Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Pamela Kuraś-Dębecka Sędziowie Sędzia WSA Andrzej Czarnecki Sędzia WSA Grażyna Śliwińska (spr.) Protokolant Monika Staniszewska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 września 2008 r. sprawy ze skargi D. H. na decyzję Komendanta Głównego Policji z dnia [...] kwietnia 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy wydania pozwolenia na broń palną sportową 1. uchyla zaskarżoną decyzję i utrzymaną nią w mocy decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w [...] z dnia [...] lutego 2008 r.; 2. stwierdza, że uchylone decyzje nie podlegają wykonaniu; 3. zasądza od Komendanta Głównego Policji na rzecz skarżącego D. H. kwotę 457 (czterysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Zaskarżoną decyzją z [...] kwietnia 2008 r. nr [...] Komendant Główny Policji po rozpatrzeniu odwołania D. H., od decyzji Komendanta Wojewódzkiego Policji [...] z dnia [...] lutego 2008 r. Nr [...] odmawiającej wydania pozwolenia na broń palną do celów sportowych utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

Jako podstawę prawną wskazał art. 138 § 1 pkt 1 i art. 268a ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity z 2000 r. Dz. U. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) – zwaną dalej k.p.a. oraz art. 10 ust. 1 i 3 pkt 3 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji (tekst jednolity z 2004 r. Dz. U. Nr 52, poz. 525 ze zm.).

Podstawę faktyczną rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia:

D. H. dalej zwany skarżącym, w swoim wniosku o wydanie pozwolenia na broń do celów sportowych poinformował, iż jest zawodnikiem[...], regularnie trenuje i bierze udział w zawodach, podczas których strzela z broni treningowej, będącej na wyposażeniu strzelnicy. Strzelectwo stało się jego pasją. Osiąga coraz lepsze wyniki, jednakże do rywalizacji na wyższym poziomie niezbędne jest posiadanie i trening z własnej broni. Do wniosku dołączył oprócz patentu, licencji, zaświadczenia z PZSS i orzeczeń lekarskiego i psychologicznego potwierdzających zdolność do dysponowania bronią, także komunikaty klasyfikacyjne z lat 2007-2008, potwierdzające udział w zawodach oraz zajmowane lokaty, a także dwa dyplomy z zawodów.

Przesłuchany w charakterze świadka skarżący poinformował, iż nie posiada uprawnień instruktora sportów strzeleckich, brał natomiast udział we wszystkich zawodach organizowanych przez [...] Klub Sportowy [...] i raz w zawodach ogólnopolskich, trenuje raz w tygodniu, nie jest powołany do kadry wojewódzkiej ani reprezentacji kraju, jest natomiast w kadrze klubowej. Podczas treningów strzela z broni centralnego i bocznego zapłonu, natomiast z broni długiej może trenować tylko przy okazji zawodów.

Organ I instancji odmówił wydania pozwolenia na broń wskazując, iż przedstawione okoliczności tego nie uzasadniają, ponieważ nie spełniają przesłanek wskazanych w art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji.

W odwołaniu od tej decyzji strona reprezentowana przez pełnomocnika zarzuciła organowi I instancji naruszenie art. 6, 7, 8, 77 i 107 k.p.a. polegające na wydaniu decyzji odmawiającej pomimo braku podstaw do takiego działania, nie rozpatrzeniu całego materiału dowodowego i braku właściwego uzasadnienia decyzji, które mają charakter związany. Oznacza to, iż w przypadku spełnienia przesłanek, o których mowa w art. 10 ust. 1, organy Policji mają obowiązek wydania pozwolenia na broń. W ocenie strony, czynne uprawianie sportu strzeleckiego jest jedną z takich przesłanek. Dokumenty zgromadzone w sprawie potwierdzają duże zaangażowanie skarżącego w uprawianie sportu, a komunikaty z zawodów świadczą o uzyskiwaniu coraz lepszych wyników. Są to okoliczności przekonywujące o potrzebie posiadania broni. Podniósł, że organ Policji nie jest uprawniony do dokonywania oceny, jakie lokaty uprawniają do posiadania własnej broni do celów sportowych, a powoływanie się na tego rodzaju kryteria pozaustawowe jest naruszeniem prawa. zarzucił, że decyzja organu I instancji nie znajduje oparcia ani w przepisach obowiązującego prawa, ani w orzecznictwie sądowo-administracyjnym.

