Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marian Wolanin, Sędziowie asesor WSA Agnieszka Wójcik, Sędzia WSA Wanda Zielińska-Baran (spr.), Protokolant Izabela Urbaniak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 maja 2009 r. sprawy ze skargi Ogólnopolskiego T. z siedzibą w G. na decyzję Ministra Środowiska z dnia [...] lipca 2008 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie wydania nakazu natychmiastowego wstrzymania prac oraz wydania nakazu czynności w celu przywrócenia stanu poprzedniego 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] stycznia 2007r., nr [...], [...]; 2. zasądza od Ministra Środowiska na rzecz skarżącego Ogólnopolskiego T. z siedzibą w G. kwotę 200 (dwieście) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Minister Środowiska decyzją z dnia [...] lipca 2008 r. nr [...], po rozpatrzeniu odwołania Ogólnopolskiego T., utrzymał w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] stycznia 2008r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie wydania na podstawie art. 37 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody nakazu natychmiastowego wstrzymania prac oraz wydania nakazu podjęcia w wyznaczonym terminie niezbędnych czynności w celu przywrócenia poprzedniego stanu obszaru, jego części lub chronionych na nim gatunków w odniesieniu do specjalnego obszaru ochrony siedlisk Natura 2000 B. [...] oraz potencjalnego obszaru specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 B.

W uzasadnieniu podano, że Wojewoda [...] po otrzymaniu pism C. i E. W. informujących o pogłębianiu rowów melioracyjnych na terenie i w bezpośrednim sąsiedztwie obszaru Natura 2000 B. oraz pisma P. informującego o nielegalnym pogłębianiu rowów melioracyjnych na wschodnich krańcach gminy S., co powoduje odwodnienie terenu wchodzącego w skład ww. obszaru Natura 2000, jak również przyległego do niego terenu, wszczął z urzędu postępowanie w celu przywrócenia poprzedniego stanu obszaru Natura 2000 B. Decyzją z dnia [...] czerwca 2005r. Wojewoda nakazał podjęcie czynności w celu przywrócenia poprzedniego stanu Natura 2000 B. ze względu na przeprowadzone prace konserwatorskie na K. (odcinek [...]) oraz kanale W. (odcinek [...]) w gminie S.

Minister Środowiska decyzją z dnia [...] października 2006r., po rozpatrzeniu odwołań Wójta Gminy S., Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w W. uchylił ww. decyzję Wojewody i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia, wskazując, iż należało ustalić czy zachodzą przesłanki określone w art. 37 ustawy o ochronie przyrody przemawiające za wstrzymaniem prac prowadzonych przez firmę W. S.A.

Wojewoda rozpoznając ponownie sprawę wszczął w trybie art. 61 § 1 kpa postępowanie w sprawie wydania na podstawie ww. art. 37 decyzji nakazującej przywrócenie poprzedniego stanu projektowanego obszaru Natura 2000 B. w związku z pracami konserwatorskimi na ww. K. w gminie S. Przeprowadzone w tej sprawie postępowanie zakończyło się wydaniem w dniu [...] stycznia 2007 r. decyzji o umorzeniu postępowania.

W uzasadnieniu decyzji organ ten wskazał, że przeprowadzono wizję w terenie w dniu 15 listopada 2007r. z udziałem przedstawicieli zainteresowanych stron, w wyniku której stwierdzono, że odmulanie i wykaszanie na K. zarówno w miejscowości S., jak i w miejscowości S. było przeprowadzone w 2004 roku i od tego czasu żadne działania nie miały miejsca. W miejscowości W. ujście K. do K. stwierdzono, że konieczne są działania konserwatorskie ze względu na zagrożenie podtopieniami.

