Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Paweł Janusz Lewkowicz, Sędziowie asesor sądowy WSA Marcin Kojło (spr.), sędzia WSA Dariusz Marian Zalewski, Protokolant st. sekretarz sądowy Marta Anna Lawda, po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 28 września 2022 r. sprawy ze skargi M. B. na akt Dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy w B. z dnia [...] sierpnia 2021 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych środków na wypłatę świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy 1. uchyla zaskarżony akt, 2. zasądza od Dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy w B. na rzecz skarżącej M. B. kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

M. B. (prowadząca działalność gospodarczą pod firmą Przedsiębiorstwo Wielobranżowe "T" M. B. z siedzibą w B.) złożyła do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w B. wniosek o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na dofinansowanie wynagrodzeń 1 pracownika za okres 3 miesięcy począwszy od czerwca 2021 r. w łącznej kwocie 6.000 zł (wniosek o przyznanie świadczeń na podstawie art. 15gga albo aktów wykonawczych wydanych na podstawie art. 15ggb ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, Dz. U. z 2020 r. poz. 1842 ze zm.).

Pismem z dnia [...] lipca 2021 r. nr [...], Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w B. poinformował skarżącą, że jej wniosek nie może być rozpatrzony pozytywnie i w konsekwencji nie może być zawarta umowa o świadczenie na rzecz ochrony miejsc pracy. Organ wyjaśnił, że skarżąca nie spełnia warunku wskazanego w treści § 1a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 26 lutego 2021 r. w sprawie wsparcia uczestników obrotu gospodarczego poszkodowanych wskutek pandemii COVID-19 (Dz. U. z 2021 r. poz. 371 ze zm.), tj. prowadzenia działalności gospodarczej, oznaczonej wskazanymi w tym przepisie kodami według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007. Dyrektor WUP w B. dokonał oceny spełnienia warunku na podstawie danych zawartych w rejestrze REGON w brzmieniu na dzień 31 marca 2021 r. i stwierdził, że wskazana przez M. B. we wniosku klasyfikacja PKD 47.59.Z nie była według tych danych przeważająca dla prowadzonej przez nią działalności.

Pismem z dnia [...] lipca 2021 r. skarżąca złożyła "odwołanie od decyzji Wojewódzkiego Urzędu Pracy w B. z dn. [...] lipca 2021 (...)". Skarżąca wskazała, że jej firma od 2010 r. prowadzi w Centrum Meblowym [...] w B. działalność gospodarczą oznaczoną od początku działalności ogólnym kodem PKD 47.19.Z - "Pozostała sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach". Kod jest dozwolony dla osób fizycznych. Podklasa ta obejmuje sprzedaż detaliczną różnego rodzaju towarów, wśród których żywność, napoje i wyroby tytoniowe nie zajmują dominującej pozycji - działalność domów towarowych prowadzących sprzedaż towarów, takich jak: odzież, meble, urządzenia gospodarstwa domowego, artykuły metalowe, kosmetyki, biżuteria, zabawki, artykuły sportowe itp. W ramach prowadzonej działalności skarżąca współpracuje głównie z firmami, które, zgodnie z głównym PKD zajmują się produkcją mebli. Od początku prowadzonej działalności podstawą sprzedaży w firmie skarżącej są meble: komody, łóżka drewniane i tapicerowane oraz materace. Marginalnie sprzedawana jest pościel, poduszki i kołdry. Z powodu trzeciej fali pandemii i zamknięcia Centrum Meblowego skarżąca poniosła duże straty. Skarżąca uznaje za krzywdzące nieprzyznanie dofinansowania wynagrodzenia pracowników wyłącznie z powodu braku odpowiedniego kodu PKD - 47.59.Z, ustalonego na jakiś dzień, chociaż faktycznie prowadzona przez skarżącą działalność gospodarcza z głównym kodem PKD - 47.19.Z, który obejmuje ten sam rodzaj prowadzonej działalności co kod PKD 47.59.Z, a więc sprzedaż mebli, całkowicie wypełnia wymagania ustalone do uzyskania pomocy covid-owej. Do "odwołania" skarżąca dołączyła: wydruki z podatkowej księgi przychodów i rozchodów za 2020 r. i 2021 r. (zakupy towarów handlowych), wydruki z KRS i CEDiG dotyczące firm, z którymi współpracuje oraz informacje ze stron internetowych i ulotek z profilem ich działalności gospodarczej.

Pismem z dnia [...] sierpnia 2021 r. nr [...], Dyrektor WUP w B. ponownie przytoczył treść § 1a ust. 1 rozporządzenia i dodał, że w myśl § 1a ust. 2 tego aktu oceny spełnienia warunku, o którym mowa w ust. 1, w zakresie oznaczenia prowadzonej działalności gospodarczej według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007 dokonuje się na podstawie danych zawartych w rejestrze REGON w brzmieniu na dzień 31 marca 2021 r. Od tej zasady przepisy nie przewidują żadnych wyjątków w zakresie możliwości dokonywania oceny wniosku.

