drukuj    zapisz    Powrót do listy

6139 Inne o symbolu podstawowym 613, Ochrona środowiska, Samorządowe Kolegium Odwoławcze, Uchylono zaskarżoną decyzję, II SA/Ol 1267/16 - Wyrok WSA w Olsztynie z 2017-01-24, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II SA/Ol 1267/16 - Wyrok WSA w Olsztynie

Data orzeczenia
2017-01-24 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2016-10-14
Sąd
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie
Sędziowie
Alicja Jaszczak-Sikora
Ewa Osipuk /przewodniczący sprawozdawca/
Katarzyna Matczak
Symbol z opisem
6139 Inne o symbolu podstawowym 613
Hasła tematyczne
Ochrona środowiska
Sygn. powiązane
II OSK 1097/17 - Wyrok NSA z 2019-03-19
Skarżony organ
Samorządowe Kolegium Odwoławcze
Treść wyniku
Uchylono zaskarżoną decyzję
Powołane przepisy
Dz.U. 2016 poz 718 art. 145 par. 1 pkt 1 lit. a, c
Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jednolity
Dz.U. 1997 nr 78 poz 483 art. 5, art. 20
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r.
Dz.U. 2008 nr 199 poz 1227 art. 62 pkt 1 lit. a, art. 66 ust. 1 pkt 15
Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
Dz.U. 2016 poz 672 art. 3 pkt 50, art. 6, art. 222 ust. 2
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska - tekst jedn.
Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Ewa Osipuk (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Katarzyna Matczak Sędzia WSA Alicja Jaszczak-Sikora Protokolant sekretarz sądowy Maciej Lipiński po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 stycznia 2017 r. sprawy ze skargi P. W., J. P. , P. D. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia "[...]"., Nr "[...]" w przedmiocie środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia 1/ uchyla zaskarżoną decyzję; 2/ zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego na rzecz skarżących: P. D. 200 zł (dwieście złotych), P. W. 697 zł (sześćset dziewięćdziesiąt siedem złotych) i J. P. 697 zł ( sześćset dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

"[...]" w dniu 11 maja 2015 r. wystąpiła do Burmistrza "[...]" z wnioskiem o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia polegającego na budowie "[...]" składającego się z laboratorium zdrowia i żywienia kurczaka oraz budynku biurowego z częścią konferencyjną, na działce nr "[...]". Spółka podała, iż planuje prowadzić chów drobiu o maksymalnej ilości 210.000 stanowisk. Jednorazowa obsada zwierząt wyniesie 840 DJP. Do wniosku dołączono raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko (zwany dalej "Raportem").

W toku postępowania organ pierwszej instancji uzyskał opinię z dnia 19 czerwca

2015r. Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w "[...]". W opinii Inspektor stwierdził, iż realizacja planowanego przedsięwzięcia może przyczynić się do pogorszenia warunków sanitarnohigienicznych na danym obszarze, a w konsekwencji

spowodować pogorszenie warunków zdrowotnych ludzi przebywających w otoczeniu

planowanych budynków inwentarskich.

Postanowieniem z dnia 22 czerwca 2015 r., Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w "[...]" uzgodnił realizację przedsięwzięcia oraz określił szczegółowe warunki jego realizacji.

Decyzją z dnia 17 sierpnia 2015 r., Burmistrz "[...]" odmówił określenia środowiskowych uwarunkowań dla przedsięwzięcia polegającego na budowie "Instytutu badań i innowacji hodowli kurcząt brojlerów" na działce "[...]" uzasadniając zajęte stanowisko stanowczym sprzeciwem uczestników postępowania oraz podzielając opinię sanitarną Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w "[...]". Wskazano, iż nie został rozwiązany problem zagospodarowania obornika. W ocenie organu pierwszej instancji realizacja planowanego przedsięwzięcia może przyczynić się do pogorszenia warunków sanitarnohigienicznych na przyległym obszarze.

Decyzja organu pierwszej instancji została uchylona została przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w "[...]" decyzją z dnia 26 października 2015 r., na skutek odwołania wniesionego przez "[...]" zaś sprawa przekazana została organowi pierwszej instancji do ponownego rozpatrzenia W uzasadnieniu wyjaśniono, iż sprzeciw co do realizacji inwestycji wniesiony przez strony lub społeczeństwo biorące udział w postępowaniu nie może stanowić podstawy do odmowy wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, jeżeli realizacja inwestycji nie wiąże się z przekroczeniem standardów środowiskowych. Wskazano też, iż organ pierwszej instancji nie wyjaśnił z jakiego powodu podjął negatywne rozstrzygniecie.

W ponownie prowadzonym postępowaniu po uchyleniu decyzji, inwestor przedstawił inny wariant realizacji przedsięwzięcia. Zaproponowano odsunięcie budynków inwentarskich od drogi dojazdowej na odległość 250 m oraz zmniejszono powierzchnię użytkową budynków inwentarskich z 2340m2 do 2140 m2, a także obsadę zwierząt do 193750 sztuk, tj. 775 DJP.

Z uwagi na powyższe, organ pierwszej instancji ponownie zwrócił się do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w "[...]" o opinię oraz do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w "[...]" o uzgodnienie. Ponownie też

przeprowadził postępowanie z udziałem społeczeństwa. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w "[...]", pismem z 5 lutego 2016 r., przyznając, że wariant realizacji farmy wskazany w uzupełnieniu Raportu z dnia 21 grudnia 2015 r. jest korzystniejszy pod kątem oddziaływania i wpływu na otoczenie w stosunku do wariantu pierwotnego, podtrzymał wcześniej zajęte stanowisko, iż realizacja planowanego przedsięwzięcia, nawet z uwzględnieniem zaproponowanych zmian, może przyczynić się do pogorszenia warunków sanitarnohigienicznych na danym obszarze, a w konsekwencji spowodować utratę komfortu i pogorszenie warunków mieszkalnych w otoczeniu fermy.

Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w "[...]", postanowieniem z dnia

3 marca 2016 r., ponownie uzgodnił realizację przedsięwzięcia oraz określił warunki jego realizacji.

