drukuj    zapisz    Powrót do listy

6010 Pozwolenie na budowę, użytkowanie obiektu lub jego części,  wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu, prz, Nadzór budowlany, Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego, Uchylono zaskarżony wyrok i orzeczenia organów I i II instancji, II OSK 1188/09 - Wyrok NSA z 2009-11-13, Centralna Baza Orzeczeń Naczelnego (NSA) i Wojewódzkich (WSA) Sądów Administracyjnych, Orzecznictwo NSA i WSA

II OSK 1188/09 - Wyrok NSA

Data orzeczenia
2009-11-13 orzeczenie prawomocne
Data wpływu
2009-07-16
Sąd
Naczelny Sąd Administracyjny
Sędziowie
Andrzej Gliniecki /przewodniczący/
Arkadiusz Despot - Mładanowicz /sprawozdawca/
Barbara Adamiak
Symbol z opisem
6010 Pozwolenie na budowę, użytkowanie obiektu lub jego części,  wykonywanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu, prz
Hasła tematyczne
Nadzór budowlany
Sygn. powiązane
II OSK 1604/07 - Postanowienie NSA z 2009-07-15
II SA/Go 176/07 - Wyrok WSA w Gorzowie Wlkp. z 2007-06-05
Skarżony organ
Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego
Treść wyniku
Uchylono zaskarżony wyrok i orzeczenia organów I i II instancji
Powołane przepisy
Dz.U. 2006 nr 156 poz 1118 art. 57ust. 7
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - tekst jednolity
Dz.U. 1997 nr 78 poz 483 art. 2, art. 7
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r.
Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Andrzej Gliniecki Sędziowie Sędzia NSA Barbara Adamiak Sędzia del. WSA Arkadiusz Despot-Mładanowicz ( spr. ) Protokolant Elżbieta Maik po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej "[...]" Sp. z o.o. z siedzibą w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. z dnia 5 czerwca 2007 r. sygn. akt II SA/Go 176/07 w sprawie ze skargi "[...]" Sp. z o.o. z siedzibą w W. na postanowienie Lubuskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] lutego 2007 r. nr [...] w przedmiocie kary pieniężnej z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego 1. uchyla zaskarżony wyrok oraz postanowienie Lubuskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] lutego 2007 r. nr [...] i postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Nowej Soli z dnia [...] listopada 2006 r. nr [...], 2. zasądza od Lubuskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego na rzecz "[...]" Sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 9.434 (słownie: dziewięć tysięcy czterysta trzydzieści cztery) zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim wyrokiem z dnia 5 czerwca 2007 r. sygn. akt II SA/Go 176/07 oddalił skargę "[...]" Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. (zwanej dalej także - Spółką) na postanowienie Lubuskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] lutego 2007 r. wydane w sprawie wymierzenia kary pieniężnej z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego.

Przedstawiając w uzasadnieniu stan faktyczny sprawy Sąd pierwszej instancji wskazał, że postanowieniem z dnia [...] listopada 2006 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Nowej Soli nałożył na "[...]" Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie karę w wysokości 112.500,00 zł z tytułu użytkowania - bez wymaganego pozwolenia - stacji paliw z infrastrukturą obejmującą: sklep, wiatę z dystrybutorami, myjnię samochodową, miejsca parkingowe, znaki reklamowe i przyłącza: energetyczne, wodno-kanalizacyjne i telefoniczne, w N. S. przy ul. [...] na działkach o numerach ewidencyjnych: 1145/2, 1145/1, 172/43, 1145/3, 173/12, 318, 319/2 i 319/1. Orzeczenie wydane zostało na podstawie art. 57 ust. 7 i art. 59g ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (t.j. DZ. U. z 2006 r. Nr 156 poz. 1118) - zwanej dalej także ustawą, oraz art. 123 k.p.a.

Organ wskazał, że wniosek o udzielenie pozwolenia na użytkowanie przedmiotowego obiektu złożony został przez Spółkę w Starostwie Powiatowym w Nowej Soli w dniu 25 stycznia 1999 r. Postępowanie administracyjne w tej sprawie zostało zawieszone na mocy postanowienia z dnia [...] marca 1999 r. Następnie Starosta Nowosolski postanowieniem z dnia [...] czerwca 2006 r. podjął postępowanie.