Dodatkowo organ wyjaśnił, iż według stanu na 31 marca 2021 r. w rejestrze REGON wpisana była działalność przeważająca określona kodem PKD 47.19.Z. Aktualizacja danych w rejestrze REGON, przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą odbywa się na podstawie danych przekazywanych drogą elektroniczną bezpośrednio z CEIDG. Z historii CEIDG wynika, że wnioskiem z dnia 20 kwietnia 2021 r. skarżąca zgłosiła zmianę kodu głównej działalności na PKD 47.59.Z, z deklarowaną datą zmiany 1 marca 2021 r. Wniosek ten zrealizowano

w rejestrze REGON w dniu 22 kwietnia 2021 r.

W ocenie organu brak jest zatem przesłanek do ponownego rozpatrzenia wniosku skarżącej w zakresie możliwości uzyskania dofinansowania do wynagrodzeń pracowników na podstawie art. 15gga albo aktów wykonawczych wydanych na podstawie art.15ggb ustawy o COVID-19.

W dniu 28 maja 2022 r. M. B. złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku od decyzji Dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy z [...] lipca 2021 r. i [...] sierpnia 2021 r. Wskazała, że do tej pory odczuwa skutki wywołane zamknięciem sklepu na początku pandemii w marcu i kwietniu 2020 r.

w związku z zapobieganiem rozprzestrzenianiu się COVID-19. Teraz z powodu trzeciej fali pandemii i zamknięcia Centrum Meblowego w kwietniu 2021 r. znowu poniosła bardzo duże straty. Decyzja Wojewódzkiego Urzędu Pracy zagraża dalszemu funkcjonowaniu firmy i ryzykiem likwidacji miejsca pracy. Skarżąca uważa, że zawarty w CEDiG kod inny niż w ustawie, ale pozwalający na sprzedaż mebli, nie powinien być przyczyną odmowy świadczeń. Organ powinien ustalić jaki jest rzeczywisty przeważający rodzaj działalności, a nie tylko to co jest wpisane

w rejestrze REGON na dzień 31 marca 2021 r. Stanowisko organu w tej sprawie narusza zasady równości, niedyskryminacji i swobody działalności gospodarczej

i może doprowadzić do sytuacji, że pomoc otrzymają przedsiębiorcy, którzy mają wpisany kod PKD jako rodzaj przeważającej działalności wymieniony w ustawie

o COVID-19, choć w rzeczywistości nie prowadzą przeważającej działalności

w zakresie objętym tym kodem.

Skarżąca nadmieniła, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku

w sprawie o sygn. akt I SA/Bk 587/21 wydał pozytywny wyrok w sprawie odmowy zwolnienia z opłacania składek ZUS za kwiecień 2021 r., także z tego samego powodu, tj. innego kodu PKD na 31 marca 2021 r.

W związku z powyższym skarżąca wniosła o uchylenie lub zmianę zaskarżonej decyzji.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej odrzucenia jako wniesionej po upływie terminu lub o jej oddalenie w całości.

Postanowieniem z dnia 6 lipca 2022 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny

w Białymstoku przywrócił skarżącej termin do wniesienia skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje.

Skarga jest zasadna.

W realiach rozpatrywanego przypadku skarżąca zwróciła się do Dyrektora WUP z wnioskiem o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy, do rozpatrzenia którego właściwe były przepisy rozporządzenia z dnia 26 lutego 2021 r. w sprawie wsparcia uczestników obrotu gospodarczego poszkodowanych wskutek pandemii COVID-19 (wydanego na podstawie art. 15ggb ustawy COVID-19).

Zgodnie z § 1a ust. 1 tego rozporządzenia, przyznaje się świadczenia na rzecz ochrony miejsc pracy przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 ust. 1 lub 2 ustawy

z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, który na dzień 31 marca 2021 r. prowadził działalność gospodarczą, oznaczoną według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007, jako rodzaj przeważającej działalności, kodami: 47.41.Z, 47.42.Z, 47.43.Z, 47.51.Z, 47.52.Z, 47.53.Z, 47.54.Z, 47.59.Z, 47.64.Z, 47.65.Z, 47.71.Z, 47.72.Z, 47.75.Z, 47.77.Z, 49.39.Z, 55.10.Z, 55.20.Z, 55.30.Z, 56.10.A, 56.10.B, 56.21.Z, 56.29.Z, 56.30.Z, 59.11.Z, 59.12.Z, 59.13.Z, 59.14.Z, 59.20.Z, 74.20.Z, 77.21.Z, 77.29.Z, 77.39.Z, 79.11.A, 79.12.Z, 79.90.A, 82.30.Z, 85.51.Z, 85.52.Z, 85.53.Z, 85.59.A, 85.59.B, 86.10.Z w zakresie działalności leczniczej polegającej na udzielaniu świadczeń w ramach lecznictwa uzdrowiskowego, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1301), lub realizowanej w trybie stacjonarnym rehabilitacji leczniczej, 86.90.A, 86.90.D, 90.01.Z, 90.02.Z, 90.04.Z, 91.02.Z, 93.11.Z, 93.13.Z, 93.19.Z, 93.21.Z, 93.29.A, 93.29.B, 93.29.Z, 96.01.Z, 96.02.Z, 96.04.Z, 96.09.Z, którego przychód z tej działalności w rozumieniu przepisów podatkowych uzyskany

