drukuj    zapisz    Powrót do listy

6074 Przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności, Nieruchomości, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Uchylono zaskarżoną decyzję, I SA/Wa 652/08 - Wyrok WSA w Warszawie z 2008-12-04, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

I SA/Wa 652/08 - Wyrok WSA w Warszawie

Data orzeczenia
2008-12-04 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2008-05-05
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
Sędziowie
Iwona Kosińska
Małgorzata Boniecka-Płaczkowska /przewodniczący sprawozdawca/
Mirosław Gdesz.
Symbol z opisem
6074 Przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności
Hasła tematyczne
Nieruchomości
Sygn. powiązane
I OZ 592/08 - Postanowienie NSA z 2008-08-13
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Uchylono zaskarżoną decyzję
Powołane przepisy
Dz.U. 2000 nr 98 poz 1071 art. 138 par. 1 pkt 1, 7, 77 par. 1
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Małgorzata Boniecka-Płaczkowska (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Iwona Kosińska Asesor WSA Mirosław Gdesz Protokolant Ewelina Dębna po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 grudnia 2008 r. sprawy ze skargi J. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] lutego 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu; 3. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. na rzecz skarżącego J. B. kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją nr [...] z dnia [...] lutego 2008 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. po rozpatrzeniu odwołania J. B. od decyzji Burmistrza Gminy W. nr [...] z [...] kwietnia 2001 roku odmawiającej przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności ułamkowej części działki gruntu położonego w W. przy ul. [...] o pow. [...] ha oznaczonego jako działka ewidencyjna nr [...] z obrębu [...], uregulowanego w księdze wieczystej KW nr [...] utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

W uzasadnieniu decyzji Samorządowe Kolegium Odwoławcze wskazało, że pismem z 27 grudnia 2000 roku J. B. wystąpił do Burmistrza Gminy W. z wnioskiem o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego nieruchomości położonej przy ul. [...] w W. w prawo własności.

Burmistrz Gminy W. decyzją [...] z [...] kwietnia 2001 r. odmówił przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności ułamkowej części działki gruntu położonego w W. przy ul. [...] o pow. [...] ha oznaczonego jako działka ewidencyjna nr [...] z obrębu [...], uregulowanego w księdze wieczystej KW nr [...].

W uzasadnieniu decyzji organ pierwszej instancji podał, że wnioskodawca nie jest użytkownikiem wieczystym przedmiotowej nieruchomości, w związku z powyższym brak jest podstaw do uwzględnienia złożonego wniosku w świetle ustawy z dnia 4 września 1997 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności.

Odwołanie od powyższej decyzji, uzupełnione dalszą, obszerną korespondencją, złożył J. B.

Podał, że jego rodzice – J. i M. B. weszli w posiadanie budynku przy ul. [...] w 1934 roku zawierając z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych (jako następcą Funduszu Ubezpieczenia Emerytalnego Pracowników Umysłowych) umowę ratalnego kupna-sprzedaży tego budynku za cenę [...] zł (działka) i [...] zł (dom). Spłata ceny została ustalona w ratach.

Po wpłaceniu przez nabywców połowy ceny miała zostać zawarta umowa kupna-sprzedaży nieruchomości.

Odwołujący się podał, że rodzice wpłacili tytułem ceny kwotę [...] zł, tj. [...] % ustalonej ceny, jednakże wybuch Powstania [...] spowodował, że nie dopełniono formalności przeniesienia prawa własności przedmiotowej nieruchomości. J. B. wskazał, że J. B. mieszkał w budynku przy ul. [...] wraz z rodziną do wyprowadzenia przez hitlerowców do obozu koncentracyjnego w P. Po oswobodzeniu i powrocie do W. na początku 1945 roku zastali dom zajęty - w każdym pokoju mieszkała inna rodzina. O zwrot segmentu J. B. i jego rodzina występowali nieustannie od 1945 roku. Nieruchomość ta na podstawie dekretu z 26 października 1945 roku została przejęta przez Skarb Państwa, a dom sprzedany jednemu z lokatorów. W ocenie skarżącego transakcji tej dokonano w złej wierze z naruszeniem zasad sprawiedliwości.

Pismem z dnia 26 września 2001 roku J. B. wystąpił do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z wnioskiem o zawieszenie postępowania odwoławczego, wskazując iż, prowadzi rozmowy w Dzielnicy Ż. odnośnie zwrotu ojcowizny.

Postanowieniem z 28 czerwca 2002 roku, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. zawiesiło postępowanie odwoławcze na wniosek J. B.