W dniu 23 czerwca 2006 r. do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Nowej Soli wpłynęło postanowienie Starosty Nowosolskiego o przekazaniu sprawy. Starosta wskazał, że ze względu na wprowadzone od dnia 11 lipca 2003 r. zmiany w ustawie - Prawo budowlane, organem właściwym w sprawie stał się Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowanego w Nowej Soli.

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowanego, powołując się na przeprowadzoną w dniu [...] października 2006 r. kontrolę stacji paliw, ustalił, że obiekt jest użytkowany, a inwestor nie uzyskał pozwolenia na użytkowanie obiektu, ani też nie czynił żadnych starań o jego uzyskanie przez okres 7 lat.

W zażaleniu Spółka zarzuciła, że postanowienie to narusza:

- art. 7 k.p.a. i art. 2 Konstytucji RP poprzez nieuwzględnienie przy wydawaniu zaskarżonego postanowienia słusznego interesu społecznego i słusznego interesu strony oraz obywateli, czego konsekwencją było nałożenie kary, w sytuacji, gdy z przyczyn niezależnych od strony nie mogła ona uzyskać pozwolenia na użytkowanie obiektu przez okres 7 lat od dnia złożenia wniosku,

- art. 110 k.p.a. w związku z art. 126 k.p.a. poprzez wydanie zaskarżonego postanowienia, pomimo, że strona w dniu wydania przedmiotowego postanowienia dysponowała decyzją o pozwoleniu na użytkowanie,

- art. 7 i 77 k.p.a. poprzez błędne ustalenie, że strona przez okres 7 lat nie czyniła starań o uzyskanie pozwolenia na użytkowanie,

- art. 68 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. Nr 8 poz. 60 ze zm.) w związku z art. 59g ust. 5 ustawy poprzez nałożenie kary wbrew zakazowi wynikającemu z tych przepisów.

Spółka podkreśliła, że poniosła wielomilionowe nakłady na realizację inwestycji i oczekiwała na możliwość czerpania z niej dochodów, a organy, z przyczyn, za które strona nie ponosi winy, nie wydawały pozwolenia na użytkowanie obiektu. Zdaniem Spółki art. 57 ust. 7 ma zastosowanie jedynie do sytuacji, w których doszło do użytkowania obiektu zrealizowanego z pogwałceniem norm prawa budowlanego.

Po rozpatrzeniu zażalenia Lubuski Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego postanowieniem z dnia 6 lutego 2007 r. utrzymał w mocy postanowienie organu niżej instancji.

Organ odwoławczy powołując się na treść art. 55 ustawy wskazał na obowiązek uzyskania ostatecznej decyzji o pozwoleniu na użytkowanie przed przystąpieniem do użytkowania obiektu budowlanego, na którego wzniesienie wymagane jest pozwolenie na budowę i jest on zaliczony do określonej w ustawie kategorii obiektów. Nadto wskazał na obligatoryjny charakter kary, o której mowa w art. 57 ust. 7 ustawy.

Okoliczności przystąpienia do użytkowania stacji paliw zlokalizowanej w Nowej Soli przy ul. Staszica, która to stacja zgodnie z załącznikiem do ustawy Prawo budowlane, jest obiektem budowlanym XX kategorii - przed uzyskaniem ostatecznej decyzji o pozwoleniu na użytkowanie obiektu, nie budzi wątpliwości. Zdaniem organu zawieszenie postępowania administracyjnego w sprawie z wniosku o udzielenia pozwolenia na użytkowanie obiektu od 31 marca 1999 r. do 22 czerwca 2006 r., nie miało wpływu na wymierzenie kary w oparciu o przepis art. 57 ust. 7 ustawy. Również fakt wydania decyzji o udzieleniu pozwolenia na użytkowanie obiektu nie skutkuje stwierdzeniem bezprzedmiotowości postępowania, którego przedmiotem jest wymierzenie kary z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim Spółka wniosła o uchylenie postanowień organów obydwu instancji, zarzucając im naruszenie art. 7 k.p.a. i art. 2 Konstytucji, art. 68 ustawy - Ordynacja podatkowa w związku z art. 59 g ust. 5 ustawy - Prawo budowlane oraz art. 8 i 11 k.p.a. Skarżąca Spółka powtórzyła argumenty zażalenia i podniosła, że zamontowane na stacji specjalistyczne urządzenia, ze względów technicznych i technologicznych, nie mogły być nieużytkowane. Powołała się również na treść wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 czerwca 2004 r. sygn. akt P 20/02, publ. OTK ZU nr 6/A/2004, poz. 61, w którym wyrażono pogląd, że ustawodawca określając sankcję za naruszenie prawa w szczególności musi respektować zasadę równości i proporcjonalności własnego wykroczenia oraz wyroku z dnia 30 listopada 2004 r. sygn. SK 31/04, publ. OTK ZU nr 10/A/2004, poz. 110, w którym Trybunał stwierdził, że ustawodawca nie może stosować sankcji oczywiście nieadekwatnych lub nieracjonalnych, albo niewspółmiernie dotkliwych. W ocenie skarżącej zastosowanie sankcji z art. 57 ust. 7 winno być poprzedzone wnikliwą oceną czy rzeczywiście w interesie społecznym i w interesie obywateli było uniemożliwienie stronie użytkowania - przez okres przeciągających się procedur - prawidłowo zrealizowanego obiektu, i czy za przystąpienie do użytkowania obiektu w konkretnym stanie faktycznym i prawnym, strona powinna być ukarana.

