Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Olga Żurawska-Matusiak, Sędziowie WSA Ewa Pisula Dąbrowska (spr.), Andrzej Góraj, Protokolant Referent stażysta Małgorzata Ciach, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 grudnia 2014 r. sprawy ze skargi T. K. na bezczynność Stowarzyszenia "[...]" z siedzibą w [...] w przedmiocie rozpatrzenia wniosku o udostępnienie informacji publicznej oddala skargę

T..K. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę - datowaną na dzień [...] października 2014 r., doprecyzowaną pismem z dnia [...] lipca 2014 r. - na bezczynność Stowarzyszenia [...] z siedzibą w W. w przedmiocie rozpatrzenia wniosku z dnia [...] października 2013 r. (k-10), ponowionego pismem z dnia [...] października 2013 r. (k-9).

W trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej T.K. żądał udostępnienia informacji publicznej w zakresie treści wniosku, jaki Stowarzyszenie [...] złożyło w Sądzie Rejonowym, prowadzącym KRS, załączników do tegoż wniosku, dotyczącego wykreślenia z rejestru Stowarzyszenia Oddziału w K..

W odpowiedzi na skargę Stowarzyszenie [...] podniosło, że ustawodawca w przepisach o Krajowym Rejestrze Sądowym przewidział sposób i zakres dostępu do informacji, a zatem w zakresie w jakim ustawodawca uznał, że dokumenty dotyczące Stowarzyszenia powinny być dostępne dla osób trzecich, są one udostępniane na podstawie przepisów o KRS. Podkreślił, że dostęp do Rejestru Stowarzyszeń jest nieograniczony, a dostęp do akt rejestrowanych został ograniczony do osób posiadających w tym zakresie interes prawny. Stowarzyszenie wskazało, że T.K. mógł wystąpić do Sądu Rejestrowego z wnioskiem o udostępnienie mu akt rejestrowych i wniosek taki Sąd oceniałby pod kątem zaistnienia interesu prawnego. Podniosło też, że dokumenty składane do Sądu Rejestrowego nie powinny być przedmiotem udostępnienia w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, albowiem prowadziłoby to do obejścia przepisów o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy - Prawo o stowarzyszeniach. Nadto, że nie są to dokumenty urzędowe w rozumieniu przepisów K.p.a., a członkowie zarządu Stowarzyszenia nie są funkcjonariuszami publicznymi ani organem w rozumieniu art. 4 ustawy o dostępie do informacji publicznej. W konkluzji Stowarzyszenie prezentowało stanowisko, że żądane dokumenty nie stanowią informacji publicznej w rozumieniu art. 6 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Kontrola ta, z mocy art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), obejmuje również bezczynność organów.

Skarga T.K. nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (tekst jednolity Dz. U. z 2014 r., poz. 782), każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w ustawie. Udostępnienie informacji publicznej następuje w formie czynności materialno-technicznej (art. 13 ust. 1 powołanej ustawy). Obowiązek zaś wydania decyzji administracyjnej ustawodawca przewidział tylko w takim wypadku, gdy informacja, której udostępnienia żąda określony podmiot, jest informacją publiczną, lecz organ odmawia jej udostępnienia z uwagi na ochronę informacji niejawnych lub innych tajemnic ustawowo chronionych (art. 16 ust. 1 powołanej ustawy). Jednocześnie należy zaznaczyć, że dysponent informacji publicznej jest zobowiązany do jej udostępnienia tylko wtedy, gdy informacja ta nie została wcześniej udostępniona i nie funkcjonuje w obiegu publicznym, co nie pozwala zainteresowanemu zapoznać się z jej treścią inaczej niż poprzez złożenie wniosku do odpowiedniego organu o udostępnienie informacji.

Z bezczynnością organu w sprawie udostępnienia informacji publicznej będziemy mieli zatem do czynienia, gdy podmiot zobowiązany do podjęcia czynności materialno-technicznej w przedmiocie udostępnienia żądanej informacji publicznej, takiej czynności nie podejmuje, bądź nie wydaje decyzji o odmowie jej udostępnienia.

W rozpoznawanej sprawie strony pozostają w sporze co do tego, czy Stowarzyszenie [...] z siedzibą w W. jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej oraz czy żądane, złożone w Sądzie Rejestrowym dokumenty dotyczące wykreślenia Oddziału Stowarzyszenia, mają charakter informacji publicznej.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zakresu podmiotowego ustawy o dostępie do informacji publicznej, stwierdzić należy iż, Stowarzyszenie [...] z siedzibą w W. jest podmiotem zobowiązanym do udostępnienia informacji publicznej. Stosowanie bowiem do art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej, obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