Na terenie rowu szczegółowego obrębu S., będącego własnością J. S. stwierdzono, że przed miesiącem przeprowadzono odmulanie i wykaszanie rowu. Woda w rowie jest stojąca, a zatem jest zatrzymana do czasu oczyszczenia K.. Przedstawiciel Stowarzyszenia zwrócił uwagę, że rów ten odwadnia teren obszaru specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 B. i znajduje się w miejscu najliczniejszego przebywania derkacza (crex crex). Ponadto Stowarzyszenie wskazało, że na pogłębionym odcinku rowu oraz na odcinku niepogłębionym zostały założone piezometry i badania przeprowadzono w okresie od stycznia do kwietnia 2005r. Przedstawiciel firmy W. podał, że usunięcia porostów z dna rowu dokonano w IV kwartale 2004r . W tym samym czasie do pogłębienia rowu doszło na odcinku stanowiącym własność M. W. Wojewoda przytoczył treść opinii P. P. z dnia 14 listopada 2006r. przedłożonej przez Stowarzyszenie C., według której działania polegające na odmulaniu rowów melioracyjnych są remontem w rozumieniu art. 3 pkt 8 Prawa budowlanego i powinny podlegać zgłoszeniu, a to oznacza, że powinno być przeprowadzone postępowanie w sprawie oceny oddziaływania na środowisko na sadach określonych ustawą - Prawo ochrony środowiska. Jeżeli odmulanie rowów może wpływać na obszar Natura 2000 wymaga przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko i wydania decyzji środowiskowej. Autor opinii stwierdza, że jeżeli odmulanie nie jest przedsięwzięciem w sensie ustawy - Prawo ochrony środowiska to nadal jest "działaniem" w rozumieniu art. 33 ustawy o ochronie przyrody i jeżeli może wpływać negatywnie na obszar Natura 2000, to wymagane jest zezwolenie wojewody na podstawie art. 34 tej ustawy oraz uzyskanie decyzji w trybie art. 118 ustawy.

Zdaniem organu pierwszej instancji prowadzone działania nie wymagają uzyskania jednej z decyzji określonej w art. 46 ust.4 pkt 2-9 Poś oraz nie podlegają zgłoszeniu, o którym mowa w ust. 4a wym. artykułu. Na poparcie swojego stanowiska, wskazał na pismo Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 7 lipca 2005r., z którego wynika, że przeprowadzone prace nie podlegają przepisom Prawa budowlanego, stanowią bowiem bieżąca konserwację, a to oznacza, że nie istniały i nie istnieją przesłanki do zastosowania art. 37 ustawy o ochronie przyrody.

W odwołaniu O. podniosło, że zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem art. 7 i 77 § 1 kpa oraz art. 105 § 1 kpa , ponieważ prowadzone działania wymagają uzyskania decyzji środowiskowych uwarunkowaniach. Wojewoda nie ustosunkował się do opinii P. P., według której przy tego typu pracach ma zastosowanie art.118 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody. Odstąpiono od wizji lokalnej na odcinku pogłębionego rowu położonego na gruncie stanowiącym własność E. W. Odmulenie rowów melioracyjnych zdaniem Stowarzyszenia spowodowało obniżenie poziomu wód gruntowych na okolicznych terenach zalewowych, podtapianych okresowo z niekonserwowanych w przeszłości rowów. Ze względu na walory przyrodnicze, w tym z uwagi na miejsca lęgowe rzadkich gatunków ptaków wymienionych w zał. 1 dyrektywy ptasiej prace tego typu wymagają na podstawie art. 118 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody wydania decyzji o warunkach prowadzenia robót, przy czym uprzednio stosownie do art. 46 ust. 4 pkt 5 ustawy Prawo ochrony środowiska zachodzi wymóg uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Stowarzyszenie nadto podniosło, że skierowanie do Wójta gminy S. i Starosty Powiatu O. stanowi wadę wymienioną w art. 156 § 1 pkt 4 kpa.

Minister Środowiska wskazał, że zgodnie z art. 46 ustawy- Prawo ochrony środowiska wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wydaje się przed wydaniem decyzji, o których mowa w art. 46 ust. 4 Poś lub przed dokonaniem zgłoszenia określonego w ust.4a tego artykułu - dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz nie zaliczanych do tej kategorii, ale które mogą oddziaływać na obszar Natura 2000. Z kolei art. 33 ust. 3 ustawy o ochronie przyrody wyraźnie wskazuje. Iż przeprowadzenie postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko dla planowanych przedsięwzięć mogących mieć znaczący negatywny wpływ na obszar Natura 2000, odbywa się na zasadach określonych w ustawie - Prawo ochrony środowiska. Zgodnie z art. 37 tej ustawy wojewoda nakazuje wstrzymanie działań podjętych na obszarze Natura 2000 bez przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko oraz podjęcie w wyznaczonym terminie niezbędnych czynności w celu przywrócenia poprzedniego stanu danego obszaru, lub jego części lub chronionych na nich gatunków. Przepis odsyła do art. 33 ust. 3 odnośnie postępowania w sprawie oceny na środowisko. Oznacza to, że powołany art. 37 może mieć zastosowanie jedynie w przypadku, gdy nie zostało przeprowadzone postępowanie w sprawie oceny na środowisko. Przepis ten nie ma zastosowania w przypadku, gdy ustawa Poś nie przewiduje obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania.