Decyzją z dnia 7 czerwca 2016 r., Burmistrz "[...]" ponownie odmówił określenia środowiskowych uwarunkowań dla przedsięwzięcia polegającego na budowie "Instytutu badań i innowacji hodowli kurcząt brojlerów" na działce nr "[...]". W uzasadnieniu decyzji organ pierwszej instancji obszernie opisał tok postępowania. Ustosunkował się do uwag wniesionych w toku postępowania z udziałem społeczeństwa stwierdzając, iż spadek wartości nieruchomości spowodowany realizacją inwestycji nie może być przedmiotem rozstrzygania w postępowaniu dotyczącym decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach i nie może mieć wpływu na wynik tego postępowania. Organ pierwszej instancji nie uwzględnił również uwag dotyczących zanieczyszczenia wód gruntowych związanego

z realizacją inwestycji, gdyż Raport wykluczył możliwość zanieczyszczenia wód gruntowych, przy zastosowaniu dostępnych technologii i rozwiązań ograniczających negatywny wpływ inwestycji na środowisko w tym zakresie. Organ podzielił natomiast pogląd, iż realizacja pięciu dużych budynków inwentarskich o łącznej powierzchni "[...]" m2 o łącznej obsadzie 193 750 sztuk ptaków będzie stanowić istotną uciążliwość. Najbliższa zabudowa zlokalizowana jest w odległości około "[...]" m, a zwarta zabudowa wsi "[...]" znajduje się już w odległości ok. "[...]" m od granicy działki inwestycyjnej. Powołano się na literaturę naukową. Brak uregulowań prawnych w zakresie odorów

i metod ich oceny uniemożliwia dokonanie miarodajnych analiz rozprzestrzeniania się emisji odorów, co przy realnym i uzasadnionym negatywnym wpływie odorów na zdrowie ludzi uniemożliwia dokonanie prawidłowej i właściwej oceny oddziaływania tego przedsięwzięcia na środowisko, w tym na zdrowie ludzi. Nie ma zatem możliwości określenia środowiskowych uwarunkowań dla planowanej inwestycji. Organ pierwszej instancji wyjaśnił, iż podjął decyzję negatywną, uwzględniając opinię Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w "[...]" stwierdzającą, że ze względu na bliskość zabudowy mieszkalnej realizacja przedsięwzięcia spowoduje utratę komfortu, pogorszenie dotychczasowych warunków mieszkalnych w otoczeniu fermy pod względem sanitarnohigienicznym, pomimo zastosowania preparatów wiążących amoniak w ściółce, utrzymywania porządku na terenie posesji oraz obiektów inwentarskich w dobrym stanie technicznym czy wprowadzenia pasa zieleni izolacyjnej, nie będzie wystarczające. Organ wziął też pod uwagę konflikty społeczne oraz brak zgody stron na realizację inwestycji spowodowany uzasadnionymi obawami o zdrowie oraz pogorszenie warunków sanitarnohigienicznych. Organ uznał, iż brak możliwości dokonania miarodajnej analizy emisji odorów ze względu na brak stosownych powoduje, że realizacja planowanego przedsięwzięcia inwestycji narusza zasadę zrównoważonego rozwoju, o której mowa w art. 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 3 pkt. 50 ustawy Prawo Ochrony Środowiska. Organ uznał, iż realizacja inwestycji w sposób znaczący wpłynie na jakość życia ludzi w najbliższym otoczeniu obiektu. Burmistrz "[...]" kierował się również zasadą przezorności nakazującą traktować wszelkie prawdopodobieństwa wystąpienia negatywnych skutków tak, jak pewność ich wystąpienia. Na podstawie Raportu oddziaływania na środowisko nie można wykluczyć, że planowane przedsięwzięcie będzie negatywnie oddziaływać na zdrowie okolicznych mieszkańców.

Od powyższej decyzji odwołanie wniosła "[...]". Podniosła, iż ustawodawca określił precyzyjnie katalog okoliczności, uzasadniających odmowę zgody na realizację przedsięwzięcia. Teren, na jakim zlokalizowane ma być planowane przedsięwzięcie nie jest objęty ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Podkreślono, iż Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w "[...]" uzgodnił planowane przedsięwzięcie i ustalił warunki jego realizacji. Wskazano, że powołując się na zasadę zrównoważonego rozwoju organ pierwszej instancji nie uwzględnił prawa do rozwoju gospodarczego podmiotu posiadającego tytuł prawny do działki "[...]". Dalej podano, iż przedsięwzięcie zarówno w fazie budowy, jak i eksploatacji, ze względu na znaczne oddalenie, nie będzie oddziaływać na chronione prawnie cenne obszary przyrodnicze. Podano, iż żadna z substancji emitowanych do powietrza w wyniku pracy instalacji do chowu drobiu nie należy do gazów cieplarnianych. Wyjaśniono, iż w przeprowadzonym modelowaniu rozprzestrzeniania się w środowisku substancji złowonnych uwzględniono różę wiatrów. Na terenie, na którym planowana jest realizacja planowanego przedsięwzięcia, przeważają wiatry południowo-wschodnie. Masy powietrza przemieszczają się z kierunku zabudowań wsi "[...]", w stronę projektowanych budynków inwentarskich. Przewidziano też wynoszący około 10m szerokości pas zieleni średniej i wysokiej, pełniącej, między innymi funkcję izolacyjną. Podkreślono, iż na obszarze działki, na której planuje się realizację inwestycji nie będzie magazynowany obornik. Nie przewidziano budowy płyty obornikowej, ponieważ magazynowanie nawozów naturalnych powodowałoby dodatkowe uciążliwości związane z emisją odorów. Do przedłożonej organowi pierwszej instancji dokumentacji dołączono umowę zawartą z przyszłymi odbiorcami obornika, w celu rolniczego wykorzystania, którzy są zobowiązani do jego odbioru, a w przypadku braku możliwości bezpośredniego wykorzystania na polach, będzie on przetrzymywany na płycie obornikowej odbiorcy nawozu. Wentylatory planowane w ścianach szczytowych, będą pracowały jedynie przy znaczącym wzroście temperatury wewnątrz budynku inwentarskiego w okresie letnim. Strona podniosła, iż Burmistrz "[...]" pomimo powziętych wątpliwości nie podjął własnych ustaleń, zmierzających do weryfikacji przedstawionych we wniosku danych. Ponadto, protesty opinii publicznej nie powinny same w sobie stanowić powodów wydania decyzji odmownej. Mogą one jednak przyczynić się do poszukiwań optymalnych rozwiązań technicznych i technologicznych, co w powyższym przypadku jest niemożliwe, ze względu na brak jakiejkolwiek przychylności mieszkańców wsi "[...]" i władz gminy "[...]".