Nie ulega wątpliwości, że Stowarzyszenie [...] z siedzibą w W. takie zadania publiczne wykonuje, co wynika zarówno z informacji podawanych przez samo Stowarzyszenie na jej ogólnodostępnej stronie internetowej, jak i też z zapisów w statucie Stowarzyszenia. Na stronie internetowej Stowarzyszenia ([...]) znajduje się m.in. stwierdzenie że: "Stowarzyszenie [...] jest organizacją pozarządową powołaną w lutym 1990 roku z inicjatywy marszałka Senatu RP [...] (...). Wśród założycieli i członków [...] było wielu senatorów i posłów, działaczy niepodległościowych, hierarchów kościelnych i wybitnych naukowców, rozumiejących potrzebę współpracy z Rodakami rozsianymi po świecie. Obecnie w Stowarzyszeniu działa ponad 4 tysięcy członków skupionych w 23 oddziałach terenowych (...). Stowarzyszenie działa pod patronatem Senatu Rzeczypospolitej Polskiej i współpracuje z Ministrem Spraw Zagranicznych. Stowarzyszenie, traktując swoją pracę jako służbę, stale rozwija zakres zaangażowania w celu umacniania więzi Polonii i Polaków zamieszkałych za granicą z Ojczyzną. Stowarzyszenie realizuje zadania państwowe zlecane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwo Sportu". Dodatkowo z § 4 Statutu Stowarzyszenia wynika, że celami jego działania są:

1) inspirowanie, wspomaganie i prowadzenie wszechstronnej współpracy Polonii oraz Polaków z zagranicy z Ojczyzną w dziedzinach: oświaty, nauki, kultury, religii, gospodarki, turystyki i sportu;

2) propagowanie, wspieranie i prowadzenie nauczania języka polskiego oraz podtrzymywania jego znajomości wśród Polonii i Polaków mieszkających za granicą;

3) upowszechnianie w środowiskach polonijnych wiedzy o kulturze polskiej i współczesnych zjawiskach w życiu społecznym, gospodarczym i politycznym kraju;

4) pogłębianie w Polsce wiedzy o Polonii i emigracji;

5) działanie na rzecz polskiego dziedzictwa kulturowego poza granicami kraju;

6) pomoc w zapewnieniu opieki duszpasterskiej w języku polskim;

7) wspieranie dążeń emigracji i środowisk polonijnych do umacniania swych pozycji społeczno-ekonomicznych w krajach osiedlenia;

8) obrona praw polskiej mniejszości narodowej,

9) działanie na rzecz rozwoju regionalnego.

Powyższe, w ocenie Sądu, oznacza, że Stowarzyszenie może być podmiotem, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej, co oznacza, że może być podmiotem zobowiązanym do udostępniania informacji publicznej. Powyższy pogląd znajduje potwierdzenie w uzasadnieniu wyroku NSA z dnia 30 stycznia 2014 r., sygn. akt I OSK 1981/13.

W ocenie Sądu, w zakresie wskazanym przez skarżącego we wniosku o udostępnienie informacji publicznej, w którym domagał się udostępnienia dokumentów, tj. wniosku wraz z załącznikami dotyczącymi wykreślenia jednego z Oddziałów Stowarzyszenia, ustawa o dostępie do informacji publicznej nie znajduje w pełni zastosowania, albowiem przepisy lex specialis - tj. ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 1203 ze zm.) oraz ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm.) - ustalają zasady, na podstawie których działa Stowarzyszenie w obrocie prawnym. Powyższe przepisy regulują, jakie dokumenty, przez kogo wytworzone winy być złożone w Sądzie Rejestrowym, celem dokonania wykreślenia z rejestru Stowarzyszenia jednego z jego oddziałów.

Skoro przepisy lex specialis regulują powyższe kwestie, nie można było uznać, iż racjonalny ustawodawca stworzył dodatkowy, alternatywny sposób dostępu do akt rejestrowych Stowarzyszenia, poprzez ustawę o dostępie do informacji publicznej. W pełni zgodzić się należy z poglądem Stowarzyszenia, że uwzględnienie wniosku skarżącego prowadziłoby do obejścia przepisów ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym i ustawy - Prawo o stowarzyszeniach. Skoro ustawa o dostępie do informacji publicznej w art. 1 ust. 2 (w przepisie antykolizyjnym) stanowi wprost, że przepisy tej ustawy nie naruszają przepisów innych ustaw, określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji, będącymi informacjami publicznymi i nie ulega wątpliwości, że te "inne przepisy", to ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym, dlatego właśnie przepisy tej ustawy, a nie ustawy o dostępie do informacji publicznej, mają w przedmiotowej sprawie zastosowanie. Stosownie do art. 1 ust. 1 w zw. z art. 8 tejże ustawy, Krajowy Rejestr Sądowy Stowarzyszeń jest jawny. Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy, każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w rejestrze, za pośrednictwem Centralnej Informacji. Zgodnie zaś z art. 8 ust. 3 ustawy, każdy ma prawo otrzymać również drogą elektroniczną poświadczone odpisy, wyciągi, zaświadczenia i informacje z Rejestru. Natomiast art. 10 ust. 1 omawianej ustawy stanowi, że każdy ma prawo przeglądania akt rejestrowych, podmiotów wpisanych do rejestru, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Reasumując, skoro przepisy ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym regulują kwestie związane z dostępem do akt rejestrowych, w tym formy i treści wniosków oraz wymaganych załączników, to przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej w rozpatrywanej sprawie nie znajdują zastosowania. Dodać należy, iż dodatkowy instrument prawny (regulacja prawna), jakim jest ustawa o dostępie do informacji publicznej, nie może służyć do obejścia przepisów ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym i ustawy – Prawo o stowarzyszeniach.

Z powyższych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skargę oddalił.