Komendant Główny Policji, po ponownym rozpatrzeniu sprawy stwierdził, że podstawą prawną rozstrzygnięcia jest art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji, który stanowi, że właściwy organ Policji wydaje pozwolenie na broń, jeżeli okoliczności, na które powołuje się osoba ubiegająca się o pozwolenie, uzasadniają jego wydanie. W praktyce stosowania przepisów tej ustawy - przy uwzględnieniu zasad prawa procesowego, jej reglamentacyjnego charakteru oraz orzecznictwa sądów administracyjnych w sprawach podobnego rodzaju - ugruntowało się stanowisko, zgodnie z którym to osoba ubiegająca się o pozwolenie na broń obowiązana jest w toku postępowania administracyjnego przekonać organy Policji, że zachodzi względem niej "uzasadniona okoliczność", a więc legitymuje się taką cechą odróżniającą ją od ogółu obywateli, że w sposób niewątpliwy i oczywisty zasługuje na posługiwanie się bronią indywidualną (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego nr II OSK-587/05 - nie publ.). Przyjęto, że okolicznościami uzasadniającymi wydanie pozwolenia na broń sportową są m.in. osiąganie wybitnych wyników w strzelectwie sportowym, duże zaangażowanie w sport strzelecki oceniane, m.in. na podstawie częstotliwości udziału w treningach i zawodach oraz ich rangi, czy wykonywanie uprawnień instruktora strzelectwa sportowego lub sędziego sportowego. Tego rodzaju okoliczności mogą potwierdzać oczywistą potrzebę przyznania pozwolenia na broń. Tym samym, tylko spełnianie wymogów formalnych, określonych w ustawie o broni i amunicji oraz przepisach wykonawczych (np. brak karalności, zdolność zdrowotna i psychiczna do dysponowania bronią, czy też członkostwo w klubie strzeleckim) jest niewystarczające dla uzyskania przedmiotowego pozwolenia. Posiadanie stwierdzonej stosownymi orzeczeniami zdolności do dysponowania bronią w myśl art. 15 ust. 1 pkt 2-4 ustawy o broni i amunicji, niekaralność czy pozytywna opinia w miejscu zamieszkania nie stanowią wystarczających przesłanek do wydania pozwolenia na broń palną.

Przedstawiane przez osobę ubiegającą się o wydanie pozwolenia okoliczności, z których wywodzi ona potrzebę posiadania indywidualnej broni sportowej, podlegają swobodnej ocenie organu administracji publicznej (art. 80 k.p.a.), który winien przy tej ocenie kierować się doświadczeniem życiowym, wiedzą zawodową i zasadami logicznego myślenia.

W ocenie organu odwoławczego, okoliczności przedstawione przez stronę jako motywacja wniosku o wydanie pozwolenia na broń, oraz argumenty podniesione w odwołaniu nie przekonują o konieczności wyposażenia strony w prywatną broń palną sportową. Swoją aktywność sportową strona rozpoczęła dopiero w 2007 r. i jak dotąd, jej osiągnięcia w tej dziedzinie nie są znaczące. Poziom wyników osiąganych przez skarżącego nie kwalifikuje go do indywidualnego toku treningów strzeleckich, co wiązałoby się z powołaniem go do reprezentacji województwa czy kraju w zawodach sportowych. Organ odwoławczy nie kwestionował, że strona startuje w zawodach klubowych i osiąga dość zróżnicowane wyniki. W 2007 r. zajmowała lokaty: 8 miejsce na 20 uczestników, 19 na 19, 9 na 14, 6 na 14,11 na 30, 21 na 24, 20 na 26, 14 na 14, 16 na 41, 55 na 63, 9 na 20, 11 na 14, 12 na 14, 5 na 14, 16 na 26, 21 na 28, 39 na 39, 12 na 12, 23 na 29, 7 na 27, 13 na 14, 27 na 31, 31 na 32, 5 na 6, 11 na 13, 15 na 15, 10 na 10. W 2008 r. skarżący był 13 na 17 zawodników, 5 na 16, 9 na 23, 4 na 18, 14 na 21 i 10 na 15. Zdaniem organu, nie są to wyniki pozwalające zaliczyć go do grona zawodników wybitnych, wyróżniających się spośród innych członków klubu.

Uznał, że skarżący trenuje strzelanie średnio 1 raz w tygodniu, zatem brak własnej broni nie uniemożliwia mu realizacji zamiłowań strzeleckich. Zgodnie z dyspozycją art. 11 pkt 4 ustawy o broni i amunicji, używanie broni, m.in. w celach sportowych, na strzelnicy działającej na podstawie zezwolenia właściwych organów nie wymaga pozwolenia. Skarżący trenuje właśnie z broni będącej na wyposażeniu strzelnicy i nie ma problemów z dostępem do niej. Okoliczność, iż jego klub macierzysty nie posiada własnej broni nie ma w tej sytuacji istotnego znaczenia.

