lokale, decyduje się poprzez ustanowienie stosownych zapisów w Regulaminie częściowo pokrywać te koszty, które zgodnie z ww. przepisem powinni ponieść w całości członkowie Spółdzielni, po stronie lokatorów powstaje przysporzenie majątkowe, a tym samym przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Bez znaczenia w ocenie organu jest okoliczność, iż koszty związane z wymianą stolarki okiennej zostały przez nią poniesione w całości z własnych funduszy, a następnie zwróconych przez Spółdzielnię jedynie w części. Częściowy zwrot kosztów poniesionych na wymianę stolarki okiennej poniesionych z spółdzielni mieszkaniowej stanowi refundację. Konieczność wcześniejszego poniesienia pewnych kosztów, by następnie móc otrzymać ich częściowy lub całkowity zwrot wynika z istoty refundacji i nie zmienia faktu, iż stanowi ona przychód, o którym mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy podatkowej. W ocenie organu bez znaczenia jest również okoliczność, że skarżąca nie odliczyła wydatków na wymianę stolarki okiennej w ramach tzw. ulgi remontowo-modernizacyjnej. Fakt nie skorzystania z ww. ulgi nie przesądza o braku obowiązku opodatkowania otrzymanego ze spółdzielni częściowego zwrotu jako przychodu z innego źródła. Organ wskazał, że z chwilą przekazania na fundusz remontowy środków ze składek przez członków spółdzielni, składki te tworzą przychód spółdzielni, którym spółdzielnia dysponuje jako samoistny podatnik. Członkowie zaś nie otrzymują własnych środków, a środki należące do spółdzielni.

Nadto wskazano, że interpretacja prawa podatkowego dokonana przez Naczelnika Urzędu Skarbowego była wiążąca jedynie dla organów podatkowych właściwych wg miejsca zamieszkania osoby, na której wniosek została wydana.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Skargę należało uznać za zasadną. W ocenie Sądu organ wydając zaskarżoną decyzję naruszył przepisy prawa materialnego, w sposób mający wpływ na wynik sprawy.

W niniejszej sprawie nie są sporne okoliczności faktyczne. Tak więc poza sporem jest wysokość otrzymanego przez skarżącą zwrotu kosztów wymiany stolarki okiennej oraz to, że skarżąca jest członkiem spółdzielni. Spór sprowadza się do ustalenia, czy dokonanie takiego częściowego zwrotu przez spółdzielnię mieszkaniową członkom spółdzielni (lub osobom niebędącym członkami, którym przysługuje spółdzielcze prawo do lokalu), kosztów wymiany stolarki okiennej, stanowi przychód z innych źródeł, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 u.p.d.f., podlegający opodatkowaniu.

Na wstępie należy podnieść, że kwestie wzajemnych relacji spółdzielni mieszkaniowych i ich członków a także osób niebędących członkami, którym przysługuje spółdzielcze prawo do lokalu, ich prawa i obowiązki regulują przepisy ustawy z 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tj. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116). Zgodnie z art. 6 ust. 3 ustawy spółdzielnia tworzy fundusz na remonty zasobów mieszkaniowych. Obowiązek świadczenia na ten fundusz obejmuje: członków spółdzielni, właścicieli lokali niebędących członkami spółdzielni oraz osób niebędących członkami spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze własnościowe prawa do lokali. Osoby te w całości finansują ten tzw. fundusz remontowy. Do obowiązków spółdzielni mieszkaniowej należy, zaś utrzymywanie zasobów mieszkaniowych w należytym stanie, dokonywanie remontów, w tym także wymiana stolarki. Wydatki na ten cel ponoszone są ze środków zgromadzonych na funduszu remontowym. Nie ulega, zatem wątpliwości, że skarżąca w latach 2001 i 2003 poniosła z własnych środków wydatki, które obciążają spółdzielnię. Nastąpiło to za zgodą spółdzielni, zgodnie z ustalonymi zasadami wewnętrznymi, a w wykonaniu stosownego porozumienia uzyskała w 2007r. częściowy zwrot wydatków ze środków gromadzonych na funduszu remontowym.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 9 u.p.d.f. źródłami przychodu są również inne niż wymienione w przepisach poprzedzających źródła. Natomiast art. 20 ust. 1 wskazuje co należy uznać za przychód z innych źródeł. Dokonując analizy przepisu art. 20 ust. 1 p.d.o.f. należy stwierdzić, że w jego treści nie wymieniono takiego świadczenia, o którym mowa w niniejszej sprawie (zwrotu przez spółdzielnię poniesionych przez członka wydatków które obciążają spółdzielnię). Zwrot (częściowy) wydatków poniesionych przez członka spółdzielni na wymianę stolarki okiennej w lokalu mieszkalnym położonym w budynku należącym do spółdzielni mieszkaniowej niewątpliwie nie należy do kategorii przychodów wymienionych wprost w tym przepisie. Nie można też zaliczyć takiego zwrotu do "innych" nieodpłatnych świadczeń, bowiem ze swej istoty zwrot jakichkolwiek wydatków nie może być traktowany jako nieodpłatne świadczenie.