Po rozpatrzeniu odwołania, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w "[...]" uchyliło decyzję organu pierwszej instancji i orzekło co do istoty sprawy określając środowiskowe uwarunkowania dla przedsięwzięcia polegającego na budowie "Instytutu badań i innowacji hodowli kurcząt brojlerów" składającego się z laboratorium zdrowia

i żywienia kurczaka oraz budynku biurowego z częścią konferencyjną, na działce

"[...]". W decyzji organ określił działania, jakie należy podjąć na etapie realizacji i eksploatacji przedsięwzięcia oraz wymagania dotyczące ochrony środowiska, jakie należy uwzględnić w projekcie budowlanym.

Kolegium podniosło, że stosownie do art. 71 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia

3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2016 r., poz. 353, z późn. zm.), zwanej dalej u.o.d.i.ś., uzyskanie decyzji

o środowiskowych uwarunkowaniach jest wymagane dla planowanych przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko.

Wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje, między innymi,

przed uzyskaniem decyzji o pozwoleniu na budowę oraz decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (art. 72 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy). W ramach postępowania

w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przeprowadza się ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko (art. 61 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 ustawy). Zgodnie z art. 59 ust. 1 pkt 1 u.o.d.i.ś., przeprowadzenia oceny oddziaływania

przedsięwzięcia na środowisko wymaga realizacja planowanego przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko.

Planowane w niniejszej sprawie przedsięwzięcie mieści się w katalogu takich przedsięwzięć - chów lub hodowla zwierząt w liczbie nie mniejszej niż 210 dużych jednostek przeliczeniowych inwentarza DJP - § ust. 1 pkt 51 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.

Organ podkreślił, iż rozpoznając sprawę w postępowaniu odwoławczym, Kolegium ma obowiązek poddać decyzję organu pierwszej instancji kompleksowej analizie i dokonać merytorycznej oraz prawnej oceny zasadności zaskarżonej decyzji, a wyniki tej oceny winny zostać zawarte w uzasadnieniu decyzji odpowiadającej wymaganiom art. 107 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U.

z 2016 r., poz. 23 z późn. zm.), zwanej dalej K.p.a. Przy czym, istotą postępowania odwoławczego w postępowaniu administracyjnym jest orzekanie reformatoryjne. Organ odwoławczy ma bowiem obowiązek podjąć wszelkie możliwe kroki do merytorycznego załatwienia sprawy.

Analiza akt niniejszej sprawy, w ocenie Kolegium, prowadzi do wniosku, iż organ pierwszej instancji przeprowadził prawidłowe postępowanie wyjaśniające, charakterystyczne dla procedury poprzedzającej wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.

Złożony w dniu wniosek o wydanie decyzji zawierał wymagane załączniki. Raport przedłożony przez stronę, na wezwanie organu pierwszej instancji, został uzupełniony o wskazanie innego wariantu realizacji przedsięwzięcia (pismo pełnomocnika wnioskodawcy z 21 grudnia 2015 r.). Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w "[...]", po uzupełnieniu Raportu, ponownie uzgodnił realizację planowanego przedsięwzięcia postanowieniem z dnia 3 marca 2016 r. Organ uzyskał też wymaganą opinię Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w "[...]" (pismo z 5 lutego 2016r.).

Burmistrz "[...]" zapewnił stronom (których liczba nie przekracza 20) prawo

czynnego udziału w postępowaniu (zawiadomienie o wszczęciu postępowania

z 19 maja2015 r., zawiadomienia o możliwości zapoznania się z aktami sprawy z dnia: 27 lipca 20l5 r., 5 października 2015 r., 18 maja 2016 r.). W sposób prawidłowy organ zapewnił też społeczeństwu udział w postępowaniu (obwieszczenia z dnia: 29 czerwca 2015r., 16 marca 2016r., 8 kwietnia 2016r., rozprawa z udziałem społeczeństwa

z 28 kwietnia 2016 r.).

Wskazano, iż zakres Raportu powinien być dostosowany do charakteru i wielkości oddziaływania zamierzonego przedsięwzięcia na środowisko. Opracowanie to

wchodzi w skład materiału dowodowego sprawy. Jest ono dowodem z dokumentu i jak każdy inny dowód podlega regułom postępowania dowodowego, w tym swobodnej ocenie dowodów zgodnie z art. 80 Kodeksu postępowania administracyjnego.

Kolegium stwierdziło, że dokonało oceny przedłożonego przez wnioskodawcę Raportu, wraz z jego uzupełnieniem (pisma pełnomocnika wnioskodawcy z dnia: 21 grudnia 2015r. i 19 lutego 2016r.) i uznało ten dokument za kompletny, spójny i spełniający ustawowe wymagania, co do jego zawartości, określone w art. 66 ustawy. Może być on zatem podstawą wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla planowanego przez wnioskodawcę przedsięwzięcia. Analizowany dokument zawiera wymagany przepisami prawa opis planowanego przedsięwzięcia.

Wątpliwości Kolegium budził zbyt ogólnikowy opis w raporcie analizowanych

wariantów, w tym racjonalnego wariantu alternatywnego oraz wariantu najkorzystniejszego dla środowiska. W sposób bardzo szczegółowy opisano

i przeanalizowano jedynie wariant proponowany przez wnioskodawcę. Jednakże po uzupełnieniu Raportu pismami pełnomocnika wnioskodawcy z dnia: 21 grudnia 2015 r.

i 19 lutego 2016r., w których przedstawiono kolejny wariant przedsięwzięcia (uwzględniający protesty społeczne), wraz z jego uzasadnieniem. Kolegium uznało, iż wnioskodawca wywiązał się z obowiązku przedstawienia dwóch wariantów realizacji przedsięwzięcia, w tym racjonalnego wariantu alternatywnego oraz wariantu najkorzystniejszego dla środowiska. Kolegium podkreśliło, iż szczegółowość i prawidłowość Raportu, również w zakresie inwentaryzacji przyrodniczej, została zaaprobowana przez wyspecjalizowany organ administracji publicznej, jakim jest Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w "[...]".

Również Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w "[...]" nie zakwestionował

prawidłowości sporządzenia ani ustaleń Raportu. Wyraził jedynie opinię, iż emisja substancji złowonnych (dla której brak norm) spowoduje utratę komfortu i pogorszenie warunków mieszkalnych w otoczeniu fermy.

