Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Joanna Runge-Lissowska (spr.) sędzia NSA Joanna Banasiewicz sędzia del. WSA Leszek Kamiński Protokolant Marta Romanowska po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2010 roku na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej J.S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 9 lipca 2008 r. sygn. akt II SA/Kr 392/06 w sprawie ze skargi A.S. na decyzję Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krakowie z dnia [...] listopada 2005 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego oddala skargę kasacyjną

Wyrokiem z dnia 9 lipca 2008 r. sygn. akt II SA/Kr 392/06, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, po rozpoznaniu skargi A.S., uchylił zaskarżoną przez niego decyzję Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Krakowie z dnia [...] listopada 2005 r. nr [...] oraz decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Nowym Sączu z dnia [...] czerwca 2005 r.

Przedmiotem sprawy była zmiana sposobu użytkowania kurnika, zlokalizowanego na działce nr [...] w C., wybudowanego w 1976 r. przez J.S. na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę Naczelnika Gminy Chełmiec z dnia [...] lipca 1975 r. nr [...], a w którym, na skutek pożaru w 1991 r., została dokonana modernizacja i rozbudowa w 1996 r. bez pozwolenia, a także nastąpiła zmiana systemu hodowli kur ze ściółkowego na bezściółkowy i zwiększenie stada. Ww. decyzje zostały wydane na skutek uchylenia przez Naczelny Sąd Administracyjny, wyrokiem z dnia 18 marca 2003 r., decyzji organów z dnia [...] kwietnia 1998 r. (I instancji) i z dnia [...] lutego 1999 r. (II instancji) o umorzeniu postępowania w sprawie samowolnej zmiany sposobu użytkowania. Naczelny Sąd podkreślił, iż organy nie dokonały żadnych ustaleń w kwestii następstw dokonanej zmiany, o których mowa w art. 71 ust. 2 pkt 2 Prawa budowlanego, dodając, że samowolne zmiany po pożarze w tej sprawie nie mają znaczenia, a mogą być przedmiotem odrębnego postępowania. Po ponownym przeprowadzeniu postępowania Powiatowy Inspektor umorzył postępowanie w sprawie zmiany sposobu użytkowania kurnika decyzją z dnia [...] czerwca 2005 r., bowiem w istocie nie doszło do tej zmiany, co przesądza o braku przedmiotu postępowania, zaś Małopolski Wojewódzki Inspektor, po rozpoznaniu odwołania A.S., uchylił decyzję organu I instancji i umorzył postępowanie, gdyż art. 71 Prawa budowlanego odnosi się do obiektów wybudowanych legalnie, zaś przedmiotowy kurnik spalił się w 1991 r. i został odbudowany i zmodernizowany bez pozwolenia, zatem art. 71 nie ma zastosowania, zaś co do wyroku Naczelnego Sądu z 18 marca 2003 r. Naczelny Sąd o pożarze nie wiedział. Ze skargą na decyzję wystąpił A.S..

Z akt sprawy wynika, że toczy się sprawa o nakaz rozbiórki kurnika i Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2007 r. II SA/Kr 263/04, uchylił decyzje organów obu instancji o odmowie nakazu rozbiórki.

Uchylając decyzje organów obu instancji, Wojewódzki Sąd podkreślił, iż w sprawie nie można mówić ani o bezprzedmiotowości postępowania wobec tego, iż w istocie taka nie wystąpiła, bo zmiana systemu hodowli nie wywierała ujemnych skutków, a raczej przeciwnie, ani z tego powodu, że art. 71 Prawa budowlanego nie może dotyczyć obiektu wybudowanego nielegalnie, zarzucił też organowi II instancji, że błędnie odniósł się do wyroku Naczelnego Sądu z 2003 r., gdyż wyraźnie z niego wynika, że Sąd wiedział o pożarze z 1991 r. i ocenił ten fakt. Sąd przyznał, że aby stwierdzić czy nastąpiła zmiana sposobu użytkowania należy ustalić stan wyjściowy, obecny i porównać je, a organy nie dokonały ustaleń w tej mierze, ani nie zgromadziły dowodów dot. wpływu większej liczby kur na otoczenie, opierając się na dokumentach sprzed wyroku Naczelnego Sądu z 2003 r., a dotyczących stanu z lat 1998, 1999. Prawidłowe ustalenia będą dopiero mogły stanowić podstawę rozstrzygnięcia.