W trakcie postępowania wyjaśniającego ustalono, że przeprowadzone działania związane są z pracami konserwatorskimi na K. oraz K. w gminie S. i wobec tegp nie wymagają wydania jednej z decyzji określonej w art. 46 ust. 4 Poś, jak również nie podlegają zgłoszeniu robót budowlanych wedle ust. 4a, a zatem nie istnieją przesłanki do zastosowania art. 37 ustawy o ochronie przyrody.

Organ naczelny stwierdził, że niezasadny jest zarzut naruszenia art. 7 i 77 kpa, ponieważ organ pierwszej instancji wyjaśnił stan faktyczny sprawy, rozpatrzył i dokonał oceny zabranego w sprawie materiału dowodowego, przeprowadził dwie wizje w terenie, w tym w sprawie oczyszczenia rowu melioracyjnego (szczegółowego), którego część jest własnością E. W. i M. W. Konserwację kanałów, którą realizowano na terenie będącym własnością J. S. prowadzono pod nadzorem przyrodniczym zgodnie z zaleceniami wojewódzkiego konserwatora przyrody, co wynika z notatki z dnia 21 października 2006r, sporządzonej lustracji terenowej robót konserwatorskich na K. Nie doszło również do naruszenia art. 105 § 1 kpa, ponieważ planowane przedsięwzięcie nie wymaga uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach ze względu na możliwość oddziaływania na obszar Natura 2000.

Wydanie decyzji o warunkach prowadzenia robót na podstawie art. 118 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody, następuje zgodnie z art. 118 ust. 2 przed uzyskaniem pozwolenia na budowę na podstawie ustawy Prawo budowlane. Z materiału dowodowego wynika, że prowadzone prace stanowiły bieżącą konserwację rowów, co nie podlega przepisom Prawa budowlanego. Minister podniósł, że nie zgadza się z opinią P. P., że prowadzone działania powinny podlegać zgłoszeniu, gdyż ich celem było przywrócenie pierwotnej funkcjonalności kanałów, co jest remontem w rozumieniu art.3 pkt 8 Prawa Budowlanego. W ramach prowadzonych prac o charakterze bieżącej konserwacji nie doszło do zmiany parametrów ww. kanałów oraz nie naruszono ich struktury. Prace te wynikają z obowiązku określonego w art. 26 ustawy z dnia 18 lipca 2001r.-Prawo wodne i ze względu na brak środków finansowych przed 2004 rokiem konserwowane były sporadycznie.

Odnośnie zarzutu doręczenia decyzji Wójtowi Gminy S. i Staroście O. Minister stwierdził, że Wojewoda uznał te organy za strony postępowania, zawiadamiając je o wszczęciu postępowania z urzędu, brały one czynny udział w postępowaniu i dlatego bezzasadny jest zarzut O., decyzja pierwszej instancji zawiera wadę określoną w art. 154 § 1 pkt 4 kpa.

Skargę na powyższą decyzję wniosło Ogólnopolskie T., podnosząc zarzut naruszenia art. 10 § 1 kpa; art. 118 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody w związku z błędną wykładnią art. 118 ust. 2 tej ustawy; skierowania decyzji do Starosty O. i Wójta Gminy S., niebędącymi stronami postępowania ci spełnia przesłanki określone w art. 156 § 1 pkt 4 kpa.

W uzasadnieniu skargi podniesiono, że organ odwoławczy nie dopełnił obowiązku z art. 10 § 1, przez co uniemożliwił T. wypowiedzenia się co do zebranego materiału dowodowego, złożenia wniosków i żądań.

Skarżący wskazał, iż przeprowadzona tzw. "konserwacja" rowów melioracyjnych polegająca m.in. na gruntownym pogłębianiu, spowodowała przyśpieszony odpływ wody z kanałów, spadek wód gruntowych, co pozatwierdzają wskazania na piezometrach. Wiarygodności tych wyników nie zakwestionował Minister oraz strony postępowania. Skutkiem tych działań jest zmiana stosunków wodnych na podmokłych terenach o znacznych walorach przyrodniczych - obszaru Natura 2000 [...] i obszar specjalnej ochrony ptaków. Zdaniem skarżącego , wykonane prace wypełniają dyspozycję art. 118 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody. Bezsporne jest, że ani administrator kanałów melioracyjnych, ani wykonawca robót nie wystąpili do Wojewody o ustalenie warunków prowadzenia " konserwacji" tych cieków, nie przeprowadzono także dla wydania tej decyzji oceny oddziaływania na środowisko. Zdaniem skarżącego, błędna jest interpretacja art. 118 ust. 2 o ochronie przyrody, że decyzję o warunkach prowadzenia robót wydaje się przed udzieleniem pozwolenia na budowę a w przypadku gdy prace nie wymagają pozwolenia na mocy ustawy - Prawo budowlane nie wydaje się decyzji o warunkach prowadzenia robót, zmieniających stosunki wodne na obszarach podmokłych i zalewowych.