W ocenie Kolegium, pogląd, wyrażony w decyzji organu pierwszej instancji nie zasługuje na uwzględnienie. Wskazano, że przyjmuje się, iż w sytuacji gdy przewidywana emisja nie przekracza wyznaczonych standardów, nie prowadzi to do zagrożenia stanu środowiska, a w szczególności - zdrowia i życia ludzi. Z wyliczeń zawartych w Raporcie wynika, iż normy hałasu dobiegającego z planowanego przedsięwzięcia, w przyjętym do realizacji wariancie, nie zostaną przekroczone na terenach podlegających ochronie akustycznej. Jak słusznie stwierdził w uzasadnieniu zaskarżonej w odwołaniu decyzji organ pierwszej instancji, oraz w opinii Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w "[...]", odory nie mogą być badane, gdyż

w polskim systemie prawnym nie obowiązują normy, które odnosiłyby się do zapachów. Nie można zatem określić władczo, w drodze rozstrzygnięcia administracyjnego, o oddziaływaniu inwestycji na środowisko w zakresie uciążliwości zapachowych.

Z samej tylko uciążliwości zapachowej i powodowanego nią sprzeciwu społeczności lokalnej nie sposób też wywodzić naruszenia zasady zrównoważonego rozwoju.

W ramach zasad zrównoważonego rozwoju mieści się nie tylko ochrona przyrody, ale

i troska o rozwój społeczny i cywilizacyjny, związany z koniecznością budowania stosownej infrastruktury. Udział społeczeństwa w postępowaniu środowiskowym jest istotny, niemniej sam tylko sprzeciw co do realizacji inwestycji, wniesiony przez strony lub społeczeństwo biorące udział w postępowaniu, których interes faktyczny przemawia za innym sposobem zagospodarowania określonych nieruchomości, nie może stanowić podstawy do odmowy wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, jeżeli realizacja inwestycji nie wiąże się z przekroczeniem standardów środowiskowych.

W rozpatrywanej sytuacji, powodem odmowy wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach nie może być również zasada przezorności, określona w art. 6 ustawy Prawo ochrony środowiska. Budowa i eksploatacja fermy drobiu jest rodzajem

przedsięwzięcia szeroko rozpowszechnionym i często w praktyce realizowanym,

a przez to wystarczająco dobrze rozpoznanym. Z tego powodu nie można uznać, iż jest to działalność, której negatywne oddziaływanie na środowisko nie jest jeszcze w pełni rozpoznane.

Kolegium stwierdziło, że nie można jednak pominąć stanowiska sądów administracyjnych, iż brak normatywnych podstaw określających parametry stężeń substancji zapachowych w powietrzu nie zwalnia organów z obowiązku analizy w tym zakresie. Podstawę ustaleń stanowić przede wszystkim skala zjawiska oraz możliwy zakres środków służących ograniczeniu uciążliwości. W sytuacji gdy dla danego oddziaływania nie zostały określone normy, należy badać jego wpływ na zdrowie i życie ludzi. Należy wówczas rozważyć kwestię uciążliwości odorów wykraczających swym zasięgiem poza obszar inwestycji, szkodliwości (bądź jego braku) emisji amoniaku, siarkowodoru i innych substancji organicznych na zdrowie osób trzecich.

Taką analizę autor Raportu przeprowadził. Wynika z niej, iż poziomy emisji

zanieczyszczeń do powietrza (w tym pyłów, siarkowodoru, amoniaku, produktów spalania gazu) nie przekroczą dopuszczalnych poziomów (str. 1 - 81 uzupełnienia do raportu z dnia 19 lutego 2016r.). Wnioskodawca, uwzględniając protesty mieszkańców wioski "[...]", zmienił lokalizację, zmniejszył wielkość i obsadę kurników, rozkład wentylatorów oraz organizację dróg dojazdowych (pisma pełnomocnika wnioskodawcy z dnia: 21 grudnia 2015r. i 19 lutego 2016r.). W Raporcie przewidziano też działania technologiczne i organizacyjne zmierzające do ograniczenia uciążliwości zapachowej przedsięwzięcia. Powstawanie i emisja odorów ograniczona zostanie poprzez: zastosowanie poideł i karmników uniemożliwiających rozlewanie i rozsypywanie pokarmu, stosowanie żywienia fazowego (odpowiednio dobranych rodzajów pasz

w zależności od wieku zwierząt), utrzymywanie budynków chowu w czystości oraz zapewnienie odpowiedniej temperatury i wilgotności, zastosowanie biopreparatów znacznie ograniczających emisję odorów z obiektów inwentarskich o minimum 50%, lokalizację przedsięwzięcia w sposób uwzględniający przeważające kierunki

wiatru na tym terenie - masy powietrza przemieszczają się od zabudowań wsi Kunki,

zastosowanie roślinności o funkcji izolacyjnej, lokalizację wentylatorów wyciągowych

w ścianach szczytowych budynków inwentarskich od strony północnej, organizację trasy przejazdu maszyn roboczych i samochodów ciężarowych od strony północnej (raport str. 226- 227, pisma pełnomocnika wnioskodawcy z dnia: 21 grudnia 2015 r.

str. 12-14, oraz z dnia 19 lutego 2016r. str. 109-111).

Organ podał, iż rozpoznając niniejszą sprawę skład Kolegium zapoznał się powołaną przez organ pierwszej instancji literaturą, ale żadna z prac nie zawiera danych pozwalających na dokonanie konkretnych ustaleń w rozpoznawanej w niniejszej sprawie sytuacji.

Miejsce lokalizacji przedsięwzięcia nie jest objęte formą ochrony przyrody

w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.

Planowane przedsięwzięcie położone będzie na terenie dorzecza "[...]", na którym wyznaczono Jednolitą Część Wód Podziemnych "[...]". Ocena stanu ilościowego i chemicznego określona jest jako dobra. Przedmiotowa jednolita część wód podziemnych nie jest zagrożona ryzykiem nieosiągnięcia celów środowiskowych. Ponadto inwestycja położona będzie w obszarze Jednolitej Części Wód Powierzchniowych o numerze "[...]". Jest to rzeczna, naturalna część wód, której stan oceniono jako zły, również osiągnięcie celów środowiskowych jest zagrożone. Realizacja planowanego przedsięwzięcia przy zastosowaniu Kodeksu dobrych praktyk rolniczych na obszarach użytkowanych rolniczo, brak bezpośredniego wprowadzania ścieków do wód i gleby, nie będzie wiązać się z ryzykiem nieosiągnięcia celów środowiskowych zawartych w Planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza "[...]".

Ze względu na oddalenie przedmiotowej inwestycji od granic państw sąsiednich

oraz zamknięcie się oddziaływania w granicach terenu stanowiącego własność inwestora, instalacja nie będzie wymagała przeprowadzenia postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko ani utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania.