w jednym z trzech miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku był niższy

w następstwie wystąpienia COVID-19 co najmniej o 40% w stosunku do przychodu uzyskanego w miesiącu poprzednim lub w analogicznym miesiącu roku poprzedniego lub w lutym 2020 r., lub we wrześniu 2020 r. Przepis art. 15gga ustawy o COVID-19 stosuje się, z uwzględnieniem przepisów niniejszego rozdziału.

Stosownie do § 1a ust. 2 rozporządzenia, oceny spełnienia warunku, o którym mowa w ust. 1, w zakresie oznaczenia prowadzonej działalności gospodarczej według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007 dokonuje się na podstawie danych zawartych w rejestrze REGON w brzmieniu na dzień 31 marca 2021 r.

W § 2 i 3 tego aktu określono wymagania odnoszące się do treści oświadczenia o prowadzeniu działalności gospodarczej oraz o obniżeniu przychodu, a także termin składania wniosków o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy.

Przepis art. 15gga ustawy o COVID-19, do którego odsyła ww. regulacja rozporządzenia zawiera z kolei m.in. zapisy odnoszące się do zakresu podmiotowego dofinansowania (ust. 3), wysokości dofinansowania (ust. 4), wyłączeń przedmiotowych (ust. 5) oraz sposobu składnia wniosków wraz z informacjami

i oświadczeniami, których podanie jest niezbędne (ust. 6). W myśl art. 15gga ust. 9, 10 i 11 ustawy, Dyrektor wojewódzkiego urzędu pracy, po stwierdzeniu kompletności wniosku i złożeniu przez przedsiębiorcę wszystkich oświadczeń, o których mowa

w ust. 6 pkt 2-7, występuje niezwłocznie w formie elektronicznej do dysponenta Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych o przyznanie limitu/zapotrzebowania na środki na wypłatę świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy (ust. 9). Dysponent Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych przekazuje dyrektorowi wojewódzkiego urzędu pracy, na podstawie limitu/zapotrzebowania, środki Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (ust. 10). Dofinansowanie jest udzielane na podstawie umowy

o świadczenia na rzecz ochrony miejsc pracy i przysługuje przez łączny okres

3 miesięcy kalendarzowych, przypadających od miesiąca złożenia wniosku (ust. 11).

Dyrektor WUP poinformował skarżącą w pismach z dnia [...] lipca 2021 r.

i [...] sierpnia 2021 r., że jej wniosek nie może zostać rozpatrzony pozytywnie, ponieważ skarżąca nie spełnia wymogu dotyczącego prowadzenia przez przedsiębiorcę ubiegającego się o przyznanie świadczeń określonego w przepisach przeważającego rodzaju działalności gospodarczej. W konsekwencji poinformowano skarżącą, że nie może być zawarta umowa o świadczenia na rzecz ochrony miejsc pracy.

W pierwszej kolejności sąd stwierdza, że zaskarżona odmowa zawarcia umowy (pisma organu z [...] lipca 2021 r. i [...] sierpnia 2021 r.) podlega sądowej kontroli jako inny niż decyzja lub postanowienie akt z zakresu administracji publicznej dotyczący uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm., dalej w skrócie: "p.p.s.a."). W tym zakresie sąd podziela poglądy kształtującego się w tym aspekcie orzecznictwa, wyrażone m.in. w postanowieniach Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 29 czerwca 2021 r. sygn. akt I GSK 549/21, z dnia