Ponadto, zdaniem skarżącego, zarówno Wójt Gminy S., jak też Starosta O. nie byli stronami postępowania w rozumieniu art.28 kpa.

Stowarzyszenie wniosło o uchylenie decyzji organów obu instancji i zwrot kosztów postępowania sądowego.

W odpowiedzi na skargę Minister Środowiska wniósł o jej oddalenie, podnosząc te same argumenty, co w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Dodał nadto, że skoro zgodnie z art. 91 ustawy o ochronie przyrody, organami w zakresie ochrony przyrody są starosta i wójt, to zasadne było uznanie tych organów za strony w tym postępowaniu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie.

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody ( DZ. U. Nr 92, poz. 880 ze zm.), zwana dalej ustawą, w art.118 ust. 2 stanowi "Prowadzenie robót polegających na regulacji wód oraz budowie wałów przeciwpowodziowych, a także robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych, oraz innych robót ziemnych zmieniających stosunki wodne - na terenach o szczególnych wartościach przyrodniczych, zwłaszcza na terenach, na których znajdują się skupienia roślinności o szczególnej wartości w punktu widzenia przyrodniczej, terenach o walorach krajobrazowych i ekologicznych, terenach masowych lęgów ptactwa, występowania skupień gatunków chronionych oraz tarlisk, zimowisk, przepławek i miejsc masowej migracji ryb i innych organizmów wodnych, następuje na podstawie decyzji wojewody, który ustala warunki prowadzenia robót", zaś w ust. 2 jest mowa, iż "Wydanie decyzji, o której mowa w ust.1, następuje przed uzyskaniem pozwolenia na budowę na podstawie rozdziału 4 ustawy z dnia 7 lipca 1004r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2003 r. Nr 207, poz.2016 oraz z 2004r. Nr 6, poz.41)".

W rozpatrywanej sprawie się spór sprowadza się do kwestii czy świetle ust. 2 art. 118 ustawy do wydania decyzji, o której mowa w ust. 1 dochodzi tylko wtedy, gdy wymagane jest pozwolenie na budowę.

Zgodzić się należy ze stroną skarżącą, że ust. 1 art. 118 ustawy ma charakter stanowiący o obowiązku uzyskania decyzji w każdym przypadku prowadzenia wymienionych w nim rodzaju robót na wskazanych w nim terenach. Innymi słowy, z literalnego brzmienia przepisu ust. 1 art. 118 ustawy wynika dla podmiotu prowadzącego roboty polegające na regulacji wód oraz budowie wałów przeciwpowodziowych, a także robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych, oraz innych robót ziemnych zmieniających stosunki wodne, obowiązek uzyskania decyzji ustalającej warunki prowadzenia tych robót, a dla wojewody nakaz wydania tego rodzaju decyzji.

Trafne jest również stanowisko skarżącego Stowarzyszenia, że ust. 2 art. 118 ustawy ma w stosunku do ust.1 ma charakter porządkujący, co oznacza, że decyzja ustalająca warunki prowadzenia robót jest wydawana przed pozwoleniem na budowę, w przypadku, gdy roboty te w świetle ustawy - Prawo budowlane wymagają uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę. Inaczej ujmując, przepis ust. 1 art. 118 należy rozumieć w ten sposób, że decyzję o warunkach prowadzenia robót podmiot obowiązany jest uzyskać niezależnie od tego, czy wymienione w tym przepisie prace prowadzone na terenach w nim wskazanych, wymagają czy też nie wymagają uzyskania pozwolenia na budowę.