W dniu 20 czerwca 2005 roku do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. wpłynął wniosek J. B. o podjęcie postępowania.

Postanowieniem z dnia 5 września 2005 roku Samorządowe Kolegium Odwoławcze w W. podjęło postępowanie odwoławcze.

Rozpatrując odwołanie oraz całokształt sprawy organ II instancji wskazał, że decyzja Burmistrza Gminy W. z [...] kwietnia 2001 roku wydana została w oparciu o przepisy ustawy z dnia 4 września 1997 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności (tekst jedn: Dz. U. z 1999 roku Nr 65, poz. 746).

Zgodnie z jej art. 1 ust. 2 przepisy ustawy stosuje się do osób fizycznych, które nabyły prawo użytkowania wieczystego przed dniem 31 października 1998 roku, a także do osób fizycznych będących ich następcami prawnymi, które złożą wniosek o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności do dnia 31 grudnia 2001 roku. Organ wskazał, że w dniu 24 października 2001 roku weszły w życie przepisy ustawy z dnia 26 lipca 2001 roku o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości (Dz. U. Nr 113, poz. 1209).

Art. 1 tej ustawy stanowił, że osoby fizyczne (następcy prawni tych osób) będące w dniu 26 maja 1990 roku oraz w dniu wejścia w życie ustawy użytkownikami wieczystymi lub współużytkownikami wieczystymi nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe lub stanowiących nieruchomości rolne nabywają z mocy prawa własność tych nieruchomości z dniem, w którym decyzja o nabyciu prawa własności nieruchomości stała się ostateczna.

Z kolei zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 2001 roku do osób, o których mowa w art. 1 nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 4 września 1997 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności.

W dniu 13 października 2005 roku weszła w życie ustawa z dnia 29 lipca 2005 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz. U. Nr 175, poz. 1459 ze zm).

Z dniem wejścia w życie tej ustawy, na podstawie zawartego w niej art. 9, moc prawną utraciły: ustawa z dnia 4 września 1997 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności oraz ustawa z dnia 26 lipca 2001 roku o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości.

Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku do spraw wszczętych na podstawie ustaw, które utraciły moc w oparciu o ww. art. 9 i niezakończonych decyzją ostateczną stosuje się przepisy niniejszej sprawy. Organ odwoławczy zacytował treść przepisu art. 1 ust. 1 ust. 2 i ust. 3 tej ustawy i następnie wskazał, że brzmienie tych przepisów wskazuje, iż z wnioskiem o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości można wystąpić tylko w sytuacji, gdy prawo użytkowania wieczystego mające ulec przekształceniu istniało już w chwili wejścia w życie ustawy (tj. 13 października 2005 roku). Wyjątkiem jest sytuacja, gdy z żądaniem przekształcenia występuje osoba fizyczna lub prawna będąca właścicielem lokalu, której udział w nieruchomości wspólnej obejmuje prawo użytkowania wieczystego.

W takiej sytuacji przekształcenia prawa użytkowania wieczystego żądać mogą również osoby, które nabyły udział w użytkowaniu wieczystym nieruchomości na której znajduje się lokal po dniu wejścia w życie ustawy (art. 1 ust. 4 ustawy).

Samorządowe Kolegium Odwoławcze wskazało, że dokumentacja zgromadzona w niniejszym postępowaniu wskazuje, że J. B., ani jego poprzednicy prawni, nigdy nie byli użytkownikami wieczystymi nieruchomości położonej przy ul. [...] w W. Zdaniem organu powyższe potwierdza również korespondencja J. B., wskazująca, iż prowadzi on starania o uzyskanie tytułu prawnego do tej nieruchomości. Zgodnie z pozyskanym przez organ pierwszej instancji wypisem z ewidencji gruntów, znajdującym się w aktach spraw, właścicielem działki oznaczonej nr [...] położonej przy ul. [...] w W. jest Miasto W. Nieruchomość ta została oddana w użytkowanie wieczyste A. S. do [...] roku . Reasumując organ odwoławczy uznał, że stan faktyczny sprawy nie wypełnia przesłanki o jakiej mowa w art. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości.

Na powyższą decyzję skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie złożył J. B.

W obszernej skardze i pismach ją uzupełniających skarżący przedstawił losy swojej rodziny, okoliczności wejścia w posiadanie nieruchomości przy ul. [...] w W. przez rodziców, poniesione przez nich nakłady na nabycie domu i działki, a związane z zawartą umową z Funduszem Emerytalnym Pracowników Umysłowych.