Wywodził, że sądy administracyjne wielokrotnie wskazywały, iż stowarzyszenia czy kluby sportowe są powołane nie po to, aby ich członkowie niejako automatycznie uzyskiwali pozwolenie na broń sportową. To na nich ciąży statutowy obowiązek stworzenia swoim członkom warunków niezbędnych do uprawiania sportów.

W sytuacji tej sprawy interes indywidualny w posiadaniu broni palnej winien ustąpić na rzecz interesu publicznego, który przejawia się tym, aby broni do danego celu nie było więcej, niż to wynika z rzeczywistej konieczności, określonej celem, do którego broń ma służyć. Temu bowiem służy reglamentacja dostępu do posiadania broni, wprowadzona z woli ustawodawcy przepisami ustawy o broni i amunicji.

Odnosząc się do argumentów podniesionych w odwołaniu, Komendant Główny Policji stwierdził, iż Komendant Wojewódzki Policji [...] podjął wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego, zebrał i rozpatrzył cały materiał dowodowy oraz właściwie uzasadnił swoje rozstrzygnięcie.

W skardze złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skarżący domagał się:

1) uchylenia w całości decyzji Komendanta Głównego Policji [...] oraz poprzedzającej ją decyzji Komendanta Wojewódzkiego Policji[...],

2) zasądzenia kosztów postępowania.

Zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie następujących przepisów prawa:

1) naruszenie przepisu art. 10 ust. 1 i 3 pkt 3 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji poprzez utrzymanie w mocy decyzji odmawiającej mu wydania pozwolenia na broń palną sportową centralnego i bocznego zapłonu dla celów sportowych, pomimo braku podstaw prawnych uzasadniających utrzymanie w mocy decyzji odmownej,

2) naruszenie art. 6 k.p.a., poprzez dokonanie nieprawidłowego ustalenia stanu faktycznego i prawnego sprawy,

3) naruszenie artykułu 7 i 8 k.p.a., poprzez złamanie zasady praworządności oraz zasady pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa,

4) art. 77 § 1 k.p.a., poprzez brak wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego,

5) art. 107 § 1 k.p.a., poprzez brak dokładnego ustosunkowania się do zarzutów odwołania od decyzji organu pierwszej instancji oraz brak pełnego uzasadnienia prawnego decyzji,

6) art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., poprzez utrzymanie w mocy decyzji organu pierwszej instancji, pomimo zaistnienia przesłanek do jej uchylenia.

Zdaniem skarżącego, organy Policji nie mogą kierować się swobodnym uznaniem przy wydawaniu przedmiotowych pozwoleń. Decyzja ta ma charakter decyzji związanej. Jeśli są spełnione przesłanki wymienione w przepisie art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji, organ administracji ma obowiązek wydania wnioskowanego pozwolenia. Stanowisko takie wielokrotnie było potwierdzane przez orzecznictwo sądowe (wyr. WSA w Warszawie z dnia 17 lutego 2006 r., VI SA/Wa 2520/05, wyr. NSA z dnia 26 lipca 2007 r., II OSK 1082).

Jedną z okoliczności uzasadniających wydanie pozwolenia na broń, jest czynne uprawianie sportu strzeleckiego. Skarżący posiada patent strzelecki, brał udział w zawodach na terenie województwa [...], jak również w zawodach o randze ogólnopolskiej. Przejawia duże zaangażowanie w uprawianiu sportu strzeleckiego. Osiąga coraz lepsze wyniki sportowe, co jest wynikiem jego systematyczności, zdolności i predyspozycji w tym zakresie. Sam organ drugiej instancji w treści uzasadnienia swojej decyzji wskazuje, iż jedną z okoliczności uzasadniających wydanie pozwolenia na broń jest zaangażowanie w sport strzelecki.

Niezrozumiały jest zarzut podniesiony w zaskarżanej decyzji dotyczący niskich lokat zajmowanych przez niego na zawodach strzeleckich. W jego ocenie zajęcie np. szesnastego miejsca na zawodach o charakterze ogólnopolskim jest wynikiem bardzo dobrym.

Podkreślił, iż rolą organu administracji nie jest dokonywanie oceny, jakie wyniki uprawniają do posiadania broni. Ponadto, osiąganie lepszych wyników wiąże się właśnie z posiadaniem broni, która pozwala na podnoszenie kwalifikacji sportowych, co organ administracji próbuje skarżącemu uniemożliwić. Komendant Główny Policji bowiem twierdzi, iż poziom wyników skarżącego nie kwalifikuje go do indywidualnego toku treningów. Poziom wyników wynika z treningów indywidualnych, których ze względu na brak pozwolenia na broń sportową, skarżący nie może odbywać.