Nadto skarżąca zwróciła uwagę na kwestię szkód finansowych jakie mogła ponieść wstrzymując się z rozpoczęciem użytkowania obiektu. Zdaniem skarżącej zachodzą określone w art. 68 ustawy - Ordynacja podatkowa przesłanki wykluczające możliwość nałożenia kary. Poprzez nieustosunkowanie się do przedstawionych przez skarżącą zarzutów zaskarżone postanowienie narusza również art. 8 i art. 11 k.p.a.

Przechodząc do rozważań Sąd pierwszej instancji zauważył, że przed przystąpieniem do użytkowania przedmiotowego obiektu budowlanego należało uzyskać ostateczną decyzję o pozwoleniu na użytkowanie (kategoria XX - stacje paliw). W myśl art. 59a ust. 1 ustawy właściwy organ, na wezwanie inwestora, przeprowadza obowiązkową kontrolę budowy w celu stwierdzenia prowadzenia jej zgodnie z ustaleniami i warunkami określonymi w pozwoleniu na budowę. Stosownie do treści art. 57 ust. 7 ustawy w przypadku stwierdzenia przystąpienia do użytkowania obiektu budowlanego lub jego części z naruszeniem przepisów art. 54 i 55, właściwy organ wymierza karę z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego. Do kary tej stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące kar, o których mowa w art. 59f ust. 1, z tym, że stawka opłaty podlega dziesięciokrotnemu podwyższeniu. Z treści tych przepisów wynika jednoznacznie, że o wymierzeniu kary przesądzają: wystąpienie przesłanki z art. 55 ustawy oraz stwierdzenie, że obiekt jest użytkowany przed uzyskaniem ostatecznej decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. W sprawie taka sytuacja miała miejsce.

Sąd pierwszej instancji wyraził pogląd, że nie może oceniać legalności zawieszenia postępowania o udzielenie pozwolenia na użytkowanie obiektu. Przyczyną zawieszenia postępowania, było wszczęcie postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji o pozwoleniu na budowę przedmiotowej stacji paliw. Istotne jest, że zostało ono podjęte dopiero 22 czerwca 2006 r., przy czym przyczyna zawieszenia ustała już w listopadzie 2002 r. (tak wynika z treści postanowienia Starosty Nowosolskiego o przekazaniu sprawy według właściwości). W tym czasie, zarówno organ administracyjny, jak i strona postępowania nie podjęły działań w kierunku zakończenia postępowania. Nadto Sąd stwierdził, że wyrównanie wynikającej z bezczynności organu administracyjnego szkody finansowej, może być dochodzone w postępowaniu odszkodowawczym przed sądem powszechnym.

Sąd pierwszej instancji podkreślił, że postanowienie wydane na podstawie art. 57 ust. 7 ustawy ma charakter obligatoryjny. Dlatego też organ nie ocenia sprawy w kontekście interesu społecznego oraz czy za jego wydaniem przemawia słuszny interes strony. Organ administracyjny jest związany treścią przepisu, a wola ustawodawcy przesądziła o uwzględnieniu w pierwszej kolejności interesu społecznego. Nie bez znaczenia jest fakt, że wydanie decyzji o pozwoleniu na użytkowanie obiektu poprzedzone jest obowiązkową kontrolą, której celem jest stwierdzenie czy obiekt odpowiada ustaleniom i warunkom określonym w pozwoleniu na budowę (art. 59a ust. 1 ustawy), a tym samym czy spełnia warunki bezpieczeństwa dla ludzi i mienia. Zaznaczył także szczególny charakter obiektu, w którym ze względu na rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej, w sposób ciągły przebywają ludzie.