Ustosunkowując się do uwag podniesionych zarówno przez strony postepowania, jak też w toku postepowania z udziałem społeczeństwa Kolegium stwierdziło, iż w pewnym zakresie zostały ona wzięte pod uwagę, bowiem w toku postępowania inwestor przedstawił inny wariant realizacji przedsięwzięcia (pisma z dnia 21 grudnia 2015 r. i 19 lutego 2016 r.). Zaproponowano odsunięcie budynków inwentarskich od drogi dojazdowej o "[...]" m oraz zmniejszono powierzchnię użytkową budynków inwentarskich z "[...]" do "[...]" m2 oraz obsadę zwierząt do 193750 sztuk, tj. 775 DJP. Zaprojektowano położenie wentylatorów o wydajności ok. 42000 m3/h na północnych ścianach szczytowych budynków. Przewidziano nasadzenia zwartej zieleni izolacyjnej od strony zabudowy mieszkaniowej. Przyczyni się to do zmniejszenia emisji odorów, hałasu, osłoni widok budynków od strony zabudowy wsi "[...]".

Słusznie organ pierwszej instancji uznał, iż w toku postepowania z udziałem

społeczeństwa nie bierze się pod uwagę ewentualnego spadku wartości nieruchomości

Nie są uzasadnione obawy dotyczące wpływu przedsięwzięcia na wody gruntowe

i podziemne.

Nie zasługuje na uwzględnienie zarzut, iż przedsięwzięcie będzie stanowiło zagrożenie mikrobiologiczne. Normy hałasu na terenach chronionych akustycznie zostaną zachowane.

Organ stwierdził, że z uwagi na niemierzalny oraz subiektywny charakter, nie jest możliwe ustosunkowanie się do zarzutów dotyczących obniżenia komfortu życia spowodowanego realizacją planowanego zamierzenia.

Organ wskazał, że przy wydaniu decyzji w niniejszej sprawie wzięte zostały pod uwagę w pełnym zakresie ustalenia zawarte w Raporcie o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.

Opinia Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w "[...]" została

uwzględniona w tym zakresie, w jakim inwestor zmodyfikował położenie planowanych

budynków inwentarskich, wielkość obsady brojlerów, usytuowanie wentylatorów, utworzenie pasa zieleni izolacyjnej. Podkreślono, iż opinia, o ile szczególny przepis prawa nie nadał jej innego charakteru, jest tylko oceną faktów z użyciem ustawowych lub subiektywnych kryteriów opiniującego, która nie wiąże organu rozstrzygającego sprawę. Organ ten powinien tylko rozważyć argumenty zawarte w opinii i dokonać ich swobodnej oceny. Inną rolę natomiast pełni uzgodnienie, które jest wiążącą formą współdziałania organów administracji publicznej. Organ pierwszej instancji nie może kwestionować postanowienia uzgadniającego.

Skutki realizacji planowanego przedsięwzięcia zostały w pełni zidentyfikowane.

Związane z tym ponadnormatywne oddziaływania nie wykroczą poza teren, do którego wnioskodawca posiada tytuł prawny. Z tego powodu nie było potrzeby sporządzenia analizy porealizacyjnej. Z tych samych powodów nie ma też powodów do przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko przed uzyskaniem pozwolenia na budowę. Nie ma też podstaw do utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania. Planowane przedsięwzięcie nie wymaga określenia obowiązków w zakresie monitoringu wykraczających poza obowiązki wynikające z mocy prawa.

Na powyższą decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego, skargę do tut. Sądu złożyli "[...]". Skarżący zarzucili zaskarżonej decyzji naruszenie art. 19 ust. 1 ustawy o Samorządowych Kolegiach Odwoławczych zw. z art. 7, 77 i 80 K.p.a., poprzez brak dostatecznego rozpatrzenia materiału dowodowego, art. 5 Konstytucji RP w zw. z art. 3 pkt 50 Prawa ochrony środowiska, poprzez uznanie, że oddziaływanie przedmiotowego przedsięwzięcia nie zakłóci zrównoważonego rozwoju wsi Kunki i okolic. Skarżący zarzucili także naruszenie art. 80 ust. 1 pkt 1 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko, poprzez brak dostatecznego wzięcia pod uwagę opinii Powiatowego Państwowego Inspektora Sanitarnego w "[...]" z dnia 5 lutego 2016 r., w konsekwencji czego Kolegium dopuściło możliwość realizacji inwestycji, która niewątpliwie będzie negatywnie wpływać na środowisko, w tym zagrażać zdrowiu mieszkańców okolicznych nieruchomości.

Skarżący podkreślili, że najbliższa zabudowa zlokalizowana jest w odległości "[...]" m,

a zwarta zabudowa wsi "[...]" znajduje się w odległości "[...]" m od granicy działki inwestycyjnej. Nie ulega zatem wątpliwości, że zapach z tak dużej hodowli drobiu, pochodzący z rozkładu kału, moczu, ściółki i resztek pokarmowych, będzie charakterystyczny, odczuwalny i rozpoznawalny. Występowanie uciążliwości zapachowych nie będzie sporadyczne czy okresowe, lecz częste, biorąc pod uwagę 6 cykli w ciągu roku. Uciążliwości odorowe będą związane nie tylko z funkcjonowaniem budynków inwentarskich, ale również z transportem nawozów, pasz czy samych ptaków. Skarżący podkreślili, że nowy wariant inwestycji faktycznie zakłada przesunięcie budynków, jednakże zostaną one oddalone od drogi, a nie od nieruchomości mieszkalnych bezpośrednio z nią sąsiadujących.

Wspomniano też, że we wsi jest zakaz wjazdu pojazdów powyżej 15 ton. Natomiast inwestor będzie musiał używać pojazdów ważących co najmniej 40 ton, co będzie miało negatywny wpływ na stan niedawno wyremontowanej drogi i przedwojennych budynków mieszkalnych. Wskazano, że wiatry wieją z północnego zachodu, czyli od planowanej inwestycji do wsi, a nie z południowego zachodu, jak podaje inwestor, powołując się na opracowania róży wiatrów.

W odpowiedzi na skargę, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w "[...]" wniosło o jej oddalenie, podtrzymując argumentację, zawartą w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1066), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych i o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego, samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami

a organami administracji rządowej. Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego.

Jednocześnie zaś, zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2016 r. poz. 718

z późn. zm.), zwanej dalej: "p.p.s.a.", Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, natomiast art. 135 p.p.s.a. obliguje sąd do wzięcia pod uwagę z urzędu wszelkich naruszeń prawa.

Skarga zasługuje na uwzględnienie, ponieważ przeprowadzona przez Sąd kontrola legalności zaskarżonej decyzji wykazała, że zaskarżona decyzja została podjęta z naruszeniem przepisów prawa.