Wymaga podkreślenia, że wprowadzenie przez ustawodawcę obowiązku uzyskania decyzji o warunkach prowadzenia robót ma na celu ochronę terenów podlegających szczególnej ochronie ze względów ochrony środowiska naturalnego przed negatywnymi skutkami jakie mogą spowodować wykonywane na tych terenach roboty. Trzeba mieć bowiem na uwadze, że ustawodawca w art. 2 ust. 2 ustawy o ochronie przyrody określił cele ochrony przyrody, wśród których m.in. wymienia się w pkt 4 "zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin, zwierząt i grzybów, wraz z ich siedliskami, przez ich utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony", w pkt 6"utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych, a także pozostałych zasobów, tworów i składników przyrody". Jak stanowi art. 4 ust.1 ustawy obowiązkiem organów administracji, osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych oraz osób fizycznych jest dbałość o przyrodę będącą dziedzictwem i bogactwem narodowym.

W świetle wykładni celowościowej nie do zaakceptowania jest stanowisko organu naczelnego, że decyzję ustalającą warunki prowadzenia robót, o której mowa w ust. 1 art. 118 ustawy o ochronie przyrody wydaje się tylko wtedy, gdy prowadzenie robót melioracyjnych na terenach w nim wymienionych, wymaga wydania pozwolenia na budowę, o którym mowa w ust. 2.

W przedmiotowej sprawie spornym jest, czy roboty przeprowadzone w rowach melioracyjnych i kanałach melioracyjnych stanowiły bieżącą konserwację, czy też miały charakter robót remontowych, wymagających uzyskania pozwolenia na budowę.

W myśl art. 70 ust. 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005r. Nr 239, poz.2019 ze zm.) melioracje wodne polegają na regulacji stosunków wodnych w celu polepszenia zdolności produkcyjnej gleby ułatwienia jej uprawy oraz o ochronie użytków rolnych przed powodziami. Urządzenia melioracji wodnych dzielą się na podstawowe i szczegółowe, w zależności od ich funkcji i parametrów (ust.2). Do podstawowych należą m.in. kanały (art. 71 ust.1 pkt 3), do szczegółowych zalicza się rowy (art. 73 ust.1 pkt 1).

Wymaga podkreślenia, że ustawodawca w ust. 4 powołanego powyżej art. 70 nakazuje przy planowaniu, wykonywaniu oraz utrzymywaniu urządzeń melioracji wodnych, podstawowych i szczegółowych, kierować się potrzebą zachowania miejscowych warunków przyrodniczych, z uwzględnieniem zróżnicowanych biocenoz polnych, łąkowych, ponieważ symbioza organizmów żywych na obszarach polnych i obszarach łąkowych ma różny skład biologiczny i charakter. Prowadzenie robót melioracyjnych nie powinno pogarszać stanu środowiska. Treść tego przepisu wskazuje, że ustawodawca zgodnie z celami ochrony przyrody określonymi w art. 2 ust. 2 ustawy o ochronie przyrody, nakazał prowadzić roboty polegające na utrzymaniu urządzeń melioracji wodnych (podstawowych i szczegółowych) w sposób niepowodujący negatywnych skutków w środowisku przyrodniczym.

Utrzymywanie urządzeń wodnych, do których ustawa - Prawo wodne zalicza również urządzenia melioracji wodnych, polega - w myśl art. 64 ust. 1 tej ustawy - na ich eksploatacji, konserwacji oraz remontach w celu zachowania ich funkcji.

Ustawa - Prawo wodne nie definiuje pojęcia "konserwacja" jak też pojęcia "remont". Legalna definicja pojęcia "remont" zawarta jest w art. 3 pkt 8 ustawy - Prawo budowlane - w myśl której przez "remont" - należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a nie stanowiących bieżącej konserwacji. Prawo budowlane nie zawiera definicja pojęcia "konserwacja" , ani pojęcia "bieżąca konserwacja". Niemniej Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 5 kwietnia 2006r., sygn. II OSK 704/05, zdefiniował pojęcie "bieżącej konserwacji", przyjmując, że "Przez pojęcie "bieżącej konserwacji" o jakiej mowa w art. 3 pkt 8 Prawa budowlanego należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót nie polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, ale mających na celu utrzymanie obiektu budowlanego w dobrym stanie, w celu jego zabezpieczenia przed szybkim zużyciem się, czy też zniszczeniem i dla utrzymania go w celu użytkowania w stanie zgodnym z przeznaczeniem tegoż obiektu. Tak więc bieżącą konserwacją będą prace budowlane wykonywane na bieżąco w węższym zakresie niż roboty budowlane określone jako remont".