W ocenie Sądu pierwszej instancji dokonaną przez skarżącą interpretację art. 57 ust. 7 ustawy należało uznać za dowolną, nie znajdującą odzwierciedlenia w ustawie - Prawo budowlane. Możliwość odstąpienia od zastosowania sankcji z tego przepisu, w oparciu o ustalenie, że obiekt odpowiada warunkom sztuki budowlanej, z niego nie wynika. Również zarzut naruszenia art. 68 ustawy - Ordynacja podatkowa, dotyczący przedawnienia zobowiązania podatkowego, nie zasługiwał na uwzględnienie. W myśl art. 68 § 1 Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. W ocenie Sądu, na tle niniejszej sprawy - w myśl art. 68 § 1 - obowiązek podatkowy powstał w dacie stwierdzenia przez organ, że obiekt użytkowany jest przed wydaniem ostatecznej decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, czyli w dniu przeprowadzenia kontroli obiektu, a miało to miejsce w dniu 31 października 2006 r. Postanowienie organu pierwszej instancji o nałożeniu kary doręczone zostało pełnomocnikowi Spółki w dniu 13 listopada 2006 r., a zatem przedawnienie nie nastąpiło.

Jako podstawę prawną wyroku Sąd podał art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2002r. nr 153 poz. 1270 ze zm.) – w skrócie p.p.s.a.

"[...]" Spółka z o. o. z siedzibą w Warszawie, reprezentowana przez radcę prawnego P. M., zaskarżyła opisany wyrok do Naczelnego Sądu Administracyjnego. W skardze kasacyjnej wniosła o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W skardze kasacyjnej Spółka zarzuciła wyrokowi:

1) naruszenie prawa materialnego polegające na błędnej wykładni i w konsekwencji niewłaściwym zastosowaniu przez Sąd pierwszej instancji art. 57 ust. 7 ustawy Prawo budowlane poprzez przyjęcie, że okoliczności sprawy, a w szczególności fakt, że strona nie uzyskała pozwolenia na użytkowanie przez przeszło 7 lat od dnia złożenia wniosku o jego wydanie, nie mogły mieć wpływu na odstąpienie od wymierzenia kary;

2) naruszenie przepisów proceduralnych, które mogły mieć istotny wpływ na wynik postępowania, polegające na zastosowaniu przez Sąd pierwszej instancji art. 151 p.p.s.a. i oddalenie skargi, w sytuacji, gdy zgodnie z art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c p.p.s.a. winien był uchylić orzeczenia organów wobec niewłaściwej wykładni przez te organy art. 57 ust. 7 ustawy oraz naruszenia art. 7, art. 8 k.p.a. i art. 2 Konstytucji RP.

W uzasadnieniu Spółka zarzuciła, że organy i Sąd pierwszej instancji nie ustaliły szczegółowo okoliczności faktycznych i prawnych sprawy, opisanych w zażaleniu i skardze. Jej zdaniem zwłoka w rozpatrzeniu wniosku o pozwolenie na użytkowanie obiektu obciąża całkowicie organy administracji publicznej. W obliczu opieszałości organów Spółka miała do wyboru czekać na rozstrzygnięcie sprawy i dopuści do degradacji urządzeń albo przystąpić do użytkowania stacji paliw. Nadto, wbrew poglądom wyrażonym w orzeczeniach Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 czerwca 2004 r. sygn. akt P 20/02 (OTK ZU nr 6/A/2004, poz. 61) oraz z dnia 30 listopada 2004 r. sygn. akt SK 31/04 (OTK ZU nr 10/A/2004, poz. 110) odnoszącym się do zasady proporcjonalności, Sąd pierwszej instancji nie rozważał okoliczności dotyczących przewlekłości postępowania o wydanie pozwolenia na użytkowanie, ani szkód na jakie narażona byłaby Spółka w przypadku zaniechania użytkowania stacji.

Rażąco została naruszona zasada proporcjonalności, jeżeli uwzględni się fakt, że organ pierwszej instancji decyzją z dnia 18 lipca 2006 r. bezpodstawnie odmówił wydania pozwolenia na użytkowanie (orzeczenie zostało uchylone przez organ odwoławczy), a następnie nałożył karę za użytkowanie bez wymaganego pozwolenia. W sytuacji, gdy strona przeszło 7 lat wcześniej wystąpiła do właściwego organu o wydanie pozwolenia na użytkowanie obiektu i do zwłoki w załatwieniu sprawy doszło z przyczyn leżących po stronie organu, nie można pominąć tych okoliczności uwzględniając art. 2 Konstytucji.