W ocenie Sądu, w rozpoznawanej sprawie zaskarżona decyzja została wydana

z naruszeniem przepisów art. 7, 77 i 80 K.p.a. oraz ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa

w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Musiało to zatem skutkować wyeliminowaniem wadliwej decyzji z obrotu prawnego.

Dnia 15 listopada 2008 r. weszła w życie ustawa z dnia 3 października 2008 r.

o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa

w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227). Ustawa ta znowelizowała ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.), zwaną dalej P.o.ś., uchylając m.in. w tytule I dział V, dotyczący udziału społeczeństwa w postępowaniu w sprawie ochrony środowiska oraz dział VI, dotyczący postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko.

Zawarta w art. 222 ust. 2 P.o.ś. delegacja ustawowa dla Ministra Środowiska została wykonana w dniu 26 stycznia 2010r., kiedy to Minister Środowiska wydał nowe rozporządzenie w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 16, poz. 87), przy czym rozporządzenie to weszło w życie z dniem ogłoszenia czyli 3 lutego 2010 r.

W ocenie Sądu, zarówno Raportowi jak i zaskarżonej decyzji należy zarzucić niewyjaśnienie okoliczności związanej z występowaniem uciążliwości tzw. odorowej.

Z treści Raportu wynika, że roczna emisja amoniaku i siarkowodoru nie przekroczy dopuszczalnych stężeń. Nie oznacza to jednak – wbrew stanowisku inwestora, że oddziaływanie obiektów inwentarskich na jakość powietrza w rejonie zabudowań mieszkalnych nie będzie miało istotnego wpływu i nie wpłynie znacząco na jakość życia.

Zaznaczyć należy, iż powyższe zagadnienie dotyczące uciążliwości odorowej organy potraktowały aż nazbyt powierzchownie. Istotnie, regulacje normatywne nie określają parametrów wielkości stężeń substancji zapachowych w powietrzu. Ustawowe upoważnienie w tym zakresie nie zostało dotychczas wykonane (art. 222 ust. 5 P.o.ś.). Odnośnych regulacji nie zawarto także w przepisach prawa wspólnotowego. Nie oznacza to jednak, że analiza uciążliwości z tym związanych może być przez organ pomijana.

W świetle art. 66 ust. 1 pkt 15 u.o.u.i.ś., istnieje wymóg zawarcia w raporcie analizy możliwych konfliktów społecznych. Analiza taka nie została w sposób obiektywny przedstawiona w Raporcie, gdzie stwierdza się, iż w związku z realizacją planowanego przedsięwzięcia, nie przewiduje się wystąpienia konfliktów społecznych

z uwagi na fakt, iż przedmiotowa inwestycja planowana jest do realizacji zgodnie

z przeznaczeniem terenu. Brak jest w bezpośrednim sąsiedztwie zabudowy mieszkalnej. Najbliższa "obca" zabudowa mieszkalna znajduje się w odległości "[...]" m od najbliższych projektowanych budynków inwentarskich (str. 317-318 Raportu).

W uzupełnieniu Raportu z dnia 21 grudnia 2015 r. wskazano zaś, że możliwe subiektywne odczuwanie dyskomfortu nie oznacza negatywnego wpływu przedsięwzięcia na zdrowie i warunki życia ludzi i nie jest podstawą do uznania oddziaływania przedsięwzięcia za negatywne, przekraczające dopuszczalne normy. Tym samym, uznanie powyższego za przesłankę powstawania uzasadnionych konfliktów społecznych jest niezasadne. Na podstawie przeprowadzonych analiz wyników należy stwierdzić, że uciążliwości projektowanej instalacji do chowu drobiu nie wystąpią poza działką, do której tytuł prawny posiada inwestor. Z uwagi na to, że spełnione będą kryteria jakości środowiska w najbliższym otoczeniu, w tym na terenie najbliższej zabudowy mieszkalnej, można jednoznacznie stwierdzić, że rozpatrywana inwestycja nie będzie miała wpływu na stan zdrowia mieszkańców. (str. 11-12 ).

Organ drugiej instancji w uzasadnieniu decyzji wskazał, że z samej tylko uciążliwości zapachowej i powodowanego nią sprzeciwu społeczności lokalnej nie sposób wywodzić naruszenia zasady zrównoważonego rozwoju, a udział społeczeństwa jest istotny, niemniej sam tylko sprzeciw co do realizacji inwestycji, wniesiony przez strony lub społeczeństwo biorące udział w postępowaniu, których interes faktyczny przemawia za innym sposobem zagospodarowania określonych nieruchomości, nie może stanowić podstawy do odmowy wydania decyzji

o środowiskowych uwarunkowaniach, jeżeli realizacja inwestycji nie wiąże się

z przekroczeniem standardów środowiskowych.

Wskazać należy, że to bardzo często uciążliwość odorowa prowadzi do powstania konfliktów społecznych, czego przykładem jest niniejsze postępowanie sądowoadministracyjne. Zdaniem Sądu, organ odwoławczy w większym stopniu powinien odnieść się do sprzeciwu mieszkańców wsi Kunki, którzy podnosili,

iż przedmiotowa inwestycja zwiększy zagrożenia sanitarne. Sąd podziela

stanowisko wyrażane wielokrotnie w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, iż wobec braku ustawy normującej sposób i zakres badania

i oddziaływania odorów na środowisko, podstawę orzekania w przedmiotowej sprawie winna stanowić przede wszystkim skala zjawiska oraz możliwy zakres środków służących ograniczeniu tej uciążliwości, które w rozpoznawanej sprawie prowadzą do konfliktów społecznych.

Rzeczą organu (pomimo braku norm odorowych), było wypowiedzenie się na temat skali tego zjawiska, możliwości jego zminimalizowania oraz wpływu tych uciążliwości na zdrowie i życie ludzi.

Organ, co prawda, opisał w sposób szczegółowy środki, jakie zamierza przedsięwziąć inwestor w celu zapobieżenia odorom, ale w żaden sposób nie ocenił, czy działania te są wystarczające i przyniosą efekt w postaci zmniejszenia uciążliwości tak dużego przedsięwzięcia, zlokalizowanego zaledwie "[...]" m od najbliższych zabudowań. Wskazano, że w II wariancie inwestor odsunął inwestycję od "[...]" m od drogi, nie uczynił tego jednak względem zabudowań mieszkalnych, co wydaje się zdecydowanie ważniejsze i mające większy wpływ na uciążliwość odorową.