4 sierpnia 2021 r., sygn. akt I GSK 776/21, z dnia 7 września 2021 r., sygn. akt I GSK 917/21, z dnia 17 listopada 2021 r. sygn. akt I GSK 1414/21, z dnia 19 listopada 2021 r. sygn. akt I GSK 1415/21). Argumentacja zawarta w tych judykatach znajduje zastosowania na gruncie niniejszej sprawy, czego zresztą nie kwestionuje Dyrektor WUP. Podsumowując argumenty prezentowane w tym zakresie w przywołanych orzeczeniach wskazać trzeba, że stwierdzenie przez Dyrektora wojewódzkiego urzędu pracy, że w konkretnym przypadku nie zawrze umowy na podstawie

art. 15gga ustawy o COVID-19 stanowi rozstrzygnięcie z zakresu administracji publicznej, które odnosi się do sytuacji prawnej podmiotu wnioskującego o zawarcie takiej umowy. Mamy tu do czynienia z dwuetapowością postępowania związanego

z przyznaniem świadczenia. Pierwszy etap oparty jest o konstrukcje administracyjnoprawne (podejmowanie aktu w oparciu o ustawowe upoważnienie do dysponowania środkami funduszu – organ rozstrzyga, czy spełnione są przesłanki do "przyznania" świadczenia i czy zawrze umowę), natomiast drugi etap to etap cywilnoprawny (zawarcie umowy).

Przechodząc do meritum sporu sąd uznał, że organ dokonał błędnej wykładni § 1a ust. 1 i 2 rozporządzenia.

W istocie Dyrektor WUP literalnie odczytał te regulacje, posiłkując się informacją udostępnioną z GUS z rejestru REGON i przyjął, że skoro na dzień

31 marca 2021 r. skarżąca nie miała ujawnionej w rejestrze REGON jako przeważającej działalności o kodzie PKD 47.59.Z, to wnioskowane dofinansowanie jej nie przysługuje. Organ nie uwzględnił wyjaśnień skarżącej co do faktycznie prowadzonej jako przeważającej działalności i nie zbadał przedstawionych przez nią dowodów na tę okoliczność.

Na tle analogicznych regulacji ustawy o COVID-19 (art. 31zo ust. 10 i 11)

i rozporządzenia (§ 10), odnoszących się do zwolnienia z obowiązku opłacania należności z tytułu składek ZUS orzecznictwo sądowe, w tym również Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku niejednokrotnie podkreślało, że wyłącznie językowy rezultat wykładni tej ustawy prowadzi do wypaczenia jej celów, którymi stało się przeciwdziałanie negatywnym skutkom gospodarczym rozprzestrzeniania się wirusa COVID-19 związanymi przede wszystkim z okresowo wprowadzanymi na obszarze RP ograniczeniami w prowadzeniu działalności gospodarczej w trakcie pandemii (zob. wyroki WSA w Białymstoku z dnia 28 kwietnia 2021 r. sygn. akt

I SA/Bk 140/21, z dnia 23 marca 2022 r. sygn. akt I SA/Bk 50/22 wraz z przywołanym tam orzecznictwem, w tym np. wyrokiem NSA dnia 10 grudnia 2021 r. sygn. akt

I GSK 1083/21; jak też wyrok z dnia 9 lutego 2022 r. sygn. akt I SA/Bk 587/21,

w którym tut. sąd uchylił decyzję odmawiającą p. M. B. prawa do zwolnienia z opłacania należności z tytułu składek ZUS). Zasadniczym celem rozwiązań prawnych wprowadzonych m.in. w zakresie zwolnienia z obowiązku opłacenia należnych składek, ale też tak jak w niniejszym przypadku w zakresie możliwości uzyskania przez przedsiębiorców świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy, było udzielenie wsparcia najbardziej poszkodowanym przedsiębiorcom działającym w branżach, które znalazły się w trudnej sytuacji w związku z nowym zasadami bezpieczeństwa, czy też ponoszących koszty związane z obostrzeniami sanitarnymi. Z uwagi na cel ustawy, organy powinny dążyć do udzielania pomocy wszystkim przedsiębiorcom, którzy rzeczywiście, a nie tylko formalnie spełniają kryteria do uzyskania pomocy. W ocenie sądu nie ma więc przeszkód aby analogiczne regulacje ustawy o COVID-19 i rozporządzenia, odnoszące się do różnych form pomocy, rozumiane były w podobny sposób, prowadząc do wniosku, że pozbawienie wsparcia, o które wnioskuje skarżąca jedynie z uwagi na fakt, że przedsiębiorca nie uaktualnił na dzień 31 marca 2021 r. w odpowiedniej rubryce w CEiDG/REGON kodu działalności gospodarczej, którą prowadzi faktycznie jako działalność przeważającą, kłóci się z konstytucyjnymi wartościami demokratycznego państwa prawnego, równości i niedyskryminacji. Poprzestanie na językowej wykładni omawianych przepisów może bowiem doprowadzić do sytuacji, że pomoc otrzymają przedsiębiorcy, którzy mają wpisany kod PKD – jako rodzaj przeważającej działalności wymieniony w § 1a ust. 1 rozporządzenia – choć rzeczywiście nie prowadzą przeważającej działalności w zakresie objętym tym kodem. Zdaniem sądu, brzmienie cytowanych przepisów nie oznacza, że organ może bezkrytycznie przyjmować dane statystyczne zawarte w rejestrze REGON, co do rodzaju przeważającej działalności gospodarczej prowadzonej wnioskodawcę na dzień 31 marca 2021 r. Istotne jest bowiem ustalenie, jaką przeważającą działalność gospodarczą (według PKD) przedsiębiorca faktycznie prowadził w tym dniu, a nie jaki rodzaj przeważającej działalności figurował w rejestrze REGON i w ewidencji CEiDG. W sytuacji rozbieżności pomiędzy wpisem w rejestrach, a faktycznie wykonywaną działalnością, pierwszeństwo należy przyznać rzeczywiście wykonywanej działalności.