Skarżąca kasacyjnie powtórzyła, że art. 57 ust. 7 ustawy ma zastosowanie w przypadku, gdy doszło do użytkowania obiektu zrealizowanego z pogwałceniem norm Prawa budowlanego, a strona zaniechała podjęcia ustawowych obowiązków. W sprawie inwestycja została zrealizowana prawidłowo, co potwierdza m.in. decyzja o pozwoleniu na jej użytkowanie.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna została oparta na usprawiedliwionej podstawie.

W zaistniałym, niespornym stanie faktycznym, decydującą o rozstrzygnięciu sprawy jest kwestia zastosowania art. 57 ust. 7 Prawa budowlanego. W sprawie poza sporem pozostawała okoliczność, że skarżąca Spółka przystąpiła do użytkowania stacji paliw bez wymaganego przepisami Prawa budowlanego pozwolenia na użytkowanie. Jednakże podjęcie decyzji o wymierzeniu kary z tytułu nielegalnego użytkowania niniejszego obiektu budowlanego nie mogło nastąpić z pominięciem okoliczności, które spowodowały kilkuletnie opóźnienie rozpoznania wniosku o udzielenie pozwolenia na jego użytkowanie. Stan faktyczny ustalony w tej konkretnej sprawie jest bowiem wielowymiarowy i nie wynika z niego, aby ciąg zdarzeń zaistniał wyłącznie wskutek działania czy też zaniechania Spółki. Przede wszystkim należy wyjść od tego, że Spółka w dniu 25 stycznia 1999 r. złożyła w Starostwie Powiatowym z Nowej Soli wniosek o udzielenie pozwolenia na użytkowanie stacji paliw. Zatem wykonała ciążący na niej w ówczesnym stanie prawnym obowiązek. Tym samym zostało wszczęte postępowanie w przedmiocie pozwolenia na użytkowanie. Postępowanie niniejsze zostało przez organ administracji zawieszone. W tym czasie przepisy Prawa budowlanego nie przewidywały kary z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego. Użytkowanie obiektu budowlanego bez wymaganego pozwolenia na użytkowanie stanowiło wykroczenie (art. 93 pkt 7 Prawa budowlanego). Z akt administracyjnych wynika, że przyczyna zawieszenia postępowania o udzielenie zezwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego ustała w listopadzie 2002 r. i od tego czasu, aż do 22 czerwca 2006 r., w którym to dniu Starosta Nowosolski podjął niniejsze postępowanie, organ pozostawał w bezczynności. Skutkiem tej bezczynności było niezałatwienie sprawy pozwolenia na użytkowanie stacji paliw nie tylko w rozsądnym terminie, ale również w realiach prawnych tożsamych z istniejącymi w dacie składania przez Spółkę wniosku i następnie w momencie podjęcia decyzji o przystąpieniu do użytkowania obiektu bez pozwolenia na użytkowanie.

W okresie bezczynności organu stan prawny uległ dwukrotnie istotnym zmianom. Pierwsza zmiana, przeprowadzona ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane (weszła w życie z dniem 11 lipca 2003 r.), wprowadziła obowiązkową kontrolę obiektu, do użytkowania którego przystąpiono z naruszeniem przepisów art. 54 i 55 (art. 57 ust. 7). Druga zmiana, dokonana ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane, wprowadziła dopiero karę z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego, zmieniając treść ust. 7 art. 57. Ustawa ta weszła w życie z dniem 31 maja 2004 r. Jednocześnie zgodnie z art. 4 pkt 2 niniejszej ustawy art. 57 ust. 7 w stosunku do obiektów budowlanych, których budowa została zakończona przed dniem wejścia w życie ustawy (przed 31 maja 2004 r.) wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2005 r. Tym samym ustawodawca stworzył okres dostosowawczy dla tych inwestorów, którzy budowę zakończyli przed 31 maja 2004 r. i przystąpili do użytkowania obiektu budowlanego, nie zawiadamiając o zakończeniu budowy właściwego organu lub przystąpili do użytkowania obiektu budowlanego bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na użytkowanie. Inwestorzy ci mogli w okresie do 1 stycznia 2005 r. zakończyć formalnie budowę w sposób przewidziany w art. 54 bądź 55 Prawa budowlanego, skutkiem czego było, iż nie mogła zostać im wymierzona kara z tytułu nielegalnego użytkowania obiektu budowlanego.