Zwrócił także uwagę na stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, iż "uzyskiwanie wybitnych, ponadprzeciętnych wyników sportowych, lub wykonywanie uprawnień instruktora strzelectwa sportowego - nie znajdują uzasadnienia w wymienionym przepisie, jako warunki i kryteria pozaustawowe." (wyrok WSA w Warszawie z dnia 16 października 2007 r., VI SA/Wa 1570/07). W jego sprawie także organ drugiej instancji przy wydawaniu zaskarżanej decyzji odwołał się do przesłanek pozanormatywnych, co stanowi, między innymi, naruszenie zasady praworządności.

Organ administracji nie zbadał także wyczerpująco wszystkich okoliczności faktycznych związanych z niniejszą sprawą zgodnie z zasadami prawdy obiektywnej oraz zasadą pogłębiania zaufania obywateli do organów Państwa. Organ drugiej instancji, podobnie jak i pierwszej, nie wziął pod uwagę faktu przynależności klubowej skarżącego, udziału w treningach, intensywności uprawiania przez niego strzelectwa oraz udziału w znacznej ilości zawodów. Nie zwrócił także uwagi na niezwykle istotny fakt, iż dalszy rozwój zawodnika dysponującego wyłącznie bronią klubową jest wyraźnie utrudniony i wymaga przyznania mu uprawnienia do dysponowania odpowiednią bronią indywidualną.

Poza tym, Komendant Główny Policji w [...] naruszył zasadę pogłębiania zaufania obywateli do organów Państwa. W myśl tej zasady, organ administracji publicznej przy wyborze następstw prawnych ustalonego stanu faktycznego uwzględnia słuszny interes w sprawie, nie przyznając prymatu interesowi społecznemu.

W toku postępowania przed Sądem skarżący złożył dowody na okoliczność dalszego czynnego i zaangażowanego uprawiania sportu strzeleckiego.

W odpowiedzi na skargę Komendant Główny Policji wnosił o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasową argumentację.

Powołał się na fakt, że wydana decyzja faktycznie nie ma charakteru uznaniowego. Uznał, że zarzut skargi o stosowanie pozaustawowych kryteriów jest chybiony. Ustawodawca nie określił jednak, nawet przykładowo, katalogu okoliczności, które uzasadniają wydanie pozwolenia na broń. Przy ocenie zasadności pozytywnego rozstrzygnięcia sprawy organy Policji winny kierować się kryteriami szacunkowymi celowości i słuszności, biorąc pod uwagę dyspozycję art. 10 ust. 3 ustawy o broni i amunicji, w którym ustawodawca ustalił, iż "pozwolenie na broń może być wydane w szczególności w celu..."

Dlatego też w odniesieniu do broni palnej sportowej organy Policji w drodze praktyki, wypracowanej na podstawie orzecznictwa sądów administracyjnych, przyjęły, iż muszą to być okoliczności szczególne, wyróżniające wnioskodawcę na tle innych osób, uprawiających sport strzelecki i które w sposób oczywisty potwierdzają potrzebę wyposażenia w broń do wnioskowanego celu. Wynika to z konieczności ochrony interesu społecznego, bowiem broń nie jest zwykłą rzeczą i jej posiadanie ma ścisły związek ze sferą bezpieczeństwa i porządku publicznego. W ich ocenie skarżący nie udowodnił, iż w jego przypadku dyspozycja art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji została spełniona.

Odnosząc się do zarzutów dotyczących naruszenia prawa procesowego stwierdził, że organy Policji działały w sprawie skarżącego na podstawie przepisów prawa, tj. ustawy o broni i amunicji, oceniały na podstawie całokształtu materiału dowodowego czy dane okoliczności zostały udowodnione, a ponadto uzasadniły swoje decyzje w sposób zgodny z przepisami prawa procesowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153 z 2002 r., poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle § 2 powołanego wyżej artykułu, kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy i nie jest związany zarzutami skargi ani jej wnioskami.