Sąd podziela przy tym pogląd, że wpis odnoszący się do prowadzenia przeważającej działalności gospodarczej tworzy domniemanie, które jest wzruszalne. Można zatem przeprowadzić dowód przeciwko treści danych z rejestru podmiotów REGON (jak też wpisów znajdujących się w CEiDG) i podważać aktualność danego wpisu, co do przeważającej działalności gospodarczej, która jest w danym momencie faktycznie prowadzona przez przedsiębiorcę.

Sąd pragnie jednocześnie podkreślić, że nie neguje istnienia po stronie skarżącej jako osoby prowadzącej działalność gospodarczą, obowiązku bieżącego,

w terminach określonych w przepisach prawa powszechnie obowiązującego, zgłaszania wszelkich zmian danych w zakresie realizacji obowiązków prawnych nałożonych na podmioty, w tym danych przekazywanych organom statystyki publicznej, aby mogły one rzetelnie wykonywać nałożone na nie obowiązki Jednak istnienie tego obowiązku nie oznacza, że podmioty, które go nie dopełniły, mają ponosić "konsekwencje związane z prowadzeniem działalności" w postaci nieuzyskania wsparcia w obliczu pandemii. Zdaniem sądu, konsekwencje takie nie były objęte zamiarem ustawodawcy.

Wsparcie w ramach Tarczy Antykryzysowej jest reakcją na skutki pandemii

i jest ukierunkowane na realne wsparcie dla podmiotów, które poniosły realne straty na skutek obostrzeń związanych z pandemią. Zastosowany przez organ, jako jedyny sposób spełnienia wymogu do otrzymania świadczenia - wpis w rejestrze REGON - nie znajduje uzasadnienia ani jako uproszczenie procedur, ani jako pełniący funkcję zabezpieczenia przed dostępem do skorzystania z ulgi podmiotów nieuprawnionych. Wpis w rejestrze REGON korzysta z domniemania prawdziwości, jednak jest ono wzruszalne, a zatem nie można takiego wpisu traktować jako gwarancji, że podmiot wnioskujący o ulgę na pewno spełnia wymóg ustawowy, co uzasadniałoby wyłączność takiego dowodu i przesądzało o prawidłowości postępowania organu. Istnieje również inna możliwość wykazania spełnienia wymaganego warunku. Nadto, wpis w rejestrze jest oświadczeniem wiedzy przedsiębiorcy, podobnie, jak oświadczenie we wniosku (zob. podobnie wyroki: WSA w Szczecinie z dnia 18 lutego 2021 r. sygn. akt I SA/Sz 955/20, WSA w Krakowie z dnia 9 czerwca 2021 r. sygn. akt I SA/Kr 489/21,WSA w Gdańsku z dnia 7 lipca 2021 r. sygn. akt I SA/Gd 388/21).

Cel ustawy i przepisów wykonawczych jest zatem istotny przy odkodowaniu art. 15gga ustawy o COVID-19, czy też § 1a ust. 1 i 2 rozporządzenia, o czym przekonują argumenty i poglądy prezentowane w wyrokach sądowych odnoszących się do odmowy przyznania środków na ochronę miejsc pracy (zob. wyroki: WSA

w Poznaniu z dnia 25 lutego 2022 r. sygn. akt III SA/Po 1301/21, czy też WSA

w Gliwicach z dnia 10 maja 2022 r. sygn. akt III SA/Gl 1778/21). W pierwszym

z wymienionych orzeczeń sąd wskazał, że "pomoc przewidziana w § 1a ust. 1 rozporządzenia winna trafić do podmiotów, które faktycznie prowadziły 31 marca 2021 r. działalność gospodarczą oznaczoną kodem uprawniającym do zwolnienia, zaś przychód z tej działalności w jednym z trzech miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku był niższy w następstwie wystąpienia COVID-19 co najmniej o 40 % w stosunku do przychodu uzyskanego w miesiącu poprzednim lub