Z akt administracyjnych sprawy wynika, że przeprowadzone prace polegały na wykoszeniu skarp oraz dna rowów i kanałów, a także na odmuleniu rowów melioracyjnych poprzez usunięcie z ich dnia namułu o gr. 20 cm, który nagromadził się, jak wskazał Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych, z powodu braku bieżącej konserwacji, która nie była przeprowadzana ze względu na brak środków finansowych. Prace te, jak utrzymuje strona skarżąca, spowodowały zmianę stosunków wodnych na terenie chronionym Natura 2000 - B., co ma negatywny wpływ na występujące na tym obszarze chronione gatunki roślin i zwierząt. Organ nie przeczy temu, że w wyniku tych prac doszło do zmiany stosunków wodnych na terenie chronionym - B.

W świetle przytoczonej wyżej definicji "bieżącej konserwacji" uznanej w dotychczasowym orzecznictwie sądowoadministracyjnym nie można zgodzić się ze stanowiskiem organu naczelnego, że przeprowadzone prace stanowiły bieżącą konserwację, skoro nie ulega wątpliwości, że prace konserwacyjne przedmiotowych rowów i kanałów nie były wykonywane na bieżąco, ale w znacznych odstępach czasowych. Brak bieżącej konserwacji spowodował zamulenie tych urządzeń melioracyjnych w takim stopniu, który w konsekwencji miał korzystny wpływ na występujące gatunki roślin i zwierząt na obszarze chronionym Natura 2000 - B. Odmulenie dna urządzeń melioracyjnych, jak też usunięcie roślinności z dna i skarp tych urządzeń, spowodowało więc niewątpliwie negatywne skutki dla tego obszaru chronionego i występujących na nim roślin i zwierząt. Skoro, jak wynika z akt sprawy, w wyniku przeprowadzonych robót melioracyjnych doszło do istotnej zmiany stosunków wodnych na obszarze chronionym Natura 2000, to należy przyjąć, że w tych okolicznościach podmiot prowadzący te prace obowiązany był uzyskać od wojewody decyzję ustalającą warunki prowadzenia tychże prac.

Wymaga podkreślenia, iż wedle art. 46 ust.4 pkt 5 ustawy - Prawo ochrony środowiska, w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania zaskarżonej decyzji, wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje przed uzyskaniem decyzji ustalającej warunki prowadzenia robót melioracyjnych, a więc decyzji, o której mowa w art. 118 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody. Oznacza to, że podmiot prowadzący przedmiotowe roboty melioracyjne powinien najpierw uzyskać decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach a następnie decyzję ustalającą warunki prowadzenia tych robót.

W tych warunkach nie było zatem podstaw do umorzenia postępowania prowadzonego z urzędu w sprawie wydania na podstawie art. 37 ustawy o ochronie przyrody nakazu natychmiastowego wstrzymania prac oraz wydania nakazu podjęcia w wyznaczonym terminie niezbędnych czynności w celu przywrócenia poprzedniego stanu obszaru Natura 2000 - B.

Należy nadto podnieść, że organ naczelny, wprawdzie w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji ustosunkował się do zarzutu strony skarżącej, że Wójt Gminy S. oraz Starosta O. nie mają przymiotu strony w tym postępowaniu, to jednak nie można zgodzić się ze stanowiskiem Ministra, że skoro Wojewoda [...] uznał oba organy za strony postępowania, wysyłając im zawiadomienie o wszczęciu postępowania, w którym brali czynny udział, a następnie doręczył im decyzję, to bezzasadnie organy te są stronami postępowania. Rzeczą organu naczelnego było w związku z tym zarzutem dokładne ustalenie jakim interes prawny ma każdy z tych organów administracji publicznej do bycia stroną w tym postępowaniu w rozumieniu art. 28 kpa. Tymczasem, organ w ogóle tą kwestią się nie zajął, wbrew obowiązkowi wynikającemu z zasady prawdy obiektywnej, o której stanowi art. 7 i art. 77 § 1 kpa, a także wbrew zasadzie dwuinstancyjności postępowania określonej w art. 15 kpa, co w ocenie Sądu ma znaczenie dla oceny legalności decyzji w ramach przesłanki określonej w art. 156 § 1 pkt 4 kpa.

Mając powyższe na względzie Wojewódzki Sąd Administracyjny na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), orzekł jak w sentencji. O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 cyt. ustawy.

Przy ponownym rozpatrywaniu sprawy organ uwzględni ocenę prawną o braku podstaw prawnych o u morzenie postępowania prowadzonego w trybie art. 37 ustawy o ochronie środowiska.