Reprezentowany przez adwokata, J.S. wniósł skargę kasacyjną od tego wyroku, domagając się jego uchylenia i przekazania sprawy Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Krakowie do ponownego rozpoznania i zarzucając:

1) naruszenie prawa materialnego przez błędną jego wykładnię, a w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie, tj.:

– art. 71 ustawy Prawo budowlane poprzez uznanie:

a) iż w niniejszym przepisie brak jest "punktów odniesienia" oraz, że "nie zostały one w ogóle określone" czyli, że brak jest przesłanek, które umożliwiają przyjęcie w indywidualnych okolicznościach danej sprawy stwierdzenie faktu czy doszło do zmiany sposobu użytkowania czy też nie – podczas gdy wyprowadzenie katalogu negatywnego takich przesłanek (tj. katalogu okoliczności, których brak przesądza o braku zmiany sposobu użytkowania) przy uwzględnieniu także aktualnie obowiązującej treści art. 71 prawa budowlanego jest możliwe,

b) iż zmiana sposobu użytkowania nie jest tożsama z ewentualnym brakiem podstaw do nakazania przywrócenia poprzedniego sposobu użytkowania,

c) przepis definiujący zmianę użytkowania abstrahuje od wartościowania skutków tych zmian

– co może stanowić istotne zagadnienie prawne;

2) naruszenie przepisów postępowania, powodujące uchybienie, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy:

– art. 35 § 1 k.p.a., zgodnie z którym organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki, a w świetle ilości zgromadzonego materiału dowodowego merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy byłoby już możliwe – przy zaznaczeniu, iż niniejsza sprawy toczy się już blisko 10 lat,

– art. 141 § 4 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi albowiem skoro w wyniku uwzględnienia skargi sprawa ma być ponownie rozpatrzona przez organ administracji, uzasadnienie powinno ponadto zawierać wskazania co do dalszego postępowania, natomiast uzasadnienie wyroku zawiera jedynie ogólne sformułowanie, że "sprawa nie została należycie wyjaśniona" – w szczególności nie zawiera wytycznych co do podmiotów oraz przedmiotu dalszych opinii mających stanowić podstawę rozstrzygnięcia w sprawie,

– art. 133 § 1 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi albowiem Sąd wydaje wyrok po zamknięciu rozprawy na podstawie akt sprawy, tymczasem Sąd wybiórczo potraktował dokumenty mające stanowić podstawę rozstrzygnięcia w szczególności uznając, iż do chwili obecnej brak jest takich opinii, które formułowałyby konsekwencje zmiany systemu chowu drobiu oraz jego liczebności w sytuacji, gdy w aktach sprawy od 1998 r. znajdują się liczne opinie oraz stanowiska specjalistyczne organów łącznie stanowiących podstawę do zajęcia merytorycznego stanowiska w sprawie.

A.S. wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie mogła być uwzględniona, albowiem uchylenie przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie decyzji w przedmiocie umorzenia postępowania w sprawie zmiany sposobu użytkowania przez J.S. kurnika należy ocenić jako prawidłowe.

Organy Nadzoru Budowlanego wydając zaskarżone przez A.S. decyzje miały wiedzę co do tego, że postępowanie o nakazie rozbiórki kurnika zakończyło się ostatecznymi decyzjami o odmowie tej rozbiórki. Wojewódzki Sąd natomiast znał wyrok tego Sądu z dnia 24 kwietnia 2007 r. o uchyleniu tychże decyzji. Sprawa rozbiórki obiektu jest zatem w toku.

Uznać należy, że postępowanie w sprawie zmiany sposobu użytkowania obiektu zależy od wyniku postępowania w sprawie jego rozbiórki. Wynik bowiem tamtego postępowania przesądzi o rozstrzygnięciu w tej sprawie. W zależności od tego czy okaże się, że obiekt ma zostać rozebrany czy też nie, zależeć będzie ocena co do zmiany sposobu użytkowania.

Zasadnie zatem decyzje o umorzeniu postępowania w sprawie zmiany użytkowania zostały przez Wojewódzki Sąd uchylone, jednak rozstrzygnięcie w tej sprawie będzie musiało zostać zawieszone do czasu zakończenia postępowania w sprawie rozbiórki, a nie być prowadzone równolegle.

Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji, na podstawie art. 184 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 154, poz. 1270 ze zm.).