w analogicznym miesiącu roku poprzedniego. Należy bowiem wziąć pod uwagę, że

z treści § 1a ust. 1 rozporządzenia wynika, że przedmiotowe dofinansowanie przysługuje przedsiębiorcom faktycznie prowadzącym daną działalność (...). Nie jest zatem decydująca sama treść wpisu do właściwego rejestru. Wobec powyższego, jeżeli dowody wskazują, że przeważający rodzaj działalności mieści się w katalogu objętym zwolnieniem, to brak jest podstaw do odmowy zawarcia umowy tylko z tego tytułu". Z kolei WSA w Gliwicach trafnie zwraca uwagę, że ustawodawca w art. 15gga ust. 17 w zw. z art. 15gga ust. 22 i 23 ustawy COVID-19 przewidział, że dyrektor wojewódzkiego urzędu pracy dochodzi nienależnie udzielonych świadczeń, zatem organ będzie również miał możliwość (czy obowiązek) zweryfikowania spełnienia warunku prowadzenia danej działalności, jako przeważającej na dany dzień według podanego PKD. Sam wpis w rejestrze REGON nie daje jednak pewności, że pomoc była udzielona należnie.

Z uwagi na powyższe orzekający w tej sprawie sąd nie podziela poglądu wyrażonego w przytoczonym w odpowiedzi na skargę wyroku WSA w Łodzi z dnia

16 grudnia 2021 r. sygn. akt I SA/Łd 754/21, zgodnie z którym skutki nieujawnienia

w tym rejestrze rzeczywistej i aktualnej przeważającej działalności przedsiębiorcy obciążają wyłącznie stronę skarżącą.

Jak wspomniano wyżej i o czym nadmieniono w skardze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku wydał już pozytywny dla skarżącej wyrok w sprawie, w której odmówiono jej zwolnienia z opłacania składek ZUS za kwiecień 2021 r., także z tego samego powodu niespełnienia warunku prowadzenia przeważającej działalności gospodarczej dzień na 31 marca 2021 r. (sygn. akt I SA/Bk 587/21). Zarówno w przepisach dotyczących zwolnienia z obowiązku opłacania nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, jak też w art. 15gga ust. 1

i 2 ustawy o COVID-19 oraz § 1a ust. 1 i 2 rozporządzenia, użyto analogicznych warunków uzyskania wsparcia w zakresie prowadzenia działalność gospodarczą, oznaczonej określonym kodem według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) 2007, jako rodzaj przeważającej działalności oraz ich oceny. Sąd zaś nie znajduje powodów, aby odmiennie odczytywać treść zbieżnych rozwiązań prawnych funkcjonujących w jednym akcie prawa. Argumentem uzasadniającym przeciwne stanowisko nie może zaś być okoliczność, że przepisy ustawy o COVID-19 przewidują udzielanie przedmiotowych świadczeń na podstawie umowy. Fakt, że

w tego typu sprawach, odmiennie niż w przypadku odmowy zwolnienia z obowiązku opłacania nieopłaconych należności z tytułu składek ZUS, nie wydaje się decyzji

i ustawa nie stanowi nic o stosowaniu k.p.a. nie oznacza, że działanie organu odmawiające de facto zawarcia umowy, nie jest działaniem z zakresu administracji publicznej. Jak już zauważono, pierwszy etap postępowania związanego

z przyznaniem świadczenia na rzecz ochrony miejsc pracy oparty jest o konstrukcje administracyjnoprawne i podlega sądowej kontroli jako akt z zakresu administracji publicznej. Niezależnie zatem od tego jak dalece ustawodawca upraszcza procedurę przyznawania pomocy, nie może to pozbawiać wnioskodawcy możliwości składania uwag, wyjaśnień i oczekiwania od organu przekonujących odpowiedzi w tym względzie.

Wedle art. 2 Konstytucji RP, Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej. Organy władzy publicznej działają zaś na podstawie i w granicach prawa (art. 7 Konstytucji RP).

Funkcjonalnie zasada zasadę państwa demokratycznego, prawnego

i sprawiedliwego odnosi się nie tylko do tworzenia wszelkiego prawa, lecz ponadto do jego stosowania. Obywatel ma być bowiem chroniony tą zasadą przed arbitralnością organów władzy publicznej, niezależnie od zaklasyfikowania tak samych organów, jak i form ich działania (M. Zubik, W. Sokolewicz [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom I, wyd. II, red. L. Garlicki, Warszawa 2016, art. 2).

Zasada demokratycznego państwa prawnego traktowana jest jako źródło kolejnych zasad o bardziej szczegółowym charakterze. Jedną z nich jest zasada ochrony zaufania jednostki do państwa i stanowionego przez nie prawa, zwana również zasadą lojalności państwa względem obywateli. Zasada ta stanowi fundament zasady demokratycznego państwa prawnego, ale również źródło innych zasad o bardziej szczegółowym charakterze, które odwołują się do idei zaufania

w relacjach między państwem a jednostką. Zasada ochrony zaufania do państwa

i prawa opiera się na założeniu, że organy władzy publicznej powinny działać

w sposób lojalny i uczciwy względem jednostki, budzący w niej poczucie stabilności

i bezpieczeństwa prawnego (M. Florczak-Wątor [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. II, red. P. Tuleja, LEX/el. 2021, art. 2).