Kontrolując w ten sposób zaskarżoną decyzję Sąd stwierdził naruszenie prawa, skarga jest więc uzasadniona.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w składzie orzekającym zważył, iż argumenty skargi w zakresie naruszenia prawa materialnego nie są pozbawione zasadności.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji stanowi, że właściwy organ Policji wydaje pozwolenie na broń, jeżeli okoliczności, na które powołuje się osoba ubiegająca się o pozwolenie, uzasadniają jego wydanie. Takie sformułowanie tego przepisu wskazuje, że wykazanie istnienia okoliczności, które z zasady uzasadniają wydanie pozwolenia na broń, przy jednoczesnym braku ustawowych przeciwwskazań (art. 15) zobowiązuje organy Policji do wydania pozwolenia na broń. Sam ustawodawca wskazał przy tym, w sposób przykładowy w art. 10 ust. 3 ustawy takie okoliczności, które uzasadniają przyznanie pozwolenia na broń. Wśród tych przykładów wymienione jest posiadanie broni w celach sportowych (art. 10 ust. 3 pkt 3 ustawy).

Nie można odmówić słuszności zarzutowi, iż okolicznością uzasadniającą, w rozumieniu art. 10 ust. 1 ustawy o broni i amunicji przyznaniu pozwolenia na broń jest uprawianie sportu strzeleckiego, a nie uprawianie takiego sportu przy jednoczesnym uzyskiwaniu wybitnych, ponadprzeciętnych wyników sportowych.

Taki pogląd wyraził w wyroku z 26 lipca 2007 r. Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt II OSK 1082/06 - niepubl.), który WSA w składzie niniejszym podziela, że tylko uzyskiwanie takich szczególnych wyników w sportach strzeleckich uzasadnia przyznanie pozwolenia na broń. Organy Policji i sądy administracyjne wprowadziły dodatkowe – pozaustawowe – kryteria przyznawania tego prawa.

Ma rację organ, że prawo do legalnego posiadania broni jest ściśle reglamentowane i tylko wykazanie po stronie wnioskodawcy szczególnych okoliczności, odróżniających go od ogółu obywateli, uzasadnia jego przyznanie. Niewątpliwie taką szczególną okolicznością, ustaloną przez organ Policji i podlegającą ocenie jest fakt czynnego uprawiania przez skarżącego sportu w sposób zorganizowany – aktualnie w ramach sekcji strzeleckiej [...] i uzyskał konieczny patent strzeleckiego.

Jak wskazał NSA w cytowanym wyżej wyroku, z żadnego przepisu nie wynika, iż tylko osiąganie wybitnych, ponadprzeciętnych wyników sportowych uzasadnia przyznanie pozwolenia na posiadanie broni. Prawo do broni nie jest bowiem nagrodą za wybitne osiągnięcia sportowe, a przyznanie go zawodnikowi może właśnie służyć podniesieniu jego kwalifikacji sportowych. Zauważył, że zgodnie z przepisami § 6 pkt 4 i § 22 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 listopada 2001 r. w sprawie uprawiania sportów o charakterze strzeleckim (Dz. U. Nr 141, poz. 1586) patent strzelecki uprawnia do ubiegania się o wydanie pozwolenia na broń sportową i potwierdza zakres kwalifikacji sportowych jakie spełnia osoba ubiegająca się o wydanie zezwolenia na taką broń na podstawie odrębnych przepisów.

Akceptacja stanowiska organów Policji prowadziłaby także do sanowania dowolnego ustalania przez te organy kryterium "ponadprzeciętnych wyników sportowych", co ma miejsce w sprawie niniejszej. Nigdzie nie zostało skonkretyzowane jakie uzyskiwane wyniki i w jakiej rangi zawodach strzeleckich uzasadniają przyznanie pozwolenia na broń, a mimo to organ uznaje brak wyróżniających stronę lokat w zawodach sportowych, wskazuje że są to jedynie zawody klubowe, a nie okręgowe, krajowe czy inne.

Należy zwrócić uwagę, że skoro przyznanie pozwolenia na broń uzasadnia sam fakt uprawiania łowiectwa (co wynika z art. 10 ust. 3 pkt 2), a nie wybitne osiągnięcia w tej dziedzinie, to należy uznać, że stwarzanie dodatkowych, pozaustawowych kryteriów przy uprawnianiu strzelectwa sportowego jest niedopuszczalne. Powołane w tej materii przez organ stanowisko orzecznictwa nie wiąże Sądu orzekającego w niniejszej sprawie i nie stanowi źródła prawa.

Ocenę tę weźmie organ pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.

Z powyższych względów należało uznać naruszenie prawa materialnego art. 10 ust. 1 i ust. 3 ustawy o broni i amunicji poprzez błędną ich wykładnię i niewłaściwe zastosowanie w sposób mający wpływ na wynik sprawy. Powyższe uzasadnia uchylenie obu zaskarżonych decyzji na mocy art. 145 § 1 pkt 1 a p.p.s.a. oraz na mocy art. 152 wstrzymaniu ich wykonalności oraz zasądzenie kosztów postępowania na podstawie art. 200 p.p.s.a.