W uzupełnieniu Raportu z dnia 21 grudnia 2015 r., wskazano, że w związku

z uwagami mieszkańców, inwestor podjął decyzję o zmianie lokalizacji budynków inwentarskich, poprzez przesunięcie tych budynków w głąb działki. Planuje się posadowienie budynków w odległości ok. "[...]" m od drogi dojazdowej, a dalsze przesunięcie planowanych do realizacji budynków w głąb działki nr "[...]" jest niemożliwe ze względu na duże różnice w spadku terenu, dochodzące do ok. 6 m oraz zbyt dużą ingerencję w środowisko naturalne przy przemieszczaniu tak dużej ilości mas zmiennych (uzup. Raportu z dnia 21 grudnia 2015 r., str. 9).

Tymczasem zaś, skarżący kwestionują, że budynki zostaną oddalone od drogi,

a nie od nieruchomości mieszkalnych bezpośrednio z nią sąsiadujących. Kwestia ta nie została w żaden sposób oceniona przez organ.

Na organie zaś spoczywa obowiązek weryfikacji ustaleń sporządzonego Raportu w zakresie oddziaływania higienicznego i zdrowotnego na środowisko. Raport jest dokumentem, który podlega ocenie, a sporządzenie go nie zwalnia organu uzgadniającego od czynienia własnych ustaleń zmierzających do weryfikacji przedstawionych danych (vide: wyrok WSA w Warszawie z dnia 13 kwietnia 2007 r., sygn. akt IV SA/Wa 2206/06).

Art. 62 pkt 1 lit. a) u.o.u.i.ś. nie odwołuje się do obowiązujących dopuszczalnych norm - substancji szkodzących środowisku, lecz nakazuje ogólną ocenę wpływu inwestycji na zdrowie ludzi i warunki ich życia oraz ocenę środków zapobiegających negatywnemu oddziaływaniu.

W niniejszej sprawie, organ drugiej instancji nie rozważył kwestii uciążliwości odorów wykraczających swym zasięgiem poza obszar inwestycji, szkodliwości (bądź jego braku) emisji amoniaku, siarkowodoru i innych substancji organicznych na zdrowie osób trzecich w aspekcie zarzutów skarżących, głównie wynikających z bliskiego sąsiedztwa inwestycji z zabudowaniami mieszkalnymi.

Tym samym, organ naruszył przepisy art. 7, 77 § 1 i 80 k.p.a., co mogło mieć wpływ na prawidłowość oceny możliwości realizacji inwestycji w określonym przez inwestora miejscu bądź dla określenia warunków jego realizacji.

Organ stwierdził wyłącznie, że uwagi skarżących zostały w pewnym zakresie wzięte pod uwagę, bowiem inwestor przedstawił inny wariant przedsięwzięcia – odsunięcie budynków inwentarskich od drogi dojazdowej o "[...]" m, zmniejszono powierzchnię budynków inwentarskich "[...]" oraz obsadę zwierząt do 775 DJP, zaprojektowano położenie wentylatorów na północnych ścianach szczytowych budynków oraz przewidziano nasadzenia zwartej zieleni izolacyjnej od strony zabudowy mieszkaniowej.

Stwierdzono ogólnie, że przyczyni się to do zmniejszenia emisji odorów, hałasu osłoni widok budynków od strony zabudowy wsi Kunki.

Nie odniesiono się w żaden sposób do tego, w jaki sposób odsunięcie planowanych budynków od drogi przyczyni się do zmniejszenia emisji odorów i jaki wpływ ma osłonięcie budynków od strony zabudowy wsi "[...]" na uciążliwość odorową.

Stwierdzić należy, iż organ drugiej instancji prawidłowo ocenił, że opinia Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego jest tylko oceną faktów i nie wiąże organu rozstrzygającego sprawę. Jednak argumentacja wskazana w opinii powinna być przedmiotem wnikliwej oceny organu wydającego decyzję. Należało więc rozważyć

i ocenić zawarte w niej zastrzeżenia, dotyczące uciążliwości zapachowej, wynikającej

z oddalenia o "[...]" m najbliższej zabudowy i "[...]" od zwartej zabudowy wsi "[...]". Organ zaś tego nie uczynił. Stwierdził jedynie, że opinia Inspektora Sanitarnego została uwzględniona w tym zakresie, w jakim inwestor zmodyfikował położenie planowanych budynków inwentarskich, wielkość obsady bojlerów, usytuowanie wentylatorów, utworzenie psa zieleni izolacyjnej.

W przedmiotowej sprawie Sąd rozważał także przepis art. 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz art. 3 pkt 50 P.o.ś, które formułują (art. 5 Konstytucji )

i definiują (art. 3 pkt 50 P.o.ś. ) zasadę zrównoważonego rozwoju. A mianowicie, zgodnie z art. 5 Konstytucji - Rzeczypospolita Polska strzeże niepodległości

i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska - kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju. W myśl zaś art. 3 pkt 50 P.o.ś. - przez zrównoważony rozwój rozumie się taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych w celu zagwarantowania możliwości zaspakajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia jak i przyszłych pokoleń.

Rozpatrując zatem miejsce zasady zrównoważonego rozwoju w Konstytucji RP należy przyjąć, że pełni ona przede wszystkim rolę dyrektywy wykładni. Przede wszystkim zatem, gdy pojawiają się wątpliwości co do zakresu obowiązków, rodzaju obowiązków

i sposobu ich realizacji, należy posiłkować się zasadą zrównoważonego rozwoju. Pełni ona zatem rolę podobną do zasad współżycia społecznego czy społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa w prawie cywilnym.

W pierwszej kolejności do uwzględnienia zasady zrównoważonego rozwoju obowiązany jest ustawodawca w procesie stanowienia prawa. Ale w drugiej, zasadę tę powinny mieć na uwadze organy stosujące prawo. Niekiedy bowiem stan faktyczny wymaga rozważenia i wyważenia rozwiązań korzystniejszych, stosując zasadę zrównoważonego rozwoju. W ocenie Sądu, w niniejszej sprawie mamy do czynienia z taką sytuacją.

Biorąc za przedmiot definicję zawartą w P.o.ś. do realiów niniejszej sprawy - można wyprowadzić następujący wniosek: zasada zrównoważonego rozwoju służy do rozwiązywania konfliktów między wartościami konkurującymi ze sobą, przy czym jedną

z tych wartości jest ochrona środowiska, a drugą wolność gospodarcza oparta na własności prywatnej, o której mowa w art. 20 Konstytucji RP.