Z art. 2 Konstytucji RP wywodzi się też zasadę sprawiedliwości proceduralnej, przywoływaną również w związku ze stosowaniem prawa przez organy władzy publicznej. W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego wyraża się przekonanie, że zasada sprawiedliwości (rzetelności) proceduralnej ma uniwersalny charakter, dotyczy wszystkich etapów i rodzajów postępowania. Ukształtowanie konstytucyjnego standardu postępowania organów władzy publicznej względem obywatela odbywa się więc przede wszystkim w oparciu o art. 2. Standardy te mają zastosowanie do wszelkich postępowań o charakterze publicznoprawnym. Na zasadę tę składają się co najmniej wymagania: możności bycia wysłuchanym, ujawniania w sposób czytelny motywów rozstrzygnięcia, co ma zapobiegać jego dowolności i arbitralności, oraz zapewnienia uczestnikowi postępowania przewidywalności przebiegu postępowania (zob. bliżej: red. prof. dr hab. M. Safjan, dr hab. L. Bosek, Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, Warszawa 2016).

Sprawiedliwość (rzetelność) proceduralna funkcjonuje również w prawnych ramach europejskich. W art. 41 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej (Dz. U. UE C nr 303 z dnia 14 grudnia 2007 r., s. 1) zapisano prawo do dobrej administracji, zgodnie z którym, każdy ma prawo do bezstronnego i sprawiedliwego rozpatrzenia swojej sprawy w rozsądnym terminie przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii (art. 41 ust. 1). Prawo to obejmuje: a) prawo każdego do bycia wysłuchanym, zanim zostaną podjęte indywidualne środki mogące negatywnie wpłynąć na jego sytuację, b) prawo każdego do dostępu do akt jego sprawy, przy poszanowaniu uprawnionych interesów poufności oraz tajemnicy zawodowej

i handlowej, c) obowiązek administracji uzasadniania swoich decyzji (art. 41 ust. 2).

W artykule 6 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej postanowiono, że Unia uznaje prawa, wolności i zasady określone w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej

z 7 grudnia 2000 roku, w brzmieniu dostosowanym 12 grudnia 2007 roku

w Strasburgu, która ma taką samą moc prawną jak Traktaty.

Dnia 6 września 2001 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję zatwierdzającą Kodeks Dobrej Praktyki Administracyjnej, którego powinny przestrzegać instytucje

i organy Unii Europejskiej, ich służby administracyjne i urzędnicy w kontaktach

z indywidualnymi osobami. Kodeks ma na celu bardziej szczegółowe wyjaśnienie, co powinno oznaczać w praktyce zawarte w Karcie prawo do dobrej administracji (decyzja w sprawie Kodeksu Dobrej Praktyki Administracyjnej 2011/C 285/03, Dz. U. UE C 285 z dnia 29 września 2011 r., s. 3). W świetle tego dokumentu dobrą praktykę administracyjną należy identyfikować przez pryzmat m.in. zasad niedyskryminacji (art. 5: "1. Przy rozpatrywaniu wniosków jednostek i przy podejmowaniu decyzji urzędnik zapewnia przestrzeganie zasady równego traktowania. Pojedyncze osoby znajdujące się w takiej samej sytuacji są traktowane w podobny sposób. 2. W przypadku różnic w traktowaniu urzędnik dopilnuje, aby to nierówne traktowanie było usprawiedliwione obiektywnymi, istotnymi właściwościami danej sprawy".), proporcjonalności (art. 6: "1. W toku podejmowania decyzji urzędnik dopilnuje, aby podjęte działania były proporcjonalne do wyznaczonego celu. Urzędnik w szczególności unika ograniczania praw obywateli lub nakładania na nich obciążeń, jeśli ograniczenia te bądź obciążenia byłyby niewspółmierne do celu prowadzonych działań. 2. W toku podejmowania decyzji urzędnik zapewnia sprawiedliwe wyważenie interesów osób prywatnych i ogólnego interesu publicznego."), zasady obiektywności (art. 9: "W toku podejmowania decyzji urzędnik bierze pod uwagę wszystkie istotne czynniki i przypisuje każdemu z nich należyte znaczenie. Urzędnik nie uwzględnia żadnych okoliczności niezwiązanych ze sprawą."), prawa do wysłuchania i złożenia oświadczeń (art. 16: "1. W przypadkach dotyczących praw lub interesów jednostek, urzędnik zapewnia przestrzeganie prawa do obrony na każdym etapie postępowania zmierzającego do podjęcia decyzji.