W rozpoznawanej sprawie skarżąca kasacyjnie Spółka złożyła wniosek o udzielenie pozwolenia na użytkowanie stacji paliw przed dniem 1 stycznia 2005 r., gdyż, jak już wyżej wskazano, uczyniła to w dniu 25 stycznia 1999 r. W omawianym przypadku pojawiła się jednak sytuacja bezczynności organu administracji, której skutkiem było to, że do dnia 1 stycznia 2005 r. nie została wydana decyzja w sprawie pozwolenia na użytkowanie stacji paliw. Bezczynność organu na tle Kodeksu postępowania administracyjnego należy uznać za naruszenie prawa. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego wyłączną przyczyną nieuzyskania przez skarżącą kasacyjnie Spółkę pozwolenia na użytkowanie stacji paliw było sprzeczne z prawem zachowanie się organu administracji publicznej, a konkretnie Starosty Nowosolskiego. Organ ten jak każdy organ władzy publicznej, zgodnie z art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, powinien działać na podstawie i w granicach prawa, w tym w granicach terminów właściwych dla załatwiania spraw administracyjnych. Bezczynność tego organu spowodowała, że wniosek skarżącej kasacyjnie Spółki o udzielenie pozwolenia na użytkowanie stacji paliw nie został załatwiony, nie tylko najpóźniej do końca pierwszego kwartału 2003 r., a więc jeszcze przed wejściem w życie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane, lecz również przed 1 stycznia 2005 r., czyli przed wejściem w życie art. 57 ust. 7 w stosunku do obiektów budowlanych, których budowa została zakończona przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane. Tym samym, mimo że skarżąca kasacyjnie Spółka zakończyła budowę stacji paliw przed dniem 31 maja 2004 r. i ponad 5 lat przed dniem 1 stycznia 2005 r. złożyła wniosek o udzielenie pozwolenia na użytkowanie, na skutek bezczynności organu administracji publicznej, znalazła się w gorszej sytuacji od inwestorów, którzy wnioski o udzielenie pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego złożyli dopiero w okresie dostosowawczym, użytkując już uprzednio wybudowane obiekty budowlane bez wymaganego pozwolenia. Sytuacja taka nie może zostać zaakceptowana z punktu widzenia zasady państwa prawnego, o której stanowi art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Należy jeszcze raz wyraźnie podkreślić, że skarżąca kasacyjnie Spółka zrealizowała obowiązek złożenia wniosku o udzielenie pozwolenia na użytkowanie stacji paliw. Do wydania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie stacji paliw po dniu 1 stycznia 2005 r. (6 listopada 2006r.) doszło natomiast wyłącznie na skutek bezczynności Starosty Nowosolskiego, który dysponując kompletem akt już w dniu 28 listopada 2002 r., dopiero z dniu [...] czerwca 2006 r. podjął zawieszone postępowanie w sprawie i następnie przekazał sprawę organowi właściwemu po zmianie przepisów do rozstrzygnięcia sprawy pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego. Nie do pogodzenia z zasadą demokratycznego państwa prawnego jest sytuacja, w której do nałożenia kary dochodzi na skutek naruszających prawo działań organów administracji publicznej (art. 2 i 7 Konstytucji RP).

Powyższe rozważania prowadzą do wniosku, że w zaistniałej sytuacji należało uznać, iż art. 57 ust. 7 Prawa budowlanego nie miał zastosowania do skarżącej kasacyjnie Spółki, gdyż przed dniem 1 stycznia 2005 r. zakończyła budowę w sposób przewidziany w art. 55 niniejszej ustawy.

Zatem za zasadny należało uznać zarzut skargi kasacyjnej niewłaściwego zastosowania art. 57 ust. 7 Prawa budowlanego. Nie doszło natomiast do naruszenia przepisów postępowania, wskazanych w skardze kasacyjne, gdyż istota sprawy sprowadzała się, jak wyżej zaznaczono, do zastosowania prawa materialnego.

Mając powyższe na względzie Naczelny Sąd Administracyjny na mocy art. 188 oraz art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) p.p.s.a. orzekł jak w sentencji wyroku.

O kosztach postępowania orzeczono w oparciu o art. 203 pkt 1 i art. 200 w zw. z art. 193 p.p.s.a.



Powered by SoftProdukt