Wprawdzie słusznie zauważył organ odwoławczy, że użyte przez ustawodawcę w tym przepisie określenie "w szczególności" powoduje, iż katalog wymienionych przychodów z innych źródeł ma jedynie charakter przykładowy, to jednak uznać należy, że te inne, niewymienione przychody, powinny mieć podobny (zbliżony) charakter. Należy jednakże podnieść, że przychodem, także z innych źródeł, w rozumieniu omawianych przepisów, jest przysporzenie majątkowe po stronie podatnika. Częściowy zwrot wydatków obciążających spółdzielnię mieszkaniową, poniesionych za nią przez podatnika, w żadnym razie nie może być uznany za przysporzenie majątkowe po jego stronie, a w konsekwencji nie stanowi jego przychodu podlegającego opodatkowaniu. To spółdzielnia mieszkaniowa realizowała w ten sposób ciążące na niej obowiązki. Nie ma przy tym znaczenia czy zwrot ten następuje ze środków wpłacanych uprzednio przez nią na fundusz remontowy. Tym samym zwrot przez Spółdzielnię mieszkaniową kosztów wymiany stolarki okiennej nie stanowi przychodu z innych źródeł o których mowa w art. 20 ust. 1 u.p.d.f.

W przypadku otrzymania przez członka spółdzielni zwrotu wydatków poniesionych uprzednio na wymianę okien stanowiących własność spółdzielni nie sposób uznać, iż po stronie członka spółdzielni następuje przysporzenie majątkowe - bowiem otrzymuje on jedynie zwrot poniesionych już wydatków. Nie ma przy tym znaczenia - zdaniem Sądu - iż zwrot ten wypłacany jest z funduszu remontowego spółdzielni, tworzonego z wpłat członków, gdyż ze swej istoty przeznaczony jest on na utrzymanie substancji materialnej budynków spółdzielni. Istotne jest to, że dokonywanie przez członków spółdzielni wydatków na wymianę okien spółdzielni (nie będąc do tego zobowiązanymi z mocy prawa), pozwala spółdzielni na zaoszczędzenie wydatków z funduszu remontowego na ten cel i przeznaczenie ich na inne potrzeby remontowe. Istotne jest także i to, że spółdzielnia dokonuje zwrotu jedynie części poniesionych przez członka wydatków, a więc po stronie członka spółdzielni nigdy nie może dojść do przysporzenia majątkowego z tego tytułu. Należy więc uznać, że przedmiotowe wydatki ponoszone przez członków spółdzielni dokonywane są na podstawie porozumienia (regulaminu, umowy itp.) z właścicielem budynku, a więc zwrot tych wydatków przez spółdzielnię stanowi jedynie finansowe (częściowe) rozliczenie takiej umowy. Takie rozliczenie nie stanowi więc przychodu, który (w efekcie jako dochód) powinien być opodatkowany. Gdyby taki zwrot wydatków traktować jako przychód, to zasadne byłoby wskazanie, że dla uzyskania tego przychodu poniesiono koszty przekraczające kwotę przychodu – zatem i tak nie powstałby obowiązek opodatkowania tego przychodu (powstałaby bowiem strata). Stanowisko organu odwoławczego byłoby zasadne, gdyby spółdzielnia dokonywała (jednostronnego, nieodpłatnego) zwrotu wpłaconych przez członków kwot na fundusz remontowy, wtedy bowiem powstałby przychód (dochód) po stronie członka spółdzielni. Taka sytuacja nie występuje jednak w rozpatrywanym przypadku.

Zwrot lokatorom części nakładów z funduszu remontowego, a więc funduszu w całości przez nich finansowanego, nie stanowi przysporzenia i z tego względu stanowi zdarzenie obojętne pod względem prawnopodatkowym. Jeżeli bowiem ta sama Spółdzielnia, z tego samego funduszu remontowego, sama przeprowadziłaby wymianę stolarki okiennej (do czego, zgodnie z powołanymi wyżej przepisami, jest zobowiązana), to świadczenie takie byłoby zdarzeniem obojętnym podatkowo dla lokatorów. Tym samym przeprowadzenie tej wymiany nie bezpośrednio przez Spółdzielnię, lecz przez lokatorów i finansowanie jej na tych samych zasadach i z tego samego funduszu oraz późniejsza wypłata, stanowiąca częściowy zwrot poniesionych nakładów, nie stanowi przychodu z innych źródeł określonego w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 powołanej wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – gdyż wypłata ta nie ma ona cech przychodu. Tym samym zaskarżona decyzja narusza prawo materialne - przepisy art. 20 ust. 1. w zw. z art. 10 ust. 1 pkt. 9 u.p.d.f.

Rozpoznając sprawę ponownie organ rozważy zasadność wszczęcia oraz dalszego prowadzenia przedmiotowego postępowania i wyda stosowne orzeczenie z uwzględnieniem oceny prawnej zawartej w niniejszym wyroku.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U Nr 153 poz. 1270 ze zm.), uchylił zaskarżoną decyzję, a na podstawie art. 200 wskazanej ustawy zasądził od organu na rzecz skarżącej poniesione przez nią koszty postępowania sądowego. Sąd natomiast nie jest uprawniony do zasądzenia na rzecz skarżącej należności wynikających z rozliczenia podatkowego.

|Asesor WSA |Sędzia WSA |Asesor WSA |

|Anna Juszczyk-Wiśniewska |Jacek Jaśkiewicz |Alina Rzepecka |