Skarżący przedstawił zasługi ojca dla kraju, okoliczności śmierci rodziców akcentując pokrzywdzenie rodziny związane z utratą domu, opisał wieloletnie starania o odzyskanie nieruchomości.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 1 § 1 oraz art. 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sąd administracyjny sprawuje w zakresie swej właściwości kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

Zgodnie zaś z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej "ppsa", sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Oznacza to między innymi, że w granicach danej sprawy sąd administracyjny dokonuje oceny zgodności zaskarżonego aktu z przepisami prawa, bez względu na zarzuty podniesione w skardze i może wadliwości kontrolowanego aktu podnosić z urzędu.

Rozpoznając sprawę w ramach wyżej wskazanych kryteriów stwierdzić należy, że skarga jest zasadna, aczkolwiek z innych przyczyn niż wskazane w jej treści. Na wstępie należy podnieść, że w orzecznictwie i doktrynie prawa administracyjnego utrwalone jest stanowisko, że organ odwoławczy rozpoznaje sprawę ponownie merytorycznie w jej całokształcie. Ponownie rozpoznając i rozstrzygając sprawę organ odwoławczy obowiązany jest usunąć naruszenia prawa procesowego, mające wpływ na wynik sprawy.

W niniejszej sprawie uszło uwadze organu odwoławczego, że istnieje zasadnicza rozbieżność między treścią wniosku skarżącego z 28 grudnia 2000 r. a rozstrzygnięciem organu I instancji wyrażonym w decyzji z [...] kwietnia 2001 r., nr [...].

Otóż wniosek skarżącego o przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności jako przedmiot sprawy wskazuje działkę przy ul. [...] w W. o powierzchni [...] m (dawny numer ks. wiecz. Nr [...]), podczas gdy organ I instancji decyzją z [...] kwietnia 2001 r. odmówił przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności ułamkowej części działki gruntu, nie wskazując przy tym, dlaczego przedmiotem rozstrzygnięcia uczynił ułamkową część i o jaki udział ułamkowy chodzi.

W tej sytuacji nie wiadomo, w jakim zakresie rozpoznany został wniosek i w jakim zakresie istnieje zawisłość sprawy przed organem I instancji. Tej rozbieżności oraz dopuszczalności rozstrzygania co do ułamkowej części działki organ odwoławczy nie wyjaśnił. Nie ma znaczenia dla oceny zaskarżonej decyzji okoliczność, że organy obu instancji przedstawiając stan faktyczny sprawy i kwalifikując żądanie wniosku (a organ II instancji oceniając także zasadność odwołania), odnoszą go do całej nieruchomości, a nie do nieokreślonego ułamkowego udziału w tej nieruchomości.

Organ odwoławczy utrzymując w mocy decyzję z [...] kwietnia 2001 r., naruszył art. 138 § 1 pkt 1, art. 7, 77 § 1 kpa, co miało wpływ na wynik sprawy. Gdyby organ odwoławczy skorzystał z możliwości, jakie stwarza przepis art. 136 kpa, to po przeprowadzeniu z urzędu dodatkowego postępowania, rozstrzygnięcie sprawy mogło być inne. Powinna nim być objęta całość nieruchomości, a nie zaś nieokreślona ułamkowa część.

Odnosząc się do wywodów skargi wskazać należy, że kwestie tam przedstawione, tj. losy rodziny skarżącego, poniesione nakłady finansowe rodziców na nieruchomość, umowy zawarte z Funduszem Emerytalnym Pracowników Umysłowych, zasługi ojca skarżącego dla Polski, okoliczności śmierci rodziców, wieloletnie starania skarżącego o uzyskanie praw do nieruchomości - nie mają doniosłości prawnej w świetle prawidłowo wskazanych, omówionych i zastosowanych przez organy obydwu instancji przepisów prawa materialnego. Słusznie bowiem organy podniosły, że adresatami przepisów wskazanych w decyzjach, są jedynie użytkownicy wieczyści lub ich następcy prawni. Jak wynika z akt sprawy, użytkownikiem wieczystym nieruchomości objętej wnioskiem jest uczestniczka postępowania A. S.

Mając na względzie wszystkie powyżej omówione okoliczności, sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) oraz art. 152 i art. 200 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.), orzekł jak w sentencji wyroku.

Ponownie rozpoznając sprawę organ odwoławczy przeprowadzi dodatkowe postępowanie w zakresie wskazanym w niniejszym uzasadnieniu.



Powered by SoftProdukt