W celu rozwiązania tego dylematu, zdaniem Sądu, organ drugiej instancji winien rozważyć skalę zamierzenia inwestycyjnego wnioskodawcy i położenie zabudowań mieszkalnych ludzi w odległości "[...]" m od wielkotowarowej fermy, co już rodzi

i zapewne będzie rodzić w przyszłości konflikty społeczne. Organ pierwszej instancji podniósł w uzasadnieniu decyzji, iż biorąc pod uwagę, że najbliższa zabudowa zlokalizowana jest w odległości ok. "[...]" m, a zwarta zabudowa wsi "[...]" znajduje się

w odległości ok. "[...]" m od granicy działki inwestycyjnej, nie ulega wątpliwości, że zapach pochodzący z tak dużej hodowli drobiu będzie charakterystyczny, odczuwalny

i rozpoznawalny. Występowanie uciążliwości zapachowych nie będzie sporadyczne, czy okresowe, a wręcz częste, biorąc pod uwagę 6 cykli w ciągu roku. Uciążliwości odorowe związane będą nie tylko z funkcjonowaniem budynków inwentarskich, ale również

z transportem nawozów, pasz czy samych ptaków.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że organ zaniechał podjęcia kroków niezbędnych do dokładnego ustalenia i wyjaśnienia stanu faktycznego. Nie można zapominać, iż pomimo nałożenia na inwestora ubiegającego się o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach obowiązku przedłożenia wymaganych dokumentów, nadal na organie administracji publicznej spoczywa ciężar przeprowadzenia całego postępowania, w tym zgromadzenia i oceny dowodów. Organ ma zatem obowiązek z własnej inicjatywy uzupełnić materiał dowodowy, przeanalizować i ocenić każdy przeprowadzony dowód, a następnie wskazać

w uzasadnieniu decyzji - zgodnie z art. 107 § 3 K.p.a. fakty, które uznał za udowodnione, dowody na których się oparł oraz przyczyny, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej. Obowiązki te spoczywają także na organie odwoławczym, który w pierwszej kolejności ponownie rozpoznaje sprawę merytorycznie w jej całokształcie, odnosząc się między innymi do stawianych zarzutów decyzji organu pierwszej instancji.

Zaniechanie przez organ administracji podjęcia czynności procesowych zmierzających do zebrania pełnego materiału dowodowego, zwłaszcza gdy strona powołuje się na określone i ważkie dla niej okoliczności, jak również uproszczona ocena zebranego materiału dowodowego jest wadą postępowania uzasadniającą uchylenie decyzji administracyjnej wydanej w wyniku takiego zaniedbania. Organ nie dokonał wystarczającej oceny dokumentu, którego treść przyjął jako podstawę swych ustaleń faktycznych.

Sąd stoi na stanowisku, iż z obowiązującej w postępowaniu administracyjnym zasady prawdy obiektywnej wynika powinność organów poszukiwania i przeprowadzania dowodów służących dokładnemu wyjaśnieniu stanu faktycznego sprawy, w szczególności, gdy istnieje spór pomiędzy stronami postępowania i gdy wskazują one na istnienie w tym zakresie istotnych wątpliwości, a określona decyzja może dotykać chronionych prawnie dóbr osobistych człowieka w postaci życia i zdrowia ludzkiego. W takiej sytuacji, organ winien szczególnie zadbać o to, aby w pełni została zrealizowana zasada przekonywania, określona w art. 11 K.p.a.

Równie istotne w dokonywaniu analizy danego przedsięwzięcia pod względem możliwości jego znaczącego oddziaływania na środowisko jest uwzględnianie zasad ogólnych systemu prawnego ochrony środowiska, regulowanego nie tylko normami prawa krajowego, ale również wspólnotowego. W art. 6 P.o.ś zostały sformułowane zasady zapobiegania i przezorności dotyczące podejmowania działań mogących negatywnie oddziaływać na środowisko. Źródeł pierwszej z nich należy upatrywać m.in. w postanowieniach dyrektywy Rady 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r.

w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne

i prywatne na środowisko naturalne (Dz. Urz. UE z 1985 r. Nr L 175, s. 40). W myśl postanowienia art. 2 ust. 1 tego aktu prawnego - państwa członkowskie zobowiązane są do stosowania wszystkich koniecznych działań w celu zapewnienia, aby skutki przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, m.in. ze względu na swój charakter, rozmiary i położenie, zostały poddane ocenie, zanim zostanie udzielone im zezwolenie na przeprowadzenie tych przedsięwzięć.

Z postanowień tego przepisu wynika, że do podejmowania działań o charakterze prewencyjnym w pierwszej kolejności zostały zobowiązane państwa członkowskie,

w drugiej natomiast podmioty podejmujące działalność mogącą oddziaływać negatywnie na środowisko - ponieważ bez tego nie uzyskają niezbędnych zezwoleń. Sformułowanie prawnie wiążącego obowiązku zapobiegania i przewidywania negatywnego oddziaływania na środowisko, określonego w zasadzie przezorności, ma na celu zapobieganie przed nieodwracalnymi i nieznanymi skutkami degradacji środowiska w skali globalnej, regionalnej i lokalnej. Wszelkie czynności związane

z korzystaniem ze środowiska, a więc również podejmowaniem działalności, powinny uwzględniać zasadę przezorności, nawet przy założeniu hipotetycznych zagrożeń dla środowiska. Zasada przezorności jest realizowana m.in. poprzez obowiązek uwzględniania zagrożeń, wynikający z zasady planowości. Nakreślenie zagrożeń na etapie planowania przedsięwzięcia, a następnie kierowanie się przezornością, pozwala bowiem podjąć możliwe środki zapobiegawcze.

Odnosząc się do zarzutu skargi, dotyczącego opracowania inwestora dotyczącego róży wiatrów, Sąd nie podziela tego zarzutu, bowiem skarżący go w żaden sposób nie udowodnili, ani nie uprawdopodobnili, ograniczając się do zakwestionowania ustaleń inwestora w tym zakresie.

Nie można też podzielić zarzutu skargi, dotyczącego wpływu inwestycji na drogi. Przedmiotowe postępowanie nie obejmuje bowiem dróg, a dotyczy wyłącznie planowanej inwestycji, polegającej na budowie "Instytutu badań i innowacji hodowli kurcząt brojlerów". Pozostaje to jednak bez wpływu na stanowisko Sądu w przedmiotowej sprawie.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy organ zobowiązany jest uwzględnić powyższe wskazania Sądu.

Wobec powyższego, Sąd, działając na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) p.p.s.a., uchylił zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy decyzję organu I instancji. O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 p.p.s.a.

-----------------------

19



Powered by SoftProdukt