drukuj    zapisz    Powrót do listy

6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami, Ruch drogowy, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Oddalono skargę, IV SA/Po 636/17 - Wyrok WSA w Poznaniu z 2017-10-12, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

IV SA/Po 636/17 - Wyrok WSA w Poznaniu

Data orzeczenia
2017-10-12 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2017-06-29
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
Sędziowie
Anna Jarosz
Donata Starosta
Grażyna Radzicka /przewodniczący sprawozdawca/
Symbol z opisem
6031 Uprawnienia do kierowania pojazdami
Hasła tematyczne
Ruch drogowy
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Oddalono skargę
Powołane przepisy
Dz.U. 2016 poz 627 art. 12 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 oraz art. 18 ust. 1 i 2
Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami - tekst jedn.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Grażyna Radzicka (spr.) Sędziowie WSA Donata Starosta WSA Anna Jarosz Protokolant st.sekr.sąd. Justyna Hołyńska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 października 2017 r. sprawy ze skargi A. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia [...] kwietnia 2017 r., nr [...] w przedmiocie zwrotu zatrzymanego prawa jazdy oddala skargę

Uzasadnienie

Starosta J. decyzją z dnia [...] grudnia 2016r., znak: [...], działając na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. – Kodeks postępowania administracyjnego (j.t. Dz.U. z 2016, poz. 23 ze zm.– dalej k.p.a.) oraz art. 12 ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 5 stycznia 2011r. o kierujących pojazdami (j.t. Dz.U. z 2016r. poz. 627 – dalej ustawa), po rozpatrzeniu wniosku A. P. odmówił mu zwrotu prawa jazdy kategorii C, C+E. W uzasadnieniu decyzji organ pierwszej instancji podał, że wyrokiem Sądu Rejonowego w S. z dnia [...] lipca 2016r. sygn. akt II K [...] orzeczono wobec niego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych z wyłączeniem kat.C, C+E na okres 5 lat. Dalej organ I instancji wskazał, iż rozpatrując przedmiotowy wniosek wydanie prawa jazdy wziął pod uwagę, że zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy, prawo jazdy nie może być wydane osobie ubiegającej się o wydanie lub zwrot prawa jazdy kat. A, C, CE w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmujących uprawnienie w zakresie prawa jazdy kat. B, BE.

W ocenie Starosty [...] nie ma wątpliwości, że prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w S. zakazano A. P. prowadzenia pojazdów tylko w określonym zakresie (tutaj : kat. A, B, BE ), nie ma również wątpliwości, że ustawodawca wyraźnie wskazał - w przepisie art. 12 ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy - w jakich przypadkach orzeczonego zakazu dotyczącego konkretnych kategorii prawa jazdy nie można zwrócić kategorii prawa jazdy niewymienionych w tym zakazie (tutaj: w przypadku zakazu dotyczącego kat B, nie może być wydane prawo jazdy kat. C+E) Trudno bowiem sobie wyobrazić by racjonalny ustawodawca pozbawiając prawa do kierowania pojazdami osobowymi kategorii B, BE zezwoliłby na prowadzenie pojazdów ciężarowych lub ciężarowych z przyczepą określonych w kategorii C, CE oraz że zagrażając bezpieczeństwu w ruchu drogowym istotne znaczenie miało jakim pojazdem dopuszczono się zagrożenia. Nie ma zatem pewności, że kierowca, który nadużył zaufania nie dopuści się po raz kolejny takiemu przestępstwu jadąc samochodem ciężarowym, którym może spowodować dużo większe zagrożenie.

A. P. kwestionując powyższą decyzję wniósł odwołanie, domagając się uchylenia zaskarżonej decyzji w całości, ewentualnie jej zmiany przez orzeczenie wydania stosownego dokumentu potwierdzającego jego uprawnienie do kierowania pojazdami mechanicznymi w zakresie w jakim Sąd dokonał wyłączenia z orzeczonego środka zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w zakresie kat. C, C+E. Odwołujący zarzucił organowi I instancji dowolną interpretację wyroku Sądu jak i naruszenie art. 12 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 oraz art. 12 ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy czym naruszył również art. 7 i 8 k.p.a.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze po rozpatrzeniu powyższego odwołania, decyzją z dnia [...] kwietnia 2017r. nr [...], działając na podstawie art. 17 pkt 1, art. 127 §2, art. 138 §1 pkt 2 k.p.a. uchyliło zaskarżoną decyzję w całości i umorzyło postępowanie w sprawie.