2. W przypadkach, w których ma zostać wydana decyzja dotycząca praw lub interesów jednostki, osoba ta ma prawo przed podjęciem decyzji przedstawić swoje uwagi na piśmie i w razie potrzeby przedstawić ustnie swoje spostrzeżenia."), obowiązku uzasadniania decyzji (art. 18: "1. W odniesieniu do każdej wydanej przez Centrum decyzji, która może mieć negatywny wpływ na prawa lub interesy jednostki, podaje się powody, na których została ona oparta; w tym celu należy jednoznacznie podać istotne fakty i podstawę prawną podjętej decyzji. 2. Urzędnik odstępuje od wydania decyzji, które opierałyby się na niewystarczających, niejasnych podstawach, lub które nie zawierałyby indywidualnej argumentacji. 3. W przypadku, gdy ze względu na dużą liczbę osób, których dotyczą podobne decyzje, nie ma możliwości przedstawienia szczegółowych powodów podjęcia decyzji i w związku z powyższym przekazywane są odpowiedzi standardowe, urzędnik dba o to, aby w terminie późniejszym dostarczyć indywidualną argumentację obywatelowi, który zwróci się z wyraźną odnośną prośbą.").

Powracając na grunt niniejszej sprawy zauważenia wymaga, że skarżąca przedstawiła dokumenty na okoliczność rodzaju kodu PKD przeważającej działalności, którą prowadzi. Wynika z nich, że w ramach prowadzonej działalności współpracuje głównie z Fabryką Materaców [...] Sp. z o.o. oraz S. MEBLE P. M., które zgodnie z głównym PKD zajmują się produkcją mebli. Skarżąca przedstawiła do akt administracyjnych i sądowych wydruki i informacje potwierdzające współpracę i zakup mebli (wydruk z KRS i CEIDG dotyczący ww. firm, świadczący o profilu prowadzonej przez nie działalności gospodarczej, informacje ze stron internetowych i ulotek z profilem ich działalności gospodarczej, wydruk zakupu towarów z Księgi Przychodów i Rozchodów za okres 2019-2021, wydruk listy towarów z kasy fiskalnej). Wszystkie powyższe dokumenty wskazują, że to sprzedaż mebli jest przeważającym zakresem przedmiotowym jej działalności. Skarżąca w dniu 20 kwietnia 2021 r. zmieniła główny rodzaj prowadzonej działalności (kod PKD) z terminem od 1 marca 2021 r. - z kodu PKD 47.19.Z na kod 47.59.Z, t.j. "Sprzedaż detaliczna mebli, sprzętu oświetleniowego i pozostałych artykułów użytku domowego prowadzona w wyspecjalizowanych sklepach". Powyższą zmianę uzasadniła tym, że w programach pomocowych dla firm poszkodowanych wskutek pandemii COVID-19 pomoc w kolejnych tarczach została uzależniona od przypisanego kodu PKD. W złożonym w czerwcu 2021 r. do Dyrektora WUP wniosku wskazała więc jako przeważający rodzaj działalności już zmieniony kod PKD 47.59.Z oraz oświadczyła, że przychód uzyskany w miesiącu kalendarzowym, za który złożony został wniosek, jest niższy o co najmniej 40% w stosunku do przychodu uzyskanego z tej działalności we wrześniu 2020 r. Z kierowanych do skarżącej pism organu nie wynika przy tym aby kwestionowane było wypełnienie pozostałych warunków przyznania dofinansowania.

W ocenie sądu przepisy odnoszące się do świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy nie wyłączają konieczności ustalenia przez Dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy rzeczywiście wykonywanej przeważającej działalności przez podmiot wnioskujący o taką pomoc. Organ powinien zatem pochylić się nad argumentami

i dokumentacją prezentowaną przez skarżącą i rozważyć jeszcze raz spełnienie podstawowego warunku udzielenia tej formy pomocy. Administracja publiczna ma obowiązek wysłuchania i zweryfikowania twierdzeń wnioskodawcy. Konstytucja RP, unijna Karta Praw Podstawowych oraz Zasady Dobrej Praktyki Administracyjnej dają każdemu prawo do bezstronnego i sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie. Świadczą o tym konstytucyjne wartości płynące z zasady demokratycznego państwa prawnego oraz takie reguły jak zasada niedyskryminowania, proporcjonalności, obiektywności, proceduralnej sprawiedliwości.

Wobec powyższego sąd uznał, że doszło do arbitralnego rozstrzygnięcia sprawy skarżącej bez rozważenia rzeczywiście prowadzonej przez nią przeważającej działalności gospodarczej – co uzasadnia uchylenie zaskarżonego aktu.

W tym stanie rzeczy sąd orzekł jak w sentencji na podstawie art. 146 § 1 p.p.s.a. O kosztach postanowiono w myśl art. 200 w zw. z art. 205 § 1 p.p.s.a.