W uzasadnieniu decyzji wskazano, że Sąd Rejonowy w S. II Wydział Karny wyrokiem z dnia [...] lipca 2016r., sygn. akt II K [...] orzekł w pkt 2 wobec A. P. zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 5 lat z wyłączeniem pojazdów, do których prowadzenia wymagane jest posiadanie uprawnień kat. C+E. Wyrok ten uprawomocnił się w dniu 20 lipca 2016r. W wyniku otrzymania odpisu powyższego wyroku Starostwa J. decyzją z dnia [...] października 2016r., znak: [...] (zmienioną następnie decyzją z dnia [...] listopada 2016r.) cofnął A. P. uprawnienia do kierowania pojazdami kat. A, B, BE na okres 60 miesięcy, tj. od dnia 20 lipca 2016r. do dnia 20 lipca 2021 r.

Dalej wskazano, że zgodnie z art. 12 ust. 2 pkt 2 i 3 w związku z art. 12 ust. 1 ustawy, prawo jazdy nie może być wydane osobie, w stosunku do której został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych - w okresie i zakresie obowiązywania tego zakazu. Stosuje się to także wobec osoby ubiegającej się o wydanie lub zwrot zatrzymanego prawa jazdy, a także o przywrócenie uprawnienia w zakresie prawa jazdy kat. C lub CE w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych obejmującego uprawnienie w zakresie prawa jazdy m.in. kat. B.

Jak wskazało Kolegium treść tego przepisu jest w swoim brzmieniu jednoznaczna i bezsporna - w przypadku osób, wobec których został orzeczony prawomocnym wyrokiem sądu zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych kategorii m.in. B, nie może zostać wydane lub zwrócone zatrzymane prawo jazdy albo nie mogą zostać przywrócone cofnięte uprawnienia do kierowania pojazdami kat. C, CE. Zaznaczono przy tym, że treść powyższych przepisów w sposób precyzyjny rozróżnia kwestie dotyczące wydawania lub zwrotu zatrzymanych dokumentów prawa jazdy, a także przywracania cofniętych uprawnień do kierowania pojazdami. We wniosku z dnia 2 listopada 2016r. A. P. wyraźnie wskazał, iż ubiega się o zwrot zatrzymanego prawa jazdy kat. C, CE. Jednakże analiza akt sprawy wskazuje, że prawo jazdy nie zostało odwołującemu zatrzymane. W związku z tym Kolegium stwierdziło, że postępowanie administracyjne w przedmiocie zwrotu A. P. zatrzymanego mu prawa jazdy jest bezprzedmiotowe, co na podstawie art. 105 §1 uzasadnia umorzenie postępowania w całości.

A. P. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu kwestionując w całości powyższą decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji odmawiającą zwrotu zatrzymanego prawa jazdy kategorii C, C+E. W uzasadnieniu skargi wskazano, że nie rozpoznano jego wniosku z dnia 28 listopada 2016 roku, albowiem oba organy nie rozpoznały przedmiotowego wniosku odnosząc się do braku podstaw do wydania - zwrotu uprawnień nie zabranych przez Sąd Rejonowy w S. w wyroku z dnia [...] lipca 2016 r. w sprawie II K [...]- powołując się na przepisy art. 12 pkt.2 i 3 ustawy, przy zastosowaniu dowolnej, błędnej wykładni tego przepisu mówiącego o wydaniu lub zwrocie prawa jazdy, podczas gdy A. P. nie ubiega się o wydanie mu nowego prawa jazdy, ani o zwrot zagubionego, lecz jedynie o wydanie mu dokumentu potwierdzającego jego uprawnienia już istniejące wcześniej do kierowania przez niego pojazdami mechanicznymi w zakresie nie zabranym w/w wyrokiem Sądu Rejonowego w S., tj.kat C.

Zdaniem pełnomocnika skarżącego Kolegium odniosło się jedynie formalnie do wniesionego odwołania i samego brzmienia decyzji Starosty [...] odmawiającej zwrotu zatrzymanego prawa jazdy kat. C i C+E. Jak wskazał pełnomocnik organy orzekające w sprawie nie uwzględniły jednak zasad logiki, gdyż nie można zwrócić prawa jazdy w kategoriach C oraz C+E w sytuacji kiedy jak oświadczył je zagubił, na okoliczność czego złożył stosowne oświadczenie, a zatem logiczne i oczywiste jest uprawnienie jego do żądania wydania mu dokumentu urzędowego - o co występował w swym wniosku z dnia 28 listopada 2016r.

SKO w K. jedynie formalnie odniosło się do treści wniosku z dnia 28 listopada 2016 r, bez jego rozumienia w kontekście sprawy, tj. konieczności zwrotu uprawnień - ich potwierdzenie w stosownym dokumencie przez Starostę Jarocińskiego (choćby w oparciu o przepis art. 18 ust.2 pkt.1 ustawy - na zasadzie wtórnika - wobec złożenia przez A. P. stosownego oświadczenia o utracie zaginięciu prawa jazdy- czego organy administracyjne nie dostrzegły, nie analizując treści złożonego wniosku zgodnie z przepisami k.p.a.) -nie rozumiejąc , iż chodzi o potwierdzenie - wydania memu mandatowi uprawnień nie nowych lecz już przez niego posiadanych, a nie zabranych, z uwagi na posiadanie dużej rodziny, którą przy pomocy tych uprawnień mógłby utrzymać. Wskazując na powyższe zarzuty, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji SKO w K. w całości w ten sposób aby nakazać Staroście Jarocińskiemu wydanie dokumentu (wtórnika) potwierdzającego jego uprawnienia do kierowania pojazdami mechanicznymi kategorii C i C+E, przy jednoczesnym uchyleniu poprzedzającej decyzji Starosty [...] z dnia [...] grudnia 2016 r.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze wniosło o jej oddalenie podtrzymując swą dotychczasową argumentację.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t Dz. U. z 2017 r. poz. 1369 – dalej P.p.s.a.) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Stosownie do art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (j.t. Dz. U. z 2016 r. poz. 1066), kontrola dokonywana przez sądy administracyjne sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy szczególne nie stanowią inaczej. Ewentualne stwierdzenie uchybień w działaniu administracji publicznej obliguje sąd do uchylenia decyzji, stwierdzenia jej nieważności, bądź też stwierdzenia wydania decyzji z naruszeniem prawa (art. 145 § 1 P.p.s.a.). Sąd administracyjny, kontrolując działalność administracji publicznej, pozostaje zgodnie z art. 134 § 1 P.p.s.a. związany granicami sprawy, a nie granicami skargi.

W pierwszej kolejności odnotować należy, że przedmiot kontroli Sądu w niniejszej sprawie stanowi rozstrzygnięcie organu odwoławczego, który uchylił decyzję organu I instancji odmawiającą A. P. zwrotu prawa jazdy kategorii C, C+E i umorzył postępowanie w sprawie uznając, że jest ono bezprzedmiotowe.

Na wstępie rozważań należy stwierdzić, że jak wynika z treści wniosku z dnia 28 listopada 2016r., profesjonalny pełnomocnik skarżącego wniósł "....o zwrot memu mandatowi A. P., wydanie mu dokumentu stwierdzającego, o wydanie dokumentu uprawniającego i potwierdzającego posiadanie przez niego aktualnie kategorii uprawniających go do prowadzenia pojazdów mechanicznych C + E, zgodnie z powołaną wyżej decyzją Starosty [...] wydaną w tej sprawie z dnia [...].11.2016 roku nr [...]....". W uzasadnieniu tego wniosku powołano się na treść art. 12 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2 i 3 ustawy oraz fakt, iż wskazaną w treści wniosku decyzją Starosty [...] z dnia [...] października 2016 r nr [...] (zmienioną następnie decyzją z dnia [...] listopada 2016r.) cofnięto A. P. uprawnienia do kierowania pojazdami kat. A, B, BE na okres 60 miesięcy, tj. od dnia 20 lipca 2016r. do dnia 20 lipca 2021 r. Taka treść wniosku, przy braku potwierdzenia okoliczności zatrzymania skarżącemu prawa jazdy, w swej istocie wykluczała wydanie merytorycznej decyzji w zakresie zwrotu prawa jazdy. Brak okoliczności zatrzymania skarżącemu prawa jazdy potwierdza również znajdujące się w aktach administracyjnych niniejszej sprawy oświadczenie A. P. z dnia 16 czerwca 2016r., iż podczas wypadku w dniu 27 kwietnia 2016r. w okolicach S. zaginęło mu prawo jazdy. W ocenie Sądu uzasadniało to wydanie przez organ odwoławczy decyzji uchylającej decyzję organu I instancji odmawiającej skarżącemu zwrotu prawa jazdy kategorii C, C+E.

W niniejszej sprawie Kolegium uchylając rozstrzygnięcie organu I instancji umorzyło również postępowanie w sprawie. Rozważyć należało zatem, czy w przedmiotowej sprawie wystąpiły przesłanki do umorzenia postępowania na podstawie 138 § 1 pkt 2 k.p.a. Umorzenie postępowania pierwszoinstancyjnego przez organ odwoławczy, na podstawie powołanego przepisu, może mieć bowiem miejsce wtedy, gdy organ II instancji stwierdzi, że zaszły okoliczności skutkujące bezprzedmiotowością tego postępowania i co najważniejsze bezprzedmiotowość postępowania musi istnieć, co do zasady, już przed wydaniem rozstrzygnięcia przez organ I instancji (wyjątkiem w tym zakresie jest np. przedawnienie bądź zmiana stanu prawnego, żadne jednak tego typu okoliczności w sprawie nie występują). Innymi słowy zastosowanie art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a., w zakresie umorzenia postępowania pierwszoinstancyjnego, może mieć miejsce wtedy, gdy okoliczności sprawy uzasadniały wydanie przez organ I instancji decyzji umarzającej postępowanie na podstawie art. 105 § 1 k.p.a., czyli w sytuacji, gdy nastąpił brak któregoś z elementów materialnego stosunku prawnego powodujący brak podstaw do merytorycznego załatwienia przez organ I instancji sprawy, co do jej istoty.

Jest niespornym, że przedmiotem kontroli Sądu jest decyzja Starosty [...] z dnia [...] grudnia 2016r. nr [...] i decyzja organu odwoławczego z dnia [...] kwietnia 2017r. nr [...], przy czym co już podkreślano wyżej już od 16 czerwca 2016r. organy miały wiedzę, że do faktycznego zatrzymania prawa jazdy nie doszło. A więc już w dacie wydawania decyzji pierwszoinstancyjnej, w której organ orzekał, że "odmawia zwrotu zatrzymanego prawa jazdy C, C+E" istniały podstawy do umorzenia postępowania, gdyż nie można odmówić zwrotu dokumentu, którego nie zatrzymano.

Zarówno z treści wniosku z dnia 28 listopada 2016r. jak i odwołania z dnia 4 stycznia 2017r. wynikało jednoznacznie, że skarżący żądał zwrotu prawa jazdy kat. C, C+E przedstawiając własną interpretację art. 12 ust. 1 i ust. 2 ustawy.

Ubocznie należy jedynie stwierdzić, że skład orzekający w sprawie niniejszej w całości podziela stawisko sądów administracyjnych, zgodnie z którymi decyzja odmawiająca wydania dokumentu prawa jazdy na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy konkretyzuje jedynie obowiązywanie zakazu prowadzenia pojazdów uwzględniając regulacje ustawy o kierujących pojazdami. Nie modyfikuje środka karnego orzeczonego sądownie a tym samym nie wkracza w kompetencje sądu karnego (vide wyrok NSA z dnia 9 grudnia 2015 r. sygn. akt I OSK 678/14, WSA we Wrocławiu z dnia 18 grudnia 2014 r., sygn. akt III SA/Wr 663/14, WSA w Olsztynie z dnia 11 sierpnia 2015 r., sygn. akt II SA/Ol 633/15, WSA w Bydgoszczy z dnia 1 września 2015 r., sygn. akt II SA/Bd 436/15, na http://orzeczenia.nsa.gov.pl dalej CBOSA). Zdaniem składu orzekającego w sprawie niniejszej nie ulega wątpliwości, że u podstaw wprowadzenia rozwiązań prawnych z art. 12 ust. 2 ustawy było wyeliminowanie z ruchu drogowego osób, które znacząco zagroziły bezpieczeństwu w komunikacji (m.in. nietrzeźwych kierujących).

Organ pierwszej instancji orzekając w przedmiocie zwrotu prawa jazdy winien jednak brać pod uwagę, że do zatrzymania prawa jazdy nie doszło, co uzasadniało umorzenie postępowania, a nie odmowę wydania prawa jazdy określonej kategorii.

Zarzut strony skarżącej, że w istocie to organ winien rozpoznać sprawę jako żądnie wydania wtórnika prawa jazdy na podstawie art. 18 ust. 1 i 2 ustawy jest chybiony. Ani z wniosku ani też z odwołania taki wniosek nie wynika. Uniemożliwiało to wydanie przedmiotowej decyzji zgodnie z oczekiwaniami skarżącego, który wniosek w tym zakresie sformułował dopiero na etapie postępowania sądowoadministracyjnego.

W tym miejscu odnosząc się do argumentacji skargi należy jednak wyjaśnić, że przepis art. 18 ust. 1 ustawy stanowi, że osoba posiadająca prawo jazdy lub pozwolenie na kierowanie tramwajem jest obowiązana zawiadomić starostę o utracie tego dokumentu, jego zniszczeniu w stopniu powodującym nieczytelność, a także o zmianie stanu faktycznego wymagającego zmiany danych w nim zawartych, w terminie 30 dni od dnia zaistnienia tego zdarzenia. Z kolei według art. 18 ust. 2 ustawy na wniosek osoby uprawnionej w przypadkach, o których mowa w ust. 1, starosta wydaje, za opłatą, o której mowa w art. 10 ust. 1 lub w art. 16 ust. 1, oraz po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej:1) wtórnik dokumentu pod warunkiem: a) złożenia oświadczenia o utracie dokumentu, pod rygorem odpowiedzialności karnej wynikającej z art. 233 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2016 r. poz. 1137 i 2138 oraz z 2017 r. poz. 244, 768 i 773) albo b) zwrotu zniszczonego dokumentu; 2) nowy dokument pod warunkiem zwrotu dokumentu wymagającego zmiany danych.

Zdaniem składu orzekającego nie ulega najmniejszej wątpliwości, że utrata dokumentu prawa jazdy a następnie wyrok Sądu Rejonowego w S. o zakazie prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 5 lat z wyłączeniem spod zakazu pojazdów, do których kierowania wymagane są uprawnienia kategorii C i E, nie jest utratą dokumentu w rozumieniu art. 18 ust. 1 ustawy. Aby bowiem otrzymać wtórnik prawa jazdy trzeba legitymować się uprawnieniem do wydania urzędowego dokumentu prawa jazdy. Orzeczenie o środku karnym na podstawie art. 42 § 2 k.k wyklucza wydawanie wtórnika. Wydanie wtórnika w sytuacji wydania zakazu sądowego i brzmienia art. 12 ust. 2 ustawy byłoby bowiem obchodzeniem tego ostatniego przepisu.

Ponieważ jednak, żądanie wniosku dotyczyło w istocie zwrotu "zatrzymanego prawa jazdy", organ już na etapie postępowania administracyjnego winien umorzyć postępowanie.

Z tych względów uznając zasadność rozstrzygnięcia organu odwoławczego – na podstawie art. 151 p.p.s.a. skargę należało oddalić.



Powered